Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSR Michał Bień

Protokolant stażysta Edyta Raś

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2016 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzi­bą w M.

o zapłatę kwoty 12.660,97 (słownie: dwanaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt zło­tych dziewięćdziesiąt siedem groszy) zł wraz z odsetka­mi ustawowymi

I.  zasądza od strony pozwanej (...) spółki z ograniczo­ną odpowiedzialnością na rzecz strony powodowej T. (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 1.216,58 (słow­nie: jeden tysiąc dwieście szesnaście złotych pięćdziesiąt o­siem groszy) zł wraz z odsetka­mi ustawowymi liczonymi od kwoty 1.216,58 (słownie: jeden tysiąc dwieście szesnaście złotych pięć­dziesiąt osiem groszy) zł od dnia 10 lipca 2015 r. do dnia 31 grud­nia 2015 r. i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w trans­ak­cjach handlowych od dnia 01 stycz­nia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  umarza postępowanie o zapłatę kwoty 12.660,97 (słownie: dwana­ście tysięcy sześćset sześćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt sie­dem groszy) zł;

III.  zasądza od strony pozwanej (...) spółki z ograni­czo­ną odpowiedzialnością na rzecz strony powodowej T. (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 2.576,00 (słow­nie: dwa tysiące pięćset siedemdziesiąt sześć) zł ty­tułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 376/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 12 maja 2016 r.

I

Strona powodowa T. (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialno­ścią z siedzibą w S. w pozwie wniesionym w dniu 09 grudnia 2014 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M. do­ma­gała się zasądzenia na swoją rzecz od strony pozwanej kwoty 12.660,97 (słow­nie: dwanaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt siedem gro­szy) zł wraz z odsetkami usta­wowymi liczonymi od kwoty 12.660,97 zł od dnia 04 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty jak i zasądzenia kosztów sądowych
w kwo­cie 159,00 zł, zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zasądzenia zwrotu innych kosztów w kwocie 1,99 zł jako opłaty manipulacyjnej za dostawę usług płatności.

Na uzasadnienie żądania pozwu T. (...)spółka z ograniczoną od­po­wiedzialnością podała, iż w dniu 04 kwietnia 2014 r. sprzedała stronie po­zwanej wyroby o wartości 16.160,97 zł, na które strona pozwana złożyła zamó­wienie w dniu 19 marca 2014 r. Strona pozwana odebrała towar wraz z fakturą VAT z terminem płatności określonym na dzień 03 czerwca 2014 r. Za odebra­ny to­war strona pozwana zapłaciła jedynie w części, tj. kwotę 3.500,00 zł. Pozo­stałej części należności, tj. kwoty 12.660,97 zł nie uiściła.

Strona powodowa wskazała, że w dniu 09 lipca 2014 r. wystosowała do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wezwanie do za­płaty, które okazało się bezskuteczne (k. 3 – 5).

Na podstawie twierdzeń zawartych w uzasadnieniu żądania pozwu Sąd Rejo­nowy Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 03 lutego 2015 r. wydał pod sy­gnaturą akt VI Nc – e (...) nakaz za­płaty w elektronicznym po­stępo­wa­niu upominawczym, którym nakazał stronie pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, aby za­płaciła na rzecz strony powodowej T. (...)spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością kwotę 12.660,97 zł wraz z od­setkami usta­wowymi liczo­nymi od kwoty 12.660,97 zł od dnia 04 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.560,99 zł ty­tu­łem zwrotu kosztów postępowania w ter­minie dwóch ty­godni od doręczenia na­kazu, albo wniosła
w tymże terminie sprzeciw (k. 6).

W dniu 19 lutego 2015 r. (data oddania przesyłki w placówce poczto­wej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług powszechnych) stro­na pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, którego odpis został jej dorę­czony w dniu 06 lutego 2015 r. zaskarżając go w całości oraz zażądała od­dale­nia powództwa w całości a także zasądzenia kosz­tów postępowania.

W pisemnych motywach uzasadnienia sprzeciwu strona pozwana zakwe­stionowała powództwo stwierdzając, że było ono nieudowodnione tak co do za­sady jak i co do wysokości.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wskazała, że strona powodowa powołując jako dowód fakturę VAT, zamówienie i przedsą­dowe wezwanie do zapłaty nie wykazała swych twierdzeń, gdyż w jej ocenie takie dokumenty nie stanowiły o prawdziwości twierdzeń strony powodowej co do łączącego strony stosunku prawnego. W szczególności faktura VAT była dokumentem rozliczeniowym do celów podatkowych.

Strona pozwana stwierdziła, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie przedstawiła żadnego dowodu na okoliczność prawidło­wego wykonania zobowiązania.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością „z ostrożno­ści procesowej” podniosła, że w dniu 22 grudnia 2014 r. oraz w dniu 23 stycznia 2015 r. zapłaciła na rzecz strony powodowej łącznie kwotę 5.000,00 zł, jednak nie nastąpiło to z uwagi na uznanie roszczenia. Stwierdziła równocześnie, że
w przypadku nie uznania twierdzeń strony pozwanej kwota roszczenia powinna zostać pomniejszona o dokonane wpłaty (k. 9 – 12).

Postanowieniem z dnia 28 marca 2015 r. wydanym pod sygnaturą akt VI Nc – e (...) Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie na skutek złoże­nia przez stronę pozwaną sprzeciwu od nakazu zapłaty przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Tarnowie (k. 26).

Zarządzeniem z dnia 12 maja 2015 r. stwierdzona została prawomoc­ność postanowienia o skutecznym wniesieniu sprzeciwu (k. 30).

W piśmie procesowym z dnia 10 lipca 2015 r. (data oddania przesyłki
w placówce poczto­wej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia u­sług powszechnych) strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła o zasądzenie od strony pozwanej „S. (...)spółki z ograniczoną odpowiedzial­nością odsetek od kwot:

⚫

12.660,97 zł (słownie: dwanaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy) zł od dnia 04 czerwca 2014 r. do dnia 22 grudnia 2014 r.,

⚫

9.660,97 (słownie: dziewięć tysięcy sześćset sześćdziesiąt złotych dzie­więć­dziesiąt siedem groszy) zł od dnia 23 grudnia 2014 r. do dnia 23 stycznia 2015 r.,

⚫

7.660,97 (słownie: siedem tysięcy sześćset sześćdziesiąt złotych dzie­więć­dziesiąt siedem groszy) zł od dnia 24 stycznia 2015 r. do dnia 19 czerw­ca 2015 r.

oraz o zasądzenie od strony pozwanej kosztów procesu w tym kosztów zastęp­stwa procesowego według norm przepisanych.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością podniosła, że w dniu 19 marca 2014 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością zamówiła u strony powodowej wyroby armaturowe. Zamówione towary zostały wydane tego samego dnia. W dniu 04 kwietnia 2014 r. strona powodo­wa kolejny raz sprzedała stronie pozwanej wyroby o wartości 16.160,97 zł. To­wary zostały odebrane wraz z fakturą VAT z terminem płatności wskazanym na dzień 03 czerwca 2014 r.

