Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lipca 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Weronika Szymczuk - Dąbkowska

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa G. S. (1) i M. S. (1)

przeciwko W. G.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego W. G. solidarnie na rzecz powodów G. S. (1) i M. S. (1) kwotę 33.566 (trzydzieści trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt sześć) złotych i 68 (sześćdziesiąt osiem) groszy z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwotę 4.155 (cztery tysiące sto pięćdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

sygn. akt XI GC 538/15

sprawa rozpoznawana w postępowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 sierpnia 2014 r. powodowie M. S. (1) i G. S. (1) wnieśli o zasądzenie od pozwanego W. G. solidarnie na ich rzecz kwoty 35.932,99 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz z kosztami postępowania według norm przepisanych, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazali, że zawarli z pozwanym umowę dostawy i montażu stolarki w Szkole Podstawowej nr (...) w S. w oparciu o złożone przez pozwanego zamówienia o wartości odpowiednio 130.000 zł i 188.000 zł netto. Podali, że dostarczyli pozwanemu zgodnie z ofertą okna PCV i zostały one odebrane bez zastrzeżeń, w związku z czym wystawili fakturę VAT na kwotę 159.900 zł brutto. Faktura została przyjęta przez pozwanego. Podnieśli, że dostarczyli i zamontowali stolarkę, a następnie wystawili fakturę VAT na kwotę 242.310 zł brutto. Faktura została przyjęta przez pozwanego. Zgodnie z twierdzeniami powodów pozwany dokonał wpłat na łączną kwotę 361.965 zł, do zapłaty pozostała zatem kwota 40.245 zł. Pozwany obciążył jednak powodów kosztem usunięcia rzekomych usterek w pracach malarskich, a w konsekwencji powodowie obniżyli wynagrodzenie za dostawę i montaż stolarki o kwotę 1.500 zł. Pozwany wystawił również fakturę VAT, obciążając powodów kosztami poszerzenia i obróbek ścianek aluminiowych i sprawdzenia systemu oddymiania. Choć powodowie nie przyjęli tej faktury, uznali kwotę 4.000 zł tytułem powołanych kosztów. Do zapłaty pozostała zatem kwota 34.745 zł. Powyższa kwota została powiększona o 1.187,99 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za okres od 8 maja 2014 r. do 11 sierpnia 2014 r.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 11 grudnia 2014 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie uwzględnił żądanie powodów.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów solidarnie na jego rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu przyznał, że w ramach realizacji inwestycji na rzecz Gminy M. S. zlecił powodom realizację dostawy i montażu stolarki. Powodowie dostarczyli jednak stolarkę niezgodną z ofertami, a nadto wadliwie wykonali montaż. Powodowie zobowiązywali się usunąć stwierdzone wady dzieła, jednak ostatecznie nie wywiązali się ze swojego obowiązku. Pozwany wzywał powodów do usunięcia wad i przedłożenia protokołu odbioru montażu stolarki od producenta. Przedstawiony dokument nie spełniał wymagań pozwanego, w związku z czym pozwany domagał się złożenia zabezpieczenia usunięcia wad lub usterek (15% wartości ślusarki lub gwarancji bankowej/ubezpieczeniowej). Ostatecznie zaś wobec niewykonania zobowiązania przez powodów pozwany obciążył ich kosztami wykonawstwa zastępczego w wysokości 13.899 zł oraz kwotą 615 zł z tytułu kosztów sprzątania i zużycia mediów, a następnie potrącił powyższą kwotę z należnościami powodów. Pozwany zatrzymał również kwotę 24.231 zł tytułem zabezpieczenia usunięcia wad i usterek. Ponadto na mocy porozumienia z inwestorem wynagrodzenie pozwanego zostało obniżone o kwotę 2.276,90 zł w związku z istnieniem wad w odebranym przedmiocie umowy, co uzasadnia obniżenie wynagrodzenie powodów o podaną kwotę.

W piśmie z dnia 8 czerwca 2015 roku (karta 122) powodowie wskazali, że domagają się zapłaty kwoty 33.566,68 zł, na które składać się ma należność główna w wysokości 32.468,10 zł oraz odsetki w wysokości 1.098,58 zł skapitalizowane na dzień 11 sierpnia 2014 roku. Powodowie wskazali, że szereg prac wykonali na własny koszt, w tym poszerzenie ścianek i ich obróbkę. Inwestor (Gmina M. S.) nie zgłaszał żadnych usterek ani roszczeń finansowych. Powodowie wskazali, że usunęli usterki wymienione w piśmie z dnia 23 stycznia 2014 roku, co potwierdza porozumienie pozwanego z inwestorem. Z treści tego porozumienia wynika, że inwestor obniżył pozwanemu wynagrodzenie o kwotę 2.276,90 złotych, którą to kwotę powodowie uznali. Powodowie podkreślili, że nie dokonywali z pozwanym ustaleń dotyczących kaucji gwarancyjnej, nie wyrażali zgody na zatrzymanie jakiejkolwiek kwoty z należnego im wynagrodzenia. Zaprzeczyli, aby pozwany zlecał A. S. (1) wykonanie prac, obejmujących naprawę usterek w pracach wykonywanych przez powodów. Zaprzeczyli, aby faktura wystawiona przez A. S. (1) dotyczyła wykonania prac, które zlecone zostały powodom.

W toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany W. G. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie robót budowlanych pod nazwą firma Handlowo Usługowa (...). Powodowie M. S. (1) i G. S. (1) są wspólnikami spółki cywilnej Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...) s.c. (...). S., M. S..

W związku z zawarciem umowy o roboty budowlane w Szkole Podstawowej nr (...) przy ul. (...) w S. z inwestorem Gminą M. S. pozwany zwrócił się do powodów o przedstawienie oferty na wykonanie i montaż stolarki PCV i aluminiowej.

