Pełny tekst orzeczenia

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXV Cywilny

Przewodniczący

Protokolant

sędzia SO Tomasz Gal
sekretarz sądowy Dorota Wesołowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 lipca 2019 r. w Warszawie sprawy z powództwa (...) S. A. w W.

przeciwko (...) Spółce jawnej w W., G. G. i M. K. (1)

o zapłatę

orzeka:

Zasądza solidarnie od (...) Spółki jawnej w W., G. G. i M. K. (1) na rzecz (...) S.A. w W. kwotę 720.165,42 zł (siedemset dwadzieścia tysięcy sto sześćdziesiąt pięć złotych, 42/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 października 2010 r. do dnia zapłaty,

Oddala powództwo w pozostałym zakresie,

Przyznaje adwokatowi A. Z. od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 7.200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) powiększoną o należy podatek o towarów i usług (VAT) w wysokości 23 % tytułem wynagrodzenia za udzielenie pozwanej M. K. (1) pomocy prawnej z urzędu.

Sygn. akt XXV C 1034/10

UZASADNIENIE

Powódka (...) S.A. z siedzibą w W. pozwem z dnia 26 lipca 2010 r., wniesionym do Sądu tego samego dnia, skierowanym przeciwko pozwanym (...) Spółce jawnej , J. W., G. G., M. K. (1) wniosła o zasądzenie:

na rzecz powódki solidarnie od pozwanych kwoty 3.734.940 zł (słownie: trzy miliony siedemset trzydzieści cztery tysiące dziewięćset czterdzieści) wraz z odsetkami ustawowymi:

od kwoty 2.150.000 zł (słownie: dwóch milionów stu pięćdziesięciu tysięcy) od dnia 1 października 2009 r. do dnia zapłaty;

od kwoty 1.584.940 zł (słownie: jednego miliona pięciuset osiemdziesięciu czterech tysięcy dziewięciuset czterdziestu) od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

na rzecz powódki kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, o której mowa w § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w związku z § 2 ust. 2 zd. 2 tego rozporządzenia.

W uzasadnieniu powództwa powódka (...) S.A. z siedzibą w W. podała, że zawarła ona ze spółką (...) Spółka jawna z siedzibą w W. umowę podwykonawczą nr (...) z dnia 5 lutego 2008 roku.

Powódka podniosła, że przedmiotem umowy podwykonawczej było wykonanie przez (...) na rzecz (...) prac wyspecyfikowanych w załączniku nr 1 do umowy podwykonawczej, będących częścią projektu pod nazwą „ (...) System Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa” (dalej jako: (...)) realizowanego przez (...) w ramach zamówienia publicznego dla Samorządu Województwa (...) reprezentowanego przez Biuro Geodety Województwa (...), na które składały się w szczególności następujące prace: pozyskanie danych dla systemu (...), dostawa oprogramowania w zakresie określonym w umowie podwykonawczej, dostał lub wykonanie oraz uruchomienie i wdrożenie aplikacji celowych określonych w umowie podwykonawczej w tym:

dostawa lub wykonanie aplikacji celowej Moduł Zasilania Hurtowni Danych;

dostawa lub wykonanie aplikacji celowej Moduł Rejestrów;

dostawa lub wykonanie aplikacji celowej Przeglądarka (...).

Powódka podała, że (...) realizowało zamówienie publiczne na podstawie umowy głównej nr (...) z dnia 14 lutego 2008 r., zawartej między konsorcjum firm: (...) S.A. z siedzibą w W., (...) S.A. z siedzibą w S., (...) S.A. z siedzibą we W., (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. a zamawiającym.

Powódka wskazała, że na podstawie § 6 ust. 6.3. pkt b umowy podwykonawczej spółka (...) przeniosła na rzecz spółki (...) całość autorskich praw majątkowych do programów komputerowych, w tym aplikacji celowych, powstałych w wyniku realizacji umowy na następujących polach eksploatacji:

a) trwałego lub czasowego zwielokrotniania programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami w jakiejkolwiek formie,

b) tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała,

c) rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu programu komputerowego lub jego kopii.

Powódka zauważyła, że na skutek przeniesienia autorskich praw majątkowych do programów komputerowych doszło również do przeniesienia praw do kodów źródłowych do tych programów, związanych ściśle z przygotowywanymi aplikacjami, ponieważ przynależą one do podmiotu, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do programu.

Powódka wskazała, że zobowiązanie spółki (...) do przeniesienia autorskich praw majątkowych do programów komputerowych wraz z kodami źródłowymi wynika również z treści § 3 ust. 3.2. umowy podwykonawczej, w związku z treścią pkt 20 formularza oferty, stanowiącego integralną część umowy głównej, jako jej załącznik nr 3, na podstawie § 3 ust. 1 pkt c. umowy głównej.

Powódka podała, że w § 3 ust. 3.2. umowy podwykonawczej spółka (...) oświadczyła, że zapoznała się z ofertą spółki (...) oraz umową główną, której przedmiotem jest realizacja projektu, w zakresie niezbędnym do realizacji umowy podwykonawczej, jak również zobowiązała się do realizacji swoich zobowiązań w sposób zgodny z treścią oferty i umowy głównej w sposób gwarantujący prawidłową realizację umowy. W pkt 20 oferty, postanowiono, że spółka (...) przeniesie na zamawiającego prawa autorskie do aplikacji celowych, powstałych w wyniku realizacji przedmiotu umowy głównej oraz, że prawa te nie są ograniczone i wykonane dzieło nie będzie zawierało żadnych zapożyczeń, które mogłyby powodować odpowiedzialność zamawiającego, jak również, że zamawiającemu będzie przysługiwało prawo przeniesienia na osobę trzecią nabytych praw majątkowych oraz, że własność kodów źródłowych do aplikacji celowych powstałych w wyniku realizacji niniejszego zamówienia przynależeć będzie Marszałkowi Województwa (...). Zdaniem powódki z powyższych postanowień umownych wynika, że obowiązkiem spółki (...) wynikającym z umowy podwykonawczej (w tym - ze stanowiącej jej załącznik umowy głównej wraz z ofertą) było przeniesienie przez spółkę (...) na rzecz spółki (...) kodów źródłowych do aplikacji celowych: Moduł Rejestrów, Moduł Zasilania Hurtowni Danych, Przeglądarka (...), tak, aby możliwym było ich przeniesienie przez spółkę (...) na zamawiającego.

Powódka wskazała, że spółka (...) nie wykonała umowy podwykonawczej w sposób należyty, bowiem nie wydała spółce (...) kodów źródłowych do aplikacji celowych wykonanych na podstawie umowy podwykonawczej, tj. do:

aplikacji celowej Moduł Zasilania Hurtowni Danych;

aplikacji celowej Moduł Rejestrów;

aplikacji celowej Przeglądarka (...); ( dalej jako: kody źródłowe).

Powódka podniosła, że niewydanie kodów źródłowych spółce (...) przez spółkę (...) jest faktem bezspornym między stronami. Spółka (...) wielokrotnie wzywała spółkę (...) do wydania kodów źródłowych, m.in. pismami z dnia 15 kwietnia 2009 r. oraz z 4 maja 2009 r. oraz w korespondencji elektronicznej.

Powódka wskazała, że spółka (...) nie wydał spółce (...) kodów źródłowych, ponieważ twierdzi, że własność kodów źródłowych nie przeszła na spółkę (...) na mocy umowy podwykonawczej oraz że nie ma obowiązku ich wydania.

Powódka zauważyła ponadto, że spółka powiązana osobowo z pozwanymi w odrębnym postępowaniu w sprawie pod sygn. akt XVI GC 774/09 toczącej się przed tutejszym Sądem pozwała spółkę (...) o ochronę praw autorskich w związku z wykorzystaniem przedmiotowych kodów źródłowych.

Powódka podała, że niewydanie kodów źródłowych przez spółkę (...) na rzecz spółki (...) stanowi naruszenie zobowiązania spółki (...) do realizacji swoich zobowiązań w sposób zgodny z treścią oferty umowy głównej, bowiem uniemożliwia wykonanie zobowiązania spółce (...) wobec zamawiającego do przekazania mu kodów źródłowych do aplikacji celowych.

Powódka podkreśliła, że prawa do kodów źródłowych do oprogramowania stworzonego przez spółkę (...) w wyniku realizacji umowy podwykonawczej przeszły na spółkę (...) na podstawie § 6 ust. 6.3. pkt b w związku z § 3 ust. 3.2. umowy podwykonawczej w związku z pkt. 20 oferty.

Powódka wskazała, ze na skutek przeniesienia autorskich praw majątkowych do programów komputerowych doszło również do przeniesienia praw do kodów źródłowych do tych programów, jako samodzielnych przedmiotów praw jak również niezależnie jako elementów składników oprogramowania wytworzonego przez spółkę (...).

Powódka podała, że za powyższym stanowiskiem przemawia również fakt, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z tzw. „łańcuchem” umów. Umowa główna i umowa podwykonawcza pozostawały ze sobą w stosunku zależności. Umowa podwykonawcza miała służyć realizacji i wywiązaniu się ze zobowiązań wynikających z umowy głównej. Podstawowym celem i intencją zawarcia umowy podwykonawczej było wykonanie zamówienia publicznego dla samorządu województwa (...).

Powódka wskazała, ze zamawiający planował i planuje rozbudowanie systemu (...) i z tego powodu zamieścił w ofercie, będącej załącznikiem do umowy głównej, postanowienie dotyczące przeniesienia na jego rzecz również własności kodów źródłowych, bez którego to przeniesienia umowa główna byłaby uznana za niewykonaną przez spółkę (...). Brak kodów źródłowych podważał możliwość wykonania przez spółkę (...) zobowiązań wobec zamawiającego, tj. zobowiązań znanych i zaakceptowanych przez podwykonawcę – spółkę (...).

Powódka podała, że za przejściem kodów źródłowych na spółkę (...) przemawia również fakt, że w niniejszym przypadku mamy do czynienia z oprogramowaniem stworzonym na indywidualne zamówienie, a nie z tzw. oprogramowaniem standardowym typu np. Word. Wskazała, że przy oprogramowaniu standardowym, nabywanym masowo, użytkownik nie jest zainteresowany zmianami programu, jak i jego kodem źródłowym. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku oprogramowania tworzonego na indywidualne zamówienie zamawiającego, który, jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, jest zainteresowany dokonywaniem zmian i rozwojem oprogramowania, co stanowiło wręcz założenie dla relacji Zamawiający / (...) / (...).

Powódka wskazała, że mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że poprzez nieprzekazanie kodów źródłowych, spółka (...) nienależycie wywiązała się z umowy podwykonawczej.

Powódka podała, że na kwotę dochodzoną niniejszym pozwem składają się następujące roszczenia:

1) o zapłatę kwoty 150.000 zł (słownie: stu pięćdziesięciu tysięcy) tytułem kary umownej za trzykrotne naruszenie § 6 umowy podwykonawczej, określonej w § 6 ust. 6.5. umowy podwykonawczej;

2) o zapłatę kwoty 1.434.940 zł (słownie: jednego miliona czterystu trzydziestu czterech tysięcy dziewięciuset czterdziestu) tytułem odszkodowania, przewyższającego wysokość zastrzeżonej kary umownej, o której mowa w punkcie 1 powyżej;

3) o zapłatę kwoty 2.150.000 zł (słownie: dwóch milionów stu pięćdziesięciu tysięcy) złotych tytułem kary umownej za czterdziestotrzykrotne ujawnienie informacji stanowiących informację poufną w rozumieniu § 9 umowy, określonej § 8 ust. 8.4. umowy podwykonawczej.

Powódka wskazała, że w § 6 ust. 6.5. umowy podwykonawczej strony ustaliły karę umowną w wysokości 50.000 zł (słownie: pięćdziesięciu tysięcy) za każdy przypadek naruszenia postanowień § 6, który dotyczy przeniesienia, autorskich praw majątkowych.

W związku z powyższym, spółka (...) naliczyła spółce (...) karę umowną w łącznej wysokości 150.000 zł (słownie: stu pięćdziesięciu tysięcy) za trzykrotne naruszenie postanowień § 6 umowy podwykonawczej, tj. za nieprzekazanie spółce (...) kodów źródłowych do trzech aplikacji celowych - Modułu Zasilania Hurtowni Danych, Modułu Rejestrów i Przeglądarki (...), stworzonych w ramach projektu (...), po 50.000 zł (słownie: pięćdziesiąt tysięcy) za każde naruszenie. Zdaniem powódki podstawą do naliczenia kary umownej jest § 6 ust. 6.5. w związku z § 6 ust. 6.3. pkt b w związku z § 3 ust. 3.2. umowy podwykonawczej w związku z pkt. 20 oferty.