Strona powodowa wskazała, że już po wniesieniu pozwu w elektronicz­nym postępowaniu upominawczym strona pozwana w dniu 22 grud­nia 2014 r. wpłaciła na poczet dochodzonej należności kwotę 3.000,00 zł, w dniu 23 stycz­nia 2015 r. wpłaciła 2.000,00 zł, następnie w dniu 19 czerwca 2015 r. strona pozwana wpłaciła kwotę 7.660,97 zł. Wobec dokonanych wpłat cała należność została spłacona.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wskazała, że wobec dokonania wpłat domagała się zasądzenia odsetek ustawowych od kwot i za okresy czasu wskazane we wstępie pisma procesowego (k. 36 – 37).

W piśmie procesowym wniesionym w dniu 07 października 2015 r. (data od­da­nia prze­syłki w placówce pocztowej operatora pocztowego obowiązanego do świadcze­nia usług powszechnych) T. (...)spółka z ograniczoną od­po­wiedzialnością sprecyzowała żądanie pozwu w ten sposób, że wniosła o za­sądzenie kwoty 1.216,58 zł (słownie: jeden tysiąc dwieście szesnaście zło­tych pięćdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia złożenia zmo­dyfikowanego pozwu z dnia 02 lipca 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztów sądowych w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 2.400,00 zł jednocześnie cofając pozew o zapłatę kwoty 12.660,97 zł i zrzekając się rosz­czenia w tym zakresie.

Na uzasadnienie strona powodowa wskazała, że kwota 1.216,58 zł stano­wiła skapitalizowane odsetki od następujących kwot:

⚫

12.660,97 zł za okres od dnia 04 czerwca 2015 r. (w rzeczywistości od dnia 04 czerwca 2014 r. – przypis Sąd Rejonowy w Tarnowie) do dnia 22 grudnia 2014 r.,

⚫

9.660,97 zł za okres od dnia 23 grudnia 2014 r. do dnia 23 stycznia 2015 r.

⚫

7.660,97 zł za okres od dnia 24 stycznia 2015 r. do dnia 19 czerwca 2015 r.

Nadto strona powodowa wniosła o zasądzenie kosztów procesu wskazu­jąc, że zapłata należności głównej nastąpiła po wytoczeniu powództwa (k. 60 – 61).

Na zarządzenie z dnia 14 marca 2016 r. strona pozwana została we­zwana do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty na urzędowym formularzu pod­pisanym przez osobę umocowaną jednoosobowo lub osoby umocowane łącznie do działania w imieniu strony pozwanej przed sądami w terminie 2 tygo­dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorami zwrotu pisma wniesionego po u­pływie wyznaczonego terminu, pominięcia zarzutów i twierdzeń oraz oddalenia wniosków dowodowych zgłoszonych po upływie wyznaczonego terminu a także uznania okoliczności faktycznych wskazanych w pozwie za przyznane (k. 68, k. 70, k. 72).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wezwaniu nie zadośćuczyniła i sprzeciwu na formularzu SP nie wniosła.

II

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił następujący stan fak­tycz­ny:

W dniu 19 marca 2014 r. (...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością złożyła zamówienie na produkty w T. (...)spółce z o­graniczoną odpowiedzialnością.

Dowód: odpis pisemnego zamówienia – k. 48.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako sprze­dawca zawarła ze (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowę sprzedaży towarów w postaci wyrobów armaturowych. W związku z za­warciem umowy sprzedaży T. (...)spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością wystawiła (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialno­ścią w dniu 04 kwietnia 2014 r. fakturę VAT numer (...). Cena sprzedaży została wskazana w wystawionej fakturze VAT na kwotę 16.160,97 zł a ter­min zapłaty ceny sprzedaży okre­ślony został na dzień 03 czerwca 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 03 czerwca 2014 r. – k. 49.

W piśmie z dnia 09 lipca 2014 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością skierowała do (...) spółki z ograniczoną od­powiedzialnością wezwanie do zapłaty kwoty w łącznej wysokości 27.670,08 zł w tym kwoty 16.160,97 zł z tytułu umowy sprzedaży stwierdzonej fakturą VAT numer (...).

Dowód: odpis pisemnego wezwania do zapłaty – k. 50.

Na dzień 02 grudnia 2014 r. (...) spółka z ograniczoną odpo­wiedzialnością zalegała wobec T. (...)spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością z zapłatą kwoty 12.660,97 zł wynikającej z faktury numer (...) z dnia 04 kwietnia 2014 r. tytułem ceny sprzedaży.

Dowód: wydruk przeglądu rozrachunku – k. 51.

Bezsporne w sprawie było to, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 22 grudnia 2014 r. dokonała wpłaty kwoty 3.000,00 zł na rachunek bankowy T. (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialno­ścią (k. 9 – 12, k. 36 – 37, k. 52). Strony zgodnie przyznały również, że w dniu 23 stycznia 2014 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonała na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wpłaty kwoty 2.000,00 zł (k. 9 – 12, k. 36 – 37, k. 52).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił ponadto, że w dniu 19 czerwca 2015 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wpłaciła na rachu­nek bankowy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dalszą kwotę, tj. 7.660,97 zł. W treści opisu wskazano, iż była to zapłata za fakturę (...).

Dowód: wydruk obrotów na koncie – k. 53.

Powyższy stan faktyczny sprawy został uznany w znikomej części za bezsporny na podstawie art. 229. k.p.c.

Strony zgodnie przyznały, że (...) spółka z ograniczoną od­powiedzialnością w dniu 22 grudnia 2014 r. dokonała wpłaty kwoty 3.000,00 zł na rachunek bankowy T. (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialno­ścią, zaś w dniu 23 stycznia 2014 r. dokonała kolejnej wpłaty w kwocie 2.000,00 zł.

Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez obydwie strony
w sprze­ciwie od nakazu zapłaty wniesionym na etapie elektronicznego postępo­wania upominawczego oraz w dalszym piśmie procesowym stro­ny powodowej. Jako, że przyznanie powołanych okoliczno­ści wy­nikających z o­świad­czeń obu stron nie budziło w świetle przeprowadzo­nego po­stępowania do­wo­dowego wąt­pliwo­ści, o­koliczności te zostały uznane za prawdziwe. Dlate­go też, zważywszy na za­sadę wyrażoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał za rzeczywi­ście zaist­niałe.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w części na podstawie odpi­sów dokumentów oraz wydruków zgromadzonych w toku po­stępowania do­wo­dowego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz for­mie.

