Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w. T. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Marek Szcześniak

Protokolant sekr.sądowy Karol Kotoński

Po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2016 r. w. T..

sprawy z powództwa B. W.

przeciwko A. W., P. W., R. W. (1) i S. W. działającym przez kuratora D. O.

o alimenty

I. powództwo oddala,

II. nakazuje wypłacić D. O. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w. T. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści) tytułem wynagrodzenia kuratora,

III. kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w. T..

Sygn. akt III RC 478/15

UZASADNIENIE

B. W. w dniu 7 maja 2015r. wniósł pozew przeciwko S., R., P. i A. rodzeństwu W. domagając się zasądzenia alimentów w kwocie po 250 zł miesięcznie od każdego z pozwanych z osobna, poczynając od dnia wniesienia pozwu, płatnych z góry do dnia 10-go każdego miesiąca, a także ustanowienia kuratora dla pozwanych nieznanych z miejsca pobytu, wskazując m.in, iż jest ojcem pozwanych, którzy ostatnio mieszkali na terenie M., a Sąd Rejonowy w. M. prowadzi postępowanie spadkowe, którego pozwani są stroną. Podano, że powód do 2002r. mieszkał razem z rodziną (w tym pozwanymi) i prowadząc własną działalność gospodarczą był jedynym żywicielem rodziny. Po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej jego stosunki rodzinne rozluźniły się, a powód podupadł na zdrowiu i przeszedł na rentę w związku ze stwierdzoną gruźlicą. Na prośbę rodziny wyprowadził się ze wspólnie zajmowanego lokalu, a w 2008r. przeniósł się do T.. Z uwagi na zły stan zdrowia i ograniczone możliwości zarobkowe z powodu stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy, jego usprawiedliwione potrzeby są duże i obejmują miesięczne stałe wydatki rzędu 813 zł plus wydatki na wyżywienie, środki higieny i czystości, odzież itp., natomiast dochody B. W. wynoszą 1154 zł miesięcznie (k. 2-47 akt sprawy).

Zarządzeniem z dnia 29 marca 2016r. ustanowiono dla nieznanych z miejsca pobytu pozwanych P. W., A. W., S. W. i R. W. (1) kuratora procesowego w osobie D. O., pracownika tutejszego Sądu, do zastępowania i reprezentowania pozwanych w niniejszej sprawie (k. 103,115,125 akt sprawy).

W piśmie procesowym z dnia 29 kwietnia 2016r. kurator procesowy pozwanych podał, że nie udało mu się ustalić ich aktualnego miejsca pobytu ani zamieszkania i z ostrożności procesowej wniósł o oddalenie powództwa (k. 117 akt sprawy).

S ą d u s t a l i ł c o n a s t ę p u j e

S. urodzony dnia (...), R. urodzony dnia (...), P. urodzony dnia (...) i A. urodzona dnia (...), rodzeństwo W., pochodzą ze związku małżeńskiego B. W. i M. W..

(okoliczności bezsporne: k.3-4)

(dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia k 54)

Na mocy wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w. G. z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie (...) rozwiązano przez rozwód małżeństwo B. W. i M. W., z winy obu stron. Wyrok zaoczny uprawomocnił się dnia 5 marca 2009r.

B. W. miał wówczas 53 lata. Z zawodu był malarzem. Nie mieszkał z żoną M. W. od 6 lat i z mieszkania położonego w M. przy ul. (...) wyprowadził się dobrowolnie. Nie miał z żoną kontaktu, gdyż przebywała za granicą.

Jeszcze w trakcie trwania małżeństwa, do 2001 roku prowadził własną działalność gospodarczą świadcząc usługi budowlane na terenie Polski i Rosji. Był jedynym żywicielem rodziny, ponieważ M. W. nie pracowała. W prowadzonym przez niego zakładzie pracy praktykę odbywali także jego synowie S. i R. W. (2). W związku z nieuzyskaniem zapłaty za świadczone usługi od jednego z kontrahentów, który ogłosił upadłość, B. W. zmuszony był zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej, co nastąpiło w 2001 roku. Na decyzję B. W. o zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej miał wpływ również fakt rozpoznania u niego gruźlicy, w związku z którą w latach 2001-2003 zmuszony był podjąć leczenie szpitalne, a w 2008r. rehabilitację i przebywał w sanatorium. W 2001r. został uznany za częściowo niezdolnego do pracy i utrzymywał się z renty, która w 2008r. wynosiła 460 zł miesięcznie. Po wyprowadzeniu się z domu rodzinnego mieszkał u przyjaciół i podejmował prace dorywcze. W 2008r. przeniósł się do T., gdzie najmował mieszkanie. Pracował dorywczo sprzątając klatki schodowe.

