Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: A. B.

od decyzji : Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 8 września 2015 r., znak: (...)( sprostowanej postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2016 r. )

w sprawie: A. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. B. prawo do emerytury od dnia 1 lipca 2015 r.,

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. Akt VIU 3089/15

UZASADNIENIE

(...). Decyzją z dnia 8 września 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpoznaniu wniosku A. B. z dnia 15 lipca 2015 roku, odmówił przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury. W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy powołując się na artykuł 184- ty Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2015 roku, pozycja 748 oraz paragraf 4- ty Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wskazał, iż nie został udowodniony wymagany 15- letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, do dnia 1 stycznia 1999 roku ubezpieczony nie osiągnął 25- letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Ponadto organ rentowy wyjaśnił, że w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, pracodawca ma obowiązek określić rodzaj ści..., pracy, ściśle według wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku. Stanowisko pracy wymienione odpowiednio w wykazie, dziale, pozycji i punkcie resortowych aktów prawnych, okres, w którym praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Organ rentowy wskazywał także, że błędne były świadectwa wykonywania pracy w sz..., w szczególnych warunkach. Występowały rozbieżności w datach pracy w szczególnych warunkach. W świadectwie z 24 listopada 1994 roku podano okres zatrudnienia od 1 stycznia 1978 roku, natomiast w świadectwie z 24 czerwca 2015 roku podano okres zatrudnienia od 1 września 1970 roku. Ponadto świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z 24 listopada 1994 roku, nie spełniało wymogów formalnych, brak wykazu, działu i pozycji ściśle według Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku. Organ rentowy wskazał także w uzasadnieniu powyższej decyzji, że na podstawie dowodów dołączonych do wniosku i uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania, przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 roku okresy nieskładkowe w wymiarze 6- ciu miesięcy, 29- ciu dni; składkowe dwa..., 24- ech lat, 1- go miesiąca i 26- ciu dni; stażu sumarycznego 24- ech lat, 8- miu miesięcy i 25- ciu dni. W toku procesu po wniesieniu odwołania przez ubezpieczonego organ rentowy postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2016 roku, wydanym na podstawie artykułu 123- go, paragrafu 1- go i 113- go, paragrafu 1- go Kodeksu postępowania administracyjnego, postanowił sprostować w decyzji z dnia 8 września 2015 roku oczywisty błąd pisarski, w części dotyczącej udowodnionych okresów zatrudnienia ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999 roku i wskazał, że przyjął za udowodnione okresy składkowe w wymiarze 24- ech lat, 3- ech miesięcy i 5- ciu dni, nieskładkowe w wymiarze 6- ciu miesięcy i 29- ciu dni, stażu sumarycznego 24- ech lat, 10- ciu miesięcy i 4- ech dni. Odwołanie od tej decyzji wniósł ubezpieczony wskazując, iż nie zgadza się z decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B., odmawiającej mu prawa do emerytury. W swoim piśmie procesowym z dnia 26 stycznia 2016 roku, karta 16 i 17 akt sprawy, ubezpieczony wnosił o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków oraz domagał się wliczenia do jego ogólnego stażu pracy, zatrudnienia w gospodarstwie rolnym (...) w K. od 1 września 1968 roku do 31 sierpnia 1970 roku, na..., na..., twierdząc, że na podstawie ustnej umowy o pracę, pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w gospodarstwie, w ich gospodarstwie rolnym i podkreślając, że w tamtym czasie właściciele gospodarstw rolnych nie zawierali z pracownikami umów o pracę na piśmie. Przedłożył także zaświadczenie o zameldowaniu na pobyt stały w..., Urzędu Gminy w G. stwierdzające, że od dnia 28 stycznia 1958 roku do 11 lipca 1990 roku był zameldowany na pobyt stały pod adresem (...), gmina G.. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje: Ubezpieczony A. B. urodzony (...), w dniu 15 lipca 2015 roku złożył wniosek o przyznanie mu emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Ubezpieczony 60 lat ukończył (...)roku, nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Z zaskarżonej decyzji odmawiającej przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury, wynika, iż organ rentowy przyjął za udowodniony staż, ogólny staż emerytalny ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999 roku, a więc na dzień wejścia w życie obecnie obowiązującej Ustawy emerytalnej w wymiarze 24- ech lat, 10- ciu miesięcy i 4- ech dni. Okoliczność ta nie była między stronami sporna. Organ rentowy nie uznał żadnego okresu pracy w szczególnych warunkach ubezpieczonemu. W