Dowody tak z odpisów dokumentów jak i z wydruków sąd uznał w ca­łości za autentyczne i wia­ry­godne. Żadna ze stron ich nie kwestio­nowała, tak pod względem popraw­ności formal­nej jak i materialnej. Nie u­jawniły się też ja­kie­kol­wiek okoliczności podwa­żające moc dowo­dową tych dokumen­tów, które na­leża­łoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzy­stają do­ku­menty urzę­dowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i złożenia zawartego w nim oświadcze­nia przez o­sobę, która podpi­sała dokument prywatny ( vide: T. Ere­ciński, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Ko­men­tarz. Część pierwsza. Postę­powanie roz­poznaw­cze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczające. Tom 1”, wydanie 2, Wy­dawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­cińskie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzru­szone. Dokumenty prywatne stanowiły do­wód te­go, że o­soby, które je podpi­sa­ły, zło­ży­ły oświad­czenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.). Wy­druki natomiast stanowiły dowód co do istnienia za­pisu kom­pute­ro­wego o określonej treści, która została w nich za­warta, w chwili doko­nywania wydruku (k. 309. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.) ( vide: wyrok Sądu Apelacyj­nego w Krakowie z dnia 08 lutego 2013 r., sygn. akt I ACa 1399/12, nie publ., LEX numer 1362755).

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania za strony osób wchodzą­cych w skład organów uprawnionych do reprezentowania osób praw­nych, będących stronami niniejszego postępowania, gdyż zgło­szone pozostałe środki dowodowe pozwoliły w wystarczającym stopniu wyjaśnić fakty istotne dla rozstrzy­gnięcia sprawy (art. 299. k.p.c. w zw. z art. 227. k.p.c.) a ponadto żadna ze stron takiego środka dowodowego nie zaofero­wała.

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo w zakresie, w jakim zostało zmienione, okazało się zasadne w całości, przy czym w tej części, w jakiej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością cofnęła pozew, postępowa­nie należało umorzyć.

Strona powodowa Tasta Armatura spółka z ograniczoną odpowiedzial­no­ścią wystą­piła z żądaniem zasądzenia od strony pozwanej (...) spół­ki z ograniczoną odpowiedzialnością na swoją rzecz kwoty 12.660,97 zł na podsta­wie art. 535. § 1. k.c. oraz art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 12.660,97 zł od dnia 04 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty w oparciu o art. 359. § 1. i § 2. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c.

Następnie w związku z wpłatą przez stronę pozwaną już po wniesieniu pozwu łącznie kwoty 12.660,97 zł strona powodowa zmieniła żądanie pozwu
w ten sposób, że cofnęła powództwo o zapłatę kwoty 12.660957 zł żądając
w za­mian zasądzenia ostatecznie kwoty 1.216,58 zł na podstawie art. 535. § 1. k.c. oraz art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. wraz z odsetkami ustawo­wymi liczonymi od kwoty 1.216,58 zł od dnia 10 lipca 2015 r. do dnia zapłaty w oparciu o art. 359. § 1. i § 2. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c. i art. 482. § 1. k.c.

Zgodnie z art. 535. § 1. k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobo­wiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a ku­pujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stosownie do brzmienia art. 471. k.c. dłużnik obowiązany jest do napra­wienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowią­zania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem o­ko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Po myśli art. 476. k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świad­czenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wy­padku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczno­ści, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wy­nikłej ze zwłoki.

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny spo­sób o­kreślona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świad­czenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odse­tek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481. § 2. zd. I. k.p.c.).

Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy (art. 482. § 1. k.c.).

Norma art. 535. § 1. k.c. zawiera regulację statu­ują­cą umowę sprzedaży, o­kre­śla elementy przedmiotowo istotne ( essentialia negotii) umowy sprzedaży o­raz zasadnicze obo­wiązki stron umowy sprzedaży. Stosownie do brzmienia te­go przepisu umowa sprzedaży pozostaje umową konsensualną, tj. dochodzi do skutku w wyniku o­sią­gnięcia porozumienia przez kontrahentów, jest umową dwustronnie zobo­wią­zu­jącą, odpłatną oraz wzajemną, gdyż świadczenie jednej strony umowy sprze­daży ma stanowić ekwiwalent świadczenia drugiej strony.

Podstawowymi obowiązkami sprzedawcy wynikającymi z u­mowy sprze­daży jest przeniesienie na kupującego własności sprzeda­wanej rzeczy i jej wy­danie kupującemu natomiast na kupującym ciąży obowią­zek odebrania sprze­danej rzeczy i zapłaty umówionej ceny. Obowiązki te statu­owane zostały
w prze­pisie art. 535. § 1. k.c.

Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych należało stwierdzić, że po­mię­dzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością do­szło do zawar­cia umowy zawiera­jącej elementy przedmioto­wo istotne właściwe dla umowy sprze­da­ży,
w wy­niku której strona powodowa zobowiązała się sprzedać stronie pozwanej towary. W wyniku zawartej umowy strona powodowa w całości wykonała swe obo­wiązki, tj. dostarczyła kupującemu rzeczy ruchome, czego nie można po­wiedzieć o stronie pozwanej. Umowa obligowała stronę po­zwaną do zapłaty ce­ny za sprzedane jej towary. (...) spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością do dnia wniesienia pozwu nie uczyniła w całości zadość w sposób nale­żyty swe­mu pod­stawowe­mu obo­wiązkowi. O ile bowiem sprzedawca wy­wiązał się ze swych obowiązków w całości, to kupu­jący nie zrealizował ciążą­cego na nim obo­wiązku, tj. nie zapłacił całej ceny za sprze­dany mu i dostarczo­ny towar. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zobowią­zania swe­go należycie nie wyko­nała, gdyż w chwili wniesienia pozwu nie zapła­ciła całej należności wynikającej z faktury VAT numer (...) zalega­jąc z zapłatą kwoty 12.660,97 zł oraz nie spełniła swego świad­cze­nia w postaci zapłaty odsetek ustawowych od kwoty wskazanej w fakturze do dnia poprze­dzającego dzień wniesienia pozwu wobec braku zapłaty ceny sprzedaży w ter­minie.