W odniesieniu do roszczenia o zapłatę kwoty 1.434.940 zł (słownie: jednego miliona czterystu trzydziestu czterech tysięcy dziewięciuset czterdziestu) powódka wskazała, że w łącznej wysokości (tj. uwzględniając naliczoną karę umowną w wysokości 150.000,00 zł) cała szkoda spółki (...) poniesiona w związku z nienależytym wywiązaniem się przez spółkę (...) z umowy podwykonawczej, polegającym na nieprzekazaniu spółce (...) w/w kodów źródłowych wynosi 1.584.940 zł (słownie: jeden milion pięćset osiemdziesiąt cztery tysiące dziewięćset czterdzieści), czyli przekracza wysokość zastrzeżonej kary umownej i po odjęciu kwoty 150.000 zł (słownie: stu pięćdziesięciu tysięcy) z tytułu w/w kary umownej, do naprawienia szkody powódki konieczne jest uzyskanie dalszej kwoty 1.434.940 zł (słownie: jeden milion czterysta trzydzieści cztery tysiące dziewięć czterdzieści). Powódka podkreśliła, że w § 6 ust. 6.5. umowy podwykonawczej strony dopuściły możliwość dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych.

Jednocześnie powódka podniosła, iż z ostrożności, a mianowicie na wypadek gdyby Sąd nie podzielił poglądu strony powodowej o zasadności roszczenia o zapłatę kwoty 150.000 zł z tytułu w/w kary umownej, to powódka domaga się realizacji roszczenia ewentualnego o zapłatę całego odszkodowania w kwocie 1.584.940 złotych.

Jako ewentualną podstawę zasądzenia od pozwanych kwoty 1.584.940 zł powódka wskazała również twierdzenie o możliwości potraktowania braku wydania kodów źródłowych przez pozwaną spółkę jako sytuację, w której pozwana spółka utworzyła aplikacje celowe z wadą uzasadniającą obniżenie wynagrodzenia umownego.

Powódka podała, że roszczenie o zapłatę kwoty 2.150.000 zł (słownie: dwóch milionów stu pięćdziesięciu tysięcy) wynika z tego, iż jest to łączna kwota kar umownych za wielokrotne przypadki ujawnienia informacji poufnych przez pozwaną spółkę, do nieujawniania których spółka (...) zobowiązała się w § 9 umowy podwykonawczej.

Powódka wskazała, ze na podstawie § 8 ust. 8.4. umowy podwykonawczej, w przypadku ujawnienia informacji stanowiącej informację poufną w rozumieniu § 9 umowy, podwykonawca został zobowiązany do zapłaty spółce (...) kary umownej w wysokości 50.000 zł (słownie: pięćdziesięciu tysięcy) za każdy przypadek w/w naruszenia.

Powódka podała, że zgodnie z § 9 ust. 9.1. umowy podwykonawczej, pod pojęciem informacji poufnych strony rozumieją wszelkie informacje przekazane drugiej stronie w ramach wzajemnej współpracy, dotyczące zarówno stron umowy jak i zamawiającego, w tym treść umowy podwykonawczej i korespondencję związaną z wykonaniem tej umowy. Strony zobowiązały się zachować w tajemnicy informacje poufne oraz nie wykorzystywać ich do celów niezwiązanych z wykonaniem umowy podwykonawczej.

Powódka podała, że spółka (...) dopuściła się aż 43 (czterdziestu trzech) przypadków naruszenia informacji poufnych, tj. ujawnienia ich osobom nieuprawnionym, w celach niezwiązanych z wykonywaniem umowy podwykonawczej.

Powódka wskazała, że pozwane osoby fizyczne jako wspólnicy pozwanej spółki jawnej na podstawie art. 22 § 2 ksh ponoszą solidarną odpowiedzialność za jej zobowiązania ( k. 2 i n., t. I).

Wszyscy pozwani w piśmie procesowym z dnia 8 września 2010 r. stanowiącym odpowiedź na pozew wnieśli o:

oddalenie powództwa w całości,

zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt. 1 k.p.c. do czasu prawomocnego zakończenia postępowania prowadzonego przed Sądem Okręgowym w Warszawie pod sygn. akt XVI 774/09,

zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwani wskazali, że przed Sądem Okręgowym w Warszawie, XVI Wydziałem Gospodarczym toczy się postępowanie z powództwa (...) spółki jawnej przeciwko powódce w przedmiotowym postępowaniu - (...) S.A., pod sygn. akt XVI GC 774/09, m.in. o wydanie kodów źródłowych stworzonych dla wykonania aplikacji celowych Systemu Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa (...). Pozwani wskazali, że w związku z tym, iż warunkiem decydującym o ewentualnej odpowiedzialności pozwanych w przedmiotowym postępowaniu jest kwestia uprzedniego przesądzenia, któremu z podmiotów przysługują prawa do spornych kodów źródłowych do aplikacji celowych, zdaniem pozwanych, rozstrzygnięcie niniejszej sprawy zależy od wyniku postępowania o sygn. akt XVI GC 774/09, co uzasadnia zawieszenie niniejszego postępowania.

Ponadto pozwana M. K. (1) podniosła, że powódka nie wykazała, aby zobowiązanie pozwanej spółki wobec powódki stanowiące przedmiot niniejszego sporu istniało przed dniem wystąpienia tej pozwanej jako wspólnika z pozwanej spółki (pismo procesowe- k. 679 i n. t. IV).

Postanowieniem z dnia 5 listopada 2010 r. Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o zawieszenie postępowania (k. 706).

Wszyscy pozwani w piśmie z dnia 29 listopada 2010 r. przedstawili dalszą argumentację w sprawie. Strona pozwana podała, że powodowa spółka odebrała przedmiot umowy - realizację aplikacji celowych bez uwag. Do czasu odbioru końcowego, strony nigdy nie poruszały kwestii praw do kodów źródłowych do przedmiotowych aplikacji. Podobnie Biuro Geodety Województwa (...) odebrało wykonanie systemu od powodowej spółki.

Strona pozwana zaprzeczyła, aby zgodnie z umową podwykonawczą przeniosła na powódkę prawa do kodów źródłowych do programów.

Pozwani wskazali, ze nieprawdą jest także, aby pozwana znała w dacie zawarcia z powódką umowy podwykonawczej tj. w dniu 5 lutego 2008 r. treść umowy zawartej pomiędzy (...) S.A., a samorządem województwa (...) o realizację projektu „ (...) System Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa” z dnia 14 lutego 2008 roku. Pozwana wskazała, że wprost wynika z porównania dat obu umów, iż umowa podwykonawcza została zawarta przez strony przed zawarciem umowy głównej pomiędzy (...) S.A. a samorządem województwa.

Strona pozwana podała, że zgodnie z pkt. 13.6 umowy podwykonawczej, załącznik nr 4 - umowa główna stanowi integralną część umowy. Tymczasem z chwilą podpisania umowy podwykonawczej załącznik nr 4 nie istniał i także w terminie późniejszym nie został pozwanej spółce doręczony. Wzmiankowany załącznik nr 4 stanowiła jedynie pusta kartka zatytułowana „umowa główna”. Pozwana oświadczyła, że podobnie świadczy o tym treść paragrafu 1 umowy podwykonawczej, w którym wśród definicji umownych przy definicji umowy głównej brak jest daty jej zawarcia, a pozostawione jest jedynie wolne miejsce. Pozwani podali, że powodowa spółka także, nigdy nie zapoznała pozwanej z załącznikiem ofertowym. Pozwana zaprzeczyła, aby znane jej były zapisy dotyczące kodów źródłowych i aby przed początkiem roku 2009 strony kiedykolwiek poruszały ten temat.

Pozwana podkreśliła, iż poznała treść umowy łączącej powódkę z samorządem województwa (...), a w szczególności zapisów dotyczących kodów źródłowych dopiero w okolicach miesiąca września 2009 r. Pozwana strona podała, że powodowa spółka proszona przez pozwaną wielokrotnie o udostępnienie przedmiotowej umowy jednoznacznie odmówiła. Wskazała jednocześnie, że na etapie ofertowym, jedynym dokumentem, który został udostępniony pozwanej, to warunki techniczne. W oparciu o nie pozwana spółka przygotowywała kalkulację kosztów do oferty. Pozwana podała, że w jej opinii powódka odmawiając okazania pozwanej umowy głównej i formularza ofertowego pragnęła ukryć zapis pkt. 21 formularza ofertowego, z którego wynika, iż umowa będzie wykonywana przez podwykonawców w innym zakresie niż faktycznie wykonany. Powódka ukryła podwykonawstwo pozwanej właśnie w zakresie wykonania systemu informatycznego (...) części (...), którego elementem są „aplikacje celowe”, gdzie prawa autorskie i majątkowe do kodów źródłowych w/w stanowią przedmiot sporu.

Pozwana przyznała, że przeniósł prawa autorskie do programów komputerowych na wskazanych w umowie polach eksploatacji, podkreśliła jednak, że były to prawa do aplikacji w postaci programów, nie zaś prawa do kodów źródłowych do tychże. Wszystkie trzy pola eksploatacji wskazane w paragrafie 6 ust. 6.3 pkt b, a to:

trwałe lub czasowe zwielokrotnienie programu komputerowego w całości lub części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie,

tłumaczenia, przystosowania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała,

rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii

nie wymagają kodów źródłowych. Wskazane powyżej modyfikację zapewnia architektura rozwinięcia technicznego aplikacji, bez konieczności posiadania kodów źródłowych.

Pozwana odnosząc się do żądania zapłaty kary umownej w wysokości 150.000 zł za rzekome trzykrotne naruszenie paragrafu 6 umowy podwykonawczej, a to odmowę przeniesienia autorskich praw majątkowych, wskazała, że żądnie to jest całkowicie bezpodstawne, gdyż pozwana, na podstawie umowy podwykonawczej nie była zobowiązania do przekazania praw do kodów źródłowych, lecz jedynie majątkowych praw autorskich do aplikacji programowych. A zatem, powódka nie była uprawniona do naliczenia kar umownych.

Zdaniem pozwanej również żądanie zapłaty odszkodowania w kwocie 1.434.940,00 zł, czy też w kwocie 1.584.940,00 zł (po odliczeniu wysokości naliczonej kary umownej) z tytułu szkody powodowej spółki poniesionej w związku z rzekomym nienależytym wywiązaniem się pozwanej z umowy podwykonawczej jest bezpodstawne i stanowi nadużycie prawa. Brak jest jakiegokolwiek bowiem związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy rzekomym zawinionym działaniem spółki (...), a szkodą w wysokości żądanej, wyliczoną w sposób podany przez powódkę. Pozwana wskazała, że po analizie zestawienia kosztów wskazanych w pozwie, które stanowić mają szkodę powódki, odnosi wrażenie, iż przedmiotowy wykaz stanowi koszty globalne związane z realizacją programu (...) poniesione przez spółkę (...). Pozwana wskazała przykładowo, że nie widzi związku pomiędzy kosztami przejazdu wskazanymi przez powodową spółkę, a rzekomym niewykonaniem umowy przez pozwaną.

Odnosząc się do żądania zapłaty kary umownej za rzekome wielokrotne przypadki ujawnienia informacji poufnych wynikających z umowy podwykonawczej łączącej strony, pozwana zaprzeczyła, aby w jakikolwiek sposób ujawniła informacje poufne osobom nieuprawnionym. W szczególności zaprzeczyła, aby powiadomiła dziennikarza M. Z. o nieprawidłowościach istniejących po stronie spółki (...) S.A. przy realizacji umowy podwykonawczej. Pozwana podała, że dziennikarz ten posiadał kwestionowane informacje już w chwili zwrócenia się do wspólników pozwanej. A zatem, zdaniem pozwanej, nie nastąpiło ujawnienie informacji poufnej, w sytuacji gdy była ona uprzednio jawna. Pozwana podał również, że nie jest jej znane źródło informacji wzmiankowanego dziennikarza.

Strona pozwana tym samym wskazała, że powództwo nie jest zasadne i powinno zostać oddalone (pismo procesowe- k. 724 i n., t. IV).

Strony podtrzymały stanowiska w dalszych pismach procesowych.

Postanowieniem z dnia 14 listopada 2012r. Sąd zwolnił pozwaną M. K. (1) od kosztów sądowych w zakresie dotyczącym wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu i ustanowił dla pozwanej pełnomocnika z urzędu (postanowienie- k. 1081, tom 6).

Z uwagi na stan zdrowia pozwanego J. W. Sąd w dniu 27 maja 2013 r. na wniosek strony powodowej na podstawie art. 218 kpc postanowił ograniczyć rozpoznanie sprawy tylko do pozostałych pozwanych (k. 1148, tom 6).

Postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2017 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zawiesił postępowanie w sprawie w stosunku do J. W. do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o sygn. akt XXV Ns 116/17, której przedmiotem jest wniosek o ubezwłasnowolnienie tego pozwanego (postanowienie- k. 2291, tom 12).

Na rozprawie w dniu 1 lipca 2019 r. strony podtrzymały stanowiska w sprawie.