zakresie warunków koniecznych do nabycia dochodzonego świadczenia, Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony w okresie od 19 listopada 1968 roku do 31 sierpnia 1970 roku pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w gospodarstwie rolnym (...), wykonując prace rolnicze. W szczególności ubezpieczony pracował przy siewach, orce, przy bronowaniu, przy żniwach, zbierał zboże. Gospodarstwo (...) było znacznych rozmiarów, około 40- stu hektarów. W gospodarstwie tym było 30 świń, 7-8 sztuk bydła oraz trz..., 2 albo 3 konie. W okresie zimowym ubezpieczony pracował w tym gospodarstwie przy młóceniu zboża oraz przy karmieniu zwierząt gospodarskich. Do pracy w gospodarstwie rolnym (...) zmusiła ubezpieczonego sytuacja życiowa. Jego ojciec zmarł w (...) roku, mama..., matka wychowywała sześcioro dzieci po śmierci ojca. Ubezpieczony w okresie zatrudnienia wspomnianym wyżej po ukończeniu 15- go roku życia pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w gospodarstwie (...). Ustaleń w tym zakresie Sąd Okręgowy dokonał zarówno na podstawie dowodów w dokume..., z dokumentów: zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt stały, karta 18; zaświadczenia Państwowego Biura Notarialnego na karcie 19 akt sprawy, potwierdzającego, iż właścicielami gospodarstwa w K. byli M. J. i D. J., jak również na podstawie dowodów z zeznań świadków: M. J., I. M., a także B. K. oraz dowodu z przesłuchania ubezpieczonego. M. J. potwierdziła, iż ubezpieczony pracował w jej gospodarstwie rolnym, które miało 43 hektary. Potwierdziła sytuację rodzinną ubezpieczonego pod koniec lat 60- tych, kiedy to matka pozostała z sześciorgiem dzieci, matka ubezpieczonego. Potwierdziła, iż ubezpieczony wykonywał ciężkie prace polowe, w tym pracował przy żniwach, pracował z końmi w polu przy orce. W gospodarstwie te..., twierdziła, że było 60 nawet do 80 sztuk trzody chlewnej, 12-15 krów. Okoliczności te potwierdziła świadek..., M. J. potwierdziła także, iż ubezpieczony przychodził do pracy codziennie, z wyjątkiem niedziel i pracował także przy zbiorze ziemniaków i buraków. Okoliczności powyższe potwierdziła zaró..., także świadek I. M., która wskazywała, że pra..., ubezpieczony pracował przynajmniej 7 godzin dziennie i że była to praca płatna. Widy..., świadek M. widywała ubezpieczonego bardzo często w pracy u państwa J. i potwierdziła jego zatrudnienie w latach 1968-1970, jak również trudną sytuację rodziny ubezpieczonego. Także świadek B. K. stwierdził, że wie, iż ubezpieczony pracował w gospodarstwie rolnym (...). Okoliczności te potwierdził także ubezpieczony w czasie zeznań złożonych w czasie przesłuchania w charakterze strony. Dowody powyższe były spójne, w sposób w ocenie Sądu Okręgowego w pełni wiarygodny i obiektywnie potwierdzały fakt wykonywania pracy ubezpieczonego w pełnym wymiarze czasu pracy w gospodarstwie rolnym (...). Podkreślić należy, iż ubezpieczonemu do uzupeł..., do uzupełnienia ogólnego stażu pracy do wy..., wymaganego w przepisach wymiaru 25- ciu lat, brakowało niecałe 2 miesiące, w związku z tym nie może budzić wątpliwości, iż ubezpieczony brakujący okres w gospodarstwie rolnym państwa J. przepracował. Jeśli chodzi o...
[ koniec części 00:45:31.000] IWG923332_02
[ Przewodniczący 00:45:31.218] Dru..., drugi warunek nabycia prawa do emerytury, czyli legitymowanie się co najmniej 15-letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach na dzień 1 stycznia 1999 roku, to Sąd Okręgowy w tym zakresie ustalił, iż ubezpieczony podjął zatrudnienie w Państwowym Gospodarstwie (...) B. w Zakładzie w Ł. w dniu 1 września 1970 roku. W okresie od 9 stycznia 1973 roku, do 14 listopada 1974 roku odbył służbę wojskową. Zatrudnienie u powyższego pracodawcy ubezpieczony podjął jako pracownik rolny i pracował wtedy w polu, natomiast w dniu 5 li..., w dniu 9 lipca, w dniu 9 lipca 1975 roku zdobył uprawnienia do prowadzenia traktora, a z dokumentów, z akt osobowych ubezpieczonego wynika, że od 1 stycznia 1978 roku podjął pracę kierowcy ciągnika, będąc zatrudnionym na stanowisku traktorzysty. Pracę tę wykonywał do końca zatrudnienia w Państwowym Gospodarstwie (...) B. w Zakładzie w Ł., następnie w Gospodarstwie (...) Skarbu Państwa w Ł. do 30 czerwca 1994 roku. Następnie zatrudniony został od 1 lipca 1994 roku do 30 czerwca 1995 roku w Gospodarstwie (...) w G., gdzie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie pracownicze na stanowisku traktorzysty. Okoliczności powyższe potwierdzili świadkowie: Z. P.
