Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda i pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 27 stycznia 2015 r., sygn. akt IX GC 3116/12

I.  oddala obie apelacje;

II.  znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty wywołane wniesieniem obu apelacji.

Sygn. akt XXIII Ga 279/16

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 35 710,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 października 2012 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że strony łączyła umowa o wykonanie dzieła w postaci platformy internetowej i powódka uiściła na rzecz pozwanej kwotę 14 237,40 zł tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia. Następnie z uwagi na niewykonanie dzieła w terminie, powódka złożyła pozwanej oświadczenie o odstąpieniu od umowy.

Niniejszym pozwem powódka dochodziła od pozwanej zwrotu uiszczonej zaliczki w kwocie 14 237,40 złotych oraz zapłaty kary umownej w kwocie 21 472,80 zł, w związku z niewykonaniem projektu w ustalonym w umowie terminie.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że na podstawie zawartej umowy strony były zobowiązane do współdziałania, a możliwość wykonania umowy bez takiego współdziałania w ogóle nie istniała. Pozwana wskazała też, iż zarzut nie otrzymania przez powódkę „żadnego działa” oznacza, że powódka nie rozumie, iż przedmiotowe działo istnieje „w elektronicznym świecie” i że dopiero jego wywołanie poprzez kody sprawia, że dzieło możliwe jest do wykorzystania. Brak współdziałania powódki uniemożliwiał natomiast dalszą realizację dzieła.

Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2015r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie IX Wydział Gospodarczy zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 14 237,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 2 marca 2013 r. do dnia zapłaty (pkt. I), w pozostałej części oddalił powództwo (pkt. II), obciążył powódkę kwotą 470,13 zł tytułem zwrotu kosztów procesu pozwanej (pkt. III), nakazał pobrać od powódki na rzez Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie kwotę 736,25 tytułem wydatku (pkt. IV) oraz nakazał pobrać od pozwanej na rzez Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie kwotę 470,71 tytułem wydatku.

Rozpoznając spór Sąd Rejonowy ustalił, że powódka zawarła z pozwanym w dniu 19 października 2010 roku umowę, której przedmiotem było wykonanie przez pozwaną dzieła (projektu) obejmującego platformę internetową, program komputerowy oraz program licencyjny. Zgodnie z paragrafem 1 punkt 1.4 umowy strony zobowiązały się do ścisłej współpracy w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zawartej umowy. Pozwany zobowiązał się do wykonania umowy za wynagrodzeniem w kwocie 116.700 zł netto w terminie 6 miesięcy od daty zawarcia umowy. Ponadto strony w paragrafie 5 umowy zawarły postanowienia o karach umownych.

Następnie Sąd Rejonowy ustalił, że 4 listopada 2010 roku pozwana wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 14 237,10 zł tytułem pierwszej płatności przewidzianej w umowie z dnia 19 października 2010 roku. Powódka uiściła na rzecz pozwanej ww. kwotę.

Sąd Rejonowy ustalił również, że strony rozpoczęły współpracę nad realizacją projektu. W trakcie współpracy pomiędzy stronami powstał spór dotyczący niezbędnych do wykonania projektu matematycznych algorytmów przetwarzania wyników osoby badanej w teście na wynik końcowy, polegający na wskazaniu strony umowy odpowiedzialnej za wykonanie tych algorytmów. W związku z brakiem otrzymania od powódki algorytmów, pozwana przerwała prace na projektem.

Sąd Rejonowy powołując się na przeprowadzone w sprawie dowody, w tym dowód z opinii biegłego sądowego ustalił, że w czasie wykonywania dzieła zabrakło ze strony pozwanej wsparcia analityka i projektanta, gdyż pozwana nie dysponowała specjalistami do spraw analizy i projektowania systemów. W związku z brakiem po stronie pozwanej osoby spełniającej rolę informatyka-analityka nie została w konsekwencji sporządzona konieczna do wykonania projektu analiza systemowa przedprojektowa.

Sąd Rejonowy ustalił następnie, że 27 września 2011 roku powódka wezwała pozwaną do wykonania projektu w terminie do 7 października 2011 roku.

Z kolei w piśmie z 29 września 2011 roku pozwana wezwała powódkę do zaniechania naruszania istotnych postanowień umowy z dnia 19 października 2010 roku i przedstawienia pozwanej informacji pozwalającej na dokładne opisanie specyfikacji projektu i umożliwienie kontynuacji prac zgodnie z postanowieniami umowy zawartej między stronami.