Na podstawie przedstawionego materiału dowodowego, a w szczególności na podstawie: ogłoszenia o zamówieniu (k. 1326-1336, tom 7); SIWZ (k. 170-175); formularza oferty (k. 176-177); wzoru umowy (k. 178-180, tom 1); umowy podwykonawczej z załącznikami i aneksami (k. 61-73, tom 1); KRS-u pozwanej (k.75-79); umowy z dnia 31 sierpnia 2009r. (k. 81-83); umowy z dnia 14.02.2008r. wraz z załącznikami (k. 85-136); protokołów odbiorów końcowych (k. 738-764, tom 4); protokołu odbioru (k. 736-737, tom 4); korespondencji meilowej (k. 798-799, tom 4); pozwu ( k. 146-150, tom 1); meila z pismem (k. 249, tom 2); pisma (k. 254, tom 2); meila (k. 257, tom 2); artykułów (k. 613-637, tom 4); wezwania (k. 795-797, tom 4); wezwań (k. 639-660, tom 4); pism (k. 662-671, tom 4); umowy z dnia 14.12.2009r. (k.782-785, tom 4); wezwania do zapłaty (k.583-611, tom 3-4); zeznań świadków: M. L. (k. 921-923, tom 5); P. K. (k. 969, tom 5); A. M. (1) (k. 1122, tom 6); J. M. (k. 1148, tom 6); J. K. (k. 1942, tom 10); A. M. (2) (k. 1517-1518, tom 8); Ł. G. (k. 1580, tom 8); A. R. (k. 1580-1581, tom 8); S. K. (k. 1640-1641 i 1685-1688, tom 9); G. K. (k. 1831, tom 10); P. N. (k. 2091 i 2111-2114, tom 11); P. W. (k. 1658, tom 9); P. T. (k. 1658, tom 9); M. K. (2) (k. 1717, tom 9); B. K. (k. 2187 i 2215-2218, tom 12); M. Z. (k. 1149-1150, tom 6); opinii biegłego z zakresu informatyki (k. 1300-1320, tom 7), opinii biegłego z zakresu finansów (k. 2306-2346, tom 12), częściowo łącznej opinii biegłych z zakresu informatyki i finansów (k. 2443-2454, tom 13) oraz częściowo ich opinii uzupełniającej i wyjaśnień (k. 2505 – 2506, k. 2525 – 2530, k. 2545 – 2546, k. 2595 v. – 2596 v., k. 2628 – 2637, k. 2677 - 2678) Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

W dniu 30 sierpnia 2007 r. Samorząd Województwa (...) ogłosił zamówienie publiczne na ,,Dostawę i instalację sprzętu i oprogramowania, modernizację oprogramowania, prace wdrożeniowe, szkolenia użytkowników oraz opracowanie danych tematycznych, w ramach realizacji projektu ,, (...) System Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa” (ogłoszenie o zamówieniu- k. 1326-1336, tom 7).

Częścią powyższego ogłoszenia była Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (...) (...), do którego załącznikami był formularz oferty oraz wzór umowy. W formularzu oferty zawarte zostały oświadczenia o zapoznaniu się wykonawcy z treścią SIWZ dla niniejszego zamówienia (pkt 1) oraz akceptacji bez zastrzeżeń wzoru umowy (pkt 8). W pkt 20 wskazano zaś, że w zakresie oprogramowania aplikacyjnego autorskie prawa majątkowe do aplikacji celowych, powstałych w wyniku realizacji przedmiotu niniejszej umowy (Moduł Rejestrów, Moduł Zasilania Hurtowni Danych, Przeglądarka (...)) wynikające z ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach na wszystkich polach eksploatacji wykonawca przeniesie na zamawiającego; prawa autorskie wykonawcy do aplikacji celowych, powstałych w wyniku realizacji przedmiotu niniejszego zamówienia nie są ograniczone oraz że wykonane dzieło nie będzie zawierało żadnych zapożyczeń, które mogłyby powodować odpowiedzialność zamawiającego; zamawiającemu będzie przysługiwało prawo przeniesienia na osobę trzecią nabytych autorskich praw majątkowych; własność kodów źródłowych do aplikacji celowych powstałych w wyniku realizacji przedmiotu niniejszego zamówienia przynależeć będzie M. Województwa (...) (SIWZ- k. 170-175; formularz oferty- k. 176-177; wzór umowy- k. 178-180, tom 1).

W dniu 5 lutego 2008 r. pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w W. a (...) spółka jawna (obecnie: (...) Spółka jawna) doszło do zawarcia umowy podwykonawczej nr (...), na mocy której spółka (...) spółka jawna zobowiązała się do wykonania na rzecz powodowej spółki aplikacji celowych, będących częścią projektu pod nazwą „ (...) System Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa ( (...)), realizowanego przez (...) w ramach zamówienia publicznego dla samorządu województwa (...) reprezentowanego przez biuro geodety województwa (...), na które składały się w szczególności następujące prace: pozyskanie danych dla systemu (...), dostawa oprogramowania w zakresie wskazanym w umowie, dostawa lub wykonanie oraz uruchomienie i wdrożenie aplikacji celowych:

moduł zasilania hurtowni danych;

moduł rejestrów;

przeglądarka (...).

W § 2 pkt 2.1. strony ustaliły, że w przypadku zawarcia umowy podwykonawczej przed zawarciem umowy głównej, umowa wejdzie w życie pod warunkiem zawarcia umowy głównej przez (...) (warunek zawieszający).

W umowie podwykonawczej strony postanowiły m.in. w § 3, że: (3.1.) podwykonawca zobowiązuje się wykonać umowę przy zachowaniu najwyższej staranności i przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru działalności podwykonawcy w zakresie będącym przedmiotem umowy. Podwykonawca ponosi we własnym zakresie wszelkie koszty związane z wykonaniem swoich zobowiązań. (3.2.) Podwykonawca oświadcza, że zapoznał się z ofertą (...) oraz z umową główną, której przedmiotem jest realizacja projektu, w zakresie niezbędnym do realizacji przedmiotu umowy. Podwykonawca zobowiązuje się do realizacji swoich zobowiązań w sposób zgodny z treścią tej oferty i umowy głównej oraz w sposób gwarantujący prawidłową realizację umowy. (3.3.) Podwykonawca może realizować Umowę z wykorzystaniem dalszych podwykonawców lub innych osób trzecich, za których działania odpowiada jak za swoje. (3.4.) Podwykonawca zobowiązuje się wykonać umowę w terminach określonych w harmonogramie, stanowiącym załącznik nr 3 do umowy. (3.5.) Podwykonawca zobowiązany jest do: a) zwracania się do (...) o przekazywanie danych zamawiającego; b) zwracania się do (...) o przekazanie wszelkich informacji niezbędnych podwykonawcy do wykonania przedmiotu umowy; c) zwracanie się do (...) o udostępnianie urządzeń i obiektów zamawiającego do wykonania przedmiotu umowy; d) bezzwłocznego informowania, na każde żądanie (...), o aktualnym stopniu zaawansowania wszelkich prac objętych umową; e) umożliwiania, na każde żądanie (...), kontroli sposobu wykonywania wszelkich prac objętych umową w miejscu ich wykonywania.

W paragrafie 6 strony postanowiły, (6.1.) że podwykonawca gwarantuje, iż przy wykonywaniu umowy nie będzie naruszać praw własności intelektualnej (...), zamawiającego lub osób trzecich. W przypadku, gdy (...) poinformuje podwykonawca o roszczeniach zgłaszanych wobec zamawiającego lub (...) w związku naruszeniem przez podwykonawcę praw własności intelektualnej przysługujących osobom trzecim, podwykonawca podejmie niezbędne działania mające na celu zażegnanie sporu i poniesie w związku z tym wszelkie koszty. W szczególności, w przypadku wytoczenia w związku z tym przeciwko zamawiającemu lub (...) powództwa z tytułu naruszenia praw własności intelektualnej, podwykonawca wstąpi do postępowania strony pozwanej, a w razie braku takiej możliwości wystąpi z interwencją uboczną po stronie (...) lub zamawiającego. (6.2.) Jeżeli wskutek orzeczenia sądu (...) lub zamawiający nie będą mogli korzystać z rezultatów prac wykonanych przez podwykonawcę w ramach umowy, na skutek naruszenia przez podwykonawcę praw własności intelektualnej, podwykonawca zobowiązany jest do uzyskania na swój koszt wymaganych licencji lub nabycia praw bądź dokonania odpowiedniej modyfikacji lub ponownego wykonania dodatkowych prac pozwalających na takie korzystanie zgodnie z prawem. Żadne z powyższych postanowień nie wyłącza możliwości dochodzenia przez (...) odszkodowania na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego.

Z chwilą odbioru etapu/fazy/zadania, w ramach których została dostarczona dokumentacja, podwykonawca przenosił na (...) całość majątkowych praw autorskich do:

dokumentacji i innych utworów nie będących programami komputerowymi, na następujących polach eksploatacji: w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu- wytwarzanie dowolną techniką egzemplarzy utworu, w tym technika drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową, wprowadzanie do pamięci dowolnej ilości komputerów; w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono- wprowadzenia do obrotu (np. sprzedaż), użyczenie, licencjonowanie lub najem oryginału lub egzemplarzy; w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w powyższy sposób- publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym (np. wprowadzenie do sieci internet i intranet);

programów komputerowych na następujący polach eksploatacji: trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimkolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem prawa osoby, która tych zmian dokonała, rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii (6.3.).

Naruszenie postanowień § 6 przez podwykonawcę skutkować miało obowiązkiem zapłaty na rzecz (...) kary umownej w wysokości 50.000 zł, za każdy przypadek naruszenia, co nie uchybiało możliwości dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych, w tym na podstawie przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (6.5.).

Podwykonawca potwierdził, że zapoznał się z treścią Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia nr (...) (...) i na tej podstawie podejmuje się realizacji wszystkich zobowiązań określonych w umowie (§ 8 8.1.).

Każda ze stron zobowiązała się zachować w tajemnicy wszelkie informacje, przekazane drugiej stronie w ramach wzajemnej współpracy (informacje poufne), dotyczące zarówno stron umowy, jak i zamawiającego. Strony zobowiązały się także do niewykorzystywania informacji poufnych do celów niezwiązanych z wykonaniem umowy. Na potrzeby umowy terminem ,,informacje poufne” określono także treść umowy, korespondencję związaną z wykonywaniem umowy, a także regulacje wewnętrzne stosowane u zamawiającego. W rozumieniu umowy nie stanowiły informacji poufnych informacje, które są lub staną się powszechnie dostępne w sposób inny niż poprzez naruszenie zobowiązania do zachowania poufności przez którąkolwiek ze stron oraz zostały opracowane w sposób niezależny, bez dostępu do lub korzystania z informacji poufnych ujawnionej przez drugą stronę (§ 9 9.1-3.). Informacje poufne mogły zostać ujawnione sądom, organom administracji i organom ścigania (§ 9 9.5. c).

W przypadku ujawnienia informacji stanowiącej informację poufną w rozumieniu § 9 umowy podwykonawca miał zapłacić (...) karę umowną w wysokości 50.000 zł za każdy przypadek ujawnienia (§ 8 8.4.).

Zgodnie z § 13.6 stanowiąca załącznik nr 4 umowa główna stanowiła integralną część umowy podwykonawczej.

Szczegółowa specyfikacja prac objętych umową stanowiła załącznik nr 1 do przedmiotowej umowy. Zakres prac podwykonawcy został ustalony następująco:

1. Udział podwykonawcy w przygotowaniu oferty dla zamawiającego.

2. Pełnienie funkcji architekta rozwiązania, odpowiedzialnego za stworzenie całościowej, zintegrowanej koncepcji realizacji projektu oraz za pracę podległych mu zespołów realizacyjnych.

3. Wsparcie merytoryczne kierownika projektu (...) w przygotowaniu struktury podziału prac, harmonogramu i harmonogramów szczegółowych, raportów, kontrolowaniu postępu prac i w przygotowywaniu wszelkich dokumentów projektowych.

4. Odpowiedzialność za przygotowanie, koordynowanie tworzenia i zaakceptowanie przez zamawiającego projektu techniczno-implementacyjnego.

5. Realizacja zadania 1 wg SIWZ - pozyskanie danych do systemu (...), z wyłączeniem stworzenia modelu dziedzin i struktur dokumentów plików wymiany dla standardu (...); w tym odpowiedzialność za odbiór Zadania 1 wg SIWZ przez zamawiającego. W przypadku decyzji zamawiającego o ujednoliceniu oprogramowania ewidencji gruntów i budynków lub w przypadku stworzenia mechanizmu konwersji danych ewidencyjnych na poziomie baza ewidencyjna- hurtownia danych, realizacja zadania 1 zostanie zmniejszona o zasilenie hurtowni danych danymi (...).

6. Realizacja zadania 2 wg SIWZ - Dostawa oprogramowania narzędziowego, w zakresie: relacyjna baza danych, serwer danych przestrzennych z wyłączeniem funkcjonalności dotyczących standardu (...), aplikacja (...) 1 z wyłączeniem funkcjonalności dotyczących standardu (...), aplikacja (...) 2 z wyłączeniem funkcjonalności dotyczących standardu (...), moduł administracji węzła hurtowni danych.

7. Realizacja zadania 3A wg SIWZ - dostawa lub wykonanie aplikacji celowej Moduł Zasilania Hurtowni Danych, z wyłączeniem części dotyczącej (...), w tym odpowiedzialność za odbiór zadania 3A wg SIWZ przez zamawiającego.

8. Realizacja całości zadania 3B wg SIWZ - dostawa lub wykonanie aplikacji celowej Moduł Rejestrów, w tym odpowiedzialność za odbiór zadania 3B wg SIWZ przez zamawiającego.

