Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Ryszard Sarnowicz

Sędziowie: SA Teresa Mróz (spr.)

SA Grażyna Kramarska

Protokolant: protokolant Katarzyna Mikiciuk

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2016r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko (...) sp. j. w W.

o ochronę dóbr osobistych

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt XX GC 384/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz (...) sp. j. w W. kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI A Ca 204/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 1 czerwca 2011 r. powódka - (...) S.A. w W. wniosła o nakazanie zaniechania przez pozwaną (...) spółkę jawną w W. naruszenia dóbr osobistych powódki poprzez rozpowszechnianie w środkach masowego przekazu oświadczeń, komentarzy i opinii zawierających nieprawdziwe lub naruszające dobra osobiste powódki informacje, jakoby jej oferta w sposób nieuprawniony została uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dla Samorządu Województwa (...) na (...) współdziałających w ramach województwa oraz jakoby (...) i jej pracownicy lub współpracownicy dopuszczali się naruszeń prawa przy realizacji powyższego zamówienia. Powódka wniosła o nakazanie pozwanej dopełnienia czynności niezbędnych do usunięcia skutków naruszeń jej dóbr osobistych poprzez opublikowanie oświadczenia o treści wskazanej w pozwie na głównych stronach wskazanych portali internetowych, nakazanie pozwanej spółce opublikowania oświadczenia o treści wskazanej w pozwie na stronie (...) dziennika (...) oraz nakazanie pozwanej wezwania administratorów portali do usunięcia wszystkich oświadczeń, komentarzy i opinii pochodzących od pozwanej spółki, przy czym powódka wniosła, aby pozwana wskazała wszystkie pochodzące od niej oświadczenia, wpisy i komentarze dotyczące (...), zamieszczone na danym forum kiedykolwiek, także opublikowane przez nią pod jakimkolwiek pseudonimem.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Na wypadek nieuwzględnienia wniosku o oddalenie powództwa w całości pozwana wniosła o oddalenie powództwa w części odnoszącej się do rzekomego przekazywania przez pozwaną informacji jakoby oferta powódki w sposób nieuprawniony została uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dla Samorządu Województwa (...) na (...) współdziałających w ramach województwa. Pozwana wskazała, że informacje na ten temat nie pochodzą od niej. Pozwana przyznała, że udzielała informacji M. Z. na temat okoliczności, o których mowa w artykułach zamieszczonych na stronach (...) i (...). W zakresie pochodzących od niej wypowiedzi zamieszczonych na wskazanych w pozwie portalach internetowych pozwana stwierdziła, że przedmiotowe informacje na temat powódki są prawdziwe, a zatem działanie pozwanej w przedmiotowym zakresie jest pozbawione bezprawności.

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo i rozstrzygnął o kosztach postępowania

Orzeczenie powyższe zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych:

W dniu 14 lutego 2008 r. powódka, działając jako reprezentant konsorcjum czterech spółek zawarła umowę z Samorządem Województwa (...). Zawarcie tej umowy było wynikiem nieograniczonego przetargu ogłoszonego przez Zamawiającego. Przedmiotem umowy były dostawa i instalacja sprzętu i oprogramowania, modernizacja oprogramowania, prace wdrożeniowe, szkolenia użytkowników oraz opracowanie danych tematycznych w ramach realizacji projektu „(...)”. Projekt ten polegał na utworzeniu (...) Systemu Informacji Przestrzennej, funkcjonującego na poziomie gminnym, powiatowym i wojewódzkim oraz przeznaczonego do pozyskiwania, wymiany i udostępniania danych, zwłaszcza przestrzennych, a także świadczenia związanych z nimi usług. (...) miał się składać z dwóch wzajemnie wspomagających się i wzmacniających komponentów: 1. infrastruktury informacji przestrzennej województwa (...) ( (...)) i 2. elektronicznej administracji jednostek samorządowych w województwie (...) ( (...)). W myśl § 3 ust. 1 pkt b) przedmiotowej umowy integralną jej część stanowił wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia. Zgodnie z treścią § 14 ust. 1 omawianej umowy, umowa ta jest jawna, jednakże wykonawcy nie wolno bez uprzedniej pisemnej zgody zamawiającego, ujawnić treści umowy ani jakiejkolwiek jej specyfikacji, planu, rysunku, wzoru lub informacji dostarczonej przez zamawiającego lub na jego rzecz w związku z tą umową, jakiejkolwiek osobie trzeciej.

Pośród osób wskazanych jako uczestniczące w wykonaniu powyższej umowy nie było pracowników ani wspólników pozwanej spółki.

W ofercie złożonej zamawiającemu na etapie postępowania przetargowego powódka (działając w ramach konsorcjum) wskazała, że zamierza powierzyć podwykonawcom jedynie część przedmiotu zamówienia, tj., pozyskanie danych do systemu (...) (zadanie (...)) oraz wykonanie szkolenia użytkowników (...) (zadanie (...)).

