Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa J. J. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o wykonanie określonej czynności

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli

z dnia 28 grudnia 2015 roku, sygnatura akt I C 718/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda J. J. (1) na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 221/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 grudnia 2015 roku Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli oddalił powództwo J. J. (1) o nakazanie pozwanemu (...) S.A.
w W. nieodpłatnego wydania modemu H. (...) i routera D-Link (...)116, nieodpłatnego udostępnienia powodowi na czas trwania umowy w/w modemu i routera oraz świadczenia powodowi usługi dostępu do Internetu (pkt 1.). Sąd orzekł także o kosztach procesu (pkt 2.).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

W dniu 16 grudnia 2013 roku powód J. J. (1) zawarł z pozwanym (...) S.A. w W. umowę abonencką w zakresie dostarczania przez pozwanego programów telewizyjnych w ramach promocji (...) – na okres 24 miesięcy z sumą miesięcznych opłat 59,90 zł.

W dniu 28 lipca 2014 roku powód złożył zamówienie nr (...) na zawarcie z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych w zakresie transmisji danych w ramach promocji (...) – na okres 24 miesięcy z abonamentem 40,57 zł miesięcznie, przy zastosowaniu promocji 50 % do kwoty 20,28 zł miesięcznie plus VAT. Nowa umowa z dnia datowana na 1 sierpnia 2014 roku zawarta została w ramach programu SmartDom organizowanego przez Spółkę (...) oraz Spółkę (...). Program ten adresowany był m.in. do abonentów przynajmniej jednej z w/w Spółek, posiadających nadal aktywną umowę, w tym np. umowę z (...) S.A. w zakresie zapewnienia dostępu do programów telewizyjnych o minimalnej wartości miesięcznego zobowiązania 39,90 zł z VAT. W ramach tego programu możliwe było skorzystanie z „Super oferty w programie (...)” – uprawnionym mógł być abonent umowy posiadanej przez co najmniej 60 dni i przy minimalnej wartości miesięcznego zobowiązania wynoszącej 49,90 zł miesięcznie z VAT. Korzyścią tej „Super oferty” był rabat 50% w abonamencie w przypadku zawarcia nowej umowy; dodatkowo w przypadku zawarcia w czasie trwania promocji kolejnej Nowej Umowy (Nowa Umowa II Internet CP) na usługę inną niż poprzednie umowy w okresie 210 dni od dnia zawarcia pierwszej Nowej umowy, abonent mógł otrzymać upust promocyjny
w kwocie 48,90 zł z VAT na abonament Nowej Umowy II Internet CP. Super oferta w programie (...) trwała od 13 maja 2014 roku do 31 lipca 2014 roku. Aby klient otrzymał upust promocyjny w ramach Nowej Umowy II, jego miesięczne zobowiązanie z dwóch wcześniejszych umów, z uwzględnieniem rabatu z pierwszej Nowej umowy, musiało wynosić łącznie minimum 74 zł z VAT miesięcznie.

W dniu 29 lipca 2014 roku powód za pośrednictwem strony internetowej pozwanego zgłosił zamówienie dotyczące (...) 821 oraz routera E. (...) z jednorazową opłatą z tytułu udostępnienia każdego z w/w sprzętów w wysokości 1 zł, dostępem do Internetu z cyklicznym pakietem danych 20GB, z umową na okres podstawowy 24 miesięcy, z opłatą aktywacyjną w wysokości 29 zł i opłatą za cykliczny pakiet danych w wysokości 24,50 zł. W emailu wysłanym do pozwanego tego samego dnia powód sprecyzował, że jest zainteresowany modemem H. (...) oraz routerem D-Link (...)116. Powód wskazał również wtedy, iż wnosi o uwzględnienie swojego zamówienia jako Nowej Umowy II
w ramach „Super Oferty w Programie (...)”, podając jednocześnie dane zamówienia dotyczącej Nowej Umowy I. W dniu 31 lipca 2014 roku powód telefonicznie kontaktował się z pracownikiem pozwanego K. P. w sprawie szczegółów zamówienia. Pracownik poinformował powoda, że w celu sprawdzenia dostępności interesującego powoda sprzętu skontaktuje się z powodem w dniu następnym. Kontakt taki jednak nie nastąpił. Za mocą smsa wysłanego w dniu 4 sierpnia 2014 roku powód przypominał pracownikowi pozwanego o złożonym zamówieniu, a w dniu 5 sierpnia 2014 roku zwrócił się do pozwanego drogą elektroniczną o potwierdzenie złożonego zamówienia. Również drogą elektroniczną
w dniu 5 sierpnia 2014 roku powód otrzymał informację od pozwanego, że zamówienie zostanie zrealizowane gdy pozwany dysponować będzie stosownym sprzętem. Pozwany nigdy nie dostarczył powodowi umowy pisemnej dotyczącej zamówienia z dnia 29 i 31 lipca 2014 roku.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd doszedł do wniosku, że powództwo nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu.