9. Realizacja całości zadania 3C wg SIWZ - dostawa lub wykonanie aplikacji celowej Przeglądarka (...), w tym odpowiedzialność za odbiór zadania 3C wg SIWZ przez zamawiającego.

10. Realizacja zadania 5A wg SIWZ - uruchomienie i wdrożenie Hurtowni Danych, z wyłączeniem części dotyczącej (...) w tej części wykonanie niezbędnych prac integracyjnych z modułem (...), w tym odpowiedzialność za odbiór zadania 5A wg SIWZ przez zamawiającego.

11. Realizacja całości zadania 5B wg SIWZ - uruchomienie i wdrożenie aplikacji celowej Moduł Rejestrów, w tym odpowiedzialność za odbiór zadania 5B wg SIWZ przez zamawiającego.

12. Realizacja całości zadania 5C wg SIWZ - uruchomienie i wdrożenie aplikacji celowej Przeglądarka (...), w tym odpowiedzialność za odbiór zadania 5C wg SIWZ przez zamawiającego.

13. Udział w realizacji zadania 5D wg SIWZ - uruchomienie i wdrożenie systemów (...), (...) i (...), w tym wykonanie integracji z (...) i (...).

14. Realizacja całości zadania 5E wg SIWZ - wykonanie testów integracji poszczególnych elementów (...), w tym odpowiedzialność za odbiór zadania 5E wg SIWZ przez zamawiającego.

15. Udział w realizacji zadania 5F wg SIWZ - wykonanie szkolenia użytkowników (...), z wyłączeniem szkoleń z zakresu (...), (...) i (...).

16. Udział w spotkaniach organizacyjnych z zamawiającym.

17. Przygotowanie testów akceptacyjnych i ich wykonanie dla zadań 5 - 14.

18. Świadczenie usług gwarancyjnych w okresie 5 lat od daty odbioru końcowego projektu, w zakresie zgodnym ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia nr (...) (...) w części dotyczącej oprogramowania aplikacyjnego i bazodanowego.

19. Udział w odbiorach częściowych i w odbiorze końcowym projektu, w tym wsparcie kierownika projektu (...) w uzyskaniu odpowiednich protokołów odbioru od zamawiającego ( umowa podwykonawcza z załącznikami i aneksami, k. 61-73, t. I).

Umowa podwykonawcza zawarta w dniu 5 lutego 2008 r. miała zostać wykonana przez pozwaną spółkę do dnia 30 czerwca 2008 r. (§ 3 pkt 3.4 umowy – k. 62 v. w związku z załącznikiem nr 3 do umowy – harmonogramem – k. 69).

W dniu zawarcia powyższej umowy wspólnikami (...) byli: J. W., G. G. i M. W.. M. W. umową z dnia 31 sierpnia 2009 r. przeniosła na J. W. ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce. W dniu 14 września 2009r. pozwana zmieniła zaś firmę z (...) Spółka Jawna na (...) Spółka Jawna (KRS pozwanej- k. 75-79; umowa z dnia 31 sierpnia 2009r.- k. 81-83).

M. K. (1) (nosząca poprzednio nazwisko W.) wystąpiła jako wspólnik z pozwanej spółki jawnej z dniem 31 sierpnia 2009 r. (k. 81 i nast. – umowa) .

W dniu 14 lutego 2008r. pomiędzy Samorządem Województwa (...) a (...) S.A. z siedzibą w W. reprezentującym konsorcjum firmy: (...) S.A. z siedzibą w W., (...) S.A. z siedzibą w S., (...) S.A. z siedzibą we (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. została zawarta umowa, której przedmiotem było wykonanie przez wykonawcę prac na rzecz zamawiającego, w oparciu o wynik przetargu nieograniczonego z dnia 30 sierpnia 2007r.

Wykonawca przyjął do wykonania następujące prace, będące przedmiotem umowy: dostawa i instalacja sprzętu i oprogramowania, modernizacja oprogramowania, prace wdrożeniowe, szkolenia użytkowników oraz opracowanie danych tematycznych, w ramach realizacji projektu „ (...) System Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa”.

Projekt polega na utworzeniu (...) Systemu Informacji Przestrzennej ( (...)) funkcjonującego na poziomie gminnym, powiatowym i wojewódzkim oraz przeznaczonego do pozyskiwania, wymiany i udostępniania danych, zwłaszcza danych przestrzennych, a także! świadczenia związanych z nimi usług. System (...) będzie się składał z dwóch wzajemnie! wspomagających się i wzmacniających komponentów:

-infrastruktury informacji przestrzennej województwa (...) ( (...)),

-elektronicznej administracji jednostek samorządowych w województwie (...) ( (...)).

Prace miały obejmować: 1. zakup sprzętu: serwer e-urząd, serwer (...), serwer map, serwer www, macierz dyskową, urządzenia archiwizacyjne, stacje (...), stacje internetowe, skanery, zestawy do podpisu elektronicznego (wraz z weryfikacją notarialną dla osób, dla których zostaną przydzielone certyfikaty), urządzenia kopiująco-drukujące; 2. zakup oprogramowania narzędziowego: relacyjna baza danych, elektroniczny obieg dokumentów, elektroniczna obsługa obywatela, wspomaganie tworzenia dokumentów, hurtownia danych, serwis danych, oprogramowanie (...) o pełnej funkcjonalności, oprogramowanie (...) o mniejszym zakresie funkcji; 3. dostawa oprogramowania aplikacyjnego; 4. modernizacja oprogramowania funkcjonującego na poziomie województwa, powiatu i gminy, polegająca na dostawie oprogramowania integrującego to oprogramowanie z oprogramowaniem aplikacyjnym, o którym mowa w pkt 3; 5. instalacja infrastruktury technicznej (...): instalacja sprzętu, instalacja oprogramowania, instalacja i uruchomienie infrastruktury sieciowej, konfiguracja połączeń sieciowych; 6. utworzenie bazy danych (...): uruchomienie hurtowni danych w węzłach systemu, wykonanie testów baz danych (na poziomie hurtowni), weryfikacja, przy pomocy oprogramowania, o którym mowa w pkt 3, poprawności danych georeferencyjnych i tematycznych włączanych do hurtowni, przygotowanie danych do publikacji za pośrednictwem internetu; 7. przeprowadzenie prac wdrożeniowych (...); 8. przeprowadzenie prac wdrożeniowych (...); 9. utworzenie stron internetowych udostępniających dane przestrzenne, dane z rejestrów i zapewniających dostęp do systemu (...); 10. opracowanie danych tematycznych i danych pochodzących z rejestrów i ewidencji; 11. szkolenia użytkowników (umowa z dnia 14.02.2008r. wraz z załącznikami- k. 85-136).

Projekt realizowany na podstawie umowy głównej był pilotażową wersją systemu (...), o wartości około 8.000.000,00 zł. Zamawiający planował wykonanie drugiej części tego projektu tzw. (...) o wartości ok. 240.000.000,00 zł. (...) uczestniczył w przygotowywaniu oferty dla zamawiającego na pierwszą część projektu (...) w oparciu o SIWZ dla projektu (...), została mu przekazana cała dokumentacja przetargowa m.in. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia, zdawał sobie sprawę, że zamawiającemu bezwzględnie potrzebne są kody źródłowe do aplikacji celowych, z uwagi na planowaną rozbudowę i rozwój tego systemu i że powodowa spółka miała przenieść prawa do kodów źródłowych na zamawiającego, o powyższym była już mowa w trakcie negocjacji (zeznania świadka M. L.- k. 921, k. 923, tom 5; zeznania świadka P. K.- k. 969, tom 5, zeznania świadka A. M. (1)- k. 1122, tom 6; zeznania świadka J. M.- k. 1148, tom 6;

W dniach 11-14 sierpnia 2008r. doszło do odbioru końcowego przez Samorząd Województwa (...) następujących zadań: 1- Pozyskanie danych do systemu (...); 2- Dostawa oprogramowania narzędziowego; 3A- Dostawa lub wykonanie aplikacji celowej moduł zasilania hurtownia danych; 3B- Dostawa lub wykonanie aplikacji celowej moduł rejestrów; 3C- dostawa lub wykonanie aplikacji celowej przeglądarka (...); 4A- dostawa sprzętu komputerowego i teleinformatycznego; 4B- ustanowienie sieci teletransmisyjnej; 5A- uruchomienie i wdrożenie hurtowni danych; 5B- uruchomienie i wdrożenie aplikacji celowej moduł rejestrów; 5C- uruchomienie i wdrożenie aplikacji celowej przeglądarka (...); 5D- uruchomienie i wdrożenie systemów (...), (...) i (...); 5E- wykonanie testów integracji poszczególnych elementów (...); 5F- wykonanie szkolenia użytkowników (...) (protokoły odbiorów końcowych- k. 738-764, tom 4).

W dniu 31 października 2008r. dokonano częściowego odbioru wykonanych przez pozwaną zadań w ramach umowy podwykonawczej (protokół odbioru- k. 736-737, tom 4).

Pod koniec 2008 r. spółka (...) po raz pierwszy zakwestionowała obowiązek przeniesienia prawa do kodów źródłowych na powodową spółkę. Kierownik projektu (...) S.A. M. L., w meilu z dnia 30 grudnia 2008r. zwróciła się do pozwanej o przekazanie kodów źródłowych wszystkich wytworzonych aplikacji. W odpowiedzi otrzymała od spółki (...) informację, że zgodnie z opinią prawnika spółki kody źródłowe nie podlegają przekazaniu. Stanowią one materiał wyjściowy dla wykonania produktu i nie wchodzą w jego skład. Zostały wykorzystane dla osiągnięcia efektu i nie stanowią jego elementu, dlatego nie stanowią przedmiotu podlegającego przekazaniu. Funkcjonalność produktu nie wymaga, aby odbiorca posiadał kody źródłowe (korespondencja meilowa- k. 798-799, tom 4; zeznania M. L.- k. 922, tom 5).

Strony rozpoczęły negocjacje na temat przekazania ww. kodów źródłowych. Prowadziły także rozmowy na temat ewentualnego podpisania umowy ramowej oraz umowy w sprawie (...). Ostatecznie nie doszło między nimi do porozumienia w żadnej z tych kwestii (pisma- k. 857-861, tom 5; zeznania świadka M. L.- k. 922, tom 5; zeznania świadka P. K.- k. 969, tom 5; zeznania świadka A. M. (1)- k. 1122, tom 6; zeznania świadka J. K.- k. 1942, tom 10).

Pismem z dnia 4 maja 2009r. powódka wezwała pozwaną w związku z treścią postanowień § 3 ust. 3.2 oraz § 6 ust. 6.3 umowy podwykonawczej z dnia 5 lutego 2008r. do przekazania w terminie 5 dni roboczych: kodów źródłowych wytworzonego w ramach umowy podwykonawczej oprogramowania w wersjach aktualnych na dzień przekazania, wraz z opisem struktur w formie elektronicznej i papierowej; wersji instalacyjnych wytworzonego w ramach umowy podwykonawczej oprogramowania wraz z dokumentacją funkcjonalną (techniczną) i użytkownika w formie elektronicznej i papierowej, aktualnych na dzień przekazania; postaci elektronicznej wszystkich danych (analogowych i cyfrowych) pozyskanych w ramach realizacji umowy podwykonawczej, a następnie przekazania podpisanych protokołów poświadczających trwałe zniszczenie tych danych z nośników pozwanej spółki (pismo z 4.05.2009r.- k. 140-142, tom 1).

Spółka (...) nie wydała spółce (...) kodów źródłowych do aplikacji celowych wykonywanych na podstawie umowy podwykonawczej tj. do aplikacji celowej Moduł Zasilania Hurtowni Danych, aplikacji celowej Moduł Rejestrów i aplikacji celowej Przeglądarka (...) (zeznania świadka M. L.- k. 922-923, tom 5, okoliczność bezsporna).

Kody źródłowe stanowiły integralną część aplikacji celowych i zostały explicite uwzględnione w zawartej pomiędzy stronami umowie podwykonawczej. Nie jest możliwe korzystanie z programów komputerowych na wskazanych w § 6 ust. 6.3 pkt b umowy podwykonawczej polach eksploatacji bez posiadania dostępu do kodów źródłowych. Rozwiązania techniczne aplikacji celowych nie pozwalały na modyfikacje programu bez posiadania dostępu do kodów źródłowych (opinia biegłego z zakresu informatyki M. G.- k. 1314-1319, tom 7).

Z uwagi na brak wydania przez pozwaną spółkę powódce przedmiotowych kodów źródłowych powodowa spółka była zmuszona wytworzyć ten system od nowa. Powódka musiała wykonać samodzielnie i na własny koszt aplikacje celowe, w postaci: Modułu Zasilania Hurtowni Danych, Modułu Rejestrów i Przeglądarki (...) wraz z kodami źródłowymi oraz prace związane z zasileniem systemu danymi przy użyciu tych aplikacji, w celu wywiązania się ze zobowiązania wobec zamawiającego wynikających z umowy głównej. Na wykonane prace składały się w szczególności następujące czynności: zapoznanie zespołu z zakresem prac, opracowanie podziału zadań i ustalenie wewnętrznego harmonogramu prac, analiza wymagań, spotkania z klientem celem weryfikacji wymagań i dokonania szczegółowych uzgodnień merytorycznych, projektowanie aplikacji, programowanie aplikacji, testy wewnętrzne aplikacji, wytworzenie dokumentacji użytkownika do aplikacji, uruchomienie aplikacji w środowisku klienta, obsługa zgłoszeń gwarancyjnych (zeznania świadka M. L.- k. 922-923, tom 5; zeznania świadka A. M. (2)- k. 1517-1518, tom 8; zeznania świadka Ł. G.- k. 1580, tom 8; zeznania świadka A. R.- k. 1580-1581, tom 8; zeznania świadka S. K.- k. 1640-1641 i 1685-1688, tom 9; zeznania świadka G. K.- k. 1831, tom 10; zeznania świadka P. N.- k. 2091 i 2111-2114, tom 11).