Również 14 lutego 2008 r. strony niniejszego postępowania zawarły umowę podwykonawczą, na podstawie której pozwana spółka miała wykonać prace wymienione w załączniku nr 1 do umowy, przy czym były to prace w ramach projektu realizowanego przez powoda w wykonaniu wyżej powołanej umowy zawartej przez powoda z Samorządem Województwa (...).

Zgodnie natomiast z treścią załącznika nr 1 do umowy podwykonawczej przedmiotem prac pozwanej spółki miały być nie tylko zadania (...) wskazane przez powódkę w formularzu ofertowym, ale również zadania oznaczone jako zadanie (...), czy dział w realizacji zadań określonych jako (...).

Umowa podwykonawcza była zmieniana aneksami zawartymi przez strony postępowania w dniach 24 kwietnia 2008 r. i 14 sierpnia 2008 r.

W dniach od 11 do 14 sierpnia 2008 r. przez powódkę i zamawiającego zostały podpisane protokoły odbioru, w których stwierdzono wykonanie przez powódkę prac wskazanych w umowie z 14 lutego 2008 r., a oznaczonych jako zadania (...).

W dniu 31 października 2008 r. strony niniejszego postępowania podpisały protokół odbioru prac wykonanych przez pozwaną spółkę, a oznaczonych jako zadania (...).

Pomimo braku zgłoszenia pozwanej spółki jako podwykonawcy zamawiającemu, pracownicy zamawiającego mogli mieć świadomość udziału spółki (...) w realizacji projektu (...), jednakże w relacjach z Zamawiającym przedstawiciele pozwanej spółki występowali pod szyldem powoda.

W pracach polegających na przygotowaniu materiałów dla zamawiającego (dla potrzeb przygotowania przez niego przetargu na realizację przedsięwzięcia oznaczonego jako (...)) uczestniczyła spółka (...). Spółka ta wygrała przetarg na realizację studiów wykonalności (...). W pracach wykonywanych przez tę spółkę uczestniczyła również powódka, także korzystając z pomocy pozwanej spółki. Powódka nie miał w tym przedmiocie zawartej umowy ze spółką (...). Jej udział w pracach tej spółki miał charakter doradczy. Powódka została poproszona o konsultację w zakresie przygotowywanych przez (...) wsadów merytorycznych. W ramach tej współpracy powódka zleciła podejmowanie pewnych czynności pozwanej spółce. W związku z tym pracownicy pozwanej spółki brali udział w spotkaniach z pracownikami spółki (...), jak i zamawiającego.

Po zrealizowaniu prac w wykonaniu umów: zawartej przez powódkę z Samorządem Województwa (...) oraz umowy podwykonawczej zawartej przez strony niniejszego postępowania, doszło między nimi do konfliktu na tle interpretacji przepisów umowy podwykonawczej w zakresie zobowiązania pozwanej spółki do przekazania kodów źródłowych.

W związku z tym sporem pozwana wystąpiła z pozwem przeciwko (...) o wydanie kodów źródłowych stworzonych dla aplikacji celowych Systemu Informacji (...) współdziałających w ramach województwa ( (...)), stanowiących Moduł (...). Pozwana spółka stała bowiem na stanowisku, ze w myśl zawartej przez strony umowy podwykonawczej nie była zobowiązana do przekazania powódce kodów źródłowych. Postępowanie w tej sprawie toczyło się przed tut. Sądem pod sygn. akt XVI GC 774/09. Powództwo to zostało oddalone wyrokiem z 24 kwietnia 2014 r.

Natomiast z powództwa spółki (...) SA przeciwko pozwanej spółce (...) sp. j. oraz przeciwko J. W. (1), G. G. (1) i M. K. toczyło się postępowanie w sprawie XXV C 1034/10 o zapłatę kary umownej (na podstawie umowy podwykonawczej łączącej strony niniejszego postępowania), o zapłatę odszkodowania przewyższającego karę umowną oraz o zapłatę kary umownej za ujawnienie informacji stanowiących informację poufną w rozumieniu zawartej przez strony umowy. Podstawą dochodzenia dwóch pierwszych roszczeń było – zgodnie z twierdzeniem pozwu – nie przekazanie powodowi przez pozwaną spółkę kodów źródłowych, wbrew obowiązkowi wynikającemu z umowy podwykonawczej.

W okresie powstania powyższego konfliktu pomiędzy stronami pozwana spółka poinformowała o nieprawidłowościach po stronie powódki, jak i zamawiającego w trakcie realizowania projektu (...). Informacje w tym przedmiocie zostały przesłane w formie listu skierowanego do (...) radnych. Pozwana spółka udzieliła również informacji dziennikarzowi M. Z., który przebieg współpracy stron oraz pewne wątki realizacji umowy zawartej przez (...) z Samorządem Województwa (...) opisała w artykułach zamieszczonych na portalach (...) oraz (...).

