V KK 451/15
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-04-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 451/15
POSTANOWIENIE
Dnia 2 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 2 marca 2016 r.,
sprawy F. O.
skazanego z art. 191 § 2 kk w zb. z art.157 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w S.
z dnia 3 lipca 2015 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 17 grudnia 2014 r.,
p o s t a n o w i ł :
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2) obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Obrońca skazanego wniósł kasację od wyroku Sądu Okręgowego w S. z
dnia 3 lipca 2015r. zmieniającego (poprzez uchylenie orzeczenia o powództwie
cywilnym) wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 17 grudnia 2014r., którym F. O.
skazany został za czyn z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2
k.k. na karę roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności.
W nadzwyczajnym środku zaskarżenia obrońca zarzucił rażące naruszenie
prawa materialnego, to jest art. 53 § 2 k.k. w zw. z art. 106 k.k., poprzez błędną
wykładnię wyrażającą się w przyjęciu, że na wymiar kary nie ma wpływu fakt
zatarcia uprzedniego skazania, które to naruszenie miało wpływ na treść
orzeczenia w części dotyczącej kary. Wniósł w konsekwencji o „uchylenie
2
zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze i przekazanie
sprawy Sądowi Okręgowemu w S. IV Wydziałowi Karnemu do ponownego
rozpoznania”.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Okręgowej w S.
wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej, z którym to stanowiskiem
polemikę podjął autor kasacji, podtrzymując jej argumentację.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja była oczywiście bezzasadna.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowane jest konsekwentne
stanowisko, że obraza prawa materialnego nie może dotyczyć dyrektyw sądowego
wymiaru kary wskazanych w art. 53 k.k. Przepisy te nie mają bowiem charakteru
norm stanowczych, gdyż nie zobowiązują sądu do określonego zachowania,
pozostawiając mu swobodę orzekania w zakresie zastosowanego stopnia represji
karnej (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2009r., III KK 314/08,
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2007 r., II KK 390/067; z dnia
7 października 2011 r., III KK 36/11; z dnia 16 stycznia 2013r., II KK 56/12; z dnia
22 października 2013r., V KK 296/13, czy z dnia 8 sierpnia 2013r., IV KK 220/13).
Wskazanego powyżej naruszenia, powiązanego z obrazą art. 106 k.k.,
skarżący upatrywał w przyjęciu przez Sąd ad quem (str. 5), że nawet fakt zatarcia
jednego ze skazań dotyczących F. O. nie mógł zdezawuować oceny o braku
podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary
pozbawienia wolności.
Zgodnie z art. 69 § 2 k.k. jednym z kryteriów, które winien w tej materii
uwzględnić sąd jest dotychczasowy sposób życia sprawcy. W jego ramach istniała
konieczność dokonania analizy także i uprzedniej karalności skazanego, co nie
pozostało poza zakresem oceny Sądów obu instancji. Sąd a quo w uzasadnieniu
wyroku wprost stwierdził, że nie zastosował art. 69 § 1 k.k., a „wystarczającą
negatywną przesłanką była karalność za czyn z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 158 §
1 k.k. (str.4). Odwołał się zatem do wyroku zapadłego w sprawie III K …/02 Sądu
Okręgowego w S., na mocy którego został skazany za czyny z art. 13 § 1 k.k. w zw.
z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 288 § 1
k.k. na karę łączną 3 lat pozbawienia wolności wykonaną w dniu 16 kwietnia 2005r.
3
(k. 104-105), które wobec kolejnych skazań i biorąc pod uwagę treść art. 108 k.k.,
zatarciu nie uległo. Ta zatem okoliczność, niezależnie od dalszej przeszłości
kryminalnej skazanego, była ważnym, choć przecież nie jedynym, elementem
decydującym o braku pozytywnej prognozy kryminologicznej.
Podzielenie tego stanowiska przez Sądu ad quem, w żadnym razie nie może
być oceniane w kategoriach rażącego naruszenia prawa materialnego i to również
w sytuacji, gdy Sąd ten przyjął, że jedno z uprzednich skazań (na karę pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania – wyrok Sądu Rejonowego w
S. z dnia 4 stycznia 2008r., sygn. VI K …/06 – k.119) uległo zatarciu.
Kompletnie chybione były obszerne rozważania skarżącego czynione na
gruncie art. 106 k.k. Mogłyby być one zasadne jedynie wówczas, gdyby
rzeczywiście owo „niebyłe skazanie” mogło wywrzeć realny wpływ na kształt kary,
co jednak, jak wskazano wyżej, in concreto miejsca nie miało. Wszak Sąd ad quem
nie kwestionował stanowiska obrony co do samego faktu tegoż zatarcia. Stwierdził
