Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie : Przewodniczący SSO Maciej Nawrocki

Protokolant st. prot. sąd. Magdalena Pelz

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2016 r. w Poznaniu

odwołania C. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

z dnia 13 stycznia 2016r., znak: (...)

w sprawie C. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu prawo do emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 12 stycznia 2016 roku.

/-/ SSO Maciej Nawrocki

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 stycznia 2016 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.; dalej: ustawa emerytalno-rentowa) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił C. C. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż na podstawie przedłożonej dokumentacji uznał 11 lat, 6 miesięcy i 28 dni pracy w szczególnych warunkach w okresach od dnia 14 czerwca 1974 r. do dnia 24 października 1975 r., od dnia 27 października 1975 r. do dnia 15 października 1977 r., od dnia 20 października 1977 r. do dnia 31 stycznia 1983 r. i od dnia 25 sierpnia 1995 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. Do okresów zatrudnienia w szczególnym charakterze nie uwzględniono okresów zasiłków chorobowych, opiekuńczych, pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, urlopów bezpłatnych i wychowawczych. Ponadto nie uznano jako zatrudnienia w szczególnych warunkach okresu od dnia 1 marca 1983 r. do dnia 31 marca 1988 r. z tytułu zatrudnienia w Zakładach (...) Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w P. jako spawacz-ślusarz. Zakład wskazał także, iż z dokumentów znajdujących się w aktach wynika, ze wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku spawacz-ślusarz, natomiast z uwagi na brak świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz dokumentacji zastępczej nie można stwierdzić, ze było to stanowisko zaliczane do pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy potwierdził, że na dzień 31 grudnia 1998 r. C. C. legitymuje się wymaganym 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. /vide decyzja w aktach ZUS/

C. C. , w formie i terminie przewidzianym prawem, złożył odwołanie od powyższej decyzji. W uzasadnieniu wskazał, iż nie zgadza się z decyzją ZUS, gdyż od dnia 1 marca 1983 r. do dnia 31 września 1989 r. pracował w pełnym wymiarze godzin w Zakładach (...) Wojewódzkiego Urzędu spraw Wewnętrznych w P. w warunkach szkodliwych jako spawacz. Wskutek wykonywania tej pracy stan zdrowia odwołującego uległ znacznemu pogorszeniu, wobec czego przeszedł na rentę inwalidzką. /vide odwołanie k. 2 akt/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. w odpowiedzi na odwołanie przytoczył argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji oraz wniósł o oddalenie odwołania. /vide odpowiedź na odwołanie k. 3 akt/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

C. C. urodził się dnia (...) Nie jest członkiem OFE.

Odwołujący legitymuje się okresem ubezpieczenia wynoszącym na dzień 31 grudnia 1998 r. 24 lata + 11 m-cy + 23 dni okresów składkowych i 0 lat + 11 m-cy + 13 dni okresów składkowych.

bezsporne

Dnia 21 grudnia 2015 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury przy wieku obniżonym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Do wniosku załączył m.in. świadectwo pracy z dnia 31 marca 1988 r. wystawione przez Zakłady (...) Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w P., w którym wskazano, iż był zatrudniony od 1 marca 1983 r. do 31 marca 1988 r. na stanowisku spawacza-ślusarza.

Odwołujący przedłożył również świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach:

–

z dnia 14 sierpnia 2012 r. wystawione przez H. (...) S.A., w którym wskazano, iż był zatrudniony od dnia 1 września 1971 r. do dnia 31 stycznia 1983 r., w tym w okresie od dnia 14 czerwca 1974 r. do dnia 31 stycznia (...). stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym, wymienione w wykazie A dział XIV poz. 12.

–

z dnia 28 sierpnia 2012 r. wystawione przez (...) Sp. z o.o., w którym podano, iż w czasie od dnia 25 sierpnia 1995 r. do dnia 2 marca 1999 r. stale i w pełnym wymiarze godzin wykonywał prace jako ślusarz-spawacz – bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie oraz prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym atomowodorowym, wymienione w wykazie A, dział XIV poz. 25 i 12.