W dniu 13 stycznia 2011 r. Krajowa Izba Odwoławcza podjęła uchwałę w sprawie (...) w której uznała za nieuzasadnione zastrzeżenia zamawiającego (Samorządu Województwa (...), w imieniu którego działał Dyrektor Biura Geodety) do naruszeń wskazanych w Informacji o wyniku kontroli doraźnej z 9 grudnia 2010 r. Informacja o wyniku kontroli została sporządzona przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych po przeprowadzeniu kontroli doraźnej następczej w wyniku przeprowadzonej kontroli zostało stwierdzone naruszenie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych w związku z opisem przedmiotu zamówienia w zakresie zamawianego sprzętu w sposób, który mógł utrudniać uczciwą konkurencję. Kontrolujący stwierdził, że w postępowaniu określono termin realizacji zamówienia w sposób odbiegający od realnych możliwości realizacji. Dodatkowo zostało stwierdzone bezprawne przesunięcie terminu realizacji zamówienia Zasadność wskazanych zarzutów kontrolującego została potwierdzona przez (...). Za uzasadniony uznano również zarzut dotyczący zaniechania wykluczenia z postępowania trzech wykonawców, w tym tego, którego oferta została uznana za najkorzystniejszą z powodu złożenia wadliwych gwarancji wadialnych.

Po opublikowaniu informacji na temat tej uchwały (...) na portalu (...), pozwana spółka w komentarzach zamieszczonych pod tą informacją przedstawiła przebieg swojej współpracy z powódką w zakresie przygotowania materiałów dla spółki (...).

Analizując materiał dowodowy Sąd Okręgowy wskazał, że walorem wiarygodności należy obdarzyć w szczególności umowy zawarte przez powódkę z zamawiającym i pozwaną, jak również treści informacji zamieszczonych na wymienionych w pozwie portalach internetowych. Żadna ze stron postępowania nie kwestionowała prawdziwości treści umów czy informacji.

W ocenie Sądu w pełni wiarygodny dowód w niniejszej sprawie stanowią zeznania przesłuchanych świadków, których treść znajduje potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. W szczególności z zeznań świadków pracowników powódki wynika, że powódka współpracowała ze spółką (...), co zgodne jest z kolei z treścią korespondencji mailowej prowadzonej przez przedstawicieli stron postępowania. Sąd Okręgowy uznał, że dowód z korespondencji mailowej nie jest sprekludowany. Została ona powołana jako dowód w niniejszej sprawie już w odpowiedzi na pozew i przedłożona w formie elektronicznej na płycie CD załączonej do odpowiedzi na pozew. Złożenie zatem, na żądnie Sądu, wydruku tej korespondencji jest przedstawieniem prawidłowo zgłoszonego dowodu, jedynie w innej formie. Analogicznie Sąd ocenił złożone wydruki protokołów odbioru podpisanych przez powódkę i zamawiającego.

Postanowieniem z 12 czerwca 2012 r. Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadka M. Z., uznając ten dowód za zbędny dla rozstrzygnięcia sprawy. Z okoliczności sprawy, w tym w szczególności ze stanowiska strony pozwanej wynika, że okoliczności, których dotyczy omawiany wniosek dowodowy są niesporne. Strona pozwana przyznała bowiem, że udzielała świadkowi informacji, powołanych w artykułach, których wydruki załączono do pozwu.

Postanowieniem z 20 września 2013 r. Sąd pominął wnioski o przesłuchanie świadków K. R. i P. P., bowiem w zakreślonym przez Sąd terminie strona powodowa nie wskazała adresu tych świadków, na który możliwe byłoby skuteczne doręczenie wezwań. Z tych samych przyczyn postanowieniem z 4 lutego 2014 r. Sąd pominął wnioski dowodowe o przesłuchanie świadków D. D. i N. B..

W ocenie Sądu Okręgowego nie stanowi istotnego dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania przedstawiciela pozwanej spółki – (...). Podczas tego przesłuchania zostały potwierdzone zarzuty kierowane przez pozwaną spółkę pod adresem powódki. Podobnie, nie stanowi również istotnego dowodu w niniejszej sprawie dokument w postaci protokołu rozprawy w sprawie XVI GC 774/09. Stanowi on bowiem jedynie dowód tego, jakiej treści zeznania w tej sprawie złożyła świadek M. L. w powołanej sprawie.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie jest zasadne i podlega oddaleniu w całości.