Dowód:

- zeznania powoda G. S. (1) k. 158-159

- oferta PS_OFE-238 k. 10-13

- oferta (...). (...) k. 13v.-16

W oparciu o sporządzone przez powodów oferty pozwany złożył w dniu 6 listopada 2013 roku zamówienia. Pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy sprzedaży stolarki okiennej w Szkole Podstawowej nr (...) przy ul. (...) w S., zgodnie z treścią zamówienia pozwanego o numerze PS_OFE-238. Wartość zamówienia strony określiły na 130.000 zł netto.

Ponadto, w oparciu o treść zamówienia numer (...). (...) strony zawarły umowę, której przedmiotem było wykonanie stolarki i jej montaż. Wartość zamówienia określono na 188.000 zł netto. Podane kwoty netto miały być powiększone o podatek od towarów i usług. W zamówieniu wskazano, że w elementach ślusarki aluminiowej miały być zamki, klamki, zawiasy i samozamykacze, lecz nie określono rodzaju zamków i samozamykaczy czy kolorów okuć. Wymiary ścianek określono w sposób nieczytelny. Specyfikacja techniczna i projekt budowlany nie stanowiły załącznika do oferty.

Dowód:

- zeznania powoda G. S. (1) k. 158-159, 161

- oferta PS_OFE-238 k. 10-13

- oferta (...). (...) k. 13v.-16

- opinia biegłego sądowego T. W. z załącznikami k. 170-188, 208-209

W specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót dotyczącej budynku Szkoły Podstawowej nr (...) w S. wskazano, że w drzwiach zastosowane miały być samozamykacze szynowe. Wskazano, że stolarka powinna zostać wykonana zgodnie z projektem budowlanym.

Dowód:

- specyfikacja techniczna k. 71-81

M. S. (1) i G. S. (1) dostarczyli W. G. zgodnie z ofertą numer PS_OFE-238 okna PCV. W. G. nie wniósł zastrzeżeń do odebranego towaru. Powodowie wystawili pozwanemu tytułem sprzedaży okien fakturę VAT nr (...) z dnia 19 listopada 2013 r. na kwotę brutto 159.900 zł. Faktura została przyjęta przez W. G..

Dowód:

- faktura VAT (...) k. 17

M. S. (1) i G. S. (1) zamontowali w Szkole Podstawowej nr (...) stolarkę, zgodnie z ofertą nr (...). (...) i wystawili W. G. z tego tytułu fakturę VAT nr (...) z dnia 16 kwietnia 2014 r. na kwotę brutto 242.310 zł. Termin płatności określono na 7 maja 2014 r. W. G. przyjął fakturę. Nie zgłaszał zastrzeżeń co do jakości towaru i wykonania montażu.

Dowód:

- faktura VAT (...) k. 18

Na poczet wymienionych faktur VAT W. G. dokonał trzech wpłat na łączną kwotę 361.965 zł. Dokonane wpłaty zostały zaliczone przez powodów w całości na należność z faktury VAT nr (...), częściowo z faktury VAT nr (...). Do zapłaty pozostała kwota 40.245 zł, wynikająca z drugiej ze wskazanych faktur.

okoliczność niesporna

Powodowie elementy stolarki nabyli od R. N., przedstawiciela (...). B., J. B.. Montażu ślusarki okiennej dokonywał K. J..

Elementy ślusarki okiennej zostały wykonane według wymiarów wskazanych w zamówieniu. Po dostarczeniu elementów stolarki przez powodów okazało się, że konieczne było poszerzenie kilku otworów przewidzianych na aluminiowe ścianki przeciwpożarowe. Prace w tym zakresie wykonał podwykonawca K. E. K.. Gotowe elementy ścianek nie były uszkodzone. Niezgodnie z zamówieniem zwiększono wysokość ścianek aluminiowych SA1, SA2, SA3 i SA4 oraz wykonano podział ścianki aluminiowej SA1.

K. J. wykonał obróbki przy ścianach, oknach i drzwiach aluminiowych. Okazało się również, że jedna para drzwi została zamontowana nie w przewidzianym do tego otworze, w innym miejscu. Drzwi zostały ponownie, prawidłowo zamontowane i wykonano obróbkę – m. in. uszczelnienie i malowanie. Na zlecenie powodów wymieniano samozamykacz i klamki.

Dowód:

- zeznania świadka A. R. k. 143

- zeznania świadka K. B. k. 144

- zeznania świadka R. N. k. 144-145

- zeznania świadka E. M. k. 146

- zeznania świadka A. S. (2) k. 146-147

- zeznania świadka K. J. k. 148-149

- zeznania świadka B. J. k. 149-150

- zeznania świadka E. K. k. 157

- zeznania powoda G. S. (2) k. 158-159

- opinia biegłego sądowego T. W. z załącznikami k. 170-188, 208-209

Podczas spotkania przedstawicieli stron w dniu 23 stycznia 2014 r. ustalono, że powodowie zakończą prace do 17 lutego 2014 r. Powodowie zobowiązali się dokonać wymiany stolarki, jej elementów, usterek i niedoróbek na własny koszt. Przejęli na siebie koszty związane z demontażem, montażem oraz obróbką nieprawidłowo zamontowanej stolarki, poszerzeniem i obróbką ścianek aluminiowych przeciwpożarowych, sprzątaniem oraz mediami (500 zł netto), kosztami sprawdzania systemu oddymiania (300 zł netto).

Pozwany wzywał powodów do usunięcia niedoróbek związanych z obróbką stolarki i jej wyczyszczeniem. Powodowie we własnym zakresie wykonali dokonali demontażu, ponownego montażu i obróbki wadliwie zamontowanej stolarki. Usunęli również zgłaszane przed sporządzeniem notatki usterki i niedoróbki.

