Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2015 roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Izabela Żylińska – Małecka

Protokolant Agnieszka Smolińska

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2015 roku w Dzierżoniowie

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko B. O. (1) i M. O.

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

I. ustanawia z 25 sierpnia 2014 roku rozdzielność majątkową między M. O.a B. O. (1), którzy w dniu(...)przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w B.zawarli związek małżeński - numer aktu małżeństwa (...);

II. zasądza od pozwanych M. O. i B. O. (1) na rzecz powoda M. B. kwotę 200 zł (dwieście złotych);

III. koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi.

poczatektekstu

[Przewodnicząca 00:00:00.568]

Uzasadnienie w sprawie III RC 272/14. Powód M. B.reprezentowany przez pełnomocnika radcę prawną D. K.w dniu 25 sierpnia 2014 roku wniósł pozew przeciwko M. O.i B. O. (1)"o zniesienie wspólności majątkowej". W uzasadnieniu wskazał, że pozwani pozostają w związku małżeńskim, w którym panuje ustawowa wspólność majątkowa. Prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 10 maja 2013 roku w sprawie sygnatura akt (...) M. O.został zobowiązany do zapłaty na rzecz M. B.kwoty 85.017 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od 31 lipca 2012 roku oraz kwoty 4.680 złotych tytułem kosztów zastępstwa upominawczego i kwoty 3.617 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Dotychczasowa egzekucja prowadzona przez Komornika S.przy Sądzie Rejonowym w (...)pod sygnaturą akt (...)nie doprowadziła do zaspokojenia wierzyciela. Pismem z dnia 1 sierpnia 2013 roku wierzyciel zainicjował egzekucję z majątku pozwanego. Egzekucja była prowadzona z nieruchomości, ale w trakcie egzekucji pozwani dokonali wpisu do księgi wieczystej tej nieruchomości ujawniając pozwaną, jako współwłaścicielkę, a to spowodowało umorzenie egzekucji, bowiem, powód nie dysponował klauzulą wykonalności przeciwko małżonce pozwanego. Następnie egzekucja była skierowana do ruchomości, ale licytacje okazały się bezskuteczne. Zdaniem powoda postępowanie egzekucyjne nie doprowadzi do zaspokojenia powoda tak długo, jak długo majątek pozwanego będzie objęty małżeńską wspólnotą małżeńskim. W odpowiedzi na pozew z dnia 26 listopada 2013 roku pozwani reprezentowani przez pełnomocnika adwokata B. K.wnieśli o oddalenie powództwa. Pełnomocnik pozwanych wskazał na lakoniczne, nieprofesjonalne zredagowanie pozwu, czego wyrazem było sformułowanie żądania zniesienia wspólności majątkowej między małżonkami, mimo, że żaden przepis prawa materialnego, rodzinnego takiej instytucji nie przewiduje od dnia 20 stycznia 2005 roku. Ponadto zarzucił bezzasadność żądania opartego na artykule 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w szczególności wskazując, iż zobowiązanie pozwanego wynikające z nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Poznaniu w sprawie sygnatura akt (...)powstał bez wiedzy i zgody żony pozwanego B. O. (1). Z ostrożności procesowej pozwani podnieśli, że brak jest podstaw do uznania, aby żądanie było uzasadnione na podstawie artykułu 52 paragraf 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, skoro powód nie uprawdopodobnił, iż zaspokojenie wierzytelności wobec pozwanego wymaga podziału majątku wspólnego, jak również, że dokonanie podziału majątku skutkować będzie możliwością zaspokojenia wierzytelności powoda z udziału w majątku wspólnym małżonków, który w wyniku podziału przypadnie pozwanemu. Ponadto pozwani pomijając brak uprawnienia, o którym stanowi wskazany wyżej przepis powołali artykuł 5 Kodeksu cywilnego, gdyż zdaniem pozwanych żądanie powoda stanowi nadużycie prawa i jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Na rozprawie w dniu 26 listopada 2014 roku nie stawił się powód, jego pełnomocnik, przy czym w pozwie złożono wniosek o rozpoznanie sprawy pod nieobecność powoda. Pozwani B. O. (1)i M. O.reprezentowani przez panią adwokat B. K.podtrzymali stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pozew. W piśmie procesowym z dnia 20 listopada 2014 roku pełnomocnik powoda radca prawny D. K.podtrzymała żądanie w całej rozciągłości. W piśmie procesowym z dnia 30 stycznia 2015 roku pełnomocnik powoda sprecyzował żądanie wskazując na przepis artykułu 52 paragraf 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jako podstawę prawną żądania określonego w pozwie z dnia 26 listopada 2014 roku. W uzasadnieniu pisma podano, że żądanie ustanowienia rozdzielności majątkowej jest uzasadnione, gdyż nie można było uzyskać zaspokojenia wierzytelności z majątku pozwanego, zaś w związku z tym, że małżonka pozwanego nigdy nie wyrażała pisemnej zgody na transakcje swojego męża z powodem, co skutkowało odmową Sądu Okręgowego nadania klauzuli wykonalności przeciwko żonie dłużnika, a to wynika z akt Sądu Okręgowego w Poznaniu (...). W tej sytuacji uprawdopodobnione roszczenie na podstawie artykułu 52 paragraf 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zaś powołanie artykułu 5 Kodeksu cywilnego w oparciu o przedstawienie genezy zmiany w prawie w zakresie artykułu 52 paragraf 1a k.r.o.p. jest chybione. Powód nie nadużywa prawa, jedynie realizuje prawo polegające na dochodzeniu swojej wierzytelności, a wynikającej z sądowego nakazu zapłaty zaopatrzonego klauzulą wykonalności.