W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności niniejszej sprawy nie wykazują, wbrew stanowisku powódki, że w odniesieniu do części okoliczności faktycznych powołanych w pozwie, działania pozwanej doprowadziły do naruszenia dóbr osobistych powódki. Częściowo natomiast, nawet jeżeli można mówić o naruszeniu dóbr osobistych powódki, okoliczności sprawy wskazują na brak bezprawności zarzucanych pozwanej spółce działań.

Sąd wskazał, że katalog chronionych dóbr osobistych zawarty w art. 23 k.c. ma charakter przykładowy, niewątpliwie jednak takimi dobrami będą w szczególności: dobre imię, nazwa, firma, tajemnica korespondencji, nietykalność pomieszczeń i tajemnicy przedsiębiorstwa (art. 55 ¹ pkt 8 k.c.) osoby prawnej.

Sąd zwrócił uwagę, że podstawą roszczeń powódki są konkretne powołane w pozwie okoliczności faktyczne, których zaistnienie zostało wykazane w toku postępowania w niniejszej sprawie, a nawet przyznane przez stronę pozwaną. Sąd Okręgowy jednak uznał, że w większości niespornych okolicznościach w ogóle nie doszło do naruszenia dóbr osobistych strony powodowej, bądź też nie można przypisać pozwanej spółce ewentualnego naruszenia dóbr osobistych powódki.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że, wbrew stanowisku powódki, treść powołanych w pozwie artykułów i komentarzy nie pozwala na ustalenie, że pozwana spółka twierdzi, że w sposób nieuprawniony oferta powódki została uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. W żadnej z powołanych w pozwie publikacji internetowych (których wydruki zostały załączone do pozwu) nie pojawia się informacja o takich twierdzeniach pozwanej spółki. Ponadto, w ocenie Sądu pierwszej instancji, nie ma również podstaw do stwierdzenia, że taką tezę stawia autor artykułów (w oparciu o informacje udzielone przez pozwaną). W ocenie Sądu, z treści spornych publikacji wynika jedynie stanowisko o podejrzeniu próby zapewnienia sobie przez powoda wygrania przyszłego przetargu (w związku z przygotowywaniem analiz we współpracy ze spółką (...)). Jednakże taka informacja nie pochodzi od pozwanej spółki, co, w ocenie Sądu, wynika wyraźnie z treści artykułu zamieszczonego na portalu (...). Stanowisko powoda w zakresie nieuprawnionego wyboru oferty spółki (...), w części już przez spółkę zrealizowanej, stanowi jedynie jego interpretację zawartych w publikacjach informacji i nie może stanowić podstawy przypisania pozwanej spółce odpowiedzialności za naruszenie dóbr osobistych powoda. Jako całkowicie gołosłowne Sąd uznał zatem twierdzenia strony powodowej w tym zakresie.

Odnośnie do pozostałych wskazanych w pozwie informacji zamieszczonych w artykułach na portalach (...) Sąd Okręgowy zauważył, że dokładna lektura tych artykułów wskazuje na to, że nie ma w nich części informacji wskazanych w pozwie i zgodnie z jego twierdzeniem odnoszących się do powódki. W odniesieniu do innej części zamieszczonych w powyższych publikacjach informacji nie można uznać za naruszające dobra osobiste powódki. Nadto Sąd wskazał, że istnieje również taka grupa informacji, co do których w toku postępowania w niniejszej sprawie zostało wykazane, że miały one miejsce w rzeczywistości.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji lektura materiałów zamieszczonych na podanych portalach (k. 42-43 oraz 44-46) przeczy stanowisku powódki, że pozwana rozpowszechniała informacje o dopuszczaniu się korupcji przez powódkę. W artykule zamieszczonym na portalu (...) jest informacja o tym, że pozwana w niniejszej sprawie spółka (...) poinformowała Marszałka Województwa (...) o przyjmowaniu korzyści majątkowych od spółki przez jednego z urzędników. Z dalszej części tej publikacji wynika natomiast jednoznacznie, że do działań o charakterze korupcyjnym doszło pomiędzy jednym z pracowników Biura (...) a spółką (...).

Podobnie w treści artykułu zamieszczonego na portalu (...) nie ma informacji o tym, że powódka dopuszczała się działań o charakterze korupcyjnym. W publikacji tej jest relacja o informacji przekazanej przez pozwaną spółkę (...) radnym, w tym również na temat działań korupcyjnych, przy okazji podejmowania prac w ramach projektu realizowanego przez powódkę. Zdaniem Sądu treść tego artykułu wskazuje na pewną niefortunność redakcji tekstu, w którego treści można dopatrzyć się sugestii, że działań korupcyjnych dopuściła się powódka. Takiej ewentualnej sugestii jednak, wynikającej wyłącznie ze sposobu redakcji tekstu, nie można przypisać pozwanej. Sąd podkreślił, że autorem powyższego artykułu jest M. Z., a nie pozwana spółka. Przy czym treść artykułu zamieszczonego na portalu (...) wskazuje na całkowitą zasadność stanowiska pozwanej, że nie zarzucała ona powódce działań o charakterze korupcyjnym.