Dowód:

- notatka służbowa z 23.01.2014 r. k. 64

- wezwanie z dnia 25.02.2014 r. z potwierdzeniem nadania k. 65-67

- zeznania świadka K. J. k. 148-149

- zeznania pozwanego W. G. k. 159-160

W dniu 12 lutego 2014 r. projektant wyraził zgodę na zwiększenie wysokości ścianek aluminiowych SA1, SA2, SA3 i SA4, zmianę podziału ścianki aluminiowej SA1, zmianę okuć drzwiowych na kolor srebrny – stal nierdzewna, zmianę zamów bębenkowych na zapadkowe w drzwiach aluminiowych i zastosowanie samozamykaczy ramiennych zamiast szynowych.

Dowód:

- pismo z dnia 12.02.2014 r. k. 128

- zeznania świadka A. R. k. 143

K. J. dokonywał również na zlecenie powodów montażu parapetów z płyty wiórowej. Rodzaj parapetów był niezgodny ze specyfikacją do projektu, która nie została przekazana powodom. Parapety były wymieniane przez pozwanego.

Dowód:

- zeznania świadka K. J. k. 148-149

- zeznania świadka B. J. k. 149-150

- zeznania powoda G. S. (1) k. 158-159, 161

- zeznania pozwanego W. G. k. 159-160

Prace zostały wykonane przez powodów w terminie określonym w umowie. Zostały odebrane przez inwestora. Pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń co do terminowości wykonania prac.

Dowód:

- zeznania powoda G. S. (1) k. 158-159, 161

W. G. obciążył M. S. (1) i G. S. (1) kosztem usunięcia usterek w pracach malarskich dotyczących wykonanej przez nich stolarki w wysokości 1.500 zł. Usterki zostały opisane w notatce służbowej z dnia 23 stycznia 2014 r., a na jej podstawie pozwany wystawił notę księgową nr (...) opiewającą na wskazaną powyżej kwotę.

M. S. (1) i G. S. (1) obniżyli o tę kwotę wynagrodzenie, określone w fakturze VAT (...).

Dowód:

- nota księgowa nr (...) k. 19

Pozwany zwrócił się do powodów o dostarczenie protokołu odbioru montażu stolarki przez jej producenta. Przedstawiciel producenta dokonał odbioru z uwagami, wskazując że z uwagi na zakrycie prac obróbką murarską nie jest możliwe stwierdzenie poprawności szklenia i wykonania montażu ślusarki. Producent nie udzielił gwarancji na elementy będące następstwem wskazanych uwag, jednak gwarancji w tym zakresie udzielił podmiot, który dokonywał montażu stolarki.

Pozwany nie przyjął gwarancji i zażądał wniesienia gwarancji usunięcia wad i usterek w wysokości 15% wartości ślusarki aluminiowej na okres 60 miesięcy licząc od dnia 28 marca 2014 r. – w formie pieniężnej, gwarancji ubezpieczeniowej lub bankowej.

Dowód:

- wezwanie z dnia 13.02.2014 r. k. 68-69

- pismo z dnia 12.03.2014 r. k. 58

- pismo z dnia 14.03.2014 r. z dowodem nadania k. 59-60

- zeznania świadka A. R. k. 143

- zeznania świadka K. B. k. 144

- zeznania świadka R. N. k. 144-145

- zeznania świadka K. J. k. 148-149

- zeznania świadka B. J. k. 149-150

- zeznania powoda G. S. (1) k. 158-159, 161

- zeznania pozwanego W. G. k. 159-160

W. G. wystawił M. S. (1) i G. S. (1) fakturę VAT nr (...) z dnia 24 kwietnia 2014 r., obciążając powodów kwotą 13.899 zł brutto tytułem kosztów poszerzenia i obróbek ścian aluminiowych przeciwpożarowych (13.530 zł) oraz tytułem kosztów sprawdzenia systemu oddymiania (369 zł). Pozwany wskazał, że dokonuje potrącenia wierzytelności stwierdzonej fakturą z wierzytelnością powodów, stwierdzonych fakturą VAT (...).

Powodowie nie przyjęli faktury wskazując, że nie zlecali pozwanemu prac wykonawczych w niej określonych. Ostatecznie M. S. (1) i G. S. (1) uznali z faktury VAT (...) kwotę 4.000 zł jako maksymalną kwotę, której W. G. mógłby się domagać od nich z tytułu kosztów poszerzenia i obróbek ścianek aluminiowych przeciwpożarowych.

okoliczność niesporna, a nadto dowód:

- faktura VAT (...) k. 20, 52

- pismo z dnia 30.04.2014 r. k. 21

- kompensata k. 53

- potwierdzenie odbioru k. 54

W. G. oświadczył, że zatrzymuję kwotę 24.231 zł tytułem zabezpieczenia usunięcia wad i usterek na okres 60 miesięcy, licząc od dnia 17 kwietnia 2014 r. Powyższą kwotę uwzględnił w nocie księgowej nr (...) z dnia 24 kwietnia 2014 r., dodatkowo obciążając powodów kwotą 615 zł tytułem kosztem sprzątania oraz zużycia mediów, określonych w notatce służbowej z dnia 23 stycznia 2014 r. Wskazał, że powyższe kwoty (łącznie 24.846 zł) potrąca z należnościami powodów, wynikającymi z faktury (...).

