Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) w W. kwotę 24.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami: od kwoty 5.000 zł od dnia 22 maja 2012 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 19.000 zł od dnia 2 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, zasądził także tytułem odszkodowania kwotę 1.200 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części oraz ustalił, że powódka wygrała sprawę w 89% i orzeczenie o kosztach pozostawił referendarzowi sądowemu przy zastosowaniu zasady stosunkowego rozliczenia kosztów (wyrok k. 139). U podstaw wydania wskazanego rozstrzygnięcia legły ustalenia sądu pierwszej instancji, iż pozwany ponosi odpowiedzialnością cywilną za skutki wypadku drogowego z dnia 26 października 2011 roku, w którym powódka doznała obrażeń ciała. Na podstawie osobowych źródeł dowodowych oraz opinii biegłych sąd pierwszej instancji doszedł do przekonania, że wskazane powyżej kwoty stanowią sumy odpowiednie do usunięcia następstw wypadku drogowego, oddalając powództwo co do kwoty 3.000 zł tytułem zadośćuczynienia (uzasadnienie k. 190 – 194).

Apelację od wskazanego orzeczenia wywiodła pozwana. Zaskarżyła wyrok w części zasądzającej zadośćuczynienie, ponad kwotę 5.000 zł, to jest co do kwoty 19.000 zł z ustawowymi odsetkami oraz jednocześnie rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Apelujący zarzucił zaskarżonemu wyrokowi obrazę przepisów prawa materialnego – art. 445 § 1 K.c. – poprzez ustalenie zadośćuczynienia dla powódki w kwocie nie mieszczącej się w kryteriach zadośćuczynienia odpowiedniego do doznanej przez powódkę krzywdy, na zasadzie art. 368 § 1 punkt 4 K.p.c. podnosząc, że zdarzenie drogowe, w wyniku którego powódka doznała szkody na osobie nie było przestępstwem, a zatem termin przedawnienia roszczeń wynosił 3 lata, liczone od daty przyznania powódce zadośćuczynienia w toku likwidacji szkody, to jest 21 maja 2012 roku, a zatem termin ten upłynął 21 maja 2015 roku i rozszerzając powództwo w dniu 21 maja 2015 roku powódka wytoczyła powództwo o roszczenie, które uległo przedawnieniu. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w zakresie kwoty objętej apelacją. W konkluzji pozwany wnosił o zmianę orzeczenia poprzez zasądzenie na rzecz powódki kwoty zadośćuczynienia w wysokości 5.000 zł z ustawowymi odsetkami i oddalenie powództwa w pozostałej części oraz orzeczenie o kosztach procesu według zasady stosunkowego rozdzielenia (apelacja k. 203 – 205).

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił następujące fakty:

W dniu 26 października 2011 roku w miejscowości K., doszło do zdarzenia drogowego, polegającego na tym, że kierujący samochodem dostawczym marki F. (...) A. F., zbliżając się do odcinka drogi, na którym obowiązywał ruch wahadłowy, regulowany światłami, zbyt późno rozpoczął manewr hamowania i kierowany przez niego pojazd uderzył w stojący samochód marki F., który z kolei, powodowany siłą uderzenia, zderzył się ze stojącym innym samochodem marki F.. Uderzony samochód F. przemieścił się i uderzył w samochód H. (...). Poruszony samochód H. (...) uderzył z kolei w stojący samochód O. (...). W czasie zdarzenia warunki jazdy były dobre, jezdnia była sucha, widoczność dobra, panowało średnie natężenie ruchu. Zdarzenie miało miejsce na nawierzchni asfaltowej, w dzień, około godziny 8.00. Samochód sprawcy zdarzenia był sprawny, do uderzenia doszło na skutek braku uwagi kierującego samochodem marki F. (protokoły zdarzenia, notatka urzędowa Policji w aktach likwidacji szkody).

Pasażerka uderzonego samochodu F., Z. S., doznała na skutek wypadku obrażeń ciała skutkujących rozstrojem narządu ciała – na okres przekraczający siedem dni; był to długotrwały uszczerbek na zdrowiu (opinia biegłego neurologa k. 128).

Powyższe fakty zostały ustalone na podstawie wskazanych powyżej, nie budzących wątpliwości co do rzetelności ich sporządzenia, dokumentów sprawy.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja pozwanego podlegała oddaleniu jako niezasadna.