W ocenie Sądu Okręgowego w świetle treści powołanych w pozwie artykułów zamieszczonych na stronach internetowych autorstwa M. Z. nie sposób ustalić, że pozwana rozpowszechniała informacje o dopuszczaniu się przez powódkę czynów nieuczciwej konkurencji i podejmowaniu działań, które mogłyby mieć wpływ na zapewnienie sobie przez powódkę lepszej niż konkurenci pozycji w przyszłych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego.

W ocenie Sądu nie może budzić wątpliwości, że informacja o podejmowanych przez powódkę działaniach naruszających uczciwą konkurencję zamieszczona w artykule na stronie (...) nie pochodzi od pozwanej spółki, lecz od autora artykułu. Nie można zatem przypisać pozwanej dopuszczenia się czynów zarzucanych jej przez powódkę w tym zakresie.

Ponadto Sąd wskazał, że w treści omawianego artykułu zamieszczone są również informacje pochodzące od pozwanej spółki, a dotyczące wykonywania przez nią prac (analiz) dla (...). Jednakże te informacje, na bazie których autor artykułu stawia tezę o naruszających uczciwą konkurencję działaniach powoda, zostały potwierdzone w toku postępowania w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy podkreślił, że z treści artykułu zamieszczonego na (...) wynika, że pozwana spółka poinformowała w liście do stołecznych radnych, że na zlecenie powódki wykonywała analizy dla dalszego rozwoju systemu, choć miały być one wykonane niezależnie przez zewnętrzną firmę. W ocenie Sądu redakcja tego fragmentu artykułu nie budzi wątpliwości, że następne zdanie dotyczące zapewnienia sobie przez powódki lepszej pozycji w przyszłych postępowaniach o udzielenie zamówienia, pochodzi od autora artykułu, a nie od pozwanej spółki.

Sąd Okręgowy nie uznał, że informacje dotyczące przywłaszczenia kodów źródłowych zawarte w artykułach zamieszczonych na stronach internetowych naruszają dobra osobiste spółki (...), z uwagi na to, że treść obu artykułów stanowi niejako relację sporu istniejącego pomiędzy stronami niniejszego postępowania. Ponadto oba artykuły relacjonują stanowisko pozwanej spółki, której przedstawiciele wskazują, że w umowie zawartej przez strony postępowania brak jest zapisów o przekazaniu praw do kodów źródłowych. O tym, że artykuł zamieszczony na stronie (...) stanowi relację sporu zaistniałego pomiędzy stronami świadczy, zdaniem Sądu pierwszej instancji, również tan jego fragment, w którym przytoczone zostało stanowisko powódki, że kierując zarzuty pod adresem spółki (...) pozwana „szantażuje” ją. Sąd podniósł również, że artykuł wspomina o sporze pomiędzy stronami na tle kodów źródłowych, jest przytoczona wypowiedź przedstawiciela pozwanej, z powołaniem się na sprawę sądową pomiędzy stronami postępowania, która toczyła się pod sygnaturą XVI GC 774/11. Podobnie, jako relację istniejącego w rzeczywistości sporu pomiędzy stronami postepowania, Sąd ocenił artykuł zamieszczony na stronie (...).

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Sądu Okręgowego, w szczególności w kontekście istniejącego pomiędzy stronami sporu, nie można uznać, że informacje w przedmiocie przywłaszczenia kodów źródłowych stanowią naruszenie dóbr osobistych powoda.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, okoliczności sprawy potwierdzają stanowisko pozwanej, że powódka ukrywała fakt zatrudnienia spółki (...) jako podwykonawcy. Wskazuje na to analiza treści umowy zawartej przez powódkę z Samorządem Województwa (...) jako zamawiającym. W załączniku do tej umowy powódka nie wskazała bowiem osób związanych pozwaną spółką, które uczestniczyły w wykonaniu prac będących przedmiotem umowy podwykonawczej, stanowiących w istocie prace realizowane dla jednostki samorządowej. Ponadto, wbrew treści formularza ofertowego powódka zleciła znacząco szerszy zakres prac pozwanej spółce, jako swemu podwykonawcy. Zdaniem Sądu Okręgowego powyższe świadczy o ukrywaniu wykonywania prac przy udziale pozwanej jako podwykonawcy. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma racji powódka twierdząc, że wykonawca ma możliwość współpracy z dowolnie wybranymi podmiotami i nie ma obowiązku informowania o tym zamawiającego. W ocenie Sądu faktu ukrywania zatrudnienia podwykonawcy nie zmienia okoliczność, że zamawiający faktycznie wiedział o zatrudnieniu podwykonawcy. Abstrahując od tego, że okoliczność ta nie został w toku postępowania wykazana, to okoliczności sprawy wskazują, że o zatrudnieniu podwykonawcy wiedzieć mogli jedynie pracownicy zamawiającego, nie zaś osoby go reprezentujące. Sąd odniósł się do zeznań świadka K. M., który stwierdził, że przedstawiciele pozwanej spółki – G. G. (1) i J. W. (2) występowali pod „szyldem” powódki.

