Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 stycznia 2016r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanej I. Ł. solidarnie na rzecz powodów Z. Ł. i W. B. kwotę 2.755,85 zł z ustawowymi odsetkami za okres od dnia 9 września 2013r. do dnia zapłaty oraz kwotę 652 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wydając powyższy wyrok Sąd Rejonowy ustalił między innymi, że w dniu 05.12.2012 roku przedsiębiorstwo (...) dostarczyło Z. Ł. i W. B., prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą (...), zakupione od przedsiębiorcy I. Ł. urządzenie do wytwarzania pary marki (...). Podczas jego rozładunku okazało się, że w czasie przewozu doszło do uszkodzenia manometru oraz głównego wyłącznika awaryjnego tej maszyny z przyczyn obciążających firmę transportową. W związku z zaistniałą sytuacją strony umowy sprzedaży uzgodniły, że nabywcy dokonają naprawy powyższej usterki na swój koszt, natomiast zbywczyni złoży przewoźnikowi reklamację dotyczącą nienależytego wykonania umowy transportowej i po otrzymaniu stosownego odszkodowania wypłaci je kupującym.

I. Ł. zgłosiła przedmiotową szkodę zakładowi ubezpieczeń, który po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego określił wysokość kosztów naprawy uszkodzonego urządzenia łącznie na kwotę 2.755,85 złotych, którą wypłacił sprzedawczyni. W związku z powyższym nabywcy wystawili w dniu 01.01.2013 roku notę księgową numer (...), zobowiązującą I. Ł. do zapłaty tej sumy tytułem odszkodowania za uszkodzenie parownicy.

Pismami z dnia16.05.2013 roku oraz z dnia 11.06.2013 roku nabywcy wezwali I. Ł. do zapłaty w zakreślonych terminach kwoty 2.755,85 złotych jako odszkodowania za przedmiotową szkodę pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, jednak bezskutecznie.

W ramach tak ustalonego stanu faktycznego Sąd pierwszej instancji uznał, że powództwo jest zasadne. Wobec niepowołania przez powodów konkretnej podstawy odpowiedzialności pozwanej za przedmiotowe zobowiązanie zwłaszcza wynikającej z przepisów o rękojmi za wady rzeczy, Sąd Rejonowy uznał, że obciążający sprzedawczynię obowiązek naprawienia przedmiotowej szkody znajduje swoje oparcie w przepisie art.471 k.c. I. Ł. przyjęła na siebie powyższą odpowiedzialność oraz przyznała zakres uszkodzeń powstałych podczas transportu sprzedanego urządzenia, a nadto zaakceptowała sposób i warunki ustalenia odszkodowania, które miało zostać określone przez jej ubezpieczyciela. Z dokonanych ustaleń wynika, że zakład ubezpieczeń przyjął na siebie odpowiedzialność za szkodę poniesioną przez powodów i wypłacił pozwanej z tego kwotę 2755,85 złotych. Suma ta, zgodnie z treścią porozumienia nawiązanego między sprzedawcą i kupującymi, powinna zostać w całości wypłacona powodom, którzy zaakceptowali taki poziom odszkodowania. Od momentu otrzymania wskazanej kwoty od ubezpieczyciela pozwana, będąca stroną postępowania likwidacyjnego, nie była już upoważniona do weryfikacji wysokości wskazanego świadczenia, albowiem przyjmując je, zaakceptowała wysokość przedmiotowej szkody, co stanowiło w istocie właściwe uznanie roszczenia powodów w tym zakresie w rozumieniu art.123 § 1 pkt 2 k.c. Gdyby bowiem sprzedawczyni kwestionowała wysokość odszkodowania przysługującego nabywcom, nie powinna go przyjmować od zakładu ubezpieczeń w części, która w jej ocenie nie była zasadna. Skoro jednak tego nie zrobiła i przyjęła w całości sumę określoną przez swojego ubezpieczyciela, utraciła prawo późniejszej kontestacji poziomu wskazanego odszkodowania. Jej argumentacja sformułowana w sprzeciwie od nakazu zapłaty, powołująca się na niewykazanie przez powodów wysokości szkody, była więc pozbawiona jakichkolwiek podstaw, tym bardziej, że pozwana, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art.6 k.c., nie udowodniła, aby treść porozumienia zawartego z powodami w przedmiocie warunków refundacji przedmiotowej szkody upoważniała ją do dokonanie tego typu weryfikacji.