Powódka poniosła po pierwsze koszty wewnętrzne tj. koszty pracy pracowników (...) S.A. Na potrzeby realizacji ww. prac został dodatkowo zatrudniony S. K., pozostałymi programistami byli: M. D., Ł. G., A. M. (2) i P. N.. Nad projektem pracowali także M. L., R. R. i A. R.. Projekt ten był przez nich realizowany przez 24 miesiące (w okresie od 2009 do 2011 roku). W tym okresie średnie rynkowe wynagrodzenie dla programisty kształtowało się na poziomie 9.000 zł brutto miesięcznie, koszty wynagrodzenia jednego pracownika (...) S.A. wynosiły więc 216.000 zł (9.000 x 24 miesiące). W przypadku pięciu osób była to łącznie kwota 1.080.000 zł brutto. (opinie biegłych – k. 2453, w tym opinie uzupełniające biegłych- k. 2526 i k. 2546, tom 13; zeznania świadka A. M. (2)- k. 1517-1518, tom 8; zeznania świadka Ł. G.- k. 1580, tom 8; zeznania świadka A. R.- k. 1580-1581, tom 8; zeznania świadka S. K.- k. 1640-1641 i 1685-1688, tom 9; zeznania świadka G. K.- k. 1831, tom 10; zeznania świadka P. N.- k. 2091 i 2111-2114, tom 11).

Jednakże rynkowe koszty niezbędne w tym zakresie do odtworzenia przedmiotowych kodów źródłowych, które nie zostały wydane przez pozwaną spółkę stronie powodowej, wiązały się z koniecznością wykonywania pracy przez 4 informatyków przez okres 6 miesięcy. Uprzednio (na etapie realizacji umowy łączącej powódkę i pozwaną spółkę) prace związane z przedmiotowymi kodami źródłowymi zostały wykonane przez 4 informatyków zatrudnionych przez pozwaną spółkę w okresie 6 miesięcy. Brak jest podstaw do przyjęcia, iż prace odtworzeniowe nad tymi samymi kodami źródłowymi powinny zająć więcej czasu i nakładu pracy niż pierwotne prace nad utworzeniem tych kodów źródłowych (wyjaśnienia biegłego sądowego informatyka - k. 2678).

W konsekwencji koszty powódki dotyczące wynagrodzeń dla pracowników poniesione w związku z koniecznością odtworzenia przedmiotowych kodów źródłowych wyniosły łącznie kwotę 216.000 zł brutto (6 miesięcy x 4 osoby x 9.000 zł = 216.000 zł.) – (opinia biegłego z zakresu ekonomii i finansów co do miesięcznego wynagrodzenia programisty w wysokości 9.000 zł – k. 2453).

Powódka poniosła również koszty na rzecz wykonawców z nią współpracujących na podstawie umów o dzieło i umów zlecenia (koszty wynagrodzeń brutto) oraz podwykonawców zewnętrznych (kwota wypłaconego wynagrodzenia netto), którym zlecano w okresie 2009 - 2010 wykonanie określonych części prac związanych z ponownym wytworzeniem aplikacji celowych m.in. usługi programistyczne, informatyczne, analityczne, wytworzenie dokumentacji, zasilenie bazy danych, wykonanie modelu danych, usługi konsultacyjne (koszty zewnętrzne). Osobami wykonującymi prace na podstawie umów o dzieło lub umów zlecenia byli P. W. i M. K. (2). Podwykonawcami były zaś firmy: (...) sp. z o. z siedzibą we W., P. S. (...) z siedzibą w K. i G. B. K. z siedzibą we W.. Koszty usług wykonawców zewnętrznych stanowiły kwotę 414.239,74 zł netto ( 504.165,42 zł brutto) i są to koszty odpowiadające wartościom rynkowym i były one niezbędne do realizacji przedmiotowego zadania (opinia biegłej z zakresu finansów- k. 2341, tom 12; zeznania świadka P. W.- k. 1658, tom 9; zeznania świadka P. T.- k. 1658, tom 9; zeznania świadka M. K. (2)- k. 1717, tom 9; zeznania świadka B. K.- k. 2187 i 2215-2218, tom 12).

W sumie koszty niezbędne do poniesienia przez powódkę na skutek nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwaną spółkę wyniosły kwotę 720.165,42 zł brutto (216.000 zł + 504.165,42 zł)

W dniu 25 września 2009 r. pozwana spółka złożyła w Sądzie Okręgowym w Warszawie pozew przeciwko powódce o nakazanie (...) S.A., aby wydała spółce (...) kody źródłowe stworzone dla wykonania aplikacji celowych Systemu Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa ( (...)), stanowiących Moduł Administracji (...), Moduł Przeglądarki oraz Moduł Rejestrów; nakazanie (...) S.A., aby zaprzestała dokonywania modyfikacji Systemu Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa ( (...)), poprzez wykorzystywanie kodów źródłowych stworzonych dla wykonania aplikacji celowych Systemu Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa ( (...)), stanowiących Moduł Administracji (...), Moduł Przeglądarki oraz Moduł Rejestrów oraz nakazanie (...) S.A., aby przywróciła stan poprzedni, poprzez usunięcie z Systemu Informacji Przestrzennej Gmin i Powiatów współdziałających w ramach województwa ( (...)) wskazanych modyfikacji. Postępowanie to toczyło się pod sygn. akt XVI GC 774/09 i wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2014 r. powództwo zostało oddalone. Wyrok jest prawomocny (pozew- k. 146-150, tom 1; wyrok- k. 1275, tom 7).

W dniu 15 czerwca 2009r. pozwana spółka wysłała wiadomość meilową do Biura Geodety Województwa (...), w którym poinformowała, że jest właścicielem kodów źródłowych, które bezprawnie zostały przekazane odbiorcy wiadomości (meil z pismem- k. 249, tom 2).

W dniu 20 sierpnia 2009r. (...) wystosował pismo do Marszałka Województwa (...), w którym odnosił się do zarówno do treści umowy podwykonawczej, jak i do wzajemnej współpracy stron i sporu odnośnie własności kodów źródłowych (pismo- k. 254, tom 2).

W dniu 21 sierpnia 2009r. pozwana wystosowała meile do 36 odbiorców, w tym do Biura Geodety Województwa (...) i Marszałka Województwa (...), w których zawarła informacje o treści umowy podwykonawczej oraz o wzajemnej współpracy stron (meil- k. 257, tom 2).

Na stronie internetowej (...) ukazały się trzy artykuły autorstwa M. Z., pierwszy w dniu 31 sierpnia 2009r. pt. ,,(...), podwykonawcy i spór za 240 mln zł”, drugi w dniu 18 września 2009r. pt. ,,W (...) tyka bomba z opóźnionym zapłonem”, ostatni zaś w dniu 14 marca 2010r. pt. ,,Czy posłów interesuje walka z korupcją?”. W artykułach tych mowa była w szczególności o treści umowy podwykonawczej i wzajemnej współpracy, tj. o tym, że (...) był podwykonawcą (...) przy realizacji projektu (...), a także o kwestii sporu co do własności kodów źródłowych wynikłego na tle umowy podwykonawczej (artykuły- k. 613-637, tom 4).

Autor artykułów M. Z. przy pisaniu powyższych artykułów korzystał z różnych źródeł informacji. Informacje konfrontował z J. W. i G. G. oraz z powodową spółką. Żadna ze stron nie okazywała mu treści zawartych przez nie umów, ani też innych poufnych dokumentów objętych tajemnicą. Przedmiot umowy zawartej przez strony znał z informacji publicznych (zeznania świadka M. Z.- k. 1149-1150, tom 6).

W dniu 16 września 2009r. (...) wystosował do Biura Geodety Województwa (...) w W. wezwanie przedsądowe, w którym wezwał do zaniechania naruszeń praw wyłącznych przysługujących jej do kodów źródłowych stworzonych dla wykonania aplikacji celowych (...) oraz do usunięcia skutków dokonanych już naruszeń (wezwanie- k. 795-797, tom 4).

Pismem z dnia 2 października 2009 r. powódka wezwała pozwanych do zapłaty 2.200.000 zł tytułem kary umownej wynikającej z wielokrotnego naruszenia przez (...) zobowiązania umownego do zachowania poufności informacji poufnych. M. K. (1) i spółka otrzymały je w dniu 6 października 2009r., a J. W. i G. G. 8 października 2009r., (wezwania- k. 639-660, tom 4).

W tym samym dniu powódka wystosowała również wezwania do J. W. i G. G. do niezwłocznego usunięcia skutków naruszenia jej dóbr osobistych poprzez złożenie stosownego oświadczenia woli w tej kwestii oraz do zaniechania dalszych naruszeń, wezwania te otrzymali w dniu 8 października 2009r. (pisma- k. 662-671, tom 4).

W dniu 14 grudnia 2009 r. pomiędzy Samorządem Województwa (...) a (...) S.A. z siedzibą w W. zawarta została umowa, na podstawie której (...) S.A. przeniosło na Samorząd autorskie prawa majątkowe do następujących programów komputerowych (aplikacji celowych) oraz kodów źródłowych dla tych aplikacji: przeglądarka (...) wersja 1.01.03.01; moduł zasilania hurtowni danych- wersja 1.01.06.01; moduł rejestrów- wersja 1.01.05.01 i udzielił mu licencji do ich używania (umowa z dnia 14.12.2009r.- 782-785, tom 4).

Powodowa spółka wysłała do pozwanych pisma z dnia 15 lipca 2010 r., w których domagała się zapłaty kwoty 150.000 zł tytułem kary umownej określonej § 6 ust. 6.5 umowy podwykonawczej i kwoty 1.434.940,00 zł tytułem naprawienia szkody oraz kwoty 2.150.000,00 zł tytułem kary umownej określonej w § 8 ust. 8.4. umowy podwykonawczej tj. w sumie do zapłaty kwoty 3.734.940,00 zł (wezwania do zapłaty- k.583-611, tom 3-4).

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zgodności przedstawionych w sprawie dokumentów z rzeczywistym stanem rzeczy, dlatego uznał je za wiarygodne źródło dowodowe.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków: M. L. (k. 921-923, tom 5); P. K. (k. 969, tom 5); A. M. (1) (k. 1122, tom 6); J. M. (k. 1148, tom 6); J. K. (k. 1942, tom 10); A. M. (2) (k. 1517-1518, tom 8); Ł. G. (k. 1580, tom 8); A. R. (k. 1580-1581, tom 8); S. K. (k. 1640-1641 i 1685-1688, tom 9); G. K. (k. 1831, tom 10); P. N. (k. 2091 i 2111-2114, tom 11); P. W. (k. 1658, tom 9); P. T. (k. 1658, tom 9); M. K. (2) (k. 1717, tom 9); B. K. (k. 2187 i 2215-2218, tom 12); M. Z. (k. 1149-1150, tom 6), A. S. (k. 2117-2118, tom 11), T. B. (k. 2118, tom 11), M. Ś. (k. 1832-1834, tom 10), L. M. (k. 1834, tom 10), R. B. (k. 1835, tom 10), G. W. (k. 1867, tom 10), M. S. (k. 1868-1869, tom 10). Zeznania ww. osób pokrywały się wzajemnie zarówno ze sobą, jak i z dokumentacją złożoną do akt sprawy. Osoby te zeznawały w sposób logiczny, wskazując na fakty, które pamiętały oraz fakty nieobjęte ich pamięcią.

W ocenie Sądu opinie biegłej sądowego z zakresu ekonomii i finansów zasługują na uznanie jako wiarygodne dowody, albowiem zostały sporządzone w sposób rzeczowy, rzetelny oraz przekonywujący, w oparciu o wiedzę fachową. W sporządzonych opiniach oraz opinii uzupełniającej biegła sądowa w sposób jasny i logiczny, odniosła się szczegółowo do zarzutów stron. Dodatkowo biegła złożyła przekonujące wyjaśnienia na rozprawie. Z tego względu Sąd przyjął w/w opinie za bezstronny i wiarygodny dowód w sprawie.