Nie spełniając aż do dnia wniesienia pozwu świad­czenia w postaci za­płaty całej ceny za sprzedany i dostarczony towar strona pozwana sprzenie­wierzyła się nie tylko obowiązkowi kupujące­go sformułowa­nemu w art. 535. § 1. k.c., tj. po­legającemu na zapłacie umó­wionej ceny, ale i zasa­dzie leżącej u pod­walin prawa zo­bo­wiązań, zgodnie z któ­rą pacta sunt servanda. Skoro bowiem po­zwana spółka zdecydowała się za­wrzeć umowę, w ramach której kupiła to­wary, a rezultat umowy został osiągnięty, tj. zo­stały jej one dostarczone i wyda­ne przez stronę powodową, to obowiązana była również do spełnienia swego wzajem­nego świad­czenia, pole­ga­ją­ce­go na zapłacie sprzedawcy umówio­nej ceny. Inne roz­wiązanie w postaci braku spełnienia świadczenia z ty­tułu zawartej przez stronę po­zwaną umowy sprzedaży doprowadzi­łoby do zdestabili­zo­wa­nia pew­ności ob­rotu. Usankcjonowanie takiego stanu rze­czy spowodowało­by trudne do przyjęcia konse­kwencje. Brak przy tym dowodu, aby strona powo­dowa za­mie­rzała zwol­nić pozwaną spółkę z długu, skoro nie tylko wzywała ją do zapłaty, ale wskazywała rów­nież wy­sokość jej zobowiązania, ostatecznie zaś wystąpiła ze stosownym po­wódz­twem. O tym natomiast, że występujący z po­zwem pod­miot legitymowany był do do­chodzenia zapłaty ceny za sprzedaż to­warów, prze­ko­nywała treść art. 535. § 1. k.c. (...) spółka z o­gra­ni­czo­ną odpowiedzialnością nie uczyniła przy tym użytku z żad­nego z upraw­nień z tytułu umowy sprzedaży, z których skorzystanie pozwoliłyby uz­nać, że nie popadła w zwłokę ze spełnie­niem swego świadczenia. W szcze­gól­ności nie podniosła żadnych za­istniałych w rze­czywistości zarzutów wzglę­dem u­praw­nienia sprze­daw­cy, które u­za­sadnić mo­głyby powstrzymanie się przez ku­pują­cego z zapłatą ceny, czy też zapła­tę ceny z u­chybieniem umow­nego termi­nu.

Zważywszy przy tym na zaoferowane przez strony i przeprowadzone do­wody nale­ża­ło przy tym stwierdzić, iż okoliczności uzasadniających w jaki­kol­wiek sposób uchybienie terminowi zapłaty z tytułu zawartej umowy sprzeda­ży strona pozwana nie wykazała zaś „reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spo­czywa on na stronie powo­do­wej. Jeżeli strona powodowa udowod­niła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasad­nia­ją­cych jej zdaniem oddalenie powództwa” (tak Sąd Najwyż­szy w wyro­ku z dnia 20 kwietnia 1982 r., sygn. akt I CR 79/82, nie publ., LEX nr 8416). Jeżeli zatem T. (...)spółka z ogra­niczoną odpowie­dzialnością przedstawiła środki dowodowe w po­staci odpisów doku­men­tów prywatnych oraz wydruków, któ­rych treść uzasad­niała roszczenie, to (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powinna przy­najm­niej podważyć prawdzi­wość wniosków wynikających z odpi­sów tych doku­mentów przedstawionych w toku postępowa­nia przez stro­nę po­wodową, co spowo­dowałoby, iż ciężar dowodu znów spocząłby na stronie po­wodowej zgod­nie z tre­ścią art. 6. k.c.

Zarzut strony pozwanej co do oddalenia powództwa nie mógł zostać u­w­zględniony. Okoliczność podnoszona w sprzeciwie, że strona powodowa nie po­wołała żadnego dowodu na potwierdzenie swych twierdzeń w tym podstawy stosunku cywilnoprawnego oraz prawidłowego wykonania świadczenia przez stro­nę powodową była całkowicie chybiona. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako kupujący za­warła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością jako sprze­dawcą umowę sprzedaży i że spełniła swoje świadczenie częściowo przed wniesieniem pozwu a częściowo już po dniu wy­toczenia powództwa, co nastą­piło w dniu 09 grudnia 2014 r. W dniu 22 grudnia 2014 r. strona pozwana zapła­ciła bowiem na rzeczT. (...)spółki z ograniczoną odpowie­dzialnością kwotę 3.000,00 zł wynikającą z faktury VAT numer (...), w dniu 23 stycznia 2015 r. kwotę 2.000,00 zł, a następnie w dniu 19 czerwca 2015 r. kwotę 7.660,97 zł. Okoliczności w postaci dokonanych wpłat na poczet pozosta­łej do uiszczenia ceny sprzedaży najlepiej przemawiały za tym, że pierwotne żądanie pozwu było jak najbardziej zasadne. Co więcej dokonanie tych wpłat na poczet ceny sprzedaży po terminie jej zapłaty przemawiało także za zasadno­ścią powództwa o zapłatę wyliczonych kwotowo odsetek z tytułu opóźnienia
w zapłacie ceny sprzedaży.

Przytoczony wyżej in extenso przepis art. 471. k.c. normuje zasadę odpo­wiedzialności dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zo­bowiązania zwanej odpowiedzialnością kontraktową. Odpowiedzialność sta­tuowa­na art. 471. k.c. uzależniona została od zaistnienia kumulatywnie kilku przesła­nek a mianowicie niewykonania zobowiązania bądź też nienależytego wy­kona­nia zobowiązania, szkody powstałej w wyniku niewykonania bądź też nie­nale­żytego wykonania zobowiązania, związku przyczynowego pomiędzy nie­wykona­niem bądź też nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą oraz winy dłużnika.

Ciężar udowodnienia zaistnienia trzech spośród czterech przesłanek odpo­wiedzialności powszechnie zwanej kontraktową spoczywa na wierzycielu. Na­wet jednak ich udowodnienie nie gwarantuje definitywnego przypisania od­po­wiedzialności dłużnika z tego tytułu. Po stronie dłużnika bowiem zgodnie
z brzmie­niem części końcowej art. 471. k.c. ( verba legis art. 471. in fine k.c.: „…chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem oko­licz­ności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”) istnieje możliwość egzo­neracji, tj. wykazania, że nie ponosi on odpowiedzialności za niewykonanie bądź też nienależyte wykonanie zobowiązania w szczególności poprzez przed­stawienie o­ko­liczności, z których wynikać będzie, że niewykonanie bądź też nie­na­leżyte wy­konanie zobowiązania było następstwem sytuacji, za którą nie po­no­si odpowiedzialności.

