Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 314/15
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy (przewodniczący)
SSN Kazimierz Klugiewicz
SSN Józef Szewczyk (sprawozdawca)
Protokolant Katarzyna Wełpa
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Andrzeja Wieczorka,
w sprawie F. Z.
podejrzanej z art. 190 § 1 kk i art. 190a § 1 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 9 grudnia 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich
od postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 19 stycznia 2015 r., utrzymującego w mocy postanowienie Sądu
Rejonowego w W.
z dnia 27 października 2014 r.,
I. oddala kasację;
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu
podejrzanej F. Z. adw. M. P. - Kancelaria Adwokacka kwotę 738,00
zł (siedemset trzydzieści osiem złotych), w tym 23% VAT za
obronę przed Sądem Najwyższym;
III. wydatkami postępowania kasacyjnego obciąża Skarb
Państwa.
UZASADNIENIE
2
Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 27 października 2014 r., na podstawie art.
17 § 1 pkt 2 k.p.k. umorzył postępowanie karne w sprawie przeciwko F. Z.
podejrzanej o popełnienie czynów z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k. oraz z
art. 190a § 1 k.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k.;
I. na podstawie art. 94 § 1 k.k. orzekł o umieszczeniu F. Z. urodzonej 10
czerwca 1986 r. w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym;
II. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.
Na powyższe postanowienie zażalenie złożyła podejrzana oraz jej obrońca z
urzędu.
Obrońca zarzuciła orzeczeniu Sądu Rejonowego obrazę przepisów prawa
materialnego, a mianowicie art. 115 § 2 k.k. „przez błędne przyjęcie, że w
przypadku F. Z. zachodzą łącznie wszystkie przesłanki z tego artykułu, a w
szczególności wysoki stopień niebezpieczeństwa czynów jakich dopuściła się
podejrzana”.
Natomiast F. Z. w zażaleniu, nie precyzując zarzutu odwoławczego,
zakwestionowała sprawstwo zarzucanych jej czynów oraz treść opinii biegłych w
zakresie w jakim wskazywali na wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez
nią podobnych czynów w przyszłości.
Skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia w części
dotyczącej orzeczenia o umieszczeniu podejrzanej w zamkniętym zakładzie
psychiatrycznym.
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 19 stycznia 2015 r., nie uwzględnił
zażaleń i zaskarżone postanowienie utrzymał w mocy.
Od powyższego postanowienia Sądu odwoławczego kasację wywiódł
Rzecznik Praw Obywatelskich.
Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył orzeczenie na korzyść podejrzanej
F. Z.
Na zasadzie art. 523 § 1 k.p.k. postanowieniu temu zarzucił rażące i mogące
mieć istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa karnego procesowego, to jest
art. 433 § 2 k.p.k., art. 458 k.p.k. w zw. z art. 94 § 1 k.p.k. i art. 98 § 1 k.p.k.,
polegające na nierozważeniu i nienależytym ustosunkowaniu się w uzasadnieniu
3
zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego do wszystkich istotnych zarzutów
podniesionych w zażaleniach podejrzanej i jej obrońcy.
W oparciu o tak sformułowany zarzut Autor kasacji wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do
ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja w świetle treści przepisów art. 521 § 1 k.p.k. i art. 529 k.p.k. jest
dopuszczalna, jednak nie zasługuje na uwzględnienie.
Analiza uzasadnienia postanowienia Sądu odwoławczego potwierdza, że
Sąd ten stosownie do treści art. 433 § 2 k.p.k. rozważył wszystkie istotne zarzuty
oraz wnioski wskazane w środkach odwoławczych. W konsekwencji uznania owych
zarzutów i wniosków za niesłuszne utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy, po
czym zgodnie z treścią art. 94 § 1 k.p.k. przedstawił swój tok rozumowania w
uzasadnieniu orzeczenia. W szczególności Sąd II instancji podał dlaczego wbrew
wywodom obrońcy, Sąd Rejonowy trafnie ocenił, że znaczny jest stopień
społecznej szkodliwości czynów popełnionych przez podejrzaną.
Należy przypomnieć najważniejsze argumenty Sądu Okręgowego w tym
zakresie. F. Z. dopuszczała się czynów zabronionych z dużą częstotliwością przez
dość długi okres czasu. Drastycznie nękała E. P. na różnych portalach
społecznościowych oraz stronach internetowych. Intensywnie naruszała
prywatność pokrzywdzonej oraz groziła popełnieniem na jej szkodę przestępstw
zagrożonych surową karą. Znieważała pokrzywdzoną wulgarnymi słowami,
kwestionowała jej kwalifikacje moralne i zawodowe konieczne do kierowania
żłobkiem. Namawiała osoby zainteresowane umieszczeniem swoich dzieci w
żłobku prowadzonym przez E. P., aby tego nie robiły. Podejrzana wielokrotnie
wyrażała swoje poczucie bezkarności, wskazując, że motywem jej działania jest
zemsta i chęć zniszczenia pokrzywdzonej, która nie radząc sobie psychicznie z
taką sytuacją, była w permanentnym stresie, spodziewając się ciągle drastycznych
dolegliwości ze strony podejrzanej, gdyż zachowanie F. Z. nie pozostawiało
wątpliwości, że będzie kontynuowała zabronioną prawem karnym działalność.
Umorzone uprzednio postępowanie karne wzmogło poczucie bezkarności u
podejrzanej.
4
Ma rację Rzecznik Praw Obywatelskich, iż Sąd odwoławczy nie
przeprowadził swego rodzaju testu, przez rozważenie, jaką, gdyby nie stan
niepoczytalności sprawcy czynu zabronionego, karę należałoby za popełnienie
takich czynów wymierzyć. Nastąpiło to w wyniku braku zarzutów odwoławczych w
tym zakresie, zaś Sąd Okręgowy przeoczył, że na skutek sporządzonego osobiście
przez pokrzywdzoną zażalenia, nie jest związany granicami podniesionych
zarzutów. Jednakże z uwagi na wskazany wcześniej wysoki stopień społecznej
szkodliwości czynów popełnionych przez F. Z., uzasadniający możliwość
wymierzenia surowej kary, uchybienie to nie mogło mieć istotnego wpływu na treść
orzeczenia.
W końcu, Sąd Najwyższy zauważa, że prawomocnym postanowieniem Sadu
Rejonowego z dnia 20 października 2015 r., sygn. akt II K …/14, uchylono wobec F.
Z. środek zabezpieczający w postaci umieszczenia w zamkniętym zakładzie
psychiatrycznym i zwolniono ją z internacji.
Na podstawie art. 93 d § 2 k.k. w zw. z art. 202 b §1 k.k.w. Sąd orzekł wobec
F. Z. środek zabezpieczający w postaci terapii polegającej na psychoterapii i
psychoedukacji prowadzonej przez lekarza psychiatrę w Poradni […] przez okres 2
lat próby, oddając podejrzaną w tym czasie pod dozór kuratora sądowego.
O wynagrodzeniu za obronę z urzędu F. Z. przed Sądem Najwyższym
orzeczono na podstawie § 14 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(tekst jed. Dz. U. z 2013 r., poz. 461).
Biorąc powyższe rozważania pod uwagę, Sąd Najwyższy orzekł jak na
wstępie.
kc