Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 lutego 2016 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. wniósł przeciwko pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o zapłatę kwoty 316.951,99 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 grudnia 2015 roku oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że strony pozostawały w stałych stosunkach gospodarczych, w ramach których powódka dostarczała na zamówienie pozwanej przedmioty wyposażenia kuchennego. W dniu 18 września 2015 roku pozwana złożyła zamówienie na towar wartości 111.944,81 euro i powódka wystawiła fakturę na kwotę 475.451,99 zł, którą wysłała pozwanej. Po zapłaceniu umówionej przedpłaty powódka wydała w dniu 29 października 2015 roku towar objęty fakturą. Odbiór odbył się przez podstawienie przez pozwana swojego transportu do siedziby powódki. Pomimo wezwań do zapłaty pozwana pozostałej części faktury nie uregulowała.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w dniu 3 lutego 2016 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że kwestionuje roszczenia co do zasady i co do wysokości. Wskazał, że sam fakt dołączenia do pozwu faktury nie oznacza akceptacji pozwanej, a w szczególności nie zastępuje czynności w postaci potwierdzenia spełnienia przez wystawce faktury umownego świadczenia wzajemnego. Zaprzeczył, aby kiedykolwiek doszło do dostawy towarów wymienionych w fakturze. Zaprzeczył prawdziwości i wiarygodności dokumentu stanowiącego specyfikację towarów do faktury.

Wskazano nadto, że pozwana uiściła przelewem z dnia 23 października 2015 roku kwotę 158.500 złotych, zaś powódka nie przedstawiła dowodu w postaci umowy, stanowiącej źródło wzajemnych zobowiązań stron. Powołano także treść art. 488§2 k.c. i wskazano, że powódka nie udowodniła, że należycie wykonała zobowiązanie oraz że po stronie pozwanej powstał obowiązek zapłaty.

W dalszej części uzasadnienia przeprowadzono obszerny wywód prawny na temat mocy dowodowej faktury VAT z powołaniem orzecznictwa w tym zakresie oraz wywód dotyczący zastosowania normy art. 6 k.c.

Dodatkowo wskazano na brak oznaczenia w fakturze terminu płatności, co w ocenie pozwanej ma wpływ na termin naliczania odsetek.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostawała w stałych stosunkach gospodarczych z (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością. W ramach tej współpracy pozwana zamawiała u powódki towary wyposażenia kuchennego. Zamówienia dobywały się w ten sposób, że przedstawiciel pozwanej składał mailowo zamówienie z wyceną, zgodą z cenami powoda i terminem realizacji. Pracownik powoda A. R. sprawdzała poprawność cen, wystawiała WZ i fakturę. Po przesłaniu potwierdzenia zapłaty zaliczki towar był wydawany. Pozwana Spółka sama odbierała towar w siedzibie powódki informując o dacie podstawienia transportu. Do wydania towar jest przygotowany na paletach, jest zrobione zastawienie palety, a podczas załadowania na pojazdy pozwanej są obecne dwie osoby –A. R. i jedna osoba z działu. Powódka nie dostarcza towarów do odbiorców, kupujący odbierają towar w siedzibie powódki.

Zamówieniem z dnia 28 maja 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar i wskazał termin odbioru. W dniu 28 maja 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 145.675,29 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 16 czerwca 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 11 czerwca 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar i wskazał termin odbioru. W dniu 11 czerwca 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 124.317,56 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 25 czerwca 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej i data odbioru.