Dowód:

- nota księgowa nr (...) z potwierdzeniem odbioru k. 49-50

W dniu 5 maja 2014 r. pozwany wystawił notę księgową nr (...), w której obciążył powodów kwotą 2.276,90 zł z tytułu wad prac wykonanych w Szkole
Podstawowej nr 54. Podstawą wystawienia noty było porozumienie z dnia 3 kwietnia 2014 r., zawarte pomiędzy pozwanym a Gminą M. S. po zakończeniu realizacji inwestycji przy ul. (...). Stwierdzono w nim, że podczas odbioru ujawniono istnienie nieistotnych wad (zmiana zamków bębenkowych na zapadkowe w drzwiach aluminiowych, zastosowanie samozamykaczy ramiennych zamiast szynowych, zwiększenie wysokości ścianek aluminiowych SA1, SA2,SA3 i SA4, zmiana okuć drzwiowych na kolor srebrny, zmiana podziału ścianki aluminiowej SA1), w związku z czym wynagrodzenie pozwanego zostało obniżone o 2.276,90 zł.

Dowód:

- nota księgowa nr (...) k. 51

- potwierdzenie odbioru k. 54

- porozumienie z dnia 3.04.2014 r. z załącznikiem k. 55-57, 129-131

- kosztorys ofertowy k. 82-84

- zeznania pozwanego W. G. k. 159-160

- opinia biegłego sądowego T. W. z załącznikami k. 170-188, 208-209

- specyfikacja techniczna k. 71-81

Pismem z dnia 1 sierpnia 2014 r. G. S. (1) i M. S. (1) wezwali W. G. do zapłaty kwoty 38.745 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 maja 2014 r. Powyższa kwota stanowił różnicę pomiędzy pozostałą do zapłaty z faktury (...) kwotą 40.245 zł oraz kwotą 1.500 zł, wynikającą z noty księgowej nr (...).

W odpowiedzi na wezwanie pozwany wskazał na obciążenie powodów należnościami z faktury VAT nr (...) oraz noty księgowej nr (...) oraz dokonane potrącenia wzajemnych wierzytelności stron.

Dowód:

- wezwanie z dnia 1.08.2014 r. z potwierdzeniem nadania k. 22-23

- pismo z dnia 12.08.2014 r. z potwierdzeniem nadania k. 85-86

Pozwany zlecił A. S. (1) wykonanie robót ogólnobudowlanych w Szkole Podstawowej nr (...). Po ich wykonaniu, w dniu 20 sierpnia 2014 r. A. S. (1) wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 11.070 zł brutto. Pozwany dokonał zapłaty wskazanego wynagrodzenia w dniu 8 kwietnia 2015 r.

A. S. (2) wykonywał prace malarskie i wykończeniowe na całym obiekcie szkoły. Określone w fakturze wynagrodzenie obejmowało obróbkę okien aluminiowych, postawienie i demontaż rusztowań, a także prace malarskie, szpachlarskie i murarskie.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 90

- potwierdzenie przelewu k. 91

- kosztorys k. 92-94

- zeznania świadka A. R. k. 143

- zeznania świadka A. S. (2) k. 146-147

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w przeważającej części.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że w pozwie powodowie domagali się zapłaty kwoty 35.032,99 zł, zaś następnie w odpowiedzi na sprzeciw dokonali modyfikacji powództwa – określając wysokość dochodzonej w niniejszym postępowaniu kwoty na 33.566,68 zł. W zakresie przewyższającym podaną kwotę powództwo nie zostało cofnięte, stąd Sąd oceniał zasadność powództwa w odniesieniu do pierwotnie określonej wysokości żądania.

Umowa na podstawie której powodowie formułują swoje roszczenie miała charakter umowy mieszanej, zawierającą w sobie zarówno elementy umowy sprzedaży jak i umowy o dzieło, jednakże z przewagą elementów umowy o dzieło. Przedmiotem zamówienia złożonego przez stronę pozwaną była bowiem zarówno stolarka aluminiowa - nabycie jej gotowych elementów od powodów (umowa sprzedaży), jak również montażu stolarki (umowa o dzieło). Przy tym, żądanie zapłaty powodowie opierają na fakcie wykonania drugiego z elementów umowy i braku pełnej zapłaty za tenże element, stąd przyjąć należy, że G. S. (1) i M. S. (1) swoje roszczenie wywodzą z treści art. 627 k.c. wskazując, iż mimo wykonania umowy nie otrzymali całości wynagrodzenia od pozwanego.

Zgodnie natomiast z treścią art. 627 Kodeksu cywilnego przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Pozwany nie kwestionował okoliczności zawarcia umowy i jej treści, w tym wysokości ustalonego wynagrodzenia. Zarzucał natomiast, że prace zostały wykonane wadliwie, co uzasadniać miało obniżenie wynagrodzenia powodów o koszty usunięcia stwierdzonych usterek. Podnosił, że dokonał potrącenia wzajemnych wierzytelności stron i zatrzymania kwoty 24.231 zł tytułem zabezpieczenia kosztów usunięcia wad i usterek.

Ustaleń w spornym zakresie Sąd dokonał w oparciu o zgromadzone w sprawie dokumenty oraz opinię biegłego sądowego T. W.. Żadna ze stron nie kwestionowała wiarygodności powołanych dokumentów, zaś Sąd również nie powziął wątpliwości co do ich treści i wartości dowodowej. Co się zaś tyczy opinii biegłego sądowego Sąd uznał opinię za pełną, logiczną i rzetelną. W opinii odniesiono się do wszystkich zagadnień wskazanych w tezie dowodowej, wnioski opinii zostały szczegółowo argumentowe i poprzedzone wszechstronną analizą materiału dowodowego. Do zarzutów do opinii biegła odniosła się w ustnej uzupełniającej opinii złożonej na rozprawie, rozszerzając argumentację z opinii pisemnej. Dalsze uwagi nie były zgłaszane przez strony, stąd brak jest jakichkolwiek podstaw do podważenia wniosków opinii i ich uzasadnienia.