W piśmie z dnia 10 października 2011 roku powódka złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 19 października 2010 roku a pismem z dnia 8 października powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 35 710,20 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 17 października 2012 roku tytułem niewykonania w terminie projektu będącego przedmiotem umowy z dnia 19 października 2010 roku. Na żądaną kwotę składała się zaliczka w wysokości 14 237,40 oraz kwota 21 472,80 zł tytułem kary umownej w związku z niewykonaniem przedmiotu umowy w terminie.

Sąd Rejonowy ustalił także, że pozwana pismem z dnia 31 października 2011 roku złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z 19 października 2010 roku.

Rozpoznając spór Sąd Rejonowy oparł się na dowodach przeprowadzonych w sprawie, w tym na dowodach z dokumentów, zeznaniach świadków i wydanej w sprawie opinii biegłego sądowego, który wskazując na konieczność współpracy obu stron umowy w procesie tworzenia projektu, oraz wskazując na obowiązki leżące po obu stronach wskazał, że obecność analityka po stronie wykonawcy jest rozwiązaniem standardowym i że to pozwana powinna skierować analityka do wykonania, wraz ze specjalistami powódki, algorytmów według potrzeb projektu.

Rozpoznając spór Sąd Rejonowy zważył, że zawarta między stronami umowa jest umową dzieło, o której stanowi przepis art. 627k.c. Sąd podkreślił, że strony do momentu wystąpienia sporu o wykonanie algorytmów matematycznych współpracowały przy wykonaniu umowy. Jednocześnie Sąd Rejonowy uznał, że pozwana jako podmiot trudniący się wykonywaniem tego typu projektów w ramach wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej winna była, zgodnie z art. 355 k.c., wykonać umówione dzieło z należytą starannością i w sposób profesjonalny, kierując tym samym do jego wykonania osobę, która zapewniłaby odpowiednie wsparcie analityczne, co zapobiegłoby wystąpieniu sporu pomiędzy stronami. Tym samym, w ocenie Sądu Rejonowego, pozwana ponosiła odpowiedzialność za przerwanie współpracy nad wykonaniem dzieła oraz powstanie zwłoki w jego wykonaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd Rejonowy uznał za skuteczne odstąpienie od umowy przez powodową spółkę, dokonane w piśmie z dnia 10 października 2011 roku. Odstąpienie to było zdaniem Sądu Rejonowego zgodne z punktem 5.2.a umowy, które to postanowienie umowne zgodne jest z treścią art. 635 k.c. Sąd Rejonowy wskazał też, że z uwagi na fakt, że oświadczenie od odstąpieniu od umowy uchyla jej skuteczność ex tunc, strony zwolnione są z obowiązku dalszych świadczeń umownych, a na podstawie art. 494 k.c. powinny zwrócić sobie nawzajem świadczenia już spełnione. Strona pozwana zobowiązana była zatem do zwrotu całej kwoty pobranej zaliczki, tj. 14 237,40 zł.

Sąd Rejonowy uznał natomiast, że nie powstał obowiązek zapłaty kwoty 21 472,80 zł kary umownej za opóźnienie żądanej przez powódkę. Sąd wskazał, że do powstania obowiązku zapłaty kary mogło dojść tylko w przypadku wykonania dzieła. W przedmiotowej sprawie dzieło nie zostało wykonane, więc obowiązek zapłaty kary umownej za opóźnienie wykonania określony w punkcie 5.1 umowy nie powstał. W tej części Sąd Rejonowy oddalił więc powództwo jako niezasadne.

O odsetkach od zasądzonej kwoty 14 237,40 zł Sąd Rejonowy orzekł stosownie do art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz 455 k.c., w nieco innym zakresie niż wskazała powódka, bowiem odsetki od zasądzonej kwoty należały się w ocenie Sądu po upływie 7 dni od pewnej daty otrzymania wezwania do zapłaty, tj. w przedmiotowej sprawie terminu wniesienia pozwu, czyli dnia 22 lutego 2013 roku. Sąd Rejonowy zasądził więc odsetki od dnia 2 marca 2013 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. oraz § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 roku, nr 163, poz.1349 ze zm.) oraz § 6 pkt 5 w zw. z § 2 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu (Dz. U. Nr 2013, poz. 461) oraz art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., nr 167, poz. 1398 ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego wniosła zarówno powódka jak i pozwana.