Zamówieniem z dnia 25 czerwca 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar i poprosił o wskazanie czasu realizacji. W dniu 25 czerwca 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 97833 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 9 lipca 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 9 lipca 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar. W dniu 9 lipca 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 159.138,46 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 20 lipca 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 16 lipca 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar i wskazał czas realizacji. W dniu 17 lipca 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 189.826,65 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 29 lipca 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 18 sierpnia 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar i wskazał czas realizacji. W dniu 27 sierpnia 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 40.123,72 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 9 września 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 22 września 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar i wskazał czas realizacji. W dniu 24 września 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 30.551,24 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 30 września 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 25 września 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar. W dniu 1 października 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 102.086,85 złotych, na fakturze zaznaczono przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 15 października 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 14 października 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar i wskazał czas realizacji. W dniu 15 października 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 58.560,98 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 22 października 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Zamówieniem z dnia 16 października 2015 roku przedstawiciel pozwanej zamówił wymieniony w mailu towar. W dniu 21 października 2015 roku powódka wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 111.110,76 złotych, na fakturze zaznaczono częściową przedpłatę, pozwana zapłaciła całą należność w dniu 22 października 2015 roku. Powódka sporządziła specyfikację wydanego towaru pod którą widniej podpis osoby odbierającej.

Dowód: zeznania A. R. k. 131-132, zeznania U. K. k. 132-133, zaznania A. D. k. 133, zeznania M. M. (1) k. 133-134, zlecenia z faktura, specyfikacja i potwierdzeniem zapłaty k. 53-96

Zamówieniem złożonym mailem z dnia 18 września 2015 roku przedstawiciel pozwanej, który dotychczas składał zamówienia (M. M. (2)), wskazał zamawiany towar z prośbą o potwierdzenie wyceny i podanie czasu realizacji. A. R. potwierdziła wycenę wraz z podatkiem Vat na kwotę 111.944,81 euro. Termin odbioru wskazała na 6 października. Zgodnie z przyjęta przez strony praktyka powódka wystawiła w dniu 21 października 2015 roku fakturę nr (...) na kwotę 111.944,81 euro (475.451,99 złotych). W dniu 23 października 2015 roku pozwana zapłaciła przedpłatę w wysokości 158.500 złotych. Potwierdzenie zapłaty przesłano na maila A. R., która po jego otrzymaniu ustaliła z M. M. (2) termin odbioru towaru. Po potwierdzeniu odpowiedni dział powodowej Spółki przygotował towar na konkretna datę i godzinę. W ustalonej dacie do siedziby powódki podstawił się pojazd po odbiór towaru. Z uwagi na wielkość zamówienia była to ciężarówka. A. R. i U. K. wraz z kierowcą sprawdzili towar zgodnie ze specyfikacją. Po sprawdzeniu kierowca podpisał specyfikację i towar zabrał w dniu 29 października 2015 roku. Po odbiorze powódka wysłała fakturę także pocztą. Z uwagi na brak płatności M. M. (1) próbował kontaktować się z pracownikami pozwanej, jednak nie uzyskał żadnej informacji. Pismem z dnia 8 grudnia 2015 roku wezwano pozwana do zapłaty pozostałej części należności w kwocie 316951,99 złotych w ciągu 7 dni od otrzymania wezwania. Wezwanie doręczono pozwanej w dniu 14 grudnia 2015 roku i nie spotkało się z żadną reakcja pozwanej. Odzewu nie było również po otrzymaniu kolejnego wezwania do zapłaty z dnia 12 stycznia 2016 roku.

Dowód: zeznania A. R. k. 131-132, zeznania U. K. k. 132-133, zaznania A. D. k. 133, zeznania M. M. (1) k. 133-134, zamówienie k. 10-12, faktura z dowodem nadania k. 13-15, potwierdzenie wpłaty k. 16, specyfikacja k. 17, wezwanie z raportem śledzenia przesyłki – k.18-21, wezwanie z dowodem nadania k. 22-23.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w całości.

Powód roszczenie wywodził z normy art. 535 k.c., zgodnie z którym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, domagając się realnego wykonania obowiązania przez kupującego, zapłaty ceny, zgodnie z art. 354 § 1 k.c.

