Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2012 r. w Gdańsku

sprawy W. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do świadczenia przedemerytalnego

na skutek apelacji W. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 6 grudnia 2011 r., sygn. akt VI U 2137/11

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 659/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 06 lipca 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na art. 2 ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252 ze zm.), odmówił ustalenia W. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego wskazując, że wnioskodawca udokumentował łącznie staż pracy wynoszący 31 lat, 8 miesięcy i 25 dni, wobec wymaganego dla mężczyzn okresu uprawniającego do emerytury wynoszącego co najmniej 40 lat.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł W. S. podnosząc, iż osobom z wyższym wykształceniem - przy wymogu 40 lat stażu pracy - nigdy nie przysługiwałoby świadczenie przedemerytalne przed osiągnięciem wieku emerytalnego - 65 lat dla mężczyzn. Ponadto wnioskodawca powoływał się na stanowisko rzecznika ZUS P. P., zgodnie z którym świadczenie przedemerytalne przysługuje również mężczyznom, którzy ukończyli 61 lat i mają co najmniej 25 - letni staż pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i dodatkowo - odnosząc się do zarzutów odwołania - wskazując, iż warunki nabycia świadczenia przedemerytalnego, na które powołuje się skarżący (wiek 61 lat i 25 lat stażu pracy), uprawniają do nabycia świadczenia przedemerytalnego - zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy - tylko wtedy, gdy do rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego doszło z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego pracownik był zatrudniony lub pozostawał w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy.

Wyrokiem z dnia 06 grudnia 2011 r. w sprawie VI U 2137/11 Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

Kontroli sądowej w niniejszej sprawie podlegała decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. odmawiająca wnioskodawcy świadczenia przedemerytalnego.

Warunki nabycia tego świadczenia określone zostały w przepisach ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252 ze zm.).

Wnioskodawca w odwołaniu nie kwestionował ustalonego przez organ rentowy swojego okresu uprawniającego do emerytury w rozmiarze nie przekraczającym 32 lat. Na podstawie dowodów z dokumentów, którymi dysponował ten organ Sąd Okręgowy ustalił, iż staż emerytalny powoda wynosił 31 lat, 8 miesięcy i 25 dni.

Sąd ten wskazał, że w tej sytuacji prawo do świadczenia przedemerytalnego mogło powodowi przysługiwać wyłącznie - co zasadnie eksponował w odpowiedzi na odwołanie organ rentowy - na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Podkreślenia wymaga, iż wszystkie warunki nabycia tego świadczenia przewidziane w tym przepisie muszą być spełnione kumulatywnie.

Oprócz zatem wieku 61 lat i 25 - letniego okresu uprawniającego do emerytury ubezpieczony powinien w toku postępowania wykazać, iż do rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego doszło z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego był on zatrudniony lub pozostawał w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy.

Dodatkowo powinien on spełnić warunek nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, o którym mowa w art. 3 pkt 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, a więc złożyć wniosek o przyznanie świadczenia w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6 - miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Tymczasem powód w roku 2010 nie był zatrudniony na podstawie stosunku pracy, bądź stosunku służbowego, zaś jego pierwszym zatrudnieniem, po ustaniu w roku 2000 stosunku pracy w Zespole Szkół w K. Szkole Podstawowej w D., była praca w firmach (...) sp. z o. o. z siedzibą w (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. świadczona na podstawie umów zlecenia.

Zdaniem Sądu I instancji powyższe okoliczności faktyczne w oczywisty sposób wskazują, iż wnioskodawca nie wykazał w toku procesu, aby spełnił warunki nabycia dochodzonego świadczenia określone w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

Sąd ten stwierdził, że wnioskodawca nie spełnił także warunków określonych precyzyjnie przez ustawodawcę w punktach 2, 3, 4, 5 i 6 art. 2 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, albowiem jego staż emerytalny był krótszy od wymaganego w tych przepisach, a ponadto nie pobierał też renty z tytułu niezdolności do pracy (pkt 4 ust. 1 art. 2).

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 479 (14) § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł W. S. zarzucając temu orzeczeniu, że narusza przepisy Konstytucji R.P. oraz domagając się przyznania mu świadczenia przedemerytalnego od dnia ukończenia przez niego 61 lat życia, tj. od dnia 27 listopada 2010 r. wraz z należnymi odsetkami.

W uzasadnieniu apelacji skarżący, powołując się na załączony odpis orzeczenia (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w B. z dnia 13 grudnia 2011 r. wskazał, że ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności oraz podnosił swoją trudną sytuację materialną i zdrowotną. Apelujący powołał się na stanowisko rzecznika ZUS P. P. wyrażone w załączonym do apelacji artykule prasowym z dnia 13-14 grudnia 2008 r. stwierdzając, że świadczenie przedemerytalne przysługuje mężczyznom, którzy skończyli 61 lat i mają co najmniej 25 letni staż pracy oraz, że spełnia te warunki, ponieważ ma prawie 63 lata i staż około 32 lata.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja W. S. nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zawiera zarzutów skutkujących uchyleniem lub zmianą wyroku Sądu I instancji.