Nie miał kontaktu z dziećmi, które były już dorosłe. Ostatni raz widział wówczas wszystkie dzieci razem w 2004r. na uroczystości ślubnej P. W., zaś samego P. - ponownie ok. 5 lat temu.

W latach 2003-2007 kolejno: P. W., A. W., S. W. i R. W. (1), wyjechali z zamiarem stałego pobytu do Anglii do swej matki M. W., po wcześniejszym wymeldowaniu się z miejsca wspólnego zamieszkania w M. przy ul. (...).

(okoliczności bezsporne: k.2-4,121-122)

(okoliczności bezsporne w aktach sprawy (...) SO w. G.: k.2,5

14,19,20,24-27,29-32,34)

(dowód: akta sprawy (...) SO w. G. k. 3,6,16,34-36,41)

Aktualnie B. W. ma 60 lat.

W dalszym ciągu choruje na gruźlicę. Od 2009r. jest pacjentem Oddziału Kardiologii i Intensywnej (...) Kardiologicznej szpitali miejskiego i wojewódzkiego w T.. Wymaga stałej opieki medycznej i regularnie przyjmuje zalecone leki.

Ostatnio wykryto u niego także cukrzycę. W maju 2016r. ma wizytę u diabetologa.

W latach 2011-2014 pracował dorywczo jako pracownik ochrony w przedsiębiorstwach (...) w T..

Do końca 2013r. świadczył pracę jako ochroniarz z wynagrodzeniem 1100 zł netto miesięcznie, a prócz tego otrzymywał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W pierwszej połowie 2014r. przebywał na zwolnieniu lekarskim i otrzymywał zasiłek chorobowy.

W dniu 3 lipca 2014r. orzeczono wobec niego całkowitą niezdolność do pracy do dnia 31 lipca 2019r.

Obecnie utrzymuje się z renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, której kwota do lutego 2015r. wynosiła 1154 zł netto miesięcznie, zaś od 1 marca 2015r. wynosi ok. 1180 zł netto miesięcznie. Na początku kwietnia 2016r. jednorazowo otrzymał dodatek do renty w kwocie 200 zł.

Najmuje mieszkanie w T. przy ul. (...). W lokalu tym mieszka również jego koleżanka J. M.. Wszystkie rachunki za mieszkanie płacą po połowie. Prowadzą wspólny budżet domowy. Koleżanka B. W. utrzymuje się z renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w kwocie ok. 1300 zł miesięcznie. W zeszłym roku, oprócz tego, pracowała jeszcze dorywczo z wynagrodzeniem 1100 zł miesięcznie.

Miesięczne koszty utrzymania B. W. obejmują wydatki na: zakup leków – 170 zł, czynsz – 350 zł, czynsz do SM (...) – 175 zł, opłaty za media – 50 zł, energię elektryczną – 54 zł, telefon komórkowy – 16 zł, utrzymanie samochodu (paliwo i ubezpieczenie) – 125 zł. Natomiast na zakup wyżywienia, środków czystości i odzieży przeznacza pozostałą z renty kwotę ok. 394 zł miesięcznie.

Nie jest właścicielem żadnych nieruchomości. Nie ma na utrzymaniu żadnych małoletnich dzieci.

B. W. nie ma żadnych zadłużeń. Wszelkie nieuregulowane długi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej zostały umorzone przez banki.