W oparciu o przedłożone dokumenty, organ rentowy decyzją z dnia 13 stycznia 2016 r. odmówił odwołującemu przyznania prawa do emerytury, ze względu na brak wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

dowód: dokumenty w aktach emerytalnych odwołującego

W okresie od dnia 1 marca 1983 r. do dnia 31 marca 1988 r. odwołujący był zatrudniony w Zakładach (...) Wojewódzkiego (...) w P.. Odwołującemu powierzono stanowisko spawacza-ślusarza w dziale głównego mechanika w pełnym wymiarze czasu pracy. Podejmując zatrudnienie odwołujący posiadał również książkę spawacza, którą otrzymał dnia 25 sierpnia 1974 r. natomiast dnia 23 listopada 1987 r. udzielono odwołującemu kary nagany w związku z pozostawieniem naładowanej wytwornicy acetylenowej w pomieszczeniu kotłowni.

Zakład zajmował się budową komisariatów oraz domów mieszkalnych oraz wykonywał wszystkie roboty związane z utrzymaniem obiektów. Odwołujący swoje obowiązki wykonywał w hali w Zakładach (...) w P., ale też w celu wykonania pracy był zawożony na poszczególne posterunki milicji lub na budowy. Spawał instalacje wodne, instalacje CO oraz kraty. Instalację wodną i CO odwołujący spawał m.in. w budynku przy ulicy (...). Spawał wszystkie rury. Natomiast na G. spawał ogrodzenie – płot. Okazjonalnie pomagał coś załadować na ciężarówkę.

Przełożonym odwołującego był T. G., zatrudniony w okresie od dnia 1 listopada 1977 r. do dnia 31 marca 1988 r. jako kierownik działu głównego mechanika.

Z odwołującym współpracował S. L., zatrudniony w okresie od dnia 7 sierpnia 1978 r. do dnia 31 marca 2002 r. jako blacharz-ślusarz. Pomagał odwołującemu przy pracy, tj. przytrzymywał elementy w trakcie spawania.

dowód: dokumenty w aktach osobowych odwołującego (k. 28); akta osobowe świadków T. G. i S. L. (k. 28); zeznania świadków: T. G. (k. 34v), S. L. (k. 34v-35); zeznania odwołującego (k. 35)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dokumentów, zeznań świadków oraz zeznań odwołującego.

Sąd uznał za wiarygodne w całości dokumenty zabrane w aktach organu rentowego oraz aktach sprawy albowiem zostały one sporządzone przez kompetentne organy, w zakresie przyznanych im upoważnień i w przepisanej formie. W szczególności Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty dotyczące zatrudnienia w Zakładach (...) Wojewódzkiego (...) w P. znajdujące się w aktach sprawy. Autentyczność i wiarygodność dokumentów nie była kwestionowana przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu zatem na dokumentach tych oparto ustalenia faktyczne

Sąd uznał za spójne i konsekwentne zeznania świadków T. G. i S. L.. Świadkowie potwierdzili fakt pracy odwołującego jako spawacza, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od dnia 1 marca 1983 r. do dnia 31 marca 1988 r., w Zakładach (...) Wojewódzkiego (...) w P.. Świadkowie potwierdzili, iż odwołujący pracował jako spawacz, pomimo, że w angażach miał wpisane jako stanowisko pracy ślusarz-spawacz. Ponadto zapamiętali go jak wykonywał prace związane ze spawaniem. Świadek T. G. potwierdził, iż codziennie widział odwołującego przy pracy, gdyż jego biuro znajdowało się w hali, w której pracował C. C..
Natomiast świadek S. L. pomagał odwołującemu przy spawaniu, tj. przytrzymał elementy, które odwołujący spawał. Świadkowie potwierdzili, że odwołujący obowiązki spawacza wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy i w tym czasie nie miał dłuższych przerw w pracy.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania odwołującego, które tworzyły zwartą i logiczną całość oraz korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie, w tym z dokumentami oraz zeznaniami przesłuchanych świadków. W sposób przekonywujący i rzeczowy odwołujący wyjaśnił na czym polegała jego praca jako spawacza.

Sąd zważył, co następuje:

Kwestią sporną było to, czy odwołujący może domagać się przyznania emerytury w wieku obniżonym z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej, emerytura przy obniżonym wieku przysługuje ubezpieczonym, którzy łącznie spełnią poniższe wymogi:

–

mężczyzna osiągnie wiek lat 60,

–

w dniu wejścia w życie ustawy, czyli na dzień 1.01.1999 r. posiada:

a)  okres składkowy i nieskładkowy w ilości co najmniej 25 lat,

b)  z czego co najmniej przez 15 lat wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze

–

nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, a jeżeli przystąpił – złoży wniosek o przekazanie zgromadzonych środków na rachunku za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Bezsporne w niniejszej sprawie było to, iż:

1.  odwołujący dnia 12 stycznia 2016 r. ukończył 60 lat,

2.  na dzień 1.01.1999 r. ma ponad 25 lat stażu ubezpieczeniowego,

3.  nie przystąpił do OFE.