W ocenie Sądu Okręgowego, materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie potwierdził również prawdziwość informacji udzielanych przez powódkę innym podmiotom o udziale powódki w pracach nad przygotowaniem studium wykonalności dla drugiego etapu (...). Okoliczność ta znajduje potwierdzenie w korespondencji mailowej prowadzonej pomiędzy G. G. (2) i P. K.. Wynika z niej, że pozwana spółka na zlecenie powódki przeprowadzała analizę ankiet i wykonywała inne czynności dla potrzeb udzielenia informacji spółce (...). Z korespondencji mailowej wynika udzielenie zamówienia przez powódkę oraz ustalenia co do treści faktury, którą za te prace miała wystawić pozwana spółka. Nie można, zdaniem Sądu Okręgowego przyjąć, że ustalane wynagrodzenie dotyczy prac objętych umową podwykonawczą. Przeczy temu jednoznaczna treść korespondencji np. z k. 507 – dotyczy ona okresu już po zwarciu umowy podwykonawczej, czy z k. 498v. W umowie podwykonawczej jednoznacznie określono wysokość wynagrodzenia pozwanej spółki. Sąd zwrócił również uwagę, że powódka nie zaprzeczyła prawdziwości przedłożonej przez pozwaną spółkę korespondencji mailowej. Wynika z niej również, że powódka za „pomocą” pozwanej spółki przygotowywała również wymagania dotyczące sprzętu. W powiązaniu z treścią uchwały (...), w której zakwestionowane zostały przedstawione wymagania dotyczące sprzętu komputerowego, nie może, w ocenie Sądu, budzić wątpliwości, że istniały nieprawidłowości w działaniach powódki. Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy uznał, że działaniu pozwanej polegającej na zamieszczeniu informacji w ramach komentarza na portalu (...) nie można przypisać cech bezprawności.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła powódka. Zaskarżając wyrok w całości zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej, odpowiadającej zasadom logiki i doświadczenia życiowego oceny dowodów w postaci artykułów zamieszczonych na stronach internetowych, które doprowadziło do przyjęcia, że treść artykułów i komentarzy nie stanowi naruszenia dóbr osobistych powódki, podczas gdy pozwana co najmniej sugerowała nieprawidłowości po stronie powódki.

Ponadto powódka zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie prawa materialnego – art. 23 k.c., 24 k.c. w zw. z art. 43 k.c. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że informacje rozpowszechniane przez pozwaną nie naruszają dóbr osobistych powódki oraz at. 6 k.c. w zw. z art. 23 k.c., 24 k.c., 43 k.c. poprzez przyjęcie, że pozwana udowodniła fakt ukrywania przez powódkę kodów źródłowych oraz, że pozwana wykazała, że jej działania naruszające dobra osobiste powódki nie mają charakteru bezprawnego.

W konkluzji apelacji powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje;

Apelacja powódki pozbawiona jest uzasadnionych podstaw prawnych i jako taka podlega oddaleniu.

Sąd Apelacyjny aprobuje poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne i przyjmuje je za własne, jak również dokonaną przez ten Sąd ocenę prawną materiału dowodowego w kontekście zgłoszonych w pozwie roszczeń.

Sąd Okręgowy dokonał bardzo wnikliwej analizy treści publikacji internetowych i wyprowadził z nich prawidłowe wnioski.

Przede wszystkim podkreślić należy, że Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. polegającego na braku wszechstronności oceny materiału dowodowego. Sąd ocenił wszystkie zaoferowane przez strony dowody, natomiast naruszenie powyższego przepisu w sposób wskazany przez powódkę, mógłby okazać się skuteczny jedynie w sytuacji, gdyby Sąd nie poddał ocenie przeprowadzonych w toku postępowania dowodów.

Jak wynika ze sformułowania zarzutów naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. powódka zarzuca raczej Sądowi pierwszej instancji przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, skoro twierdzi, że ocena ta nie odpowiada zasadom logiki i doświadczenia życiowego. Z tak przedstawionym zarzutem nie można jednak się zgodzić.

Podkreślenia wymaga przede wszystkim, że treści, które zdaniem powódki naruszają jej dobra osobiste zamieszczone zostały w publikacjach internetowych autorstwa M. Z.. Za treści przekazywane w publikacjach odpowiedzialność ponosi autor tekstu. Okoliczność, że informacje, które mogą naruszać bądź naruszają dobra osobiste, uzyskane zostały przez autora od innych osób, nie zwalnia autora tekstu od odpowiedzialności za ewentualne naruszenie dóbr osobistych.