Fakt braku zapłaty przez (...) spółkę z ograniczoną odpowie­dzialnością aż do dnia wniesienia pozwu T. (...)spółce z ograniczoną od­powiedzialnością części środ­ków pie­nięż­nych w wyso­kości dopełniają­cej całą należną z tego tytułu sumę objętej żądaniem pozwu a stanowią­cej kwotę ceny sprzedaży pozostałą do zapłaty z ty­tułu sprzeda­ży do­pro­wa­dził do konkluzji, że ku­pujący popadł względem sprzedawcy w zwłokę w wy­konaniu zobowiązania z u­mowy sprzedaży za­wartej z T. (...)spółką z ograni­czoną odpowie­dzialno­ścią. Wnio­sek taki naka­zywało przy­jąć brzmienie art. 471. k.c. T. (...)spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością nie otrzymała środ­ków pie­nięż­nych od (...) spółki z ograniczoną odpo­wiedzialnością w takiej wy­sokości, w jakiej została ustalona cena zgodnie z umową sprzedaży
i w fak­turze VAT wystawionej z tytułu sprzedanych rze­czy aż do dnia wniesienia po­zwu nie licząc zapłaty, które nastąpiły już po wnie­sieniu pozwu. Jeśli zatem po­mimo ist­nienia umowy sprzedaży i o­bowiązku ku­pującego zapłaty umówionej ceny, kupujący takiej ceny nie płaci w odpowied­niej kwocie i termi­nie, to jako dłużnik sprzedawcy z tego tytułu po­pada co naj­mniej w opóź­nienie i powoduje po­wstanie szkody w mieniu sprze­dawcy, którego majątek nie po­większa się na skutek braku fi­zycznego uzyska­nia środków pie­niężnych w od­powiedniej wyso­kości. Nie­nale­żytym wykonaniem zobowią­zania pozostawał zatem sam stan zwłoki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w wyko­naniu zobo­wiązania z zawar­tej umowy sprzedaży sprowadzający się do zapłaty w ca­ło­ści ceny. Dłużnik zaś do­puszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w ter­minie, a je­żeli termin nie jest oznaczony, gdy nie speł­nia świadczenia nie­zwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela, przy czym nie doty­czy to wypadku, gdy opóźnienie w speł­nieniu świadczenia jest następ­stwem okoliczności, za któ­re dłużnik od­po­wie­dzialności nie ponosi (art. 476. k.c.). Oko­liczność ta zaś oznaczała, że dłużnik nie wykonał zobowią­zania w tej części z przyczyn leżą­cych po jego stronie, zaś wniosek taki nakazywała przy­jąć treść art. 471. k.c.
w zw. z art. 476. k.c. Do­mniemania prawne statuowane po­woła­nymi przepisami art. 471. k.c. i art. 476. k.c. obcią­żały dłużnika oraz na­kazywały przyjąć, że nie dotrzy­mując terminu zapłaty po­zostawał w zwło­ce nie zaś w opóźnieniu.

Zważywszy na ustalony stan faktyczny i powyższe rozważania a także brzmienie art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 535. § 1. k.c. pozostawało stwierdzić, że stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. T. (...)spółka z ograniczoną odpowie­dzialnością mogła zasadnie doma­gać się względem (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wykonania zo­bowiązania z u­mowy sprze­daży. U­praw­nienie T. (...)spółki z ograni­czoną odpo­wiedzialno­ścią z ty­tułu nienależytego wy­konania zo­bowiązania przez kupujące­go sprowa­dzało się za­tem do możliwo­ści żądania wykonania przez (...) spół­kę z ograniczoną odpowie­dzialnością umowy sprze­daży poprzez za­płatę nieu­isz­czonej do­tychczas ceny jak i do możliwości żądania naprawienia szkody z ty­tu­łu zwłoki poprzez zapłatę odsetek ustawo­wych.

Co do rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia odsetek od należności głów­nej to stwierdzić nale­żało, że zobowiązanie kupującego do zapłacenia umówio­nej ceny było zo­bowiązaniem terminowym. Obo­wiązek za­płaty ceny powstał bo­wiem w chwili określonej zgodnie z treścią umowy sprze­daży i faktury VAT jako termin płatności. Termin spełnienia takiego świad­czenia został zatem ozna­czo­ny przez czynność prawną sta­tu­o­wa­ną prze­pisem art. 535. § 1. k.c. W przed­miotowym przypadku kwota należna tytu­łem ceny sprzedaży towarów, winna zo­stać wypłacona w terminie wynikającym z umowy sprze­daży i treści faktury VAT. Strona po­wo­dowa zażądała zasą­dzenia odsetek od rosz­cze­nia objęte­go żą­daniem pozwu, czyli od kwoty wyliczonej w związku z wpłatami dokonanymi już po terminie zapłaty tytułem ceny oraz ostatecznie od skapi­talizowa­nych od­setek za zamknięte okresy czasu. Skoro zatem zapłata należności wy­nikają­cej z faktury numer (...) na­stąpiła już w toku procesu, to strona po­wo­dowa zasadnie cofnęła po­wództwo o zapłatę kwoty 12.660,97 zł, żądając za­są­dzenia w ramach należności głównej kwoty, na którą złożyły się skapitalizo­wane przez stronę powodową odsetki od nieuiszczonej na jej rzecz w termi­nie pozo­stałej należności z tytułu ceny sprzedaży w kwocie 12.660,97 zł od dnia wyma­gal­ności ceny sprzedaży wynikającej z faktury VAT do dnia zapłaty części na­leż­no­ści kwoty 3.000,00 zł w dniu 22 grudnia 2014 r. oraz zasądzenia odse­tek od kwoty 9.660,97 zł od dnia 23 grudnia 2014 r. do dnia dokonania przez stronę pozwaną kolejnej wpłaty w kwocie 2.000,00 zł w dniu 23 stycznia 2015 r.,
a także skapitalizowanych odsetek od pozostałej kwoty 7.660,97 zł od dnia 24 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty, tj. 19 czerwca 2015 r. W tym bowiem za­kresie, w jakim zapłata ceny sprzedaży następowała po terminie, strona powo­do­wa ja­ko sprzedawca była władna do­prowadzić do kapitalizacji odsetek.

Dokonywanie wpłat przez stronę pozwaną w toku procesu doprowadziło je­dynie do tego, że odsetki od wpłaconych kwot tytułem należności głównej uzy­skały samodzielny byt prawny i mogły być dochodzone jedynie za zamknięty okres czasu, tj. od pierwszego dnia po terminie zapłaty do dnia rzeczywistej za­płaty włącznie ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 maja 2013 r., sygn. akt I ACa 407/13, nie publ., LEX nr 1386289). Ponadto takie działanie strony pozwanej wymusiło niejako na stronie powodowej odpowiednio cof­nięcie powództwa w całości w zakresie żądania głównego oraz odpowiednie mo­dyfikacje w zakresie żądania zasądzenia odsetek albowiem, jeżeli powód po spełnieniu świadczenia przez pozwanego po doręczeniu pozwu nie cofnąłby po­zwu, sąd oddaliłby wówczas powództwo. Sąd Najwyższy wskazał, iż w przy­pad­ku gdy pozwany zaspokoił roszczenia powoda w toku procesu i jeżeli powód nie cofnie wówczas pozwu, a więc nie dojdzie do umorzenia postępowania, to
w dal­szym ciągu istnieje żądanie rozpoznania sprawy i orzeczenia o przedsta­wio­nym sporze. Samo zaspokojenie roszczenia bez cofnięcia pozwu wywołuje skutki materialnoprawne, prowadzące do oddalenia powództwa z powodu jego bezzasadności i nie zachodzi tutaj przeszkoda w merytorycznym rozpoznaniu sprawy. Skoro zatem strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 02 lipca 2015 r. cofnęła powództwo w zakresie spełnionego przez stronę pozwaną świadczenia, nie mogło dojść do oddalenia powództwa i przegrania sprawy przez powodową spółkę ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. akt III CZP 119/13, publ. OSNC 2015 r., nr 1, poz. 1). Dodatkowo w orzecznictwie wskazano, że cofnięcie pozwu traktowane jest zasadniczo jako przegranie sprawy. Wyjątek od tej zasady zachodzi wówczas, gdy cofnię­cie to wywołane było zaspokojeniem roszczenia powoda w toku procesu ( vide: posta­nowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2003 r., sygn. akt I ACz 6/03, publ. OSA 2003 r., nr 9, poz. 40).