Sąd dał również wiarę zeznaniom przesłuchanych świadków, jednak ich zeznania okazały się w ograniczonym zakresie przydatne dla określenia rozmiaru i charakteru ewentualnych wad w pracach powodów i kosztów ich usunięcia – to jest okoliczności spornych. Świadek A. R. nie potrafił określić dokładnie zakresu i kosztu usunięcia wad, wskazał jedynie że poprawkami zajmował się A. S. (1). Świadek K. B. wskazał, że nie da gwarancji na stolarkę wykonaną przez powodów z uwagi na zauważone uszkodzenia. Świadek R. N. podał, że nie miał bezpośredniej styczności z pracami. Wskazał jedynie, że były problemy z montażem drzwi z uwagi na niewłaściwy rozmiar otworów. Świadek E. M. wyjaśniła, że niektóre z elementów zostały zamontowane wadliwie. Przyznała jednak, że Gmina odebrała inwestycję a usterki zostały usunięte. Świadek A. S. (1) wyjaśnił, że pracował na zlecenie pozwanego. Podał, że w ramach inwestycji wykonywał pierwotnie prace malarskie, szpachlarskie i przemurowania; a następnie również stolarkę PCV i aluminiową. Podał, że wystawił fakturę za obróbkę stolarki aluminiowej, postawienie i demontaż rusztowań. Nie potrafił określić dokładnego zakresu prac i ilości, charakteru powoływanych uszkodzeń, precyzyjnych miejsc ich wystąpienia. Z kolei zeznania świadków K. J., B. J. i E. K. nie potwierdzają faktu wystąpienia wad podnoszonych przez pozwanego, przy czym wynika z nich że konieczne obróbki otworów czy usterki wymienione w protokole z dnia 23 stycznia 2014 r. zostały przez powodów usunięte.

Ustalenia faktyczne poczynił Sąd również w oparciu o zeznania stron postępowania, przy czym w ograniczonym zakresie za wiarygodne uznał zeznania pozwanego. Podnoszone przez W. G. okoliczności dotyczące chociażby ustalonego terminu zakończenia prac przez powodów nie znajdowały poparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. W analogiczny sposób odnieść się należy do kwestii wad i usterek, które nie zostały sprecyzowane i potwierdzone innymi dowodami – zeznaniami świadków czy opinią biegłego.

Sąd ustalił, iż zgodnie z kwotami wskazanymi na zaakceptowanych przez pozwanego fakturach VAT, pierwotne wynagrodzenie za wykonane prace wynosiło łącznie 402.210 zł, a pozwany uiścił z tego tytułu kwotę 361.965 zł. Następnie zaś, powodowie dokonali obniżenia wynagrodzenia o łączną kwotę 5.500 zł.

Odnosząc się do kwestii wysokości należnego powodom wynagrodzenia, wyjaśnienia w tym miejscu wymaga, iż faktura VAT ma co do zasady jedynie walor dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.) i może jedynie dowodzić, iż osoba, która ją podpisała, złożyła oświadczenie w niej zawarte. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, że faktura stanowi powszechnie przyjęty dokument rozliczeniowy. Jej doręczenie umożliwia dłużnikowi podjęcie czynności mających na celu sprawdzenie, czy świadczenie jest zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości. Umożliwia też podjęcie czynności finansowych zmierzających do spełnienia świadczenia (por. niepublikowany wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1987 roku IV CR 461/86, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1992 roku, III CZP 56/92, OSNCP 1992, nr 12, poz. 219, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2001 roku, I CKN 323/99, OSNC 2002, z. 7-8, poz. 94). Sama natomiast faktura nie kreuje zobowiązania. Niemniej jednak, mając na uwadze pozostałe ustalone w sprawie okoliczności, Sąd uznał przedłożone faktury VAT jako dowód wysokości roszczenia powodów, który nie został przez twierdzenia przeciwne zanegowany. Zgodnie bowiem z treścią art. 231 k.p.c. sąd może bowiem uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcie sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów. Przy domniemaniach faktycznych w istocie chodzi o pośredni dowód logiczny określonych faktów. Okoliczność podpisania faktur nie jest wprawdzie jednoznaczna z uznaniem długu, to jednocześnie fakt podpisania przedmiotowych faktur, stanowi, zgodnie z art. 245 k.p.c., dowód na to, iż strona pozwana złożyła oświadczenie woli w przedmiocie przyjęcia faktur do rozliczenia. Co z kolei prowadzi do obciążenia W. G. (zgodnie z regułą z art. 6 k.c.) obowiązkiem wykazania, że powodom nie należy się zapłata za zaakceptowane faktury.

Pozwany nie zdołał natomiast wykazać podnoszonych przez siebie okoliczności – to jest faktu wystąpienia w wykonanych przez powodów pracach usterek, które nie zostały przez nich usunięte, kosztów naprawy stwierdzonych usterek, a także zasadności zatrzymania kwoty 24.231 zł tytułem zabezpieczenia kosztów usunięcia wad i usterek.

Co się tyczy kwoty zatrzymanej przez pozwanego tytułem rzekomego zabezpieczenia, to należy wyjaśnić, że z umowy stron nie wynika uprawnienie do zatrzymania kwoty tej kwoty. W konsekwencji zatem nieuprawnione są twierdzenia pozwanego dotyczące istnienia podstaw do pomniejszenia wysokości wynagrodzenia powodów o kwotę 24.231 zł tytułem kaucji stanowiącej gwarancję usunięcia wad i usterek, a to w wyniku dokonanego potrącenia powyższej wierzytelności powodów z ich wierzytelnością stwierdzoną fakturą VAT nr (...).

