Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2016r. w S.

odwołania M. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 26 czerwca 2015 r. Nr (...), znak: (...)

w sprawie M. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o należności z tytułu składek

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że nie podlega podwyższeniu stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od 01 kwietnia 2015 r. do 31 marca 2016 r.

Sygn. akt IV U 1042/15

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 26 czerwca 2015r. (znak: (...)) na podstawie art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w M. stwierdził, że stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek M. T. w roku składkowym obejmującym okres od 1.04.2015r. do 31.03.2016r. podwyższa się o 50%. W uzasadnieniu wskazano, że płatnik składek w tym okresie był zobowiązany do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, którą ustalił w wysokości 0,93% podstawy jej wymiaru, zamiast obowiązującej 1,2%. Tym samym nastąpiło zaniżenie składek na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym obejmującym okres od dnia 1.04.2015r. do dnia 31.03.2016r. Dnia 15 czerwca 2015r. płatnik składek sporządził korektę dokumentów rozliczeniowych za miesiąc 04/2014r., w których wykazał stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,8% podstawy wymiaru, tj. o 50% wyższą niż ustalona stopa procentowa na podstawie prawidłowych danych. Ustalenie przez Zakład wyższej stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ma charakter obligatoryjny. Jak wyjaśnił organ rentowy przepis art. 34 w/w ustawy nie daje możliwości odstąpienia od wydania decyzji w sprawie podwyższenia wysokości składki.

Odwołanie od w/w decyzji złożył M. T., wnosząc o jej uchylenie. W uzasadnieniu wskazano, że dane podane do organu rentowego zostały ustalone zgodnie z posiadaną dokumentacją, a zaniżenie składki wypadkowej nie wynikało z niesumienności ani z chęci zatajenia informacji mogących mieć wpływ na jej wysokość, a jedynie z niezrozumienia przepisu. Podkreślono, że płatnik składek nie posiada żadnych zaległości w płaceniu składek, a wszystkie zobowiązania wobec ZUS-u reguluje terminowo. Co więcej dokumentację rozliczeniową za miesiąc 04/2015 skorygował. Powołał się przy tym na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6.08.2013r., w uzasadnieniu którego wskazano, że sankcja przewidziana w art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych dotyczy jedynie niesumiennych, nierzetelnych płatników (odwołanie, k. 1-2 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od płatnika skałek na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powołano się na okoliczność, iż nie można stwierdzić, by płatnik składek dochował należytej staranności przy ustaleniu prawidłowej stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w szczególności, czy skorzystał z usług księgowej, biura rachunkowego w tym zakresie, czy może lekkomyślnie, niedbale przyjął dany procent stopy bez jej weryfikacji chociażby w dziale obsługi ZUS (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 4-5 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

M. T. od 1992 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą CartPoland – M. T., jak również jest wspólnikiem spółki cywilnej (...). Przedmiot działalności gospodarczej obejmuje produkcję kart plastikowych. Obecnie zatrudnia ponad 20 pracowników na umowę o pracę, jak również osoby na umowę zlecenie.

Obsługę kadrowo-płacową płatnika składek do grudnia 2014r. prowadziło Biuro (...), następnie od 2015r. księgowość oraz dokumentację kadrowo-płacową prowadzono we własnym zakresie. Zrezygnowano ze współpracy z Biurem (...), a sprawami księgowymi zajmował się pracownik firmy (...) pod kontrolą licencjonowanej księgowej W. S.. Od 1 stycznia 2016r. M. T. podpisał umowę z nowym biurem (...) sp. z o.o., które obecnie prowadzi jego księgę rachunkową oraz sprawy kadrowo-płacowe.

W deklaracji rozliczeniowej za 04/2015r., płatnik składek za okres od 1.04.2015r. do 31.03.2016r. wskazał stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 0,93% podstawy jej wymiaru, zamiast obowiązującej 1,2%, w związku z czym nastąpiło zaniżenie składek na ubezpieczenie wypadkowe w w/w roku składkowym. Dnia 15.06.2015r. sporządzono korektę dokumentów rozliczeniowych za miesiąc 04/2015r., w których płatnik składek wykazał stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,8% podstawy wymiaru, tj. o 50% wyższą niż ustalona stopa procentowa na podstawie prawidłowych danych.

Z uwagi na przejście płatnika składek z obsługi księgowości przez biuro rachunkowe na system księgowo-kadrowy prowadzony we własnym zakresie, w miesiącach kwiecień-maj 2015r. naliczono błędnie, niższą niż obowiązującą składkę na ubezpieczenie wypadkowe. W. S., odpowiedzialna w tamtym okresie za sprawy księgowe i kadrowe firmy, sporządzając dokumentację rozliczeniową za miesiąc kwiecień i maj 2015r. przyjęła składkę wypadkową w wysokości obowiązującej do 1.04.2015r., gdyż do kolejnych trzech lat kalendarzowych zaliczyła 2013, 2014 i 2015r. i w związku z tym składkę na ubezpieczenie wypadkowe określił na tym samym poziomie co w roku wcześniejszym. W. S. nie sprawdziła, że deklaracje (...) przez Biuro (...) zostały sporządzone tylko za dwa lata, a nie za 3 lata i w związku z czym sporządzono dokumenty ze stopą procentową 0,93% podstawy wymiaru składki. Powstały błąd był również wynikiem wdrożenia nowego systemu księgowo-płacowego w przedsiębiorstwie płatnika składek i rezygnacji z usług biura (...). Organ rentowy nie wzywał płatnika składek do dokonania korekty nieprawidłowo wyliczonej stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2015r. do 31 marca 2016r. Po otrzymaniu zawiadomienia o wszczęciu postępowania wyjaśniającego przez organ rentowy, płatnik składek dokonał korekty dokumentów rozliczeniowych pracowników naliczając wyższą składkę ubezpieczenia wypadkowego.