Co do zasady i z tych samych przyczyn Sąd tak samo ocenił opinię biegłego sądowego z zakresu informatyki przy czym z wyjątkiem tej części opinii, w której biegły ten stwierdził, że prace nad odtworzeniem przedmiotowych kodów źródłowych wykonywane w okresie dwóch lat przez 5 pracowników powoda w zakresie ilości czasu i osobowego nakładu pracy były niezbędne do odtworzenia tychże kodów źródłowych. W tym zakresie należy podnieść, iż w swoich ostatecznych wnioskach biegły ten zmienił stanowisko wskazując, że skoro przedmiotowe kody źródłowe zostały utworzone przez 4 pracowników pozwanej spółki w okresie 6 miesięcy to nie ma podstaw do przyjęcia, aby prace odtworzeniowe co do tych kodów źródłowych miały zająć więcej czasu i więcej nakładu pracy niż prace związane z samym utworzeniem tych kodów (k. 2678). Dokonując oceny wiarygodności opinii biegłego należy przyjąć, iż trudno odnaleźć racjonalne przyczyny dla których prace związane z odtworzeniem tych kodów źródłowych musiałyby trwać 24 miesiące i musiałyby być wykonywane przez 5 pracowników, podczas gdy prace związane z utworzeniem tych kodów zajęły 6 miesięcy i były wykonywane przez 4 pracowników. Biegły w zakresie zakwestionowanych powyżej przez Sąd wniosków pierwotnych opinii nie przedstawił żadnych argumentów, które uzasadniałyby takie zróżnicowanie w czasie i w nakładzie pracy.

Sąd nie poczynił ustaleń faktycznych na podstawie zeznań pozwanej M. K. (1) (k. 2206, tom 12), gdyż nie miała ona wiedzy na temat przedmiotu sporu. Ze względu na swój stan zdrowia pozwany J. W. nie był w stanie złożyć zeznań (k. 2236, tom 12).

Sąd oddalił wniosek pozwanej M. K. (1) o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego zawarty w piśmie z dnia 19 grudnia 2014 r. (k. 1403) jako nie mający znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu, co wynika z oceny prawnej roszczeń strony powodowej przedstawionej poniżej (k. 2206).

Ponadto wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie jako spóźniony, ponieważ przewodniczący zarządzeniem z dnia 5 listopada 2010 r. w trybie art. 207 § 3 kpc w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 maja 2012 r. oraz z mocy przepisów intertemporalnych zarazem obowiązującym w sprawach wniesionych do dnia 3 maja 2012 r., zobowiązał pełnomocników stron do składania ewentualnych wniosków dowodowych w terminie 14 dni pod rygorem ich pominięcia (k. 706). Odpis tego zarządzenia został doręczony pełnomocnikowi wszystkich pozwanych w dniu 15 listopada 2010 r. (k. 719).

Sąd pominął dowód z zeznań świadków P. B., M. C., M. M., G. I., albowiem przeprowadzenie tych dowodów nie było możliwe z uwagi na brak aktualnych adresów miejsc zamieszkania tych świadków (k. 1867). Uprzednio strona wnioskująca o przeprowadzenie tych dowodów została zobowiązana do wskazania aktualnych adresów tych osób w terminie 14 dni pod rygorem pominięcia dowodów i nie uczyniła zadość temu zobowiązaniu.

Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania pozwanego G. G., w tym także jako reprezentanta pozwanej spółki wobec jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawie, na która został wezwany do osobistego stawiennictwa celem przesłuchania w charakterze strony pod rygorem pominięcia dowodu w przypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa (k. 2206 – 2206 v.).

Przeprowadzenie dowodu z przesłuchania pozwanego J. W. było niemożliwe z uwagi na stan zdrowia tego pozwanego (brak możliwości nawiązania komunikacji) – (k. 2236 – 2236 v.).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Na wstępie należy podnieść, że wydany w sprawie wyrok ma charakter częściowy, albowiem nie dotyczy pozwanego J. W..

Powodowa spółka dochodziła w przedmiotowej sprawie zasądzenia na jej rzecz solidarnie od pozwanych kwoty 3.734.940 zł, na którą składały się następujące roszczenia: 150.000,00 zł tytułem kary umownej za trzykrotne naruszenia § 6 umowy podwykonawczej; 1.434.940 zł tytułem odszkodowania, przewyższającego wysokość zastrzeżonej kary umownej i 2.150.000 zł tytułem kary umownej za czterdziestotrzykrotne ujawnienie informacji stanowiących informację poufną.

Bezsporne w przedmiotowej sprawie było zawarcie pomiędzy stronami umowy podwykonawczej w ramach projektu (...) oraz niewydanie powódce przez pozwaną spółkę kodów źródłowych do aplikacji celowych wykonanych na podstawie tej umowy. Podstawową kwestią sporną wymagającą wyjaśnienia było ustalenie czy na pozwanej spółce ciążył obowiązek wydania powyższych kodów, tj. czy własność tych kodów przeszła na spółkę (...) na mocy zawartej między stronami umowy podwykonawczej.

W ocenie Sądu taki kontraktowy obowiązek spoczywał na pozwanej spółce.

W przepisie § 6 6.3. pkt b umowy podwykonawczej strony postanowiły, że spółka (...) przenosi na rzecz spółki (...) całość majątkowych praw autorskich do programów komputerowych na następujących polach eksploatacji: trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimkolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym , z zachowaniem prawa osoby, która tych zmian dokonała, rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii.

Treść powyższego postanowienia jest tożsama z treścią art. 74 ust. 4 ustawy i prawach autorskich i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006r., Nr 90, poz. 631), oznacza to, że strony zdecydowały o przeniesieniu autorskich praw majątkowych dotyczących realizowanego programu komputerowego na wszystkie wyodrębnione w art. 74 ust. 4 ww. ustawy pola eksploatacji.

Prawo do modyfikacji oprogramowania obejmuje prawa do tłumaczenia (przetransportowanie programu z jednego języka programowania na inne), przystosowywania (dostosowanie programu do nowych wymagań np. sprzętowych), zmiany układu (przeróbki związane z opracowaniem nowych wersji programu, mające na celu np. zwiększenie zakresu jego działania) lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym.

Kod źródłowy stanowi integralną część programu komputerowego, jest ciągiem instrukcji i deklaracji, zapisanym w języku programowania zrozumiałym dla człowieka, umożliwiającym poznanie sposobu działania programu, usuwanie błędów, rozbudowywanie programu. Biegły informatyk sporządzający opinię w przedmiotowej sprawie stanowczo stwierdził, że nie jest możliwe bez posiadania dostępu do kodów źródłowych korzystanie z programu komputerowego na wszystkich polach eksploatacji wskazanych w umowie podwykonawczej. Koniecznym jest np. posiadanie dostępu do kodów źródłowych w przypadku zajścia potrzeby użycia pola eksploatacji związanego z tłumaczeniem, czyli przenoszeniem istniejącego wzorca- w postaci kodu źródłowego na inny język programowania (opinia biegłego informatyka- k. 1317, tom 7).

W ocenie Sądu już z powyższego faktu wynika, że pozwana spółka była zobowiązana wydać powódce przedmiotowe kody, skoro ich nieposiadanie przez powódkę uniemożliwiało jej w rzeczywistości korzystanie ze wszystkich pól eksploatacji, które pozwana spółka na nią przeniosła w ramach zawartej umowy podwykonawczej.

Należy mieć na względzie też fakt, że nawet w przypadku kiedy w umowie explicite przeniesiono prawa autorskie do kodu źródłowego i przekazano ten kod fizycznie, ale nie przeniesiono prawa do modyfikacji to nadal przysługują one tylko i wyłącznie autorowi programu. W przedmiotowej sprawie jest odwrotnie, otóż w umowie zostały wymienione wszystkie pola eksploatacji, a więc przekazane zostały wszystkie praktycznie możliwe prawa i uprawnienia wynikające z autorskiego prawa majątkowego, a więc nie sposób uznać, że te prawa nie obejmują kodu źródłowego stanowiącego, jak już to podkreślono, niezbędny element w sytuacji konieczności przeprowadzenia modyfikacji programu.

W typowej sytuacji strona uprawniona posiada kod źródłowy i w przypadku kiedy zajdzie potrzeba translacji na inny język, programista, zupełnie niezależnie od aktualnych okoliczności zewnętrznych, po prostu przepisze stary kod na nowy. W sytuacji, w jakiej została postawiona spółka powodowa nie ma takiej możliwości, bo chociaż ma prawo do modyfikacji programu to nie ma kodu źródłowego i każdy plik zanim zostałby przekształcony z jednego języka na drugi musiałby zostać zdekompilowany, co zawsze zajmuje jakiś nieokreślony czas z góry i dodatkowo sama dekompilacja nie musi być skuteczna, czyli nie zawsze uda się poznać cały kod. (opinia biegłego informatyka- k. 1312, tom 7).

W tym miejscu należy się odnieść do twierdzeń pozwanych, którzy podnosili, iż przeprowadzenie modyfikacji przedmiotowego programu komputerowego nie wymaga kodów źródłowych, gdyż zapewnia je architektura rozwinięcia technicznego aplikacji.

Owszem nie ma sposobu, aby uniemożliwić odtworzenie kodu źródłowego, można to najwyżej utrudnić. Jednakże, to co proponuje pozwana jest de facto tożsame z działaniem dekompilacyjnym, a prawo do tego jest wyraźnie ograniczone i nie może jej usprawiedliwiać każda potrzeba. Prawo autorskie zakazuje wykorzystywania informacji o szczegółach działania programu uzyskanych w wyniku jego dekompilacji do innych celów niż uzyskanie kompatybilności z niezależnie stworzonym programem komputerowym. Prawo autorskie w zakresie warunkowania dokonywania dekompilacji programu komputerowego sprowadza się tylko do konieczności osiągnięcia współdziałania niezależnie stworzonego programu z innymi programami komputerowymi i może być dokonywane przez osobę uprawnioną do korzystania z programu, a informacje niezbędne do uzyskania współdziałania nie były uprzednio łatwo dla niej dostępne (art. 75 ust. 2 pkt 3 prawa autorskiego). Co więcej, modyfikacja na pewno nie będzie tak skuteczna jak w przypadku, kiedy ma się do dyspozycji kod źródłowy. Innymi słowy, nie w każdym przypadku modyfikacje, jakie zapewnia architektura rozwinięcia technicznego aplikacji dają możliwość uzyskania rezultatu identycznego do tego jaki uzyskałoby się z użyciem oryginalnego kodu źródłowego, gdyż odzyskanie za pomocą sugerowanej przez stronę pozwaną techniki nie jest możliwe w każdym przypadku w 100% (opinia biegłego z zakresu informatyki- k. 1319, tom 7).

Zdaniem Sądu o tym, że strony w umowie podwykonawczej zdecydowały o przeniesieniu na powódkę praw do kodów źródłowych świadczy również, że integralną częścią umowy podwykonawczej była umowa główna z dnia 14 lutego 2008 roku. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z tzw. ,,łańcuchem” umów. Umowa główna i umowa podwykonawcza pozostawały ze sobą w stosunku zależności. Umowa podwykonawcza miała służyć realizacji i wywiązaniu się ze zobowiązań wynikających z umowy głównej. Podstawowym celem i intencją zawarcia umowy podwykonawczej było wykonanie zamówienia publicznego dla Samorządu Województwa (...).

Zobowiązanie spółki (...) do przeniesienia autorskich praw majątkowych do programów komputerowych wraz z kodami źródłowymi wynika również z treści § 3 ust. 3.2. umowy podwykonawczej, w związku z treścią pkt 20 formularza oferty, stanowiącego integralną część umowy głównej, jako jej załącznik nr 3, na podstawie § 3 ust. 1 pkt c. umowy głównej. W § 3 ust. 3.2. umowy podwykonawczej spółka (...) oświadczyła, że zapoznała się z ofertą spółki (...) oraz umową główną, której przedmiotem jest realizacja projektu, w zakresie niezbędnym do realizacji umowy podwykonawczej, jak również zobowiązała się do realizacji swoich zobowiązań w sposób zgodny z treścią oferty i umowy głównej w sposób gwarantujący prawidłową realizację umowy. W pkt 20 oferty, postanowiono, że spółka (...) przeniesie na zamawiającego prawa autorskie do aplikacji celowych, powstałych w wyniku realizacji przedmiotu umowy głównej (Moduł Rejestrów, Moduł Zasilania Hurtowni Danych, Przeglądarka (...)) oraz, że prawa te nie są ograniczone i wykonane dzieło nie będzie zawierało żadnych zapożyczeń, które mogłyby powodować odpowiedzialność zamawiającego, jak również, że zamawiającemu będzie przysługiwało prawo przeniesienia na osobę trzecią nabytych praw majątkowych oraz, że własność kodów źródłowych do aplikacji celowych powstałych w wyniku realizacji niniejszego zamówienia przynależeć będzie Marszałkowi Województwa (...). Z powyższych postanowień umownych wynika, że obowiązkiem spółki (...) wynikającym z umowy podwykonawczej (w tym ze stanowiącej jej załącznik umowy głównej wraz z ofertą) było przeniesienie przez spółkę (...) na rzecz spółki (...) kodów źródłowych do aplikacji celowych: Moduł Rejestrów, Moduł Zasilania Hurtowni Danych, Przeglądarka (...), tak, aby możliwym było ich przeniesienie przez spółkę (...) na zamawiającego.