Niemniej jednak osoba, która takie informacje naruszające dobra osobiste przekazuje, rozpowszechnia, również winna liczyć się z możliwością poniesienia konsekwencji.

Powódka zdecydowała o skierowaniu roszczenia o usunięcie skutków naruszenia dóbr osobistych jedynie do pozwanej spółki (...).

Zatem treści zawarte w przedmiotowych publikacjach podlegały ocenie z punktu widzenia źródła pochodzenia informacji w nich zawartych.

Odnośnie do zarzutu błędnego ustalenia przez Sąd Okręgowy co do braku wyrażenia przez pozwaną twierdzenia o nieuprawnionym uznaniu oferty powódki za najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, że żadna z publikacji nie zawiera informacji, że to pozwana twierdzi, jakoby oferta powódki w sposób nieuprawniony została uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu o zamówienie publiczne. Wręcz przeciwnie treść publikacji na portalu (...) świadczy, że takie sugestie są autorstwa M. Z., który stwierdza „to sugeruje, że (...) mogło zapewnić sobie lepszą pozycję od konkurentów w przyszłych postępowaniach”. Z komentarzy opatrzonych podpisem (...) natomiast wynika raczej sugestia o „ustawianiu” przetargów przez ich organizatorów, skoro w dalszym ciągu wygrywają przetargi ci, którzy mają je wygrać.

W ocenie Sądu Apelacyjnego dla przypisania pozwanej zarzutu rozpowszechniania informacji co do nieprawidłowości w wyłonieniu w postępowaniu o zamówienie publiczne jako najkorzystniejszej oferty powódki, nie jest wystarczające sformułowanie powódki, że „brak wyrażenia dosłownego poglądu pozwanej w omawianych publikacjach, iż oferta powódki w sposób nieuprawniony została uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, nie wyklucza jeszcze stwierdzenia, że taki właśnie był sens jej wypowiedzi na łamach środków masowego przekazu”. Wniosek, że powyższe stwierdzenie M. Z. zawarte w publikacji na portalu (...) nie było oparte na informacjach przekazanych przez pozwaną świadczy treść komentarzy, z których wynika, że stanowiły one reakcję na treść publikacji.

Odnośnie do zarzutu dotyczącego korupcji, zdaniem Sądu Apelacyjnego ocena w tym zakresie materiału dowodowego, dokonana przez Sąd pierwszej instancji, jest jak najbardziej prawidłowa. Niefortunność redakcji teksu nie może, jak słusznie podkreślił Sąd Okręgowy, obciążać pozwanej. Ponadto jak wynika z dalszej treści informacje zawarte w publikacji co do podejmowanych działań korupcyjnych dotyczyły pracowników pozwanej. Wynika z niej bowiem, że pracownik (...) nawiązał z pozwaną stosunek zobowiązaniowy związany z projektem „ (...) System Informacji Przestrzennej (...) i Powiatów. To ów urzędnik zaproponował, jak wynika z tekstu, pozwanej, że sam wykona schemat aplikacyjny do systemu, który następnie sam odbierze, a w zamian pozwana miała zlecić wykonanie fikcyjnych prac wskazanej osobie za 21.000 zł.

Podkreślić należy, że przyznanie przez pozwaną, że w zakresie przytoczonych na różnych portalach fragmentów treści, jest ich autorką, nie przesądza, że wszystkie wypowiedzi zamieszczone w tekstach pochodzą właśnie od pozwanej.

Odnośnie do zarzutu rozpowszechniania przez pozwaną informacji, że powódka dopuszczała się czynów nieuczciwej konkurencji, podkreślić należy, że trafnie Sąd Okręgowy uznał, że na podstawie zaoferowanego materiału dowodowego nie sposób jest ustalić, że to pozwana spółka rozpowszechniała takie informacje. Autor publikacji M. Z. powołuje się na pismo pozwanej wystosowane do radnych, w którym poinformowała, że na zlecenie powódki opracowała analizy dla dalszego rozwoju systemu, choć miały one być wykonane niezależnie przez zewnętrzną firmę nie powiązaną z (...). Następująca po tym fragmencie publikacji treść „To sugeruje, że (...) mogło zapewnić sobie lepszą pozycję od konkurentów w przyszłych postępowaniach” jest, w ocenie Sądu Apelacyjnego, o czym ponadto była mowa wyżej, wypowiedzią pochodzącą od M. Z. i stanowi sugestię autora tekstu sformułowaną na podstawie informacji zawartych w piśmie pozwanej do radnych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie można czynić pozwanej zarzutu naruszenia dóbr osobistych powódki skoro sugestie pochodzą od autora tekstu, a oparte zostały jedynie na treści oficjalnego pisma skierowanego do radnych.