Wobec ustalenia, że płatnik składek nieprawidłowo określił stopę procentową na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym obejmującym okres od 01.04.2015r. do 31.03.2016r., organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję, w której stwierdził podwyższenie stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe w w/w okresie o 50%.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy oraz na podstawie zeznań płatnika składek M. T. i świadka W. S., które oceniono jako spójne i w całości wiarygodne, jak również na podstawie okoliczności bezspornych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie płatnika składek M. T. było uzasadnione. Sąd uwzględnił odwołanie w ten sposób, że stwierdził, iż brak jest podstaw do podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od 1 kwietnia 2015r. do 31 marca 2016r.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31 (do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe), co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej, ustalonej na podstawie prawidłowych danych, a płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. Przepis ten przewiduje karę za niewskazanie lub wskazanie nieprawdziwych danych wynikających z art. 31 w/w ustawy, a są to m.in. dane dotyczące ilości poszkodowanych w wypadkach przy pracy, zatrudnionych w warunkach zagrożenia, oceny ryzyka, czy też liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego.

Jak wskazuje się w orzecznictwie sankcja przewidziana w art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ma zastosowanie wtedy, gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdzi nieprzekazanie danych lub przekazanie nieprawdziwych danych, o których mowa w art. 31 tej ustawy, a płatnik składek nie wykaże, że nastąpiło to mimo zachowania przez niego należytej staranności. Należy uznać, że jedynie zawinione zachowanie płatnika kwalifikuje się do subsumcji niniejszego przepisu. Jeśli zatem płatnik składek przekazał obiektywnie prawdziwe dane, ale na skutek błędu, matematycznej pomyłki, czy też wadliwego zaimportowania danych do programu komputerowego nie dokonał prawidłowego ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, odpada podstawa dla naliczenia mu stopy procentowej składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych (por. wyrok SN z dnia 6 sierpnia 2013r. II UK 431/12, OSNP 2014/11/159; wyrok SA w Lublinie z dnia 27 czerwca 2013r. III AUa 320/12, LEX nr 1339382; wyrok SA w Lublinie z dnia 18 listopada 2015r., III AUa 701/15, LEX nr 1938370).

Nie budzi wątpliwości Sądu, że w niniejszej sprawie nastąpił błąd przy ustalaniu stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez osobę zajmującą się w danym okresie u płatnika składek księgowością oraz sprawami kadrowo-płacowymi. Dane dotyczące liczby pracowników czy też ilości wypadków przy pracy zostały wskazane prawidłowo, zaś płatnik składek omyłkowo podał nieprawidłową wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w związku z czym wskaźnik ten został zaniżony. Jak wyjaśniła świadek W. S. wynikało to z jej pomyłki, która dotyczyła tego, że świadek błędnie przyjęła, że dokumenty (...) o ilości wypadków w przedsiębiorstwie były sporządzone przez 3 lata, zatem składkę na ubezpieczenie wypadkowe ustala ZUS. Skoro płatnik składek nie otrzymał pisma z ZUS-u, to stawkę ustalono w dotychczasowej wysokości, przepisując wskaźnik 0,93% podstawy wymiaru składki z poprzedniego roku z dokumentów, jakie przekazało biuro rachunkowe. Pozostawała ona zatem w błędnym przekonaniu, że deklaracje (...) były sporządzane przez 3 lata. Do powstania powyższej nieprawidłowości przyczyniło się także wdrażanie w firmie systemu księgowo-kadrowego, bowiem wcześniej księgowość oraz sprawy kadrowo-płacowe M. T. prowadziło biuro rachunkowe.

Nie budzi wątpliwości, że pomyłka ta nie nastąpiła przez zawinione zachowanie płatnika składek. Trudno również uznać, by błędne ustalenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w zaniżonej wysokości miało charakter umyślny. Każdy błąd może podlegać korekcie, co też bezspornie płatnik składek uczynił w dniu 15 czerwca 2015r. składając korektę dokumentów rozliczeniowych, jednak wskazując w niej stopę procentową składki w wysokości 1,8% podstawy wymiaru, tj. o 50% wyższą niż ustalona na podstawie prawidłowych danych. Co więcej organ rentowy w żaden sposób nie monitował płatnika składek co do tego, że stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe została ustalona nieprawidłowo, a jedynie zawiadomiono go o wszczęciu z urzędu postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek w roku składkowym obejmującym okres od kwietnia 2015r. do marca 2016r., a następnie wydano zaskarżoną decyzję o sankcji w postaci podwyższenia o 50% stopy procentowej w w/w okresie.

Należało mieć także na uwadze, że wcześniej nie było żadnych problemów ze strony płatnika składek co do wysokości i terminowości opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe. Nie można przy tym pominąć okoliczności, iż u płatnika składek w spornym okresie nastąpiło przejście prowadzenia księgowości z biura rachunkowego na system księgowo-kadrowy prowadzony we własnym zakresie, co skutkowało koniecznością wdrożenia tego sytemu, przejęciem dokumentacji z biura (...). Sąd uznał zatem, że pomyłka w określeniu stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, co skutkowało początkowo jej zaniżeniem, nie miała charakteru umyślnego i zawinionego działania M. T., w konsekwencji czego brak było podstaw do obciążania płatnika składek sankcją określoną w art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Wobec powyższego, w ocenie Sądu, zachodzą podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji w ten sposób, że stwierdzono, iż nie podlega podwyższeniu stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym od 1 kwietnia 2015r. do 31 marca 2016r.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, orzeczono jak w sentencji wyroku.