Apelację od powyższego wyroku w całości wniosła pozwana, zarzucając naruszenie:

a)  art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, że roszczenie powodów zostało udowodnione, zarówno co do zasady jak i co do wysokości, podczas gdy pozwana w toku sprawy konsekwentnie podnosiła zarzut niewykazania przez powodów istnienia oraz wysokości roszczenia, natomiast powodowie nie wykazali żadnej inicjatywy dowodowej,

b)  art. 233 § 1 k.p.c. polegające na braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w sprawie poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego i dokonaniu błędnej oceny wskazanego materiału, z naruszeniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego polegającego na przyjęciu, iż wiadomość e-mail wystosowana przez jednego z powodów, zawierająca lakoniczną informację odnośnie ustalenia w niewiadomy sposób wysokości odszkodowania wypłaconego pozwanej przez ubezpieczyciela powinna stanowić rzeczywistą wysokość dochodzonego przez powodów roszczenia, podczas gdy pozwana podnosiła w toku sprawy okoliczność, iż warunkiem dokonania przez nią zwrotu kosztów naprawy sprzedanego urządzenia było faktyczne ich poniesienie przez powoda, a wysokość świadczenia pozwanej uzależniona była od faktycznie poniesionych przez powoda w tym zakresie wydatków.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwana wniosła o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje wg norm przepisanych.

Pełnomocnik powodów wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania w postępowaniu apelacyjnym wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w ramach postępowania uproszczonego (art. 505 ¹ – art. 505 ¹⁴ k.p.c.). W związku z tym, zgodnie z art. 505 ⁹ k.p.c. apelację można oprzeć na zarzutach: 1) naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Z kolei w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku sądu drugiej instancji, jeżeli nie przeprowadził postępowania dowodowego, zawiera jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Przechodząc do oceny apelacji stwierdzić należy, że jest ona zasadna.

W niniejszej sprawie bezsporna była zasada odpowiedzialności pozwanej za uszkodzenia w sprzedanej powodom rzeczy, do których doszło w czasie przewozu rzeczy. Pozwana swojej odpowiedzialności co do zasady nie kwestionowała, natomiast od początku procesu kwestionowała twierdzenie powodów, że uzgodniła z nimi sposób naprawienia szkody w formie swoistego ryczałtu – czyli kwoty, którą wypłaci pozwanej ubezpieczyciel, a wysokości której strony jeszcze nie znały. A zatem w sprawie istniał spór co do wysokości odszkodowania należnego powodom od pozwanej. Należy przyznać rację zarzutom apelacji, iż pozwani nie udowodnili ani tego, że opisane wyżej porozumienie z pozwaną zostało zawarte, ani również nie udowodnili wysokości poniesionej szkody, tj. kosztów naprawy uszkodzonej rzeczy (niezależnie od tego, czy koszty te faktycznie zostały poniesione czy nie).

Podstawowym dowodem zaoferowanym przez powodów na okoliczność zawarcia z pozwaną porozumienia co do sposobu naprawienia szkody (tj. ustalenia wysokości odszkodowania) był email wysłany przez powoda W. B. do osoby (...) o adresie: (...) W tym emailu powód zwraca się do adresata, tytułując go „Panem Prezesem (...) (...)”, ale nie wymienia jego imienia i nazwiska. Zatem nie wiadomo właściwie do kogo ta wiadomość została wysłana. W jej zasadniczej treści powód pisze m.in.: „Rozeznaliśmy temat naszego odszkodowania, zostało ono przyznane ze strony (...)oraz (...). K. 720,50 jest już w dyspozycji płatniczej w towarzystwie (...) i będzie wypłacona w najbliższym czasie. Kwota 2046,35 zł będzie wypłacona przez (...) na podstawie otrzymanej od (...) noty obciążeniowej. Dlatego proszę zadzwonić do swojego księgowego aby wyostrzył zmysły jak tarty chrzan i wystawił notę księgową na kwotę 2046,35 na (...) celem wypłaty należnej kwoty. My ze swej strony prześlemy notę obciążeniową na (...) (...) na łączną kwotę 2.755,85 aby była podstawa przelania na nasze konto.” (k.15)