[ f 00:49:01.674] i B. K., którzy zgodnie zeznali, że pod odbyciu służby wojskowej ubezpieczony przeniesiony został na stanowisko traktorzysty i pracował na tym stanowisku stale, i w pełnym wymiarze czasu pracy, do końca zatrudnienia w Gospodarstwie (...) w Zakładzie Rolnym w Ł., w Zakładzie (...) w Ł., a następnie w Gospodarstwie (...) w Ł.. Podkreślić należy, iż zatrudnienie ubezpieczonego w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku traktorzysty potwierdzają od 1 stycznia 1978 roku wszystkie dokumenty z akt osobowych ubezpieczonego. Łącznie okres pracy ubezpieczonego na stanowisku traktorzysty, od 1 stycznia 1978 do 30 czerwca 1995 roku wyniósł 17 lat i 6 miesięcy. Dokonując subsumpcji ustalonego w sprawie stanu faktycznego pod właściwe przepisy prawa materialnego, stwierdzić należy, iż zgodnie z artykułem 184 ustępem 1 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity, Dziennik Ustaw z 2015 roku, pozycja 748, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w artykule 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie osiągnęli: po pierwsze: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz, po drugie, okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w artykule 27. Z kolei ustęp 2 artykułu 184 powołanej ustawy stwierdza, że emerytura, o której mowa w ustępie 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wskazać także należy, iż zgodnie z artykułem 32 ustępem 2 ustawy emerytalnej, dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Ustęp 1 artykułu 32 stwierdza z kolei, że ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ustępie 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w artykule 27 ustępie 2 i ustępie 3. Artykuł 184 ustęp 1 ustawy emerytalno - rentowej, mówiąc o dotychczasowych przepisach, ma na myśli przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, Dziennik Ustaw z 1983 roku, numer 8, pozycja 43 z późniejszymi zmianami. Paragraf 3 i paragraf 4 tego Rozporządzenia wskazują, że za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej wymaganym okresem zatrudnienia‟, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Przypomnieć w tym miejscu należy, iż zgodnie z paragrafem 2 ustępem 2, ustępem 1 i ustępem 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ustępie 1 stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie paragrafu 1 ustępu 2 Rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zebrany w sprawie materiał dowodowy, w ocenie Sądu Okręgowego, w sposób jednoznaczny wskazywał, iż ubezpieczony legitymował się na dzień 1 stycznia 1999 roku, a więc na dzień wejścia w życie obecnie obowiązującej ustawy emerytalnej, dwudziesto..., ponad 25-letnim okresem zatrudnienia, w tym co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach, była to praca wskazana w załączniku do powołanego Rozporządzenia, w wykazie A, w dziale VIII W transporcie i łączności, pozycji 3, Pracę kierowców ciągników, kombajnów i pojazdów gąsienicowych. Zebrany w sprawie materiał dowodowy w sposób jednoznaczny wskazywał, iż ubezpieczony, w okresie od 1 stycznia 1978 roku, do 30 czerwca 1995 roku wykonywał tego rodzaju pracę, będąc zatrudnionym u pracodawców, o których wspomniano we wcześniejszej części wygłaszanego ustnie uzasadnienia. Tego rodzaju pracę potwierdzili zarówno świadkowie, jak i wynikało to z dowodów, z dokumentów zebranych w aktach osobowych ubezpieczonego. Ubezpieczony, jak wynikało z treści wniosku emerytalnego, nie był również członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Dodatkowo tylko potwierdzić należy, że także w postępowaniu przed organem rentowym ubezpieczony przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez Gospodarstwo (...) Spółkę z o.o. w dniu 24 czerwca 2015 roku, jak również ze świadectw pracy oraz także świadectwo z 24 listopada 1994 roku wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na stanowisku kierowcy ciągnika kołowego, przy czym to świadectwo, wystawione przez Gospodarstwo (...), potwierdzało wykonywanie tej pracy właśnie od 1 stycznia 1978 roku, natomiast świadectwo pracy z 24 czerwca 2015 roku potwierdzało wykonywanie tej pracy od 1 września 70 roku. Niezależnie od tego ubezpieczony legitymował się tymi świadectwami pracy i Sąd Okręgowy, wobec spełnienia przez ubezpieczonego wszystkich warunków nabycia prawa do dochodzonego świadczenia, zmienił zaskarżoną decyzję w punkcie 1 wyroku i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od 1 dnia miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek o to świadczenie. Rozstrzygnięcie w tym zakresie Sąd Okręgowy wydał na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego, w związku z powołanymi wcześniej przepisami prawa materialnego. W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy nie stwierdził odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, albowiem rzeczywiście występowały rozbieżności w datach wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wskazane w świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 24 czerwca 2015 roku i z 24 listopada 1994 roku, a poza tym istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń Sąd dokonywał także na podstawie dowodów z zeznań świadków, których przeprowadzić organ rentowy nie mógł w postępowaniu administracyjnym. Także w zakresie uzupełnienia ogólnego stażu emerytalnego, okoliczności te uzasadniały rozstrzygnięcie jak w punkcie 2 wyroku. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono. (...)