Sąd wskazał, że był związany podstawami faktycznymi oraz przedmiotem żądania powoda, który żądał nakazania pozwanemu wykonania ściśle określonej umowy
o świadczenie usługi dostępu do Internetu. Podkreślił, że dochodzone roszczenie wymagało wykazania istnienia umowy stron, której wykonania powód żądał.

Sąd uznał, że wbrew stanowisku powoda nie zostało wykazane, aby strony zawarły umowę dającą podstawę do żądania przez powoda od pozwanego wykonania działań szczegółowo opisanych w pozwie. Wypełniając w dniu 29 lipca 2014 roku formularz za pośrednictwem strony internetowej pozwanego w ocenie Sądu powód niewątpliwie wyraził zainteresowanie zawarciem umowy z pozwanym. Sąd zaznaczył, że formularz ten dotyczył jednak modemu (...) 821 oraz routera E. (...) z jednorazową opłatą z tytułu udostępniania każdego z w/w sprzętów w wysokości 1 zł, dostępem do Internetu
z cyklicznym pakietem danych 20 GB, z umową na czas określony – okres podstawowy 24 miesięcy, z opłatą aktywacyjną w wysokości 29 zł i opłatą za cykliczny pakiet danych
w wysokości 24,50 zł. W tym samym dniu dopiero w emailu powód skonkretyzował zamówienie, żądając modemu H. (...) i routera D-Link (...)116, żądając ponadto realizowania niniejszego zamówienia jako Nowej Umowy II w ramach „Super Oferty
w programie S.”. Sąd podkreślił, że formularz ten wyraźnie wskazywał, że nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 i n. k.c. W następstwie jego złożenia z przyszłym klientem kontaktować miał się pracownik pozwanego, który miał potwierdzić szczegóły zamówienia, zaś po stronie zamawiającego istniała cały czas możliwość jego modyfikacji.

Sąd przyznał rację powodowi, że co do zasady przy zawieraniu umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie ma wymogu zachowania formy zwykłej pisemnej pod rygorem nieważności. W treści formularza powód poinformowany został jednak, iż nawiązanie współpracy następuje po podpisaniu umowy. Sąd zauważył, że powód sam przyznał, iż nigdy nie otrzymał umowy w formie pisemnej. Zdaniem Sądu pozwany nie przewidywał tu umów zawieranych w formie elektronicznej. W ocenie Sądu taka umowa zresztą musiałaby spełniać wymagania przewidziane w art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. 2004 nr 171 poz. 1800), pozwalające na dokładne ustalenie praw i obowiązków każdej z umawiających się stron. Sąd uznał, że niewątpliwie wypełniony przez powoda formularz z dnia 29 lipca 2014 roku takich warunków nie spełniał, dotyczył zresztą innego zamówienia niż tego, które powód opisuje w pozwie i z którego obecnie chce wywieść skutki prawne.

Sąd zauważył, że stosowana przez pozwanego procedura związana ze składaniem zamówień i zawieraniem umów w ramach oferty (...), była powodowi już znana.
W dniu 28 lipca 2014 roku powód zamówił bowiem usługę na Nową Umowę I, która została przez pozwanego odzwierciedlona w umowie datowanej na 1 sierpnia 2014 roku (karta 58). Data ta została samodzielnie zmieniona przez powoda na 31 lipca 2014 roku. Sąd wyjaśnił, że na potrzeby tamtej umowy zmiana ta nie była konieczna, gdyż pozwany rzeczywiście sprecyzował jej postanowienia oraz przystąpił do jej wykonania z dniem 31 lipca 2014 roku (karta 60), a co najistotniejsze – zastosował tam promocje przewidziane w ramach „Super Oferty w programie (...)” – takie jak w przypadku zawarcia Nowej Umowy I (...) Internet, tj. 50% rabat na abonament.