Po pierwsze bowiem poza sporem pozostaje okoliczność, iż strony w zawartej umowie nie przewidziały uprawnienia pozwanego do zatrzymania kaucji gwarancyjnej, nie poczyniono ustaleń co do obowiązku powodów do wniesienia takiej kaucji w jakiejkolwiek formie. Już zatem żądanie pozwanego, zawarte w piśmie z dnia 14 marca 2014 r. nie miało żadnych podstaw. Bez znaczenia w tym zakresie pozostaje fakt, że pozwany był zobowiązany wobec inwestora do zabezpieczenia kosztów usunięcia wad, wniesienia kaucji. Powodowie nie byli bowiem stroną umowy łączącej pozwanego z Gminą M. S.. Co więcej nie znali nawet jej treści. Brak jest jakichkolwiek podstaw do stosowania postanowień tej umowy do powodów, w sytuacji gdy nie akceptowali jej treści i gdy umowa nie odnosiła się do obowiązków powodów względem pozwanego, dotyczyła odrębnego stosunku prawnego. W tej sytuacji, skoro brak jakichkolwiek ustaleń stron w omawianym zakresie nie może być mowy o istnieniu wierzytelności pozwanego z tytułu kaucji gwarancyjnej. Obowiązek taki nie został wykreowany w drodze jednostronnego wezwania pozwanego. Po wtóre zatem wierzytelność powodów, wynikająca z faktury VAT nr (...), nie została umorzona co do kwoty 24.231 zł. Wierzytelność, którą pozwany przedstawił do potrącenia nie istnieje. Zgodnie zaś z art. 498 § 1 k.c. do potrącenia, po spełnieniu dalszych warunków, może dojść jedynie w sytuacji gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. Taka sytuacja nie miała miejsca w opisywanym przypadku, powodowie nie byli dłużnikami pozwanego z tytułu kaucji gwarancyjnej.

Jako podstawę do obniżenia wysokości wynagrodzenia powodów, określonego w fakturze nr (...) pozwany podnosił również konieczność poniesienia kosztów zastępczego usunięcia wad w pracach wykonanych przez powodów w wysokości 14.514 zł. Na powyższą kwotę składa się wynagrodzenie dla A. S. (1), któremu pozwany zlecił wykonanie prac w Szkole Podstawowej nr (...) w S. oraz koszty sprzątania. Pozwany wywodził, że powyższą kwotę również potrącił z wierzytelnością powodów stwierdzoną powołaną powyżej fakturą.

Również w analizowanych zakresie to na pozwanym spoczywał ciężar wykazania istnienia i wysokości wierzytelności przedstawionej do potrącenia, faktu konieczności wykonania prac poprawkowych, a także ich zakresu i wartości. Z tej bowiem okoliczności pozwany wywodził skutki prawne – brak podstaw do obciążania go obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia w części. Pozwany jednak powyższych kwestii spornych pomiędzy stronami nie udowodnił.

Przedstawione przez pozwanego dokumenty, jak również zeznania świadków i stron nie pozwoliły na ustalenie wysokości kosztów poniesionych przez W. G. tytułem dokonanych rzekomo napraw. Nie były wystarczające w tym zakresie nawet zeznania samego A. S. (1) i pozwanego. Odnosząc się jednak w pierwszej kolejności do wystawionej przez A. S. (1) faktury VAT oraz kosztorysu stwierdzić należy, że powołane dokumenty nie pozwalają w ocenie Sądu na dokładnie odtworzenie rodzaju i zakresu prac wykonanych faktycznie przez świadka, a w konsekwencji także ustalenia ich zasadności i wartości. Przede wszystkim zauważyć bowiem trzeba, że wskazywana faktura dotyczy „robót ogólnobudowlanych”, w samym dokumencie rozliczeniowym brak szczegółowego określenia rodzaju prac. Tymczasem z zeznań A. S. (1) wynika, że na obiekcie przy ul. (...) wykonywał on nie tylko prace dotyczące obróbki, usuwania wad stolarki drzwiowej, ale również w zakresie montażu i demontażu rusztowań, tj. nie mieszczące się w zakresie prac zastępczych po powodach. Z zeznań świadka A. R. – kierownika budowy wynika natomiast, że A. S. (1) wykonywał prace na całym obiekcie, w tym również między innymi prace malarskie. Tymczasem pozwany wywodził w swoich zeznaniach, że faktura wystawiona przez A. S. (1) obejmowała wyłącznie wynagrodzenie za wykonanie obróbek. Jednocześnie nie wykluczył, że obróbki związane były z koniecznością wymiany parapetów, której dokonał pozwany z uwagi na fakt, że powodowie zamontowali parapety niezgodne ze specyfikacją techniczną, uzyskując błędne informacje od pozwanego. Za wadliwość w tym zakresie, co potwierdził pozwany, powodowie zatem odpowiedzialności nie ponoszą.

Powołane powyżej okoliczności nie pozwalały na przyjęcie, że w celu usunięcia usterek w pracach powodów konieczne było poniesienie przez pozwanego kosztów w wysokości 13.899,14 zł brutto. Na taką kwotę opiewała faktura nr (...) wystawiona przez pozwanego. Wskazać przy tym należy, że nie pozwany nie wyjaśnił skąd wynika wartość pozycji w tej fakturze – nie przedstawił z czego wynika kwota 369 zł za sprawdzenie systemu oddymiania, zaś wartość prac polegających na poszerzeniu i obróbce ścianek aluminiowych nie pokrywa się z wartością wynikającą z faktury wystawionej przez A. S. (1) (11.070 zł brutto). Zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, aby pozwany w istocie dokonał ponownego sprawdzenia systemu oddymiania.