Na wstępie wskazać należy, że zasadnie Sąd ten uznał, że spór w przedmiotowej sprawie koncentrował się na kwestii, czy wnioskodawca spełnia łącznie wszystkie przesłanki ustalenia mu prawa do świadczenia przedemerytalnego, wynikające z treści art. 2 ust. 1 pkt 1 oraz z ust. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 120, poz. 1252 ze zm., nazywanej dalej ustawą o świadczeniach przedemerytalnych).

Podkreślenia jednocześnie wymagało, że nie budziło wątpliwości i nie było przedmiotem sporu w niniejszej sprawie, że wnioskodawca nie spełniał przesłanek ustalenia mu prawa do świadczenia przedemerytalnego, wynikających z treści art. 2 ust. 1 pkt 2-6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, ponieważ w odniesieniu do przesłanek z ust. 1 pkt 2, 5 i 6 nie posiada wymaganego okresu uprawniającego do emerytury (odpowiednio: 35 lat, 40 lat i 39 lat dla mężczyzn), w przypadku przesłanki z ust. 1 pkt 3 nie prowadził pozarolniczej działalności w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.), zaś jeśli chodzi o przesłankę z ust. 1 pkt 4 nie miał ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Niezasadne jest stanowisko skarżącego, który powołując się na treść artykułu prasowego zawierającego wypowiedź rzecznika ZUS P. P. (k. 3 akt sprawy) wskazywał, że do ustalenia mu prawa do świadczenia przedemerytalnego wystarcza łączne spełnienie jedynie dwóch przesłanek: ukończenie co najmniej 61 lat dla mężczyzn oraz posiadanie okresu uprawniającego do emerytury, wynoszącego co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

Odwołujący pomija bowiem pozostałą część w/w artykułu prasowego oraz przepisów art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1-3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, z których wynika, że oprócz wskazanych wyżej przesłanek dla ustalenia prawa do świadczenia przedemerytalnego nieodzowne jest również: rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego osoba ubiegająca się o to świadczenie była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy (ust. 1 pkt 1), posiadanie statusu bezrobotnego (ust. 3 pkt 1), brak odmowy przyjęcia bez uzasadnionej przyczyny, w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych, propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych (ust. 3 pkt 2) oraz złożenie wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nie przekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6 – miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych (art. 3 pkt 3).

Trafnie Sąd Okręgowy uznał, że W. S. poza przesłankami: ukończenia co najmniej 61 lat dla mężczyzn oraz posiadania okresu uprawniającego do emerytury, wynoszącego co najmniej 25 lat dla mężczyzn nie wykazał spełnienia szeregu pozostałych wymogów ustalenia mu prawa do świadczenia przedemerytalnego z art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1-3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, ponieważ ostatnim tytułem podlegania ubezpieczeniom społecznym nie był stosunek pracy, ani stosunek służbowy, lecz cywilnoprawny stosunek zlecenia (k. 11-12 akt sprawy) oraz nie przedłożył w terminie nie przekraczającym 30 dni, od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy, dokumentu poświadczającego 6 – miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Podnoszone w apelacji okoliczności w postaci orzeczonego umiarkowanego stopnia niepełnosprawności oraz trudnej sytuacji materialnej nie stanowią ustawowych przesłanek ustalenia prawa do świadczenia przedemerytalnego, a zatem nie są przedmiotem oceny Sądu Ubezpieczeń Społecznych w niniejszej sprawie.

Odnosząc się natomiast do wynikającego z treści apelacji zarzutu naruszenia przepisów Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej poprzez odmowę ustalenia prawa do świadczenia przedemerytalnego osobie, która spełnia przesłanki dotyczące wieku oraz posiadania wymaganego okresu uprawniającego do emerytury Sąd Apelacyjny zważył, że w myśl art. 3 ustawy z dnia 01 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 1997 r. Nr 102, poz. 643 ze zm., nazywanej dalej ustawą o T.K.) każdy sąd może przedstawić Trybunałowi pytanie prawne, co do zgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem.

Sąd ten podzielił stanowisko wyrażone w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2004 r. w sprawie III CK 536/02, publik. LEX nr 172784, zgodnie z którym, jeżeli sąd ma przekonanie, co do niezgodności przepisu ustawy z Konstytucją lub ma wątpliwości w tym względzie, to - na podstawie art. 193 Konstytucji R.P. i art. 3 ustawy o T.K. - ma obowiązek zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z odpowiednim pytaniem prawnym.

Zdaniem Sądu II instancji w niniejszej sprawie nie zachodzą wątpliwości, co do zgodności przepisów: art. 2 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 1-3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych z Konstytucją R.P., ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, a zatem brak jest podstaw prawnych z art. 3 ustawy o T.K. do zwrócenia się przez ten Sąd do Trybunału Konstytucyjnego z odpowiednim pytaniem prawnym.

Ponieważ dla ustalenia W. S. prawa do świadczenia przedemerytalnego nieodzowne jest łączne spełnienie wszystkich przesłanek, wynikających z art. 2 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 1-3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, wobec nie spełnienia przez wnioskodawcę części z tych przesłanek, brak jest materialno-prawnych podstaw do przyznania mu tego świadczenia.

Stosownie do treści art. 385 k.p.c. sąd drugiej instancji oddala apelację, jeżeli jest ona bezzasadna.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.