Powodowie wywodzili w niniejszej sprawie, że brak odpowiedzi ze strony pozwanej na w/w email dowodzi tego, że pozwana wyraziła zgodę na propozycję w nim zawartą i generalnie potwierdziła w ten sposób wcześniejsze ustne ustalenia co do sposobu wypłaty odszkodowania. Stanowisko to miał wzmacniać email z dnia 15 stycznia 2013r., w którym osoba o pseudonimie (...) wskazała numer szkody u ubezpieczyciela, w odpowiedzi na wcześniejsze zapytanie o to przez powoda. Sąd Rejonowy to zaaprobował i tą okoliczność uznał za bezsporną, a w każdym razie udowodnioną przytoczonym emailem.

Takiego stanowiska Sądu pierwszej instancji nie sposób podzielić i należy uznać, że Sąd naruszył w tym przypadku zasadę swobodnej oceny dowodów. Opisywane ustalenie faktyczne nie zostało bowiem oparte na wiarygodnym dowodzie i nie może zostać także uznane za bezsporne, ponieważ okoliczność tą pozwaną od początku w procesie kwestionowała. Podkreślić ponownie należy, że nie zostało wykazane kto był adresatem emaila, to znaczy kim jest osoba o pseudonimie(...) i co za tym idzie – czy była to osoba upoważniona do reprezentowania pozwanej I. Ł.. Brak odpowiedzi na ów email, w tych okolicznościach, nie może stanowić podstawy do poczynienia ustaleń, że pozwana I. Ł. wyraziła zgodę na propozycje i sugestie w nim zawarte. Podobnie brak odpowiedzi na wystawioną notę księgową nie oznacza automatycznie jej uznania. Tego rodzaju ocena wymienionych dowodów jest rzeczywiście dowolna, sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego, zatem narusza zasadę swobodnej oceny dowodów, którą statuuje przepis art. 233 § 1 k.p.c. Należy podkreślić, że powodowie nie zaoferowali w procesie dowodu z własnych zeznań, w których mogliby wyjaśnić wątpliwości i opisać dokładne szczegóły związane z opisywaną korespondencją emailową, a przede wszystkim rozmowy stron w przedmiotowej kwestii. W myśl art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. to na powodach ciążył obowiązek udowodnienia twierdzonych okoliczności.

Powodowie nie udowodnili również w niniejszym procesie wysokości szkody jaką ponieśli, aby móc skutecznie domagać się zasądzenia odszkodowania od pozwanej z tego tytułu. W ogóle nie próbowali tej okoliczności wykazywać, ponieważ powoływali się na rzekome porozumienie z pozwaną co do wysokości odszkodowania, czego jednak nie zdołali skutecznie udowodnić. W tej sytuacji powództwo należało uznać za nieudowodnione co do wysokości i jako takie podlegające oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo i w oparciu o art. 98 k.p.c. zasądził solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kwotę 617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej określono na podstawie § 2 ust. 1 i 2 w związku z § 6 pkt 4 w związku z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 roku, poz. 461 ze zm.).

O kosztach postępowania apelacyjnego należało rozstrzygnąć na podstawie art. 98 k.p.c. Na zasądzoną na rzecz pozwanej kwotę 700 zł, złożyły się kwoty: 600 zł – wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w postępowaniu apelacyjnym, którego wysokość została ustalona zgodnie z § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800), 100 zł – opłata sądowa od apelacji.