Oznaczało to, że w razie gdy powód cofnął pozew, ponieważ pozwany za­spokoił jego roszczenie w toku procesu, powód nie ma obowiązku zwrotu po­zwanemu kosztów procesu. Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Bia­łymstoku ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 li­stopada 1995 r., sygn. akt I ACz 366/95, publ. OSA 1996 r., nr 7 – 8, poz. 34), podnosząc, że jeżeli pozwany, pomimo wcześniejszych wezwań go do spełnienia świadczenia, spełnia je dopiero po wytoczeniu powództwa, to z re­gu­ły uznać należy, że dał on w ten sposób powód do wytoczenia sprawy i zgodnie z odpowiednio stosowaną zasadą słuszności z art. 101. k.p.c. powinien ponieść jej koszty także w przypadku umorzenia postępowania na skutek cof­nięcia po­zwu. W takim przypadku przepis art. 203. § 2. k.p.c. nie będzie miał zastosowa­nia.

Istota kapitalizacji odsetek sprowadza się do połączenia szeregu świad­czeń jednostkowych z sumą świadczenia pieniężnego, w stosunku do którego by­ły one ustalone. Odbiera to zobowiązaniu świadczenia odsetek charakter o­kre­sowy. Wierzycielowi przysługuje wówczas prawo pobierania odsetek za o­póź­nienie od sumy zwiększonej o zaległe odsetki (por. L. Stecki „Opóźnienie
w wykonaniu zobowiązań pieniężnych”, Poznań 1970 r., s. 220). Kapitalizacja od­setek polega zatem na wyliczeniu sumy na podstawie znanej stopy procen­towej i okresu czasu. Kapitalizacja odsetek występuje też, jako odrębna katego­ria prawna, polegająca nie tylko na zsumowaniu, ale i dodaniu jej do kwoty ka­pita­łu, a jednocześnie poddaniu skapitalizowanej kwoty oprocentowaniu. We­dług prawa materialnego kapitalizacja odsetek następuje, gdy strony po po­wsta­niu zaległości zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy lub gdy uczynił to powód w chwili wytoczenia powództwa ( vide: uchwała składu sied­miu sędziów Sądu Najwyższego z 21 października 1997 r., sygn. akt III ZP 16/97, publ. OSNP 1998 r., nr 7, poz. 204).

Zmodyfikowane powództwo o zapłatę kwoty 1.216,58 zł podlegało uw­zględnieniu, na którą to kwotę składały się odsetki usta­wowe wyliczone zgodnie z żądaniem pisma strony powodowej z dnia 02 lipca 2014 r., tj. od

⚫

kwoty 12.660,97 zł od dnia 04 czerwca 2014 r. do dnia 22 grudnia 2014 r. włącz­nie a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 3.000,00 zł,

⚫

kwoty 9.660,97 zł od dnia 23 grudnia 2014 r. do dnia 23 stycznia 2015 r. a więc do dnia spełnienia kolejnej części świadczenia w kwocie 2.000,00 zł oraz

⚫

od kwoty 7.660,97 zł od dnia 24 stycznia 2015 r. do dnia 19 czerwca 2015 r. a więc do dnia spełnienia pozostałej części świadczenia w kwo­cie 7.660,97 zł,

a zatem w każdym przypadku od dnia następującego po dniu terminu płatności ceny sprzedaży do dnia dokonania zapłaty przez stronę pozwanego, co w su­mie dawało kwotę 1.225,49 zł tytułem odsetek naliczonych w oparciu o kalkula­tory odsetkowe do­stępne w programach tak Lex jak i Legalis. W tym bowiem zakresie, w jakim zapłata ceny sprzedaży następowała po terminie, strona po­wodowa jako sprze­dawca była władna do­prowadzić do kapitalizacji odsetek.

Tym sposobem kwota skapitalizowanych odsetek od kwot wpłacanych na zaspokojenie ceny sprzedaży wymienionej w fakturze VAT kolejno w dniach 22 grudnia 2014 r., 23 stycznia 2015 r. i 19 czerwca 2015 r. wynosiła łącznie kwotę 1.225,49 zł i ta kwota winna zostać zażądana zamiast dotychczasowej należno­ści głównej. Od tej też kwota strona powodowa zasadnie zażądała zasądzenia odsetek od dnia wyto­czenia powództwa, tj. w tym przypadku wniesienia pisma modyfikującego żądanie pozwu i sąd to żądanie uwzględnił z tym, że zasądził kwotę 1.216,58 zł nie wychodząc ponad żądanie pozwu.

Źródłem roszczenia odsetkowego zgodnie z hipotezą art. 359. § 1. k.c. pozostają czynność prawna, ustawa, orzeczenie sądu jak i decyzja właściwego or­ganu, przy czym o ile wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Ustawowym źródłem powstania wierzytelności z tytułu zapłaty odsetek za opóźnienie pozostawał powołany wyżej przepis art. 481.§ 1. k.c. Z kolei przepis art. 481. § 1. zd. II. k.c. wskazywał na wysokość odsetek z tytułu opóź­nienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego, które w takiej sytuacji należały się w wysokości ustawowej.

Ustawowe źródło powstania wierzytelności z tytułu zapłaty odsetek za o­późnienie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty znajdowało z kolei opar­cie w ustawie z dnia 08 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach han­dlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 684), choć do dnia 31 grudnia 2015 r. zgodnie z brzmieniem art. 56. ustawy z dnia 09 października 2015 r. o zmia­nie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych u­staw (Dz. U. 2015 r., poz. 1830) do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniej­szej ustawy stosować należało się przepisy dotychczasowe.