(okoliczności bezsporne k. 2-4,15-15v.,20-25,32-47,118-118v.,121-124)

(dowód: dokumentacja medyczna k. 12-14,16-18v.,

- dowody wpłat k. 26-31)

W Sądzie Rejonowym w. M. toczy się postępowanie spadkowe sygn. akt (...) o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej B. G., którego stronami są m.in. P. W., A. W., S. W. i R. W. (1), albowiem B. W. jako ich ojciec uprawniony do dziedziczenia w pierwszej kolejności na rozprawie w dniu 25 lutego 2015r. odrzucił spadek po zmarłej siostrze. Spadek po zmarłej obejmował zadłużenie w kwocie ok. 30.000 zł i nie zawierał aktywów.

W toku postępowania Sąd w. M. ustanowił dla nieznanych z miejsca pobytu P., A., S. i R. rodzeństwa W., kuratora procesowego w osobie A. K., pracownika Sądu, do zastępowania i reprezentowania ich interesów w przedmiotowym postępowaniu. Kuratorowi procesowemu ustanowionemu w tej sprawie nie jest znany ich aktualny adres. Postępowanie jest w toku. Do chwili obecnej zastępowani przez kuratora nie zgłosili swojego osobistego udziału w sprawie.

(okoliczności bezsporne k. 2-4, 66,69-78,121)

(dowód: notatki urzędowe k. 55, 61, 61v.,93, 97

- pismo SR w. M. k. 64-64v.)

Nie jest znane aktualne miejsce pobytu lub zamieszkania P., A., S. i R. rodzeństwa W. na terenie Polski. Nie figurują oni w Kartotece Karnej Krajowego Rejestru Karnego ani w Kartotece Osób Pozbawionych Wolności oraz Poszukiwanych Listem Gończym Krajowego Rejestru Karnego.

Dnia 13 lutego 2013r. P. W. uzyskał prawo jazdy kat. C. Egzamin na prawo jazdy zdawał w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w E.. Nie przebywa jednak pod wskazanym wówczas adresem zamieszkania tj. (...)-(...) M., ul. (...).

(okoliczności bezsporne k. 2-4,117)

(dowód: dane z systemu PESEL k.56-60,

- zaświadczenia o niekaralności z K. k. 88-91

- pisma Komendy Powiatowej Policji w M. k. 96,102

- pismo Starostwa Powiatowego w M. k. 116)

Obecnie wszystkie dzieci B. W. w dalszym ciągu przebywają w Anglii.

P. W. mieszka w L., a ostatnio zmienił mieszkanie na większe. Ma 5-letnią córkę K.. Z zawodu jest zegarmistrzem. W zawodzie pracował przez 2 lata, a później - na terenie Anglii - jako ochroniarz.

A. W. mieszka w Anglii z matką M. W.. Ma wykształcenie średnie ekonomiczne.

S. i R. bracia W. mieszkają w innych miejscowościach niż L.. Z zawodu są malarzami budowlanymi.

(okoliczności bezsporne k. 2-4, 121-122)

(dowód: pisma Komendy Powiatowej Policji w M. k. 96,102)

S ą d z w a ż y ł c o n a s t ę p u j e

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów urzędowych i prywatnych, których domniemanie autentyczności wynikające z art. 245 kodeksu postępowania cywilnego – a w odniesieniu do dokumentów urzędowych również zgodności z prawdą tego co zostało w nich zaświadczone, wynikające z art. 244 kpc – nie zostały podważone.

Na mocy z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie i innych pismach procesowych, oraz przytoczone w ramach informacyjnego wysłuchania powoda, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły potwierdzenie w pozostałym materiale procesowym zgromadzonym w sprawie.

Zgodnie z art. 128 kro, obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Kolejność zobowiązanych do alimentacji określa natomiast przepis art. 129 § 1 kro, w myśl którego obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych to obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

W stosunkach między krewnymi w linii prostej, w myśl art. 133 § 2 kro, uprawniona do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ta osoba, która znajduje się w niedostatku. Przesłanka ta odnosi się nie tylko do obowiązku rodziców względem ich dziecka, które już zostało należycie przygotowane do rozpoczęcia samodzielnej działalności zawodowej oraz zarobkowej, ale także do obowiązku zstępnych względem wstępnych, tj. do obowiązku dorosłego dziecka względem rodzica.