Pozwani twierdzili, że umowa główna nigdy nie została im okazana przez spółkę (...). Jednakże w § 3 ust. 3.2. umowy podwykonawczej spółka (...) oświadczyła, że zapoznała się z ofertą spółki (...) oraz umową główną, której przedmiotem jest realizacja projektu, w zakresie niezbędnym do realizowania umowy podwykonawczej, jak również zobowiązał się do realizacji swoich zobowiązań w sposób zgodny z treścią oferty i umowy głównej w sposób gwarantujący prawidłową realizację umowy. Spółka (...) podnosił również, że o nieokazaniu jej tej umowy świadczy fakt, że umowa główna była podpisana w terminie późniejszym (tj. dnia 14 lutego 2008r.) niż umowa podwykonawcza (tj. dnia 4 lutego 2008r.). Warto podkreślić jednak, że strony dopuściły możliwość późniejszego zawarcia umowy głównej niż umowy podwykonawczej i w § 2 ust. 2.1. zdanie 2 postanowiły, że: „W przypadku zawarcia umowy przed zawarciem umowy głównej, umowa wejdzie w życie pod warunkiem zawarcia umowy głównej przez (...) (warunek zawieszający)".

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z pkt 1 załącznika nr 1 do umowy podwykonawczej spółka (...) uczestniczyła w przygotowaniu oferty, co potwierdził również świadek M. L.. Spółka (...) zarówno na potrzeby przygotowania oferty, jak i wykonania przedmiotu umowy podwykonawczej znała w pełni Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia dla (...). Załącznikiem do SIWZ był zaś m.in. wzór umowy głównej z wykonawcą. Podpisana umowa główna jest zaś tożsamej treści ze wzorem określonym w SIWZ, jest to bowiem wymogiem prawnym w związku z okolicznością, iż projekt (...) był realizowany w trybie zamówień publicznych. Zarówno SIWZ, jak również umowa główna i oferta były przedmiotem wspólnej analizy spółki (...) i jej podwykonawcy – spółki (...), wspólnie przystępujących do realizacji zamówienia publicznego, dokumenty te musiały więc być pozwanej znane.

Zdaniem Sądu bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje zarzut pozwanej, że powódka nie udostępniła jej do wglądu umowy głównej, skoro jej treść musiała być identyczna jak jej wzór dołączony do SIWZ, z którym pozwana się zapoznawała.

Zgodzić się należy ze stroną powodową, że na podstawie analizy umowy podwykonawczej należy dojść do wniosku, że obowiązku spółki (...) jako podwykonawcy spółki (...) przy realizacji projektu (...) były ,,lustrzanym odbiciem” obowiązków spółki (...) wobec zamawiającego w zakresie dotyczącym prac wykonywanych przez spółkę (...). W ocenie Sądu wykładania oświadczeń woli stron zawartych w umowie podwykonawczej prezentowana przez spółkę (...), według której przeniesienie praw do kodów źródłowych nie nastąpiło na podstawie umowy podwykonawczej, a w szczególności stwierdzenie, iż nawet nie stanowiło to zobowiązania spółki (...), jest sprzeczna z wykładnią oświadczeń woli stron złożonych w umowie podwykonawczej, dokonaną zgodnie z zasadami logicznego rozumowania. Zdaniem Sądu pozbawione logiki byłoby pozostawienie przez spółkę (...) poza regulacją umowy podwykonawczej kwestii przeniesienia kodów źródłowych, biorąc pod uwagę obowiązki nałożone na nią w umowie głównej oraz fakt, że nie mogłaby ona przecież nabyć tego produktu od jakiegokolwiek innego podmiotu na rynku w drodze odrębnej umowy.

Nietrafny okazał się również argument strony pozwanej, że przedmiot umowy podwykonawczej został odebrany w protokole z dnia 31 października 2008 r. bez uwag. Z treści tego protokołu wyraźnie bowiem wynika, że stwierdza się w nim jedynie częściowe wykonanie zadań objętych umową podwykonawczą. Co więcej z przedstawionej do akt sprawy korespondencji meilowej pomiędzy M. L. a G. G. bezsprzecznie wynika, że po tym okresie były jeszcze prowadzone prace w ramach umowy, a sama kwestia kodów źródłowych tj. de facto kwestia stanowiska pozwanej została poruszona dopiero pod koniec 2008 roku. Do odbioru końcowego zaś nigdy pomiędzy stronami nie doszło.

W ocenie Sądu całkowicie irrelewantne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy były zaś twierdzenia spółki (...), jakoby spółka (...) ukryła podwykonawstwo spółki (...) przed zamawiającym.

Zdaniem Sądu powódka udowodniła zatem, że pozwana spółka była zobowiązana do wydania jej kodów źródłowych do stworzonych aplikacji w ramach zawartej umowy, czego pozwana spółka nie uczyniła.

Skoro kontraktowym obowiązkiem pozwanej spółki było wydanie powódce przedmiotowych kodów źródłowych to za bezskuteczne należało uznać oświadczenie pozwanej spółki jawnej o przeniesieniu praw w tym zakresie na rzecz innej spółki jawnej powiązanej personalnie z pozwaną spółką zawarte w piśmie z dnia 31 stycznia 2009 r. (k. 268 - oświadczenie).

W przepisie § 6 6.5. umowy podwykonawczej strony ustaliły karę umowną w wysokości 50.000 zł za każdy przypadek naruszenia postanowień § 6, który dotyczy przeniesienia autorskich praw majątkowych, co nie uchybia możliwości dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych.

Zasadnie więc powódka naliczyła pozwanym karę umowną w łącznej wysokości 150.000 zł za trzykrotne naruszenie postanowień § 6 umowy podwykonawczej tj. za nieprzekazanie spółce (...) kodów źródłowych do trzech aplikacji celowych: Modułu zasilania hurtowni danych, Modułu rejestrów i Modułu przeglądarki (...), stworzonych w ramach projektu (...), po 50.000 zł za każde naruszenie.

Nie sposób przy tym zgodzić się z twierdzeniem pozwanych, że kara umowna nie należy się, gdyż ma charakter akcesoryjny, który przejawia się głównie tym, że dłużnik nie jest zobligowany do zapłaty tej kary w razie nieistnienia, bezwzględnej nieważności lub wygaśnięcia zobowiązania głównego. W orzecznictwie i doktrynie jako jednolite należy uznać stanowisko, że przesłanką uzasadniającą zapłatę kary umownej nie jest więc szkoda lecz niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, za które ponosi odpowiedzialność dłużnik. Zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody (uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 6 listopada 2003r., III CZP 61/03, OSNC nr 5/2004, poz. 69; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2003r., II CK 271/02, Legalis nr 61747).

Powódka dochodziła również zasądzenia kwoty 1.434.940,00 zł (ewentualnie kwoty 1.584.940,00 zł w razie nieuwzględnienia roszczenia o zapłatę kwoty 150.000 zł z tytułu w/w kary umownej) z tytułu poniesionej szkody w związku z nienależytym wywiązaniem się przez spółkę (...) z umowy podwykonawczej, polegającym na nieprzekazaniu spółce (...) kodów źródłowych.

Zgodnie z art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jak już to zostało wskazane, spółka (...) nienależycie wykonała ciążący na niej obowiązek wynikający z umowy podwykonawczej. Nie wydała bowiem spółce (...) kodów źródłowych do czego była zobowiązana, zachowała się więc niezgodnie z treścią zobowiązania łączącego strony.

Zdaniem Sądu powódka wykazała również, że w związku z nienależytym wykonaniem przez pozwaną spółkę umowy podwykonawczej, powódka poniosła szkodę, na którą to składa się strata majątkowa polegająca na poniesieniu przez spółkę (...) kosztów działań podjętych z konieczności doprowadzenia przez powódkę przedmiotu umowy podwykonawczej do stanu nadającego się do przekazania zamawiającemu. Powódka musiała więc wykonać samodzielnie i na własny koszt aplikacje celowe, w postaci: Modułu zasilania hurtowni danych, Modułu rejestrów i Modułu przeglądarki (...) wraz z kodami źródłowymi oraz prace związane z zasileniem systemu danych przy użyciu tych aplikacji. Na wykonane prace składały się w szczególności następujące czynności: zapoznanie zespołu z zakresem prac, opracowanie podziału zadań i ustalenie wewnętrznego harmonogramu prac, analiza wymagań, spotkania z klientem celem weryfikacji wymagań i dokonania szczegółowych uzgodnień merytorycznych, projektowanie aplikacji, programowanie aplikacji, testy wewnętrzne aplikacji, wytworzenie dokumentacji użytkownika do aplikacji, uruchomienie aplikacji w środowisku klienta, obsługa zgłoszeń gwarancyjnych. Wszystko to były czynności, które leżały w gestii pozwanych na podstawie umowy podwykonawczej, a które musiały zostać wykonane samodzielnie przez (...) w związku z nienależytym wywiązaniem się umowy podwykonawczej przez (...).

Jak wynika to z poczynionych uprzednio ustaleń, powódka poniosła po pierwsze koszty wewnętrzne tj. koszty pracy pracowników (...) S.A. Na potrzeby realizacji ww. prac został dodatkowo zatrudniony S. K., pozostałymi programistami byli: M. D., Ł. G., A. M. (2) i P. N.. Nad projektem pracowali także M. L., R. R. i A. R.. Projekt ten był przez nich faktycznie realizowany przez 24 miesiące (w okresie od 2009 do 2011 roku). W tym okresie średnie rynkowe wynagrodzenie kształtowało się na poziomie 9.000 zł brutto miesięcznie dla programisty, koszty wynagrodzenia jednego pracownika (...) S.A. wynosiły więc 216.000 zł (9.000 x 24 miesiące). W przypadku pięciu osób była to łącznie kwota 1.080.000 zł brutto.

Istotne jest jednak to, że rynkowe koszty niezbędne do odtworzenia przedmiotowych kodów źródłowych, które nie zostały wydane przez pozwaną spółkę stronie powodowej, wiązały się z koniecznością wykonywania pracy przez 4 informatyków przez okres 6 miesięcy. Uprzednio (na etapie realizacji umowy łączącej powódkę i pozwaną spółkę) prace związane z przedmiotowymi kodami źródłowymi zostały wykonane przez 4 informatyków zatrudnionych przez pozwaną spółkę w okresie 6 miesięcy. Brak jest podstaw do przyjęcia, iż prace odtworzeniowe nad tymi samymi kodami źródłowymi powinny zająć więcej czasu i nakładu pracy niż pierwotne prace nad utworzeniem tych kodów źródłowych (wyjaśnienia biegłego sądowego informatyka - k. 2678). Trudno odnaleźć racjonalne przyczyny dla których prace związane z odtworzeniem tych kodów źródłowych musiałyby trwać 24 miesiące i musiałyby być wykonywane przez 5 pracowników, podczas gdy prace związane z utworzeniem tych kodów zajęły 6 miesięcy i były wykonywane przez 4 pracowników. Strona powodowa nie wykazała i nie udowodniła, aby uzasadnionym było takie zróżnicowanie w czasie i w nakładzie pracy. Brak podstaw do takiego zróżnicowania wynika także z ogólnych zasad logiki i ekonomiki pracy.

W ocenie Sądu powódka jest uprawniona do obciążenia pozwanych tylko takimi kosztami, które były niezbędne do naprawienia szkody w związku z nienależytym wykonaniem umowy przez pozwaną spółkę. Brak jest natomiast jakichkolwiek podstaw do obciążania pozwanych kosztami jedynie faktycznie poniesionymi przez powódkę, które zarazem wykraczały poza zakres niezbędny do naprawienia szkody. Skoro odtworzenie przedmiotowych kodów źródłowych mogło być wykonane przez okres 6 miesięcy i przez 4 pracowników to nieuzasadnione byłoby obciążanie pozwanych kosztami pracy 5 pracowników przez okres 24 miesięcy.

Powódka poniosła również koszty na rzecz wykonawców z nią współpracujących na podstawie umów o dzieło i umów zlecenia (koszty wynagrodzeń brutto) oraz podwykonawców zewnętrznych (kwota wypłaconego wynagrodzenia netto), którym zlecano w okresie 2009- 2010 wykonanie określonych części prac związanych z ponownym wytworzeniem aplikacji celowych m.in. usługi programistyczne, informatyczne, analityczne, wytworzenie dokumentacji, zasilenie bazy danych, wykonanie modelu danych, usługi konsultacyjne. Osobami wykonującymi prace na podstawie umów o dzieło lub umów zlecenia byli P. W. i M. K. (2). Podwykonawcami były zaś firmy: (...) sp. z o. z siedzibą we W., P. S. (...) z siedzibą w K. i G. B. K. z siedzibą we W.. Koszty usług wykonawców zewnętrznych stanowiły kwotę 414.239,74 zł netto (504.165,42 zł brutto) i odpowiadają one wartościom rynkowym.