Pozwany w złożonym sprzeciwie podniósł, że strona powodowa, mimo ciążącemu na niej obowiązku, nie wykazała istnienia roszczenia. Już sama treść sprzeciwu jest lakoniczna i brak w niej twierdzeń faktycznych odnoszących się do zawarcia umowy, a także do wcześniejszej współpracy stron. Pozwany podnosił jedynie, iż powód nie wykazał roszczenia i przeprowadził ocenę środków dowodowych, w szczególności dołączonej do pozwu faktury i specyfikacji. Jednocześnie jednak wskazał, że powód nie dostarczył towaru, a tym samym po stronie pozwanej nie powstał obowiązek spełnienia świadczenia wzajemnego. Zaznaczyć także należy, iż pozwany nie odniósł się w żaden sposób do twierdzeń i dokumentów złożonych przez powoda w odpowiedzi na sprzeciw, a obrazujących dotychczasową współpracę stron. Również na rozprawie pełnomocnik pozwanej wskazał, iż strona kwestionuje jedynie fakt dostawy towaru, nie potrafił się przy tym odnieść do pozostałych twierdzeń pozwu i pisma procesowego powoda.

Niezależnie od powyższego powód przedstawił dowody, które Sąd ocenił jako wystarczające do wykazania roszczenia, zwłaszcza w świetle postawy pozwanego, który nigdy nie kwestionował swojego roszczenia, nie składał reklamacji co do braku dostawy towaru a nadto dokonał częściowej płatności.

Istotnie, jak wskazała strona pozwana, faktury VAT mają walor dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.) i mogą jedynie dowodzić, że osoba, które ją podpisała, złożyła oświadczenie w nich zawarte. Należy jednak mieć na względzie, iż faktura stanowi powszechnie przyjęty dokument rozliczeniowy. Jej doręczenie umożliwia dłużnikowi podjęcie czynności mających na celu sprawdzenie, czy świadczenie jest zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości. Umożliwia też podjęcie czynności finansowych zmierzających do spełnienia świadczenia. Faktura, jako dokument rozrachunkowy, nie stanowi dowodu wykonania umowy w sposób uzasadniający żądane wynagrodzenie. Z punku jednak widzenia zasad doświadczenia życiowego znanym jest, iż w kontaktach handlowych pomiędzy przedsiębiorcami, szczególnie w zakresie sprzedaży towarów, na potwierdzenie dokonanej transakcji wystawiane są faktury służące obu stronom do rozliczeń. Często samo wystawienie faktury zastępuje sporządzanie umów na piśmie.

Umyka jednak pozwanemu, iż faktura oraz specyfikacja nie są jedynymi dowodami zawnioskowanymi i przeprowadzonymi w toku postępowania. W niniejszej sprawie przedstawione dowody uprawniają na gruncie art. 231 k.p.c. do wysnucia wniosku, iż pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy sprzedaży.

W szczególności należy mieć na uwadze zeznania świadków A. R., U. K. i M. M. (1), którzy wskazali, iż strony współpracowały przez dłuższy czas, przy czym zamówienia składane były mailowo przez pracownika pozwanej Spółki. Pozwanej znany był cennik towarów oferowanych przez powódkę i każdorazowo przy składaniu zamówienia cena była potwierdzana. Świadkowie potwierdzili również, iż we wszystkich przypadkach to pozwany odbierał towar albowiem powódka nie organizuje dostaw towarów do swoich kontrahentów. Do wydania towaru dochodziło więc każdorazowo u powódki, zaś sposób organizowania transportu pozostawał całkowicie w gestii pozwanej. Zarzut braku dostawy jest więc chybiony, a dla obowiązku zapłaty ceny nie ma żadnego znaczenia. Dodatkowo wskazać należy, iż powódka wykazała, że towar został wydany osobie upoważnionej przez pozwaną – termin i dane pojazdu skierowanego po towar były podane przez pozwanego w korespondencji mailowej, przy czym było to zgodne z dotychczasową praktyką. Zeznania świadków w tym zakresie również są w pełni wiarygodne, korespondują przy tym z treścią dokumentów, w szczególności korespondencji mailowej obrazującej dotychczasową współpracę. Ponadto są zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Pozwany bowiem uiścił przedpłatę w znacznej kwocie 158.500 złotych do faktury (...). Gdyby w istocie zamówiony towar nie dotarł do pozwanej, zdaniem tut. Sądu, racjonalnie działający przedsiębiorca podjąłby kroki w celu wyjaśnienia, co się stało z jego towarem, ewentualnie skierowałby żądanie zwrotu przedpłaty. W przedmiotowej sprawie nie tylko nie było takich sytuacji, ale co więcej, pozwany w żaden sposób nie zareagował na otrzymane wezwania do zapłaty pozostałej części ceny. dlaczego obciążono go fakturami za niezamówiony towar. Brak jakiejkolwiek korespondencji w tym zakresie świadczy jednoznacznie o tym, iż pozwana zamówiła towar, następnie go otrzymała, a w chwili obecnej próbuje uniknąć obowiązku zapłaty. Ponadto świadkowie jednoznacznie wskazali, iż towar został sprawdzony zgodnie ze specyfikacją i wydany, zaś świadek M. M. (1) dodatkowo wskazał, że także w późniejszym okresie nikt ze strony pozwanej nie kwestionował otrzymania towaru, a rozmów na temat płatności unikano.