I tak stosownie do treści obowiązującego od dnia 01 stycznia 2016 r. art. 4a. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych do transakcji han­dlowych nie stosuje się przepisu art. 481 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

W myśl przepisu art. 7. ust. 1. w transakcjach handlowych z wyłączeniem transakcji w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi bez we­zwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlo­wych, chyba, że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalno­ści świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie nastę­pujące warunki:

1)  wierzyciel spełnił swoje świadczenie;

2)  wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Jako że cena sprzedaży nie została zapłacona w całości, w związ­ku
z czym zapłata ceny nie nastąpiła w terminie wynikającym z u­mowy za­wartej przez strony jak i z faktury VAT wystawionej w związku ze sprzedażą i z tego tytułu strona powodowa była uprawniona do uzyskania swoistego odszkodowa­nia w postaci odsetek ustawowych obliczo­nych od części ceny, która nie zosta­ła zapłacona w termi­nie zapłaty i za okres od dnia wymagalno­ści do dni spóź­nionego spełnienia świadczenia pieniężne­go, toteż sąd zasądził odsetki usta­wo­we od kwot wska­zanych przez stronę powodową zgodnie z żą­daniem po­zwu, tj. od kwoty 1.216,58 zł od dnia 10 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz dalsze odsetki ustawowe za opóź­nienie w transak­cjach handlowych liczo­ne od kwoty 1.216,58 zł począwszy od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Strony nie wskazały bo­wiem, że w u­mowie sprzedaży uzgodniły odsetki za o­póź­nienie w innej wysoko­ści z tytułu opóź­nienia w za­płacie ceny aniżeli usta­wo­we. Także strona powodowa nie żądała zasądzenia odsetek w innej wyso­kości. Nie budziło także wątpliwości, że umowa sprzedaży zawarta po­między strona­mi, z której wywodziła się wierzytelność (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, pozostawała transakcją handlową w rozu­mie­niu art. 4. pkt 1) ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, skoro w jej ra­mach nastąpiło odpłatna dostawa towarów, a strony umowy sprzedaży zawarły ją
w związku z wyko­nywana przez każdą z nich działalnością.

Strona powodowa cofnęła powództwo o zapłatę kwoty 12.660,97 zł. Z te­go też względu postępowanie w tym zakresie należało umorzyć. Zgodnie bo­wiem z art. 355. § 1. k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępo­wa­nia, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub, jeżeli wydanie wy­roku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. W myśl art. 203. § 1. k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpo­częcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. W niniejszej sprawie strona powodowa w piśmie pro­ceso­wym z dnia 02 lipca 2015 r. cofnęła powództwo w zakresie kwoty 12.660,97 zł
i zrzekła się w tym za­kresie roszczenia. Skoro zatem czynność ta dokonana zo­stała przed wydaniem wyroku w sprawie a nawet przed rozpoczę­ciem roz­pra­wy, zgoda strony pozwa­nej nie była konieczna. Ponieważ okolicz­ności sprawy nie wskazały, aby cofnię­cie pozwu w części było sprzeczne z pra­wem, zasada­mi współżycia społecz­nego albo zmierzało do obejścia prawa, brak było pod­staw do uznania, że to oświadczenie strony powodowej było nie­dopuszczalne
w myśl art. 203. § 4. k.p.c. Tym samym częściowe cofnięcie po­wództwa nastą­piło ze skutkiem praw­nym i postępowanie w tym zakresie nale­ża­ło umorzyć na podstawie art. 355. § 1. k.p.c.

Z uwagi na to, że strona powodowa wygrała proces a sąd częściowo u­morzył po­stępowanie na skutek cofnięcia powódz­twa przez stronę powodową
w następ­stwie zapłaty przez stronę pozwaną już w toku trwania po­stępowania przewa­żającej części świadczeń objętych żądaniem pozwu, zdecydo­wał sąd – po­stę­pując w myśl dyrektywy odpowiedzialności za wynik pro­cesu i za­sa­dy zwrotu kosztów niezbędnych i celowych – obciążyć stronę pozwaną całością kosz­tów po­stępowania.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 2.576,00 zł, składały się opłata od pozwu w kwocie 159,00 zł (pokwitowanie wpłaty na k. 2) oraz wyna­grodzenie profesjonalnego pełnomocnika strony powodowej określone we­dług stawki mi­ni­mal­nej obliczonej od warto­ści przedmiotu sprawy, tj. w kwocie 2.400,00 zł a także koszty opłaty skar­bo­wej od odpisu dokumentu stwier­dzają­cego u­stanowienie zawodowego pełno­mocnika procesowego strony powodowej w kwocie 17,00 zł (k. 38 – 39).

Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała.

Sąd postanowił obciążyć stronę pozwaną kosztami procesu w kwocie 2.576,00 zł związanymi z wnie­sieniem pozwu w elektronicznym postępo­waniu upominawczym przez za­wodowego pełnomocnika oraz zasądzić od niej tę kwotę tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony po­wodowej. Koszty procesu zasądzone na rzecz strony powodo­wej obejmowały zatem koszty zwią­zane z o­płatą od pozwu w postępowa­niu upominawczym w wysokości 159,00 zł oraz wynagrodzenie profesjo­nalne­go peł­nomocnika strony powodowej określone we­dług stawki minimal­nej obliczonej od wartości przedmiotu sprawy, tj. w kwocie 2.400,00 zł a także kwotę 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa procesowego.

Jednocze­śnie kwota 2.576,00 zł wskazana w punkcie III wy­roku od­po­wia­dająca całości kosztów postępowania poniesionych przez stronę powodo­wą musiała zostać ujęta w wy­rzecze­niu kończącym po­stę­powa­nie na za­sadzie uni­fikacji i koncentracji roz­strzygnię­cia o kosztach po­stę­powa­nia jako wyraz roz­strzygnięcia o całości kosztów procesu. Rozstrzygnięcie o kosztach postę­po­wa­nia powinno bowiem znaleźć wyraz w o­rze­czeniu kończącym postę­powa­nie
i dotyczyć co do zasady wszystkich kosz­tów powstałych w związku z prowa­dzo­nym postępowa­niem cywilnym. Wynikało to wprost z zasady unifi­kacji i za­sady koncentracji kosztów postępowania wyra­żonej w art. 108. § 1. k.p.c.

Obciążając stronę pozwaną kosz­tami postępowania kiero­wał się sąd wska­zanymi wyżej za­sadami zwrotu kosztów procesu podzielając przy tym po­gląd Są­du Najwyż­szego, że „obowiązek zapłacenia kosztów postępowania przez stro­nę przegry­wającą nie jest tylko automatycznym następstwem roz­strzygnię­cia sporu na korzyść przeciwnika, lecz uzasadnia ten obowiązek rów­nież i wina przegry­wa­jącego, polegająca na bezpodstawnym zmuszeniu prze­ciwnika do stawienia się przed sądem” (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 10 kwiet­nia 1935 r., sygn. akt C.I. 1814/34, publ. OSP 1936 r., poz. 49; za J. Gudow­skim, „Kodeks postę­powania cy­wilnego – tekst, orzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wydawnictwo Praw­nicze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 189, teza 3 do art. 98). Trudno przy tym mówić o tym, że częściowe umorzenie po­stępowania nastąpiło z winy strony powodowej, która wniosła pozew w po­stępo­waniu upominawczym i że to na niej spoczywał obowiązek poniesie­nia kosz­tów postępowania wywołanych wniesie­niem pozwu, także w tej części, w jakiej sąd umorzył postępowanie, skoro strona po­zwana już po wniesieniu po­zwu zde­cy­dowała się zapłacić pozostałą do zapłaty cenę sprzedaży spełniając w ten spo­sób świadczenie objęte żądaniem pozwu. Trafnie zaś stwierdził Sąd Najwyższy, że „umo­rze­nie postę­powania z art. 361 [355] k.p.c. samo przez się nie jest jed­no­znaczne z przegra­niem sprawy, dla­tego też roz­strzy­gnięcie o kosz­tach pro­cesu w takim przypad­ku za­leżne jest od przy­czyny, która spowodowała u­mo­rzenie postępowania. Jeżeli przyczyna umo­rze­nia po­stępo­wania została za­wi­niona przez stronę po­zwaną, ona będzie zobo­wiązana do pokrycia kosztów procesu wywołanych umorze­niem po­stę­po­wa­nia, w prze­ciw­nym zaś przypadku koszty te będzie mu­siała po­kryć strona powodo­wa” (tak Sąd Najwyższy w o­rzeczeniu z dnia 10 marca 1959 r., sygn. akt 3 CZ 37/59, publ. RPEiS 1960 r., nr 3, s. 291; za J. Gudowskim, „Kodeks postę­po­wania cy­wilnego – tekst, o­rzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wy­dawnictwo Praw­ni­cze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 191, teza 21 do art. 98).