Jak już zostało ustalone, wobec braku wydania kodów źródłowych przez pozwanych, jedyną możliwością wywiązania się przez powódkę z umowy z zamawiającym było wykonanie przez nią od nowa aplikacji celowych w celu uzyskania kodów źródłowych. Jak wynika ze stanu faktycznego ustalonego w sprawie, powódka ani nie mogła wykonać ,,tylko” brakujących kodów źródłowych do aplikacji celowych stworzonych przez pozwanych, gdyż nie było to ani technicznie, ani prawnie niemożliwe. Nie mogła również bez kodów źródłowych dokonywać modyfikacji w przedmiotowych aplikacjach. Musiała więc stworzyć własne kody źródłowe, które wraz z aplikacjami celowymi mogły zostać przekazane zamawiającemu jako wywiązanie się powódki z obowiązków umownych wobec niego. Szkoda powódki pozostaje zatem w adekwatnym związku przyczynowym z zachowaniem pozwanej spółki polegającym na nienależytym wykonaniu zobowiązania

Bez znaczenia przy tym pozostają twierdzenia podnoszone przez pozwanych, że nie uchylali się oni od świadczeń gwarancyjnych i że nie byli wzywani do ich wykonywania. Wskutek bowiem niewydania przez pozwaną spółkę kodów źródłowych, przedmiot umowy przez nich wykonany stał się bezużyteczny, niemożliwe więc było świadczenie przez nich usługi gwarancyjnej, co de facto doprowadziło w tym zakresie również do szkody powódki.

W ocenie Sądu nie ma przy tym wątpliwości, że pomiędzy zdarzeniem, która wywołała u powódki szkodę, a samą szkodą istnieje związek przyczynowo- skutkowy. Szkoda jest normalnym następstwem niewydania kodów spółce (...) przez spółkę (...). Gdyby bowiem kody źródłowe zostały przez spółkę (...) wydane to powódka nie musiałaby wykonać opisanych powyżej prac i nie poniosłaby szkody w wysokości kosztu prac, które okazały się konieczne wskutek nienależytego wywiązania się z umowy podwykonawczej przez spółkę (...), celem wywiązania się przez powódkę z zobowiązań z umowy głównej.

Łączna szkoda powódki wykazana w niniejszej sprawie wyniosła zatem kwotę 720.165,42 zł i taka też kwota podlegała zasądzeniu (150.000 zł z tytułu kary umownej i w pozostałym zakresie z tytułu odszkodowania). Powódka domagała się zasądzenia odszkodowania w zakresie przewyższającym w/w karę umowną, co oznaczało, że od wartości całej ustalonej szkody (720.165,42 zł) należało odliczyć kwotę zasądzoną tytułem kary umownej (150.000 zł) wyrażającej zryczałtowane odszkodowanie za to samo zdarzenie i zasądzić tytułem odszkodowania (niestanowiącego kary umownej) kwotę stanowiącą różnice kwot 720.165,42 zł i 150.000 złotych. Taki sposób obliczenia należności przedstawiła sama powódka (str. 6 uzasadnienia pozwu). Jedynie z ostrożności – dla wyczerpania toku rozważań - należy podnieść, że gdyby żądanie powódki o zapłatę kwoty 150.000 zł z tytułu kary umownej nie mogłoby zostać uznane za uzasadnione to kwota 720.165,42 zł powinna zostać zasądzona na rzecz powódki z tytułu odszkodowania (roszczenie ewentualne).

W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, że żądanie powódki dotyczące w/w kary umownej i odszkodowania stanowi nadużycie prawa w rozumieniu art. 5 kc. Zdaniem Sądu strona powodowa występując z tymi roszczeniami nie narusza żadnych zasad współżycia społecznego, a jedynie realizuje przysługujące jej uprawnienia cywilnoprawne.

Pozwane osoby fizyczne jako wspólnicy pozwanej spółki jawnej na podstawie art. 22 § 2 ksh ponoszą solidarną odpowiedzialność za jej zobowiązania. Odpowiedzialność taką ponosi również pozwana M. K. (1) (nosząca poprzednio nazwisko W.), ponieważ była ona wspólnikiem pozwanej spółki w dacie powstania zobowiązań pozwanej spółki wobec powódki, tj. była tym wspólnikiem do dnia 31 sierpnia 2009 roku. W związku z powyższym pozwana na podstawie art. 10 § 3 ksh ponosi odpowiedzialność za zobowiązania pozwanej spółki jawnej jako wspólnik występujący ze spółki. Należy podkreślić, że w dacie kiedy zobowiązanie pozwanej spółki do wydania kodów źródłowych miało być wykonane i kiedy owo niewykonanie miało miejsce pozwana M. K. (1) była wspólnikiem pozwanej spółki. Wspólnik występujący ze spółki ponosi odpowiedzialność zarówno za istniejące w dacie jego wystąpienia zobowiązania wymagalne, jak i niewymagalne (zob. Mateusz Rodzynkiewicz: komentarz do art. 10 ksh, Lex). Umowa podwykonawcza zawarta w dniu 5 lutego 2008 r., z treści której powódka wywodzi roszczenia miała zostać wykonana przez pozwaną spółkę do dnia 30 czerwca 2008 r. (§ 3 pkt 3.4 umowy – k. 62 v. w związku z załącznikiem nr 3 do umowy – harmonogramem – k. 69), tymczasem pozwana M. K. (1) była wspólnikiem pozwanej spółki jawnej do dnia 31 sierpnia 2009 roku. Przedmiotowe zobowiązanie pozwanej spółki jawnej wobec powódki zaistniało jeszcze przed ustąpieniem pozwanej M. K. (1) ze spółki i wszystkie przesłanki do powstania roszczenia o zapłatę w/w kary umownej i o naprawienie szkody na skutek nienależytego wykonania umowy zostały spełnione także w okresie poprzedzającym datę wystąpienia tej pozwanej ze spółki.

Podstawą rozstrzygnięcia w przedmiocie odsetek ustawowych od zasądzonej kwoty stanowiącej należność główną jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może domagać się odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Od tej należności głównej strona powodowa domagała się zasądzenia odsetek od dnia wniesienia pozwu. W tym miejscu należy podnieść, że zobowiązanie strony pozwanej miało charakter bezterminowy, co oznacza że zastosowanie w sprawie znajduje przepis art. 455 kc, zgodnie z którym roszczenie powódki uzyskało wymagalny charakter dopiero po wezwaniu pozwanych do zapłaty z tego tytułu. W tym zakresie powódka wykazała jedynie, iż dokonała nadania do pozwanych pism z dnia 15 lipca 2010 r. (k. 583 – 611), natomiast nie wykazała, aby wezwania te zostały doręczone pozwanym. Powódka nie przedstawiła dowodów doręczeń tych pism tylko dowody nadania. W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że jako czynność polegająca na wezwaniu dłużnika do zapłaty świadczenia pieniężnego powinno być uznane doręczenie pozwanym odpisu pozwu w niniejszej sprawie. Odpis pozwu został doręczony pozwanemu J. W. w dniu 26 sierpnia 2010 r. (k. 677), a pozostałym pozwanym w dniu 21 października 2010 r. (k. 720). Powyższe oznacza, że powódka jest uprawniona do domagania się odsetek ustawowych za opóźnienie od pozwanej spółki, pozwanej M. K. (1) i pozwanego G. G. dopiero od dnia 29 października 2010 roku. Sąd uznał, że termin 7 dni liczony od dnia wezwania do zapłaty należy uznać za termin niezwłoczny w rozumieniu art. 455 kc.

W konsekwencji dalej idące roszczenie o zasądzenie należności ubocznych podlegało oddaleniu.

Natomiast roszczenie powódki dotyczące zapłaty kary umownej z tytułu ujawnienia przez pozwanych informacji poufnych podlegało oddaleniu jako niewykazane.

Po pierwsze nie zostało przez powódkę udowodnione, że to pozwani zawiadomili dziennikarza M. Z. o istniejących ich zdaniem nieprawidłowościach przy realizacji przedmiotowej umowy podwykonawczej. Jak zeznał M. Z., przy pisaniu artykułów kontaktował się z obiema stronami i prosił o komentarz, żadna z nich nie przedstawiła mu jakichkolwiek dokumentów. Przedmiot umowy zawartej przez strony znał zaś z informacji publicznych (zeznania świadka M. Z.- k. 1149-1150, tom 6).

Powódka postawiła pozwanej również zarzut naruszenia tajemnicy umowy w drodze korespondencji prowadzonej pomiędzy pozwaną a przedstawicielami Sejmiku Województwa, Marszałka Województwa (...) i Biurem Geodety Województwa (...). Na wstępie należy zaznaczyć, że korespondencja ta została wysłana nie do 43 osób, a do 36 odbiorców.

Przypadek dotyczący korespondencji spółki (...) z przedstawicielami Samorządu Województwa (...) nie sposób uznać za naruszenie informacji poufnej w sytuacji kiedy Samorząd Województwa (...) jako strona umowy głównej sam z siebie jako zamawiający posiadał informacje, jakie mogły być przekazane spółce (...) w ramach współpracy oraz był uprawniony do tego, aby mieć wiedzę co do kwestii współpracy stron.

Zgodnie także z § 9 9.5. c umowy podwykonawczej informacje poufne mogły zostać ujawnione m.in. organom administracji, którymi bez wątpienia są wskazane powyżej organy. Brak jest więc zdaniem Sądu podstaw prawnych do naliczania przez powódkę kar umownych.

Niezależnie od tego na uwagę zasługuje, iż zgodnie z umową podwykonawczą nr (...) za informację poufne strony uważały „wszelkie informacje przekazane drugiej stronie w ramach wzajemnej współpracy (informacje poufne) dotyczące zarówno stron umowy jak i zamawiającego” (§ 9 ust 9.1) a „także treść umowy i korespondencję związaną z wykonywaniem umowy, a także regulacje wewnętrzne stosowane u zamawiającego” (§ 9 ust 9.2). Na uwagę zasługuje, iż z definicji tej wynika, że informacją poufną nie jest informacja o samej wzajemnej współpracy, lecz informacje przekazane drugiej stronie w ramach wzajemnej współpracy; informacją poufną nie jest informacja o nazwie stron umowy czy nazwie zamawiającego, lecz informacje dotyczące stron umowy jak i zamawiającego (tj. np. różne tajemnice przedsiębiorstwa); informacją poufną nie jest to, czego nie ma w treści umowy, lecz informacją taką jest treść umowy; informacją poufną nie jest informacja o wykonywaniu umowy, lecz korespondencja związana z wykonywaniem umowy; informacją poufną nie są regulacje wewnętrzne stosowane u powódki, lecz regulacje wewnętrzne stosowane w Samorządzie Województwa (...).

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż powódka rozszerzyła definicję informacji poufnej wskazując, iż informację taką stanowi np. informacja o wzajemnej współpracy, informacja w przedmiocie sporu co do własności kodów, informacja o przedmiocie i stronach umowy. Nie bez znaczenia w kontekście tego jest również to, że przedmiot umowy był realizowany w ramach zamówienia publicznego, a zawsze kiedy mamy do czynienia z tzw. „elementem publicznym” nie sposób zapominać o uregulowaniach przewidzianych w ustawie o dostępie do informacji publicznych, na podstawie której osoby zainteresowane mogłyby zasadnie żądać od Samorządu Województwa (...) udzielenia informacji co do treści umowy głównej lub podwykonawczej, czy sposobu realizacji zadania publicznego przez wykonawcę lub/i podwykonawcę.

Dodać należy, iż oprócz tego, że nie sposób mówić o tym, aby doszło do ujawnienia informacji poufnych, to podkreślenia wymaga, że określone informacje, o których mowa w pozwie w części dotyczącej powyższego roszczenia były wykorzystywane do celów związanych z wykonaniem umowy i zostały przedstawione dopiero w momencie kiedy powstał spór na tle jej wykonania. Nie sposób o tym zapominać w kontekście zapisu § 9 ust. 9.1 zd. 2 umowy podwykonawczej, z którego wynika, iż informacje poufne służą do wykonania umowy i są/mogą być wykorzystywane do celów związanych z wykonaniem umowy. Poza tym warto wskazać, że zgodnie z § 9 ust. 9.3 umowy podwykonawczej „W rozumieniu umowy nie stanowię informacji poufnych informacje, które a) są lub staną się powszechnie dostępne w sposób inny niż poprzez naruszenie zobowiązania do zachowania poufności przez którąkolwiek ze stron; b) zostały opracowane w sposób niezależny, bez dostępu do lub korzystania z informacji poufnych ujawnionej przez drugą stronę”. Stan faktyczny sprawy w zakresie roszczenia powódki z tytułu kar umownych za ujawnienie informacji poufnych wyczerpuje również przesłanki z w/w zapisu umownego. Nie mamy bowiem do czynienia w sprawie z informacjami poufnymi. Pewne informacje były bowiem dostępne niezależnie od działań którejkolwiek ze stron, inne z kolei nie były oparte na informacjach poufnych tylko były oderwane od nich.

Mając na uwadze całokształt poczynionych powyżej rozważań Sąd orzekł jak w sentencji wyroku częściowego.

Na podstawie § 15 i 16 oraz § 2, 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu Sąd przyznał od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Warszawie) na rzecz pełnomocnika procesowego z urzędu ustanowionego dla pozwanej M. K. (1) wynagrodzenie w kwocie 7.200 zł (plus podatek VAT) za udzielenie pomocy prawnej z urzędu, która nie została opłacona.

Sąd nie orzekł o kosztach procesu wobec treści art. 108 § 1 kpc, zgodnie z którym Sąd orzeka o kosztach procesu w orzeczeniu kończącym postępowanie w danej instancji oraz wobec faktu, że wydany w sprawie wyrok ma charakter częściowy i jako taki nie kończy postępowania w I instancji.