Sąd podniósł, że zmiana przez powoda daty na Nowej Umowie I (...) Internet nie była przypadkowa, gdyż promocja „Super Oferty w programie (...)” ograniczona była czasowo od 13 maja 2014 roku do 31 lipca 2014 roku, z dodatkowym wymogiem aby N. Umowa (...) Internet zawarta została w okresie do 10 dni od zawarcia Nowej Umowy I. Zdaniem Sądu data zawarcia Nowej Umowy I określona przez samego powoda na 31 lipca 2014 roku wskazuje również na to, iż najpóźniej w tym dniu – jako ostatnim dniu trwania „Super Oferty w programie (...)” – nie doszło między stronami do zawarcia Nowej Umowy (...) Internet. Powód sam bowiem przyznał i wykazywał dowodami z dokumentów i z przesłuchania świadka M. J., że w dniu 31 lipca 2014 roku około godz. 19.30 doszło do telefonicznej rozmowy z pracownikiem pozwanego K. P.. Jak zeznał świadek osoba ta miała dopiero na drugi dzień potwierdzić, czy dostępny będzie sprzęt, którym zainteresowany miał być powód. Tym samym ustalenia z dnia 31 lipca 2014 roku również nie stanowiły jeszcze umowy stron, a zgodnie z regulaminem tylko kolejna umowa a nie zamówienie uprawniała do skorzystania z „Super Oferty w programie (...)”. Pozwany potwierdził to również w emailu kierowanym do powoda w dniu 5 sierpnia 2014 roku (karta 9).

Sąd podniósł, że pozostała jeszcze do oceny kwestia znaczenia twierdzeń pozwanego, iż do zawarcia spornej umowy nie doszło ostatecznie z przyczyn odmówienia zapłacenia przez powoda kaucji. Pozwany twierdził, że o takim obowiązku miał informować powoda
w czasie gdy posiadał już sprzęt którym zainteresowany był powód. Na tą okoliczność zgłoszony został dowód z zeznań świadka K. P.. Powód takim ustaleniom stron zaprzeczał. Sąd wyjaśnił, że te ustalenia miałyby miejsce już po 31 lipca 2014 roku. Możliwość wprowadzenia kaucji jako kwoty środków pieniężnych wpłacanych przez abonenta na rzecz (...) SA w celu zabezpieczenia należności z tytułu umowy, przez odwołanie się do ogólnych regulaminów świadczenia usług, przewidywał zaś
i Regulamin Programu (...) w § 8 i Regulamin (...) w § 5.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o zasadę wynikającą z art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, który zaskarżył przedmiotowe rozstrzygnięcie w całości, zarzucając mu naruszenie:

- art. 233 § 1, art. 232 k.p.c.,, art. 6 k.c. - poprzez dokonanie przez Sąd Rejonowy dowolnej,
a nie swobodnej oceny dowodów w następstwie braku logicznego powiązania niezaprzeczonych twierdzeń podniesionych przez powoda oraz zeznań świadka M. J. z treścią SMS-a wysłanego przez powoda pozwanemu w dniu 4 sierpnia 2014 roku i treścią wzajemnej korespondencji elektronicznej stron z dnia 29 lipca 2014 roku i dnia 5 sierpnia 2014 roku, co doprowadziło do uznania przez Sąd Rejonowy, że strona powodowa nie uczyniła zadość obowiązkom wynikającym z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.,

- art. 233 § 1, art. 229 k.p.c., art. 72 § 1 k.c. - poprzez dowolne uznanie przez Sąd Rejonowy, że strony w dniu 31 lipca 2014 roku nie zawarły umowy, pomimo że uzgodnienie przez strony essentialia negotii w dniu 31 lipca 2014 roku wynika nie tylko z zeznań świadka M. J., ale również zostało przyznane przez pozwanego w odpowiedzi na pozew,

- art. 321 § 1, art. 109 § 1 k.p.c. - poprzez przyznanie stronie pozwanej zwrotu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa procesowego w sytuacji, gdy pozwany nie złożył spisu kosztów.