Powódka zaskarżyła przedmiotowy wyrok w pkt. 2 w zakresie oddalającym powództwo co do kwoty przewyższającej kwotę 14 237,40 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 2 marca 2013 roku do dnia zapłaty, a także w pkt. 3 i 4 w zakresie orzeczenia o kosztach procesu.

Pozwany zaskarżył przedmiotowy wyrok w pkt. 1 w zakresie zasądzenia od pozwanego kwoty 14 237,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 2 marca 2013 roku do dnia zapłaty oraz w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

Przedmiotowemu wyrokowi apelująca strona powodowa zarzuciła naruszenie :

- art. 230 k.p.c., art. 227k.p.c., art. 229k.p.c., art. 232 k.p.c. poprzez brak uznania faktów za przyznane, co do których powódka się nie wypowiedziała;

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i błędne dokonanie oceny zebranego materiału dowodowego;

- art. 65 § 2 k.c. poprzez błędną wykładnie i zastosowanie polegające na ustaleniu zgodnego zamiaru stron i celu umowy w sposób odmienny, niż wynikający z niespornego stanowiska stron; ewentualnie ustalenie zgodnego zamiaru stron i celu umowy bez przeprowadzania w tym zakresie postępowania dowodowego i błędne ustalenie, że umowa zawarta pomiędzy powódką i pozwaną stwierdzała, że do obowiązku zapłaty kary umownej mogło dojść jedynie w przypadku wykonania dzieła.

Powołując powyższe zarzuty powódka wniosła o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa w całości .

Natomiast strona pozwana w apelacji zarzuciła :

- błędną ocenę materiału dowodowego, co miało istotny wpływ na wydany wyrok poprzez uznanie, że pozwana ponosiła odpowiedzialność za przerwanie współpracy stron i powstanie zwłoki w wykonaniu umowy oraz, błędną ocenę, że przyczyną niewykonania umowy po stronie pozwanej był brak analityka-projektanta systemów informatycznych, podczas gdy osoby takie pracowały przy projekcie i współdziałały w celu realizacji umowy;

- naruszenie art. 494 k.c. oraz art. 640 i 639 k.c. poprzez brak wywiedzenia, iż pozwana winna była uzyskać wynagrodzenie ze względu na gotowość pozwanej do wykonania dzieła, a jej brak po stronie powodowej.

Powołując powyższe zarzuty pozwana wniosła o zmianę wyroku i oddalenie powództwa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje jako niezasadne nie zasługiwały na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, iż Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne co do mających miejsce zdarzeń, ich dat, okoliczności związanych z wypowiedzeniem umowy i dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną, przyjmując je za własne.

Odnosząc się do podniesionych zarzutów apelacyjnych obu stron sporu, w ocenie Sądu Okręgowego żaden z nich nie mógł też skutkować zmianą, ani uchyleniem zaskarżonego wyroku z niżej przywołanych względów.

Na wstępie wskazać należało, iż Sąd Rejonowy prawidłowo wywiódł, że wypowiedzenie umowy dokonane przez stronę powodową było skuteczne, natomiast wypowiedzenie umowy przez pozwaną nie rodziło skutków wobec niezachowania trybu wskazanego w umowie stron. Mając też na uwadze, że to na stronie pozwanej zobowiązanej do wykonania dzieła ciążył obowiązek sporządzenia niezbędnych do jego wykonania matematycznych algorytmów przetwarzania wyników osoby badanej w teście na wynik końcowy i z obowiązku tego pozwana się nie wywiązała - nastąpiło skuteczne wypowiedzenie umowy. W konsekwencji Sąd Rejonowy prawidłowo też uznał, że zgodnie z art. 494 k.c. strona powodowa była uprawniona do żądania zwrotu wynagrodzenia, tj. zapłaconej pozwanej kwoty 14 237,40 zł, stąd rozstrzygnięcie Sądu zawarte w pkt 1. wyroku było prawidłowe.