Sporne było to, czy odwołujący legitymuje się 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy uznał, że odwołujący udowodnił jedynie 11 lat, 6 miesięcy i 28 dni pracy w szczególnych warunkach w okresach sprawozdanych szczegółowo w zaskarżonej decyzji (por. strona 1 uzasadnienia). Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Zakładach (...) Wojewódzkiego (...) w P., tj. od dnia 1 marca 1983 r. do dnia 31 marca 1988 r.

Zatrudnienie w szczególnych warunkach czy w szczególnym charakterze interpretuje się tak, jak to było wymagane w przepisach dotychczasowych do nabycia emerytury w obniżonym wieku. Przepisami dotychczasowymi w rozumieniu art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalno-rentowej jest rozporządzenie z dnia 07.02.1983 r. wraz z załącznikiem.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. okresami pracy, uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. – rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami".

Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r., okresy pracy w szczególnych warunkach, na podstawie posiadanej dokumentacji, stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Jednakże, judykatura pozwala na dowodzenie w inny, niż wskazany w § 2 ust. 2 rozporządzenia, że praca była wykonywana w szczególnych warunkach. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r. III UZP 5/85, LEX nr 14635 w postępowaniu przed okręgowymi zakładami pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia z zakładu pracy z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentów dotyczących takiego zatrudnienia. Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków nie jest dopuszczalne w postępowaniu przed organem rentowym (teza powołanej uchwały SN). Jak wskazał bowiem Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 27 maja 1985 r., Sąd jest uprawniony do przeprowadzenia dowodu ze świadków na okoliczność takiego zatrudnienia – jeżeli okaże się, że jest to konieczne dla wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Dowód z zeznań świadków podlega ocenie Sądu na tle okoliczności sprawy i treści zebranego materiału dowodowego. Nie można bowiem – podkreśla SN – przypisać ustawodawcy zamiaru, ażeby tak istotne kwestie, mające wpływ na ustalenie prawa do świadczeń emerytalno – rentowych, powierzył tyko zakładom pracy, skoro jest notoryjnie znane, że zakłady pracy często nie posiadają dokumentacji z uwagi na upływ czasu, reorganizację lub zniszczenie z innych przyczyn. Prowadziłoby to w wielu przypadkach do przyznania pracownikom, którzy byli zatrudnieni w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, zaniżonych świadczeń, a nawet pozbawienia świadczeń.

Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84, LEX nr 14630 oraz w uchwale z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84, LEX nr 14625: „okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy.”

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07; z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07; z dnia 4 października 2007 r., I UK 111/07; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07; z dnia 14 września 2007 r., III UK 27/07).

Na podstawie zgromadzonych dokumentów, w szczególności akt osobowych odwołującego oraz na podstawie zeznań świadków i odwołującego Sąd ustalił, że odwołujący pracując na stanowisku spawacza w okresie – nieprzerwanie – od 1 marca 1983 r. do 31 marca 1988 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych określoną w Dziale XIV Prace różne, pod poz. 12 prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym, wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r.

Powyższe oznacza zatem to, iż odwołujący spełnił trzeci z warunków przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, czyli 15 lat pracy w warunkach szczególnych, uwzględniając okresy:

–

od 14.06.1974 r. do 24.10.1975 r. (1 rok + 4 m-ce + 10 dni)

–

od 27.10.1975 r. do 15.10.1977 r. (1 rok + 11 m-cy + 20 dni)

–

od 20.10.1977 r. do 31.01.1983 r. (5 lat + 3 m-ce + 11 dni)

–

od 1.03.1983 r. do 31.03.1988 r. (5 lat + 1 m-c + 0 dni)

–

od 25.08.1995 r. do 31.12.1998 r. (3 lata + 4 m-ce + 7 dni)

łącznie – 17 lat, 0 m- cy , 18 dni.

Mając powyższe na względzie, na podstawie przytoczonych przepisów prawa materialnego i art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję przyznając odwołującemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 12 stycznia 2016 r., tj. od dnia ukończenia 60 lat.

/-/ Maciej Nawrocki