Podobnie za wykazaną Sąd uznał wysokość roszczenia. Świadkowie wskazali, iż cennik obowiązujący u powoda był pozwanemu znany, zaś w zamówieniach mailowych pozwany sam wyliczał należność zgodnie z tym cennikiem, zaś A. R. jedynie potwierdzała cenę. Tak samo było w przypadku przedmiotowego zamówienia, co wynika z treści maila z zamówieniem oraz wystawionej w jego następstwie faktury. Aktualność zachowują rozważania dotyczące braku kwestionowania przez pozwanego wysokości żądania, tak przed procesem, jak i w jego toku. Zwłaszcza, że uiszczając przedpłatę pozwany przywołał numer faktury, z czego wynika, iż cena była mu znana także na etapie dokonywania częściowej wpłaty – zaznaczono przecież „1/3 część faktury”.

Sąd uznał zeznania świadków za wiarygodne w całości, korespondowały ze sobą wzajemnie oraz znalazły potwierdzenie w pozostałych dowodach z dokumentów oraz były racjonalne w świetle zasad doświadczenia życiowego. Jak już wskazano dowody te potwierdzały także, iż klienci powódki, w tym pozwany, odbierają towar w siedzibie powódki, co miało miejsce również w przedmiotowej sprawie. Tym samym obowiązek zapłaty nie może być wiązany z dostawą towaru do pozwanej, co powodowało, że prowadzenie postępowania dowodowego, w tym przesłuchanie świadka R. P., na okoliczność braku dostawy było zbędne dla rozstrzygnięcia.

Orzeczenie o odsetkach oparte zostało o przepis art. 481 kc stanowiącego, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. O ile strony nie ustaliły inaczej wierzycielowi należą się odsetki ustawowe. W takiej też wysokości powodowi należne są odsetki od dnia następnego po wskazanym przez niego terminie do zapłaty należności, które to terminy wynikały z umowy stron. Zgodnie z treścią art. 488§1 k.c. świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych powinny być spełnione jednocześnie, chyba, że z umowy, ustawy lub decyzji wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do świadczenia wcześniejszego. W niniejszej sprawie strony łączyła umowa wzajemna, zaś żadna ze stron nie wskazywała, ani tym bardziej nie wykazywała, by strony umówiły się w odmienny sposób co do terminu zapłaty. Powód jednak żądał odsetek od daty wskazane w wezwaniu do zapłaty. Wezwanie zostało doręczone pozwanej w dniu 14 grudnia 2015 roku, tym samym 7-dniowy termin upłynął w dniu 21 grudnia 2015 roku. Sąd jest związany żądaniem pozwu wobec czego odsetki za opóźnienie zasadzono zgodnie z tym żądaniem.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.). Pozwany przegrał proces w całości i obowiązana jest do zwrotu powodowi celowych kosztów procesu (art. 98 k.p.c.). Na koszty te składa się opłata od pozwu ustalona zgodnie z treścią ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398) w wysokości 15848 zł, wynagrodzenie radcy prawnego ustalone na podstawie § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349) w kwocie 7200 złotych oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)