Na podstawie akt Sądu Okręgowego w Poznaniu (...), akt Sądu Okręgowego w Poznaniu (...), akt komorniczych pod sygnaturą (...), sprawozdania kuratora, pisma komornika sądowego z 2 grudnia 2014 roku oraz zeznań w charakterze stron M. B., M. O.i B. O. (1)oraz zaświadczenia PESEL SAD, wydruku zupełnego treści księgi wieczystej (...)oraz protokołu z 12 grudnia 2013 roku Repertorium A numer (...)Sąd ustalił następujący stan faktyczny. W dniu 25 sierpnia 2011 roku M. O.przyjął od M. B.w komis meble o wartości 105.017 złotych. Kwotę 81.117 złotych M. O.zobowiązał się zwrócić do 25 lutego 2012 roku, a pozostałą kwotę w wysokości 28.500 złotych spłacić do 30 lipca 2012 roku. Na tę okoliczność Sąd powołał również dowód z oświadczenia z dnia 28 sierpnia 2011 roku, które to oświadczenie było podpisane przez M. B.i M. O.i które to oświadczenie znajduje się w aktach Sądu Okręgowego w Poznaniu pod sygnaturą (...). W związku z brakiem realizacji powyższego zobowiązania ze strony M. O. M. B.w dniu 14 kwietnia 2013 roku złożył pozew o zapłatę do Sądu Okręgowego w Poznaniu. W dniu 10 maja 2013 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym i nakazał M. O.zapłacić M. B.kwotę 85.017 złotych z ustawowymi odsetkami poczynając od 31 lipca 2012 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 4.680 złotych tytułem kosztów postępowania upominawczego i kwotę 3.617 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego. W dniu 1 czerwca 2013 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu nadał nakazowi zapłaty z dnia 10 maja 2013 roku klauzulę wykonalności. W dniu 19 lipca 2013 roku pełnomocnik M. B.złożył do Sądu okręgowego w Poznaniu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonce M. O. B. O. (1). Wniosek nie został uzupełniony w wyznaczonym terminie tygodniowym poprzez złożenie oryginału dokumentu, z którego wynikałoby, że żona M. O. B. O. (1)wyraziła zgodę na czynność zobowiązująco-rozporządzającą pomiędzy jej mężem, a M. B.. W tej sytuacji Sąd zarządzeniem z dnia 2 stycznia 2014 roku zwrócił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. W istocie nie było takiego dokumentu, gdyż nawet na rozprawie przed tutejszym Sądem B. O. (2)zeznała: " Nie wiedziałam o interesach męża z powodem. Wiedziałam tylko tyle, że mąż pojechał do Egiptu, aby pomóc sprowadzić meble panu B.na Zanzibar. Nie wiedziałam o żadnych decyzjach męża podejmowanych z panem B.". W dniu 5 sierpnia 2013 roku wierzyciel M. B.złożył wniosek do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...) o egzekucję należności wskazanych w tytule wykonawczym będącym nakazem zapłaty z dnia 10 maja 2013 roku zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Komornik podjął stosowne działania zajmując rachunek bankowy M. O., a także składając wniosek o wpis do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej dom M.i B. O. (1), to jest wzmianki o wszczęciu egzekucji z nieruchomości, a następnie zajmując ruchomości dokonując oszacowania nieruchomości. Wartość rynkowa nieruchomości położonej w B.przy ulicy (...), której właścicielem są M.i B. O. (1)oszacowano przez biegłego na dzień 25 listopada 2013 roku na kwotę 553.000 złotych. M. O.obecnie wartość tej nieruchomości szacuje na kwotę 700-800.000 złotych. Nieruchomość nie jest obciążona hipoteką. Pozwani zamieszkują w tym domu wraz z czwórką dzieci w wieku dziewięciu, jedenastu, dziewiętnastu i dwudziestu pięciu lat. Z pisma komornika z 2 grudnia 2014 roku wynika, że M. O.nie posiada majątku osobistego pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela M. B., a stan zadłużenia wraz z kosztami egzekucyjnymi przekracza 135.000 złotych.