W świetle orzecznictwa, pojęcie „niedostatku” z art. 133 § 2 k.r.o. obejmuje zarówno wypadki, gdy uprawniony do alimentacji nie ma żadnych środków utrzymania, jak również taką sytuację materialną, w której osoby uprawnione nie mogą lub nie potrafią samodzielnie w pełni zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb na poziomie zbliżonym do minimum socjalnego w zakresie utrzymania (wyrok SN z 20.02.1974r., III CRN 388/73, OSNC z 1975r., Nr 2, poz. 29).

Dopiero spełnienie powyższej przesłanki „niedostatku” powoduje, że Sąd zobligowany jest określić kwotę alimentów w oparciu o przesłanki z art. 135 § 1 kro, tj. przesłankę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz przesłankę zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. O ile więc dorosłe dziecko ma możliwości majątkowe lub zarobkowe, zaś rodzic – niezaspokojone usprawiedliwione potrzeby, w opisanej powyżej sytuacji dorosłe dziecko zobowiązane jest dostarczać rodzicowi środki utrzymania.

Stosownie do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale z dnia 9 listopada 1994r., sygn. akt III CZP 138/94, podstawę obliczenia wysokości alimentów stanowi dochód netto (a nie brutto) zobowiązanego (OSNC z 1995r., Nr 3, poz. 43, glosy aprobujące Tadeusz Smyczyński OSP z 1995r., Nr 9, poz. 194, oraz Zdzisław Krzemiński „Monitor Prawniczy” z 1995r. Nr 4, str.113)

Analiza materiału procesowego zgromadzonego w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, że brak jest podstaw do zasądzenia od pozwanych alimentów na rzecz powoda, ponieważ powód nie znajduje się w niedostatku. Przesłanki wymagane dyspozycją cytowanych przepisów nie zostały bowiem spełnione.

Powód B. W. wprawdzie jest w trudnej sytuacji zdrowotnej, gdyż w dalszym ciągu choruje na gruźlicę i ma aktualnie orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy, to jednak ma stałe dochody w postaci renty w kwocie ok. 1180 zł netto miesięcznie.

Zauważyć także należy, że prowadzi on obecnie wspólne gospodarstwo domowe z koleżanką J. M., z którą mieszka, i z którą dzieli się po połowie opłatami, w związku z czym jego wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją zajmowanego lokalu obejmują jedynie połowę całościowych opłat mieszkaniowych. Resztę dochodów powód przeznacza na finasowanie pozostałych swoich wydatków związanych z zakupem wyżywienia, odzieży, leków, środków higieny i czystości, itp.

Wprawdzie powód nie jest właścicielem żadnych nieruchomości, z których mógłby czerpać dodatkowe dochody, ale jednocześnie nie ma na utrzymaniu żadnych małoletnich dzieci ani nie ma żadnych zadłużeń. Poza ponoszonymi kosztami swojego utrzymania powód nie ma obowiązku regulowania żadnych innych zobowiązań pieniężnych.

Odnośnie sytuacji materialnej pozwanych, których miejsce pobytu nie jest znane, to ustalono, że od wielu lat przebywają na terenie Anglii. Ustalono, że pozwany P. W. obciążony jest obowiązkiem alimentacyjnym względem swojej małoletniej córki K., który wyprzedza jego obowiązek alimentacyjny wobec ojca – powoda.

Biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie materiał dowodowy należało uznać, że powód nie znajduje się w niedostatku, w związku z czym na podstawie art. 133 § 1 k.r.o., Sąd oddalił powództwo o zasądzenie alimentów jako niezasadne, orzekając jak w punkcie I sentencji.

Wynagrodzenie kuratora procesowego dla nieznanych z miejsca pobytu pozwanych przyznano na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13.11.2013r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2013r., poz. 1476) w związku z § 7 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (jt. Dz.U. z 2013r., poz. 461 ze zm.) oraz w związku z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800), o czym rozstrzygnięto w punkcie II sentencji.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz.U. z 2014r. poz. 1025 ze zm.) w związku z art. 98 § 1 kpc, obciążając nimi Skarb Państwa, o czym rozstrzygnięto w punkcie III sentencji.