Zauważyć tu też należy, iż sam nawet fakt zatrudnienia przez pozwaną analityka-projektanta systemów informatycznych i nawet okoliczność pracy osób o takiej specjalności przy realizacji projektu nie miał samodzielnego znaczenia dla rozpoznania sporu w sytuacji, gdy przedmiotowy projekt z przyczyn leżących po stronie pozwanej, co zostało prawidłowo ustalone przez Sąd Rejonowy - nie został zrealizowany. Wskazać tu też należy, iż o ile pozwana powoływała się na trudności w uzyskaniu od powódki informacji pozwalających na wykonanie umowy, to w istocie spór pomiędzy stronami (co wynikała z zaoferowanych przez strony twierdzeń i stanowisk) dotyczył nie tyle problemów z przepływem (z uzyskaniem) informacji, ale tego, która ze stron jest zobowiązana do wykonania matematycznie zapisanych algorytmów przekształcenia testów na raporty. Jak to już zostało natomiast wskazane powyżej – za prawidłowe należało uznać ustalenia Sądu Rejonowego, iż obowiązek sporządzenia tychże matematycznie zapisanych algorytmów obciążał pozwaną.

Ponadto wskazać należy, że Sąd Rejonowy był uprawniony oprzeć się na opinii biegłego, posiadającego wiadomości specjalne. Sąd Okręgowy rozpoznając sprawę uznał, że o ile z opinii biegłego można wywodzić różne wnioski to sam fakt, że z dowodów oraz tej opinii strona apelująca wywiodła inne wnioski niż Sąd Rejonowy nie oznacza, że Sąd dokonał nieprawidłowej oceny materiału dowodowego w sprawie, naruszając tym samym art. 233 k.p.c. Zgodnie bowiem z orzecznictwem Sądu Najwyższego : „ ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, tj. rozstrzygania spornych kwestii na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się z dowodami.(…) Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych” (wyrok Sądu Najwyższego w sprawie o sygnaturze IV CKN 1316/00).

Wskazać następnie należało, iż jeżeli w apelacji pozwana podniosła zarzut naruszenia przepisów art. 639 i 640 k.c., to w jej interesie leżało udowodnienie zarówno faktu jak i wysokości ewentualnych oszczędności powódki. Zgodnie bowiem z przepisem art. 3 k.p.c. i art.6 k.c. obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne Z przepisami tymi odpowiednio skorelowany jest także art. 232 k.p.c., zgodnie z którym to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Z tego też względu Sąd nie poszukiwał żadnych dowodów na okoliczność przedmiotowego zarzutu z urzędu, bo rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). W niniejszym stanie faktycznym pozwana w toku sporu nie tylko natomiast nie sprecyzowała kwoty tych oszczędności, nie przedstawiła też również stosownych dowodów na okoliczność ich zaistnienia, ani nie podjęła też żadnego działania procesowego w tym zakresie. Z tych względów zarzut naruszenia przepisów art. 639 i 640 k.c. okazał się całkowicie niezasadny.

Prawidłowo też Sąd Rejonowy zważył, iż umowa stron była umową o dzieło (art. 627 k.c.), a zatem umową rezultatu, stąd wobec nie udowodnienia przez pozwaną, iż wskazany w umowie rezultat został osiągnięty (art. 6 k.c.), jak i wobec braku stosownych postanowień umownych oraz wniosków procesowych, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacyjnego zarzutu pozwanej dotyczącego nieuwzględnienia gotowości pozwanej do wykonania dzieła.

Również powołany w uzasadnieniu apelacji zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego o których stanowi art. 5 k.c. okazał się nieskuteczny. Pozwana podnosząc ten zarzut nie sprecyzowała jakie zasady współżycia zostały naruszone, Sąd Rejonowy prawidłowo natomiast wziął pod uwagę i wyważył interesy obu stron, a zatem nie tylko interes pozwanej która liczyła na zapłatę za wykonanie umowy, ale również interes powódki oczekującej na wykonanie umowy w sposób w niej wskazany.

Odnośnie apelacji powódki wskazać natomiast należało, iż Sąd Rejonowy wypowiadając się co do dochodzonego roszczenia zapłaty kar umownych z tytułu opóźnienia w wykonaniu umowy wywiódł, że do powstania obowiązku zapłaty kary umownej z tytułu opóźnienia w wykonaniu umowy może dojść jedynie w przypadku jej wykonania, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Powyższy, skąpo uzasadniony wywód stał się podstawą do oddalenia żądania powódki w zakresie tychże, dochodzonych z tytułu opóźnienia w wykonaniu umowy kar.

Zauważyć tu należało, iż strona pozwana nie kwestionowała co do zasady możliwości dochodzenia przez stronę powodową przedmiotowych kar za opóźnienie i to w sytuacji, kiedy umowa stron nie została wykonana i w sytuacji, gdy umowa ta stanowiła też o karach umownych z tytułu odstąpienia od umowy. W pkt 5.4 umowa stanowiła też wprost o uprawnieniu do kumulatywnego dochodzenia kar z tytułu opóźnienia w wykonaniu umowy jak i kar z tytułu odstąpienia od jej wykonania. Sąd Rejonowy nie badał też zgodnej woli stron co do uprawnienia do dochodzenia obu kar (art. 65 k.c.) .