Sąd zważył. Przepis artykułu 52 paragraf 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonanie podziału majątku wspólnego małżonków. Paragraf 2 tego przepisu stanowi, że rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. Przepis artykułu 52 paragraf 1a k.r.o.p. przewiduje, że wymaganym do żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej jest wierzyciel jednego z małżonków, a z ustawy wynika, że przesłanki takiego żądania to po pierwsze: osoba występująca z żądaniem jest wierzycielem jednego z małżonków, po drugie: dysponuje tytułem wykonawczym przeciwko małżonkowi, po trzecie: uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego. Do wykazania, że zaspokojenie wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego wystarczy uprawdopodobnienie tej okoliczności. Wierzyciel nie ma obowiązku przestrzegania rygorów proceduralnych dotyczących postępowania dowodowego. W ustawie nie zawarto także wymagania, aby wskazane prawdopodobieństwo wystąpiło w wysokim stopniu. Dla uprawdopodobnienia, że zaspokojenie wierzytelności wymaga dokonania podziału wspólnego nie jest konieczne nawet skierowanie egzekucji do majątku osobistego dłużnika oraz przedmiotów majątkowych wymienionych w artykule 41 paragraf 2 k.r.o.p. Stwierdzenie bezskuteczności egzekucji również nie jest wymagane. Również nie jest wymagane istnienie ważnych powodów, o których stanowi paragraf poprzedzający cytowanego wcześniej artykułu. Rozdzielność majątkowa powstaje między małżonkami z dniem oznaczonym w wyroku, o czym stanowi z kolei przepis 52 paragraf 2. Oznacza to, że Sąd Orzekający jest obowiązany do oznaczenia daty powstania rozdzielności majątkowej. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki określone w przepisie artykułu 52 paragraf 1a k.r.o.p. Powód M. B.wykazał, że jest wierzycielem M. O., że posiada tytuł wykonawczy, a zaspokojenie wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego. Fakt, że M. B.jest wierzycielem M. O.jest bezsporny, podobnie, jak istnienie tytułu wykonawczego, którym jest sądowy nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Z kolei z akt komorniczych wynika, że nie jest możliwe zaspokojenie wierzytelności wynikającej z tytułu wykonawczego bez dokonania podziału majątku wspólnego M. O.i B. O. (1), gdyż pozwany pozostając w związku małżeńskim jest współwłaścicielem domu, czyli nieruchomości położonej w B.przy ulicy (...)o wartości rynkowej oszacowanej na 25 listopada 2014 roku na kwotę 553.000 złotych. Skoro wierzytelność główna wynikająca z tytułu wykonawczego wynosi 85.017 złotych, to podział majątku wspólnego powinien tę wierzytelność zaspokoić. Wskazać jednocześnie należy, że uzyskanie klauzuli wykonalności przeciwko żonie M. O.było niemożliwe. Wprawdzie brak merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie (...) nie nastąpiło, nastąpił zwrot wniosku, tym niemniej właśnie ten zwrot nastąpił z uwagi na brak dostarczenia dokumentu, o którym stanowi przepis artykułu 787 k.p.c., a chodzi o dokument urzędowy lub prywatny, z którego wynika, iż stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika. Okoliczność, że takiego dokumentu nie ma potwierdziła B. O. (1)w trakcie przesłuchania w charakterze pozwanej stwierdzając, że nic nie wiedziała o decyzjach finansowych jej męża z powodem. W tych okolicznościach w ocenie Sądu żądanie ustanowienia rozdzielności majątkowej na podstawie artykułu 52 paragraf 1 k.r.o.p. jest uzasadnione i dlatego Sąd orzekł, jak w punkcie pierwszym i drugim. Sąd nie doszukał się możliwości zastosowania artykułu 5 Kodeksu cywilnego skutkującego ewentualnym oddaleniem żądania. Argument podnoszony przez pozwanych, iż zamieszkują w przedmiotowej nieruchomości wraz z czwórką dzieci i dom jest ich jedynym majątkiem mógłby stanowić tak zwany ważny powód, ale tylko wtedy, gdyby rozdzielności domagał się małżonek, a nie wierzyciel małżonka. Nieruchomość nie jest zadłużona, a więc podział majątku umożliwi podział aktywów i nie spowoduje bezskuteczności egzekucji z powodu istnienia w dużej lub wyłącznej mierze pasywów. W tym miejscu Sąd odwołuje się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2014 roku sygnatura akt II CSK 387/13, który stwierdził, że oddalenie na podstawie artykułu 5 k.c. powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami nie jest wyłączone, ale jak wynika z uzasadnienia tegoż wyroku, należy dopuścić to tylko w drodze wyjątku w szczególnie uzasadnionych wypadkach i ta konstrukcja artykułu 5 k.c. powoduje, iż musi być wykazane rzeczywiste nadużycie prawa przez wierzyciela jednego z małżonków. Jednakże argumentem tym, nie mogą być ważne powody bo o tych mowa jest tylko w artykule 52 paragraf 1 k.r.o. Nadużycie prawa miałoby miejsce, gdyby na przykład nieruchomość była obciążona hipoteką, a wartość obciążeń byłaby większa niż wierzytelność określona w tytule wykonawczym.

Z tych też powodów Sąd orzekł, jak w punkcie pierwszym i drugim. O kosztach w punkcie trzecim Sąd orzekł na podstawie artykułu 98 k.p.c. Dziękuję Państwu. To wszystko. Do widzenia.

[koniec części 00:16:45.880]