W konkluzji apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie sprawy poprzez nakazanie pozwanemu: nieodpłatnego wydania powodowi modemu H. (...)
i routera D-Link (...)116, nieodpłatnego udostępnienia powodowi na czas trwania umowy tychże urządzeń, świadczenia powodowi usługi dostępu do Internetu w ramach promocji (...) z dnia 17 lipca 2014 roku z pakietem danych 20 GB i łączną odpłatnością miesięczną w kwocie 49,90 zł pomniejszaną o „Upust promocyjny” w kwocie 48,90 zł z tytułu zawarcia (...) (Drugiej) w ramach „Super Oferty
w Programie (...)” według Regulaminu Programu „(...) -Telewizja, Internet, Telefon” z dnia 17 lipca 2014 roku.

Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu za obydwie instancje w kwocie 60 zł tytułem sumy opłat sądowych od pozwu i apelacji oraz kwoty 4,20 zł tytułem zwrotu opłaty pocztowej za wysłanie apelacji przesyłką poleconą do Sądu.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości ustawowej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podkreślić, że w niniejszej sprawie stan faktyczny w dużej części był niesporny, kontrowersje natomiast budziła okoliczność, czy w dniu 31 lipca 2014 roku doszło do zawarcia pomiędzy stronami umowy o świadczenie usług w postaci dostępu do Internetu jako tzw. Nowej Umowy II w ramach „Super Oferty w Programie (...)”. Zgłoszone przez powoda zarzuty procesowe oraz materialnoprawne koncentrują się przede wszystkim wokół wymienionej kwestii.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., należy wskazać, że
w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego jednolicie prezentuje się stanowisko, zgodnie z którym skuteczne postawienie przedmiotowego zarzutu wymaga jednoznacznego wykazania, że oceniając dowody Sąd pierwszej instancji uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Jeżeli natomiast z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne
z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguły swobodnej oceny dowodów
i musi się ostać, choćby na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysunąć wnioski odmienne (zob.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/2000, LexPolonica nr 376152; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 6 listopada 2007 r., I ACa 494/2008, LexPolonica nr 2408390).

Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że zgromadzony materiał procesowy wskazuje na to, iż strony niejako w trybie negocjacyjnym zawarły sporną umowę w dniu 31 lipca 2014 roku. Przede wszystkim nie ma racji apelujący, iż przedłożone przez pozwanego wydruki ze strony internetowej (...) S.A. pozbawione są mocy dowodowej. Trzeba podkreślić, że brakuje podstaw do stwierdzenia, iż wydruki te nie pochodzą z witryny internetowej pozwanego, czego nie podnosił sam apelujący, który położył nacisk na treść dokumentów. Należy zgodzić się z powodem, że wydruki nie odnoszą się do przedmiotowej umowy opiewającej na kwotę 49,90 zł, jednakże wypada zauważyć, że dotyczą modemu (...) oraz Routera E. (...), a więc wyposażenia pierwotnie zamówionego przez powoda w dniu 29 lipca 2014 roku za pośrednictwem formularza. Godzi się zaznaczyć, że

zamiana wymienionego sprzętu na modem H. (...) i router D-Link (...)116 została przez powoda uwzględniona dopiero w e-mailu wysłanym tego samego dnia do pozwanego. Tym samym ostateczna kwota abonamentu mogła się różnić od tej przedstawionej na stronie internetowej. Należało więc przyjąć, że powód zapoznał się z informacjami zamieszczonymi na stronie www (...) S.A., w myśl których pozwany nawiązuje współpracę „po podpisaniu umowy” (k. 38). Dlatego też proces zainicjowany na witrynie internetowej pozwanego należało uznać za zaproszenie do zawarcia umowy w rozumieniu art. 71 k.c., tym bardziej że (...) S.A. przewidział dla klienta możliwość zmiany zamówienia oraz że informacje zamieszczone na stronie nie stanowią oferty na gruncie k.c.

Dodać również trzeba, że art. 56 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne przewiduje kilkanaście standardowych elementów umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, co stanowi kolejny argument na rzecz tezy, że strony nie uzgodniły ze sobą wszystkich niezbędnych składników umowy, skoro korespondencja powoda
z przedstawicielami (...) S.A. odnosiła się tylko do elementów wyposażenia oraz ilości transferu danych.

Zdaniem Sądu odwoławczego, jeżeli jedna ze stron zastrzegła sobie konieczność zawarcia umowy na piśmie i to nawet jeśli przepisy powszechnie obowiązującego prawa jej do tego nie obligują, wówczas należy przyjąć, że jej oświadczeniom nie można przypisać przymiotu oferty bądź woli jej przyjęcia. Trzeba zaakcentować, że oświadczenia woli składane przez przedstawicieli pozwanego nie miały cechy stanowczości w odniesieniu do zawarcia umowy – w niniejszej sprawie wynikało to faktu, że nie był dostępny wymagany przez powoda sprzęt, a także nie sporządzono pisemnego egzemplarza (...).