Rozpoznając apelacje powódki odnieść się należało do problemu kumulacji kar umownych. I tak w uzasadnieniu orzeczenia w sprawie o sygnaturze I CSK 315/10 Sąd Najwyższy wskazał, że „ kara umowna za nienależyte wykonanie zobowiązania należy się wierzycielowi w razie jej zastrzeżenia, gdy świadczenie zostało wprawdzie spełnione przez dłużnika, ale w sposób nienależyty (…) Rozbieżność ta może dotyczyć takich elementów wykonania należytego, jak termin świadczenia (…) Obowiązek zapłaty kary umownej zastrzeżonej za niewykonanie zobowiązania powstaje, gdy zobowiązanie nie zostało wykonane, a zatem gdy dłużnik nie spełnił świadczenia, które zgodnie z treścią zobowiązania należy się wierzycielowi, przy czym nastąpiło to z powodu okoliczności, za które dłużnik odpowiada. (…) Dlatego nie jest możliwe kumulowanie kary umownej przewidzianej za nienależyte wykonanie zobowiązania, np. wykonanie ze zwłoką, z karą umowną za niewykonanie tego samego zobowiązania”. Zgodnie natomiast z uzasadnieniem orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawie o sygnaturze V CSK 260/11 „niewykonanie zobowiązania nie może być zarazem postacią nienależytego wykonania zobowiązania”. W uzasadnieniu wyroku w sprawie I CSK 315/10 Sąd Najwyższy wskazał natomiast, iż : „w ramach swobody zawierania umów (art. 353 ¹ k.c.) nie jest wykluczona kumulacja kary umownej z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania z odstąpieniem od umowy (…). skoro przyczyną wykonania (…) uprawnienia do częściowego odstąpienia od umowy (…) było niewykonanie zobowiązania w tej części, to niedopuszczalne jest równoczesne naliczanie kary umownej za opóźnienie w wykonaniu umowy w tym zakresie, do którego nie doszło”.

W przedmiotowym stanie faktycznym sprawy powód odstąpił od umowy z uwagi na opóźnienia w jej wykonywaniu i zażądał kar umownych z tytułu opóźnienia, mimo, iż pozwana nie wykonała swojego świadczenia. W takiej sytuacji, zgodnie z powołanym orzecznictwem, wykonawca jest obowiązany zapłacić zamawiającemu jedynie karę umowną za odstąpienie od umowy, nie sposób bowiem spełnić razem obu warunków od których uzależnione jest zobowiązanie do zapłaty obu tych kar, czyli wykonać i nie wykonać tego samego zobowiązania. Kary umowne, które były przewidziane w umowie pomiędzy stronami w tym stanie faktycznym byłyby też karami, które mają tożsamą podstawę, tj. opóźnienie w wykonywaniu projektu i w związku z tym odstąpienie przez powódkę od umowy. Z tych względów orzeczenie Sądu Rejonowego oddalające powództwo w zakresie żądanych kar było prawidłowe, a powołane przez powódkę zarzuty apelacyjne, tu – zarzut naruszenia art. 65 k.c., okazały się nieskuteczne.

Za nieskuteczne, nie mogące prowadzić do uwzględnienia apelacji uznać należało pozostałe zarzuty apelacyjne, w tym zarzut naruszenia przepisu art. 233k.p.c. z przyczyn, jak wskazane powyżej. Odnośnie zarzutu naruszenia ar 230 k.p.c. wskazać natomiast należało, iż nie jest wystarczającym dla skutecznego dochodzenia praw przed sądem, czy skutecznej obrony powołanie się na „brak uznania faktów za przyznane, co do których powód się nie wypowiedział”. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami powinna wykazać strona, która wywodzi z tych faktów skutki prawne (art. 6 k.c.). Jeżeli zatem apelujący wywodził, iż dla rozpoznania sprawy istotnym było udowodnienie zgodnej woli stron (art. 65 k.c ) co do postanowień pkt 5,1, umowy, to winien był na taką okoliczność zgłosić stosowne dowody.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelacje obu stron jako niezasadne. O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.

SSO Alicja Dziekańska SSO Bernard Litwiniec SSO Andrzej Kubica