Odnośnie do zarzutu powódki, jakoby jej dobra osobiste zostały naruszone poprzez twierdzenie pozwanej, że powódka bezprawnie przywłaszczyła sobie kody źródłowe do części przekazanego już Urzędowi Marszałkowskiemu oprogramowania, Sąd Apelacyjny aprobuje argumentację Sądu Okręgowego zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w tym zakresie. Trafnie podkreślił sąd pierwszej instancji, że twierdzenia o bezprawnym przywłaszczeniu kodów źródłowych padły w kontekście istniejącego między stronami sporu na tym tle, którego dotyczyło również postępowanie w sprawie XVI GC 774/11. Słusznie również Sąd Okręgowy wskazał, że o takim kontekście owych informacji świadczy również przytaczana wypowiedź powódki, że pozwana szantażuje powódkę kierując pod jej adresem zarzuty. Przy czym w ocenie Sądu Apelacyjnego okoliczność, że w konsekwencji powódka wygrała proces o wydanie kodów źródłowych pozostaje bez istotnego znaczenia dla oceny wypowiedzi pozwanej w przedmiocie bezprawnego przywłaszczenia owych kodów przez powódkę, jako nienaruszających dóbr osobistych powódki.

Nie można zgodzić się również z zarzutem powódki podniesionym w apelacji co do naruszających jej dobra osobiste wypowiedzi pozwanej odnośnie do ukrywania przez powódkę faktu zatrudnienia pozwanej jako podwykonawcy.

Zarzut ten należy traktować w kategoriach nieuprawnionej polemiki z prawidłową oceną dokonaną w tym zakresie przez Sąd Okręgowy. Istotnie analiza umowy łączącej powódkę z zamawiającym oraz mając na uwadze zakres prac zleconych pozwanej w ramach umowy podwykonawczej, świadczy o ukrywaniu zatrudnienia pozwanej jako podwykonawcy powódki.

Ponadto, mając na uwadze zeznania świadka K. – pracownika powódki, z których wynika, że G. G. (2) i J. W. (2) – przedstawiciele pozwanej, występowali pod szyldem powódki, wskazać należy, że bez znaczenia dla oceny powyższych wypowiedzi jako nie naruszających dóbr osobistych, jest fakt, że w istocie zamawiający wiedział o zatrudnieniu przez powódkę podwykonawcy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego niezasadnie powódka w apelacji wskazuje, że Sąd pierwszej instancji nie wskazał nawet w uzasadnieniu konkretnego zapisu umowy, z którego wynikałby obowiązek powódki informowania zamawiającego o podwykonawcach. Oczywiście powódka, zgodnie z treścią punktu 21 formularza oferty obowiązku takiego nie miała, niemniej jednak o chęci ukrycia podwykonawcy świadczy okoliczność, że przedstawiciele pozwanej występowali pod szyldem powódki. Zatem skoro powódka zgodnie ze swoim oświadczeniem zawartym w powyższym punkcie zamierzała część prac powierzyć podwykonawcy, nie znajduje racjonalnego uzasadnienia fakt, że nie występowali oni pod firmą spółki pozwanej.

Nie jest zasadny zarzut apelacji co do nierozpoznania istoty sprawy przez Sąd Okręgowy poprzez brak odniesienia się do, zdaniem powódki naruszających jej dobra osobiste stwierdzeń pozwanej, jakoby powódka namawiała pracowników pozwanej do przedstawiania informacji niezgodnych ze stanem faktycznym, czy podejmowała działania mające na celu otrzymywanie zamówień z wolnej ręki niezgodnie z przepisami prawa. Wskazać należy, że zarzuty te odnoszą się do kwestii poddanych ocenie Sądu pierwszej instancji przy okazji omawiania zarzutów związanych z „ukrywaniem przez powódkę faktu zatrudnienia podwykonawcy” oraz „ dopuszczeniem się przez powódkę działań naruszających konkurencję”.

Odnośnie do twierdzeń dotyczących „manipulacji” przy szacowaniu kosztów, nie jest zasadny również zarzut powódki zawarty w apelacji, jakoby Sąd nie rozpoznał tego zarzutu. Zaprzeczeniem twierdzeń powódki są rozważania Sądu Okręgowego zawarte na k. 550 akt sprawy (k. 12 uzasadnienia).

Wobec wyżej wskazanych argumentów, w ocenie Sądu Apelacyjnego niezasadne okazały się podniesione w apelacji zarzuty powódki naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa procesowego, w zakresie oceny zebranych dowodów w kontekście naruszenia przez pozwaną dóbr osobistych powódki, zatem nie są również zasadne zarzuty naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto zgodnie z art. 98 k.p.c. stosownie do jego wyniku.