Co więcej zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego „zaspokojenie przez stronę pozwaną roszczenia w toku procesu należy uznać za jednoznacz­ne z przegraniem sprawy przez stronę pozwaną; w tym przypadku stronie po­zwanej należą się koszty procesu tylko wtedy, gdy nie dała ona powodu do wytoczenia procesu” (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 lipca 1951 r., sygn. akt C 593/51, publ. OSN(C) 1952 r., nr 2, poz. 49; za J. Gudowskim, „Ko­deks postę­po­wania cy­wilnego – tekst, o­rzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wy­daw­nictwo Praw­ni­cze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 190, teza 11 do art. 98). Nie miało przy tym znaczenia dla oceny czy zaspokojenie powoda przez pozwanego po wniesieniu pozwu nastąpiło jeszcze przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu czy też już po doręczeniu odpisu pozwu, w obu bowiem przy­padkach pozwanego należało uznać za przegrywającego spór ( vide: uza­sadnienie orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1959 r., sygn. akt IV CZ 37/59, nie publ., LEX nr 1639905; za J. Gudowskim, „Kodeks postę­po­wania cy­wilnego – tekst, o­rzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wy­dawnictwo Praw­ni­cze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 191, teza 23 do art. 98).

Nie znalazł sąd podstaw do tego, aby kosztami procesu obciążyć w cało­ści stronę powodową na skutek zastosowania normy art. 276. ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015 r., poz. 978 z późn. zm.), zgodnie z którym otwarcie postępowania układowego nie wyłącza możliwości wszczęcia przez wierzyciela postępowań sądowych, administracyjnych, sądowo­administracyjnych i przed sądami polubownymi w celu dochodzenia wierzytelności podlegających umieszczeniu w spisie wierzytelności jednak koszty postępowania obciążają wszczynającego postępowanie, jeżeli nie było przeszkód do umieszczenia wierzytelności w całości w spisie wierzytelności.

Przede wszystkim strona powodowa nie miała wiedzy na temat tego, że wobec (...) spółki z ograniczoną odpowie­dzialnością otwarto po­stępowanie układowe, co nastąpiło już po wniesieniu pozwu i wydaniu nakazu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Co więcej, w kontekście treści sprzeciwu od nakazu zapłaty wniesionego przez stronę pozwaną, która zarzuci­ła, że roszczenie nie zostało udowodnione tak co do zasady jak i co do wysoko­ści, nie można było przy­jąć, że nie istniały przeszkody do umieszczenia całej wierzytelności objętej żąda­niem pozwu, w którymT. (...)spółka z o­gra­niczoną odpowiedzialnością domagała się stwierdzenia jej istnienia i zasą­dzenia, skoro strona pozwana zakwestionowała zasadność żądania zasądzenia kwoty objętej pierwotnym żądaniem pozwu. Wręcz przeciwnie sta­no­wi­sko strony pozwanej determinowało konieczność zastosowania ogól­nych reguł rządzą­cych kosztami procesu i zasądzenia zgodnie z nimi kosztów procesu na rzecz strony powodowej. Stanowisko strony pozwanej wyrażone we wnie­sio­nym przez nią sprzeciwie od naka­zu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym wskazywało, że jednak istniały przeszkody do umieszczenia całej wierzytelności wyrażonej w żądaniu pozwu w spisie wierzytelności, skoro strona pozwana kwestionowała tak samą zasadę jak i wysokość wierzytelności wskazanej w pozwie i w nakazie zapłaty, a to oznaczało, że dyspozycja art. 276. u­stawy Prawo restrukturyzacyjne nie mogła znaleźć zastosowania. Co więcej strona pozwana nie wykazała, aby został sporządzony spis wierzytelno­ści choć­by według wersji przedstawionej przez (...) spółkę z ograniczo­ną odpowiedzialnością jako dłużnika wraz wnioskiem o otwarcie postępowa­nia układo­we­go, który obejmowałby całą wierzytelność strony powodo­wej wskazaną w żą­da­niu pozwu w tym również w zakresie odsetek ustawo­wych liczonych zgod­nie ze zmodyfikowanym żądaniem pozwu.

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji, uznając powództwo na pod­stawie art. 535. § 1. k.c. oraz art. 477. § 1. k.c. i art. 476. k.c. w zw. z art. 471. k.c. jak i przy zasto­so­waniu pozosta­łych po­wołanych w u­zasadnieniu przepisów za zasadne.

Rozstrzygnięcie o odsetkach od zasądzonej wyrokiem kwoty znajdowało oparcie w brzmieniu art. 359. § 1. i § 2. k.c. w zw. z art. 481. § 1. i § 2. zd. I k.c. oraz art. 482. § 1. k.c. a w zakresie, w jakim odsetki zostały zasądzone po­cząwszy od dnia 01 stycznia 2016 r., w oparciu o art. 4. pkt 1), art. 4a. i art. 7. ust. 1. ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98. § 1. i § 3. k.p.c. w zw. z art. 99. k.p.c. oraz art. 100. zd. II. k.p.c. i w zw. z art. 108. § 1. k.p.c. i art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 19. ust. 2. pkt 2) w zw. z art. 18. ust. 1. i art. 13. ust. 1. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w sprawach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.) oraz w oparciu o § 6. pkt 5) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. roz­po­rządze­nia Ministra Spra­wie­dliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynno­ści rad­ców praw­nych oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów po­mocy prawnej u­dzie­lo­nej przez radcę prawnego ustano­wio­nego z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490
z późn. zm.) w zw. z § 21. rozporządzenia Ministra Sprawie­dliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców praw­nych (Dz. U. 2015, poz. 1804) a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 783 z późn. zm.).

SSR Michał Bień

Tarnów, dnia 02 czerwca 2016 r.