Odtworzenie zakresu i wartości prac było w ocenie Sądu niemożliwe również w oparciu o przedłożony przez pozwanego wraz z pismem z dnia 15 kwietnia 2015 r. kosztorys do faktury VAT nr (...). Zauważyć trzeba, że przedłożony kosztorys nie został opatrzony datą, co utrudnia jego weryfikację i ustalenie czy odzwierciedla faktycznie zakres prac wykonywanych przez A. S. (1) w deklarowanym przez pozwanego okresie, w ramach usuwania rzekomych wad i usterek w pracach wykonanych przez powodów. Nie może również umknąć uwadze okoliczność, na którą wskazywał w opinii biegły sądowy, podmiot który posiada doświadczenie w zakresie sporządzania kosztorysowania prac budowlanych. Analiza jego treści poddaje w wątpliwość rzetelność jego sporządzenia. Kosztorys zawiera pozycje, czynności, na wykonanie których nie wskazywano w toku postępowania (przemurowywanie pęknięć). W tym zakresie biegły sądowy jednoznacznie stwierdził, że prace takie nie zostały wykonane. Jednocześnie wskazać trzeba, że kosztorys nie zawiera pozycji dotyczącej sprawdzenia systemu oddymiania, zaś gdyby przyjąć że przedstawiony kosztorys obejmował prace dotyczące poszerzenia i obróbki ścianek – niezgodna pozostaje wysokość wynagrodzenia z kosztorysu i faktury. Słusznie w ocenie Sądu nadto, w sytuacji gdy kosztorys w istocie zostałby sporządzony przed wykonaniem prac i wystawieniem faktury, pozycje zbiorcze zawarte w kosztorysie znalazłyby odzwierciedlenie w fakturze. Taka sytuacja nie miała zaś miejsca w niniejszej sprawie. Fakt, że analizowany dokument nie został złożony wraz ze sprzeciwem w powiązaniu z powołanymi powyżej okolicznościami prowadzi do wniosku, że wcześniejsze przedstawienie dokumentu nie było wynikiem omyłki, lecz konsekwencją zauważenia potrzeby jego sporządzenia. Wnioski takie potwierdza chociażby okoliczność, że także inny dokument powołany jako załącznik do sprzeciwu – dowód opłacenia faktury wystawionej przez A. S. (1), powstał faktycznie po sporządzeniu sprzeciwu. Sprzeciw został bowiem nadany w placówce pocztowej w dniu 24 marca 2015 r. (k.87), zaś z potwierdzenia wykonania przelewu na k. 91 wynika, ze pozwany płatności na rzecz A. S. (1) dokonał w dniu 8 kwietnia 2015 r.

Tym samym, Sąd nie mógł oprzeć się na twierdzeniach strony pozwanej w celu ustalenia ewentualnej wysokości poniesionych przez pozwanego kosztów. Twierdzenia te nie znajdowały poparcia w zgromadzonym materiale dowodowym, który Sąd uznał za wiarygodne. W konsekwencji należało przyjąć, że pozwany nie wykazał, aby faktycznie przysługiwała mu względem powodów wierzytelność w wysokości 13.899 zł, a w efekcie aby dopuszczalne i skuteczne w kontekście brzmienia art. 498 k.c. było przedstawienie jej do potrącenia i pomniejszenie o taką kwotę wynagrodzenia powodów z faktury nr (...).

Niezależnie od kwestii związanych z wysokością kosztów usunięcia wad przez pozwanego Sąd doszedł do przekonania, że zgromadzony materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, aby faktycznie zaistniała potrzeba wykonania jakichkolwiek prac poprawkowych w pracach powodów i aby prace wykonane przez powodów obarczone były jakimikolwiek wadami.

Sąd dokonał ustaleń w zakresie zgodności dostarczonego przez powodów towaru z ofertami, określenia wad w zrealizowanym przez powodów montażu stolarki i ustalenia wartości usunięcia wad w oparciu o pisemną opinię biegłego sądowego, jako że ustalenia wymagające tego typu wiadomości winny być na zasadzie dyspozycji przepisu art. 278 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c.) dokonywane za pośrednictwem dowodu z opinii biegłego.

Biegły sądowy ustalił, iż ze względu na nieczytelność wymiarów ścianek aluminiowych nie można było potwierdzić, że wykonane elementy były zgodne z zamówieniem i z projektem. Zaś z porozumienia z dnia 3 kwietnia 2014 r. (zawartego pomiędzy pozwanym a inwestorem) wynika, że ścianki aluminiowe SA1, SA2, SA3 i SA4 są wyższe niż wynikało to z projektu oraz, że podział jednej ze ścianek aluminiowych (SA1) został zmieniony, zmieniono samozamykacze, zamki, okucia drzwiowe. Biegły przyznał, że zasadnie inwestor obciążył wykonawcę robót kwotą 2.276,90 zł. Strona powodowa ostatecznie nie kwestionowała zasadności obniżenia wynagrodzenia o podaną kwotą na podstawie noty 5/2014, mimo że z akt sprawy wynika że powołane powyżej zmiany zostały zaakceptowane przez projektanta przed sporządzeniem porozumienia (12 lutego 2014 r. – k. 128). Ponadto wymogi dotyczące akcesoriów drzwiowych (rodzaj samozamykaczy i zamków, kolor okuć) wynikały z projektu budowlanego i specyfikacji, z którymi to powodowie nie mieli możliwości zapoznania się przed przystąpieniem do realizacji prac. Nie mieli zatem nie z własnej winy świadomości co do wykonania prac w analizowanym zakresie niezgodnie z wymaganiami inwestora.

Wskazać również należy, że z analizowanego porozumienia z dnia 3 kwietnia 2014 r. wynika, że inwestor dokonał odbioru przedmiotu umowy i inwestycja polegająca m. in. na wymianie w szkole stolarki okiennej i drzwi zewnętrznych została zakończona. Stwierdzone podczas odbioru wady zostały wymienione w załączniku nr 1 do porozumienia i w zasadzie żadna ze stron nie kwestionowała ich występowania. Pozwany nie wykazał, aby po dacie sporządzenia porozumienia zwracał się do powodów o usunięcie wad, informował powodów o wystąpieniu dalszych usterek i nie sprecyzował jakie to miałyby być usterki. Wezwanie powodów do usunięcia usterek, znajdujące się w aktach sprawy pochodzi z dnia 25 lutego 2014 roku i odnosi się do usterek wskazanych w notatce służbowej z dnia 23 stycznia 2014 r.