Powyższych rozważań nie są w stanie podważyć zeznania świadka M. J. ani treść korespondencji mailowej oraz SMS-a powoda. Do zawarcia umowy
w tym konkretnym przypadku nie mogło dojść w formie elektronicznej. Jeszcze raz należy przypomnieć, że powód został poinformowany, iż nawiązanie współpracy pomiędzy stronami nastąpi pod podpisaniu umowy, co oznacza, że pozwany nie akceptował zawarcia umowy
w formie elektronicznej.

W konsekwencji Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że Sąd Rejonowy nie naruszył art. 233 § 1 k.p.c. ani art. 229 k.p.c., a w rezultacie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, w tym stwierdzając, że strony nie zawarły spornej umowy określonej przez powoda jako (...). Ustalenia te Sąd odwoławczy podzielił i uznał za własne.

Na marginesie należy wskazać, że zarzut naruszenia art. 232 k.p.c., art. 6 k.c. jest uzasadniony tylko w tym przypadku, gdy Sąd dokona niewłaściwego rozkładu ciężaru dowodu. W niniejszej sprawie Sąd właściwie przyjął, że na powodzie spoczywał obowiązek wykazania, że doszło do zawarcia spornej umowy, ponieważ to on wywodził korzystne skutki prawne z tejże okoliczności.

Dlatego też Sąd pierwszej instancji trafnie podkreślił, że roszczenie powoda nie znajduje uzasadnienia, gdyż nie wykazał on, że istnieje umowa, która mogłaby stanowić źródło uprawnień skarżącego. Sąd Rejonowy nie naruszył art. 72 § 1 k.c., ponieważ pozwany zastrzegł, że zgodzi się tylko na zawarcie umowy w formie pisemnej, a ponadto nie zostały uzgodnione wszystkie niezbędne elementy umowy, o których mowa w art. 56 ust. 3 prawa telekomunikacyjnego.

Nie można zaaprobować poglądu apelującego, że sam fakt zamieszczenia w sieci internetowej przez pozwanego informacji o możliwości zawarcia umowy, pozbawia go możliwości wskazania dodatkowego warunku, jakim jest wymóg zawarcia umowy na piśmie. Należy uznać, że warunek ten nie jest sprzeczny z art. 56 ust. 3 prawa telekomunikacyjnego oraz art. 66 ¹ k.c. Dlatego też oświadczenie przedstawiciela pozwanego (k. 9) trzeba traktować jako kolejny etap zawarcia umowy, gdyż w treści korespondencji elektronicznej zaznaczono, iż zamówienie zostanie zrealizowane dopiero w momencie przekazania sprzętu do (...) S.A.

Przechodząc do zarzutu naruszenia art. 321 § 1, art. 109 § 1 k.p.c. - poprzez przyznanie stronie pozwanej zwrotu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa procesowego, trzeba zaznaczyć, że jest on chybiony. Należy zaznaczyć, że opłata skarbowa należy do kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, ma charakter publicznoprawny oraz stanowi dopełnienie wymagania przewidzianego
w obowiązujących przepisach prawa i jest zarazem warunkiem formalnoprawnej zgodności sporządzenia dokumentu pełnomocnictwa z prawem (zob. uchwała SN z dnia 12 marca 2003 roku, III CZP 2/03, Lex nr 76144). Dlatego też Sąd odwoławczy uznał, że zbytecznym formalizmem byłoby wymaganie przedłożenia przez pełnomocnika spisu kosztów obejmującego przedmiotową opłatę skarbową, która nieodłącznie wiąże się z faktem udzielenia radcy prawnemu pełnomocnictwa.

Z przytoczonych względów Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c., o czym orzekł w punkcie 1. sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. na mocy art. 98 § 1
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. a zatem zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który powód przegrał w instancji odwoławczej w całości.

Sąd zasądził więc od powoda na rzecz pozwanego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym, którą to kwotę Sąd ustalił
w oparciu o § 2 pkt 1) i § 10 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), mając na uwadze nakład pracy pełnomocnika pozwanego.