Zgłoszony w apelacji zarzut przedawnienia nie mógł zostać uznany przez sąd odwoławczy za usprawiedliwiony. (...) sprawy nie pozwalają bowiem na podzielenie zapatrywania apelującego, iż do roszczenia powódki należy stosować trzyletni termin przedawnienia. Zgodnie z art. 442 ¹ § 2 K.c. termin przedawnienia roszczenia powódki wynosi dwadzieścia lat, jako wynikającego ze zdarzenia będącego występkiem. Sąd rozpoznający sprawę w postępowaniu cywilnym, zgodnie z art. 11 K.p.c. jest związany ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego. Powyższa regulacja nie stoi natomiast na przeszkodzie poczynieniu przez sąd samodzielnie ustaleń dotyczących popełnienia występku, jeśli organy postępowania karnego zaniechały wniesienia aktu oskarżenia. Analiza materiałów sprawy prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż szkoda powódki wynikła z występku opisanego w art. 177 § 1 K.k. Sprawca zdarzenia naruszył bowiem zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, nie zachowując należytej ostrożności przy zbliżaniu się do odcinka drogi o ruchu wahadłowym. Na skutek tego doszło do zdarzenia, w którym powódka doznała obrażeń ciała opisanych w art. 157 § 1 kk, a więc skutkujących rozstrojem narządu ciała na okres powyżej siedmiu dni. Ładunek społecznej szkodliwości w zachowaniu sprawcy był wyższy niż znikomy, biorąc pod uwagę rozmiar następstw zdarzenia, wyrażający się obrażeniami ciała powódki i uszkodzeniem czterech samochodów oraz fakt naruszenia przez sprawcę podstawowych zasad ostrożności w ruchu lądowym. Sprawcy można przy tym przypisać zarzut winy, gdyż miał możliwość uniknięcia wypadku, gdyby uważniej obserwował drogę przed sobą, nie uczynił tego jednak. Skutkiem powyżej przeprowadzonych rozważań jest wniosek, że roszczenia powódki, jako wynikające z występku, ulegają przedawnieniu z upływem lat dwudziestu.

Odnosząc się z kolei do zarzutu związanego z przyjęciem zawyżonej zdaniem apelującego wysokości zasądzonego zadośćuczynienia należy przypomnieć, że sąd powinien w każdej sprawie badać wziąć pod uwagę całokształt skutków wypadku dla powoda, bowiem nawet w przypadku podobnego zdarzenia, zakres cierpień fizycznych i psychicznych może być znacząco różny; w różnym zakresie wypadki drogowe traumatyzują ofiary, różny bywa też zakres negatywnych konsekwencji dla całego życia, z zatem szerzej ujmowanych przeżyć psychicznych ofiar. W kontekście powyższych uwag trzeba uznać za prawidłowe konstatacje sądu pierwszej instancji, który uznał, iż kwota zadośćuczynienia dochodzona w tej sprawie przez powódkę nie jest wygórowana. Trafnie Sąd Rejonowy uwypuklił długotrwałość następstw wypadku i ich dezorganizujący dla życia powódki charakter. W dacie wypadku powódka miała 65 lat, prowadziła działalność gospodarczą, którą zamierzała kontynuować. Tymczasem na skutek zdarzenia, za które pozwany ponosi odpowiedzialność, obok poważnych konsekwencji zdrowotnych powódka musiała zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej i zdać się na opiekę rodziny. Powyższe stanowi dodatkowe, bardzo poważne następstwo wypadku, podważając samoocenę powódki i jej widoki na prowadzenie satysfakcjonującego życia w przyszłości. Także skutki zdrowotne wypadku dla powódki były stosunkowo poważne, szczególnie biorąc pod uwagę długotrwałość następstw ocenianych przez neurologa i psychiatrę. W świetle powyższych uwag, rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, który opisał i rozważył wpływ wypadku na życie powódki, musiało zostać uznane za trafne w zakresie kwoty zadośćuczynienia.

Wobec powyższych rozważań, apelacja pozwanego jako niezasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 358 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania drugoinstancyjnego zostało oparte na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu wyrażonej w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Powódka wygrała postępowania apelacyjne w całości wobec oddalenia apelacji. Stąd też należy jej się od przeciwnika procesowego zwrot kosztów, które w drugiej instancji sprowadziły się do wynagrodzenia pełnomocnika powódki. Wynagrodzenie pełnomocnika powodów zostało określone w oparciu o § 6 pkt 5 w związku z § 13 ust. 1 punkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku, poz. 490). Wskazane rozporządzenie miało zastosowanie w tej sprawie, gdyż postępowanie w pierwszej instancji zakończyło się przed datą uchylenia wskazanego powyżej aktu prawnego.