Z zeznań powoda, a także świadków K. J. i B. J. wynika, że powodowie i ich podmioty którym zlecali wykonanie prac, wykonali we własnym zakresie prace wymienione w punktach od 2 do 4 notatki służbowej z dnia 23 stycznia 2014 r. Usunęli zatem usterki dotyczące stolarki, dokonali montażu, demontażu oraz obróbki nieprawidłowo zamontowanej stolarki oraz poszerzyli i wykonali obróbkę przeciwpożarowych ścianek aluminiowych. Skoro zatem dokonano odbioru obiektu i przekazano go do użytkowania po sporządzeniu porozumienia z dnia 3 kwietnia 2014 r., a po tej dacie pozwany nie dokonał zgłoszenia kolejnych wad i nie wzywał powodów do ich usunięcia, brak podstaw do uznania, aby takie w istocie istniały. Przyjmując zaś nawet, że powodowie nie usunęli wad dotyczących ościeży ścianek SA1, SA2,SA3 i SA4 – koszt prac w tym zakresie określony został na 669,22 zł brutto. W tym kontekście bezzasadne pozostaje obciążenie powodów kwotą 13.899 zł tytułem robót poprawkowych. Niezależnie zaś od powyższego wskazać należy, że powodowie nie kwestionowali noty księgowej nr (...), opiewającej na 1.500 zł za wykonanie poprawek, noty księgowej nr (...) opiewającej na kwotę 2.276,90 zł z tytułu kosztem usunięcia wad na podstawie porozumienia z dnia 3 kwietnia 2014 r. i uznali fakturę nr (...) co do kwoty 4.000 zł, a zatem obniżyli ustalone przez strony wynagrodzenie łącznie o kwotę 7.776,90 zł. Nie ma podstaw do dalszego obniżania wynagrodzenia o kwotę 669,22 zł.

Powołane powyżej ustalenia pozostają aktualne nawet przy przyjęciu, że faktycznie istniała potrzeba wykonania prac poprawkowych po robotach wykonanych przez powodach w zakresie wskazywanym przez pozwanego. W takim przypadku wartość prac poprawkowych została ustalona na 5.055,14 zł brutto, a zatem na kwotę niższą niż wartość o którą powodowie już przed procesem obniżyli wysokość przysługującego im wynagrodzenia. Nawet zatem powiększając podane powyżej wynagrodzenie o koszty sprzątania oraz mediów, określone w nocie księgowej nr (...) (615 zł brutto), zasadne byłoby obniżenie wynagrodzenie powodów o 5.670,14 zł, a zatem kwotę niższą niż ta, o którą zostało pomniejszone. Niezależnie od powyższego ponownie brak w zgromadzonym materiale dowodowym potwierdzenia dla faktu, że to pozwany poniósł koszty sprzątania w deklarowanej wysokości.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd doszedł do przekonania, że zarzuty pozwanego okazały się w całości niezasadne i brak było podstaw do uznania, że istniały wierzytelności z tytułu wskazanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty i w deklarowanej tam wysokości. W konsekwencji niemożliwe było dokonanie potrącenia wskazanych wartości i uznanie, że w tej części wzajemne wierzytelności stron uległy umorzeniu.

Skoro zatem pozwany nie kwestionował prawidłowości wystawienia faktury nr (...), w istocie po dokonaniu przez niego wpłat do zapłaty na rzecz powodów winna zostać kwota 40.250 zł. Po doliczeniu sum z not księgowych nr (...) i 4.000 zł z noty 4/2014 zł (7.776,90 zł), do zapłaty pozostawała kwota 32.473,10 zł.

Zasadne jest również żądanie powodów w zakresie skapitalizowanych odsetek za okres od dnia 8 maja 2014 r. do 11 sierpnia 2014 r. (1.110,31 zł). Orzeczenie o odsetkach oparte zostało o treść art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. O ile strony nie ustaliły inaczej wierzycielowi należą się odsetki ustawowe. Na gruncie niniejszej sprawy odsetki należały się powodom od dnia następnego po wyznaczonym w spornej fakturze terminie płatności (7 maja 2014 r.). Powodowie upoważnieni byli do skapitalizowania odsetek za zwłokę od należności głównej i dochodzenia dalszych odsetek od dnia wniesienia powództwa, stosownie do brzmienia art. 482 § 1 k.c. Dalsze odsetki ustawowe należało zasądzić zatem od dnia 18 sierpnia 2014 r.

Wobec zatem ostatecznego określenia wysokości żądania na 33.566,68 zł, na które składa się 32.468,10 zł tytułem należności głównej oraz 1.098,59 zł tytułem skapitalizowanych odsetek, Sąd zasądził powyższą kwotę na rzecz powodów wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 sierpnia 2014 r. W pozostałym zakresie, mając na względzie że powodowie nie cofnęli powództwa co do różnicy pomiędzy powyższą a określoną w pozwie kwotą, powództwo podlegało oddaleniu.

Konsekwencją rozstrzygnięcia niniejszej sprawy jest orzeczenie o kosztach procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, stosownie do brzmienia art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Zgodnie z pierwszym z powołanych przepisów W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Ponieważ powodowie ulegli pozwanemu w części stanowiącej 4% kwoty dochodzonej pozwem, Sąd nałożył na pozwanego obowiązek zwrotu kosztów procesu poniesionych przez powodów w całości. Na zasądzoną na rzecz powodów od pozwanego kwotę 4.155 zł składa się: kwota 1.738 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu (k. 9), kwota 2.400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika (ustalona na podstawie § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, t . jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (k. 8).

sygn. akt XI GC 538/15

S., 25 lipca 2016 r.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)