Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Frankowska

Protokolant: asyst. sędz. Grzegorz Kurasz

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2013 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowo – Usługowego (...) Sp. z o.o. w R.

przeciwko K. D., prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) K. D.,

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Rejonowego
w Rzeszowie Wydziału V Gospodarczy z dnia 9 lipca 2013 r., sygn. akt
V GC 1344/12 w przedmiocie odmowy zwolnienia od opłaty od apelacji

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu
w Rzeszowie V Wydziałowi Gospodarczego do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem (k. 84) Sąd Rejonowy oddalił wniosek pozwanego o zwolnienie od opłaty sądowej od apelacji w kwocie 612 zł.
W ocenie Sądu Rejonowego pozwany nie wykazał okoliczności uzasadniających uwzględnienie wniosku. Sąd I instancji wskazał, że dopiero brak efektywnych składników majątkowych rzeczowych lub finansowych pozwalających na pokrycie opłat sądowych uzasadnia wniosek o kredytowanie przez Skarb Państwa. Pozwany natomiast w dalszym ciągu funkcjonuje w obrocie gospodarczym i nie wykazał, aby był pozbawiony zdolności kredytowej, bądź aby został ogłoszona w stosunku do niego upadłość.

Powyższe postanowienie zaskarżył w całości zażaleniem pozwany stwierdzając, że nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I Instancji. Podniósł, że nie jest prawnikiem i nie wie jakie dokumenty ma przedłożyć Sądowi żeby udokumentować swoją sytuację. Dodał, że nie jest w stanie odłożyć środków na opłatę sądową, nie ma dochodów z działalności gospodarczej, którą likwiduje, nie posiada także zdolności kredytowej. Rodzina jego utrzymuje się z pomocy uzyskiwanej z MOPS.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Zażalenie pozwanego jest uzasadnione.

Stosownie do treści art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167 poz. 1398 z późn. zm., dalej: uksc) zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, która złożyła oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Zaś z art. 102 ust. 2 tego przepisu wynika, że do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się wg ustalonego wzoru. Jeżeli oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, stosuje się art. 130 k.p.c.

Oświadczenie strony ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych wprawdzie nie musi być złożone na „urzędowym druku”, lecz może być zawarte w piśmie procesowym, powinno jednak zawierać wszystkie dane określone
w rozporządzeniu z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie określenia wzoru oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych
w postępowaniu cywilnym. W świetle art. 102 ust. 2 u.k.s.c. nie przedstawienie wszystkich wymaganych informacji skutkuje obowiązkiem wezwania
do uzupełnienia wniosku na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2012 r., III CZ 69/12, LEX nr 1232786).

Mając na uwadze powyższe należy podkreślić, że wydanie przez Sąd rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych winno następować po dokładnej analizie aktualnej sytuacji materialnej strony,
w odniesieniu do konkretnej kwoty, której obowiązek zapłaty wystąpił na danym etapie postępowania. (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego
w Rzeszowie z dnia 12 października 2012 r., I ACz 663/12, OSA 2013/1/36-38, LEX nr 1220646).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że pozwany wniosek o zwolnienie od opłaty od apelacji zawarł
w piśmie z dnia 25 czerwca 2013 r. (k. 79). Wnioskodawca nie przedłożył
wraz z wnioskiem oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach
i źródłach utrzymania, o którym mowa w art. 102 ust.2 u.k.s.c., a jedynie
w powyższym piśmie podał ogólnikowe informacje o rodzinie i utrzymywaniu się ze środków otrzymywanych z MOPS. Przedmiotowy wniosek obarczony był zatem brakiem formalnym w postaci nie podania wszystkich danych określonych we wzorze oświadczenia ustalonego treścią w/w rozporządzenia. Brak formalny wniosku należało zatem uzupełnić przed merytorycznym rozstrzygnięciem w wniosku pozwanego.

Sąd Rejonowy wydajać zaskarżone orzeczenie nie dysponował zatem wiedzą co do aktualnej sytuacji majątkowo-finansowej pozwanego, co odrywa rozstrzygniecie od realnych okoliczności jakie powinny być jego podstawą.

W konsekwencji powyższego - na mocy art. 386 § 4 k.p.c.
w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie uznając, że Sąd Rejonowy, nie dysponując oświadczeniem pozwanego, nie rozpoznał istoty sprawy.

Ponownie rozpoznając wniosek Sąd Rejonowy uwzględni treść oświadczenia i dopiero na tej podstawie oceni czy pozwany bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny jest w stanie ponieść opłatę od apelacji w niniejszej sprawie.

Zarządzenie:

1.  Odpis postanowienia doręczyć pozwanemu,

2.  Po wykonaniu pkt. 1 akta sprawy zwrócić Sądowi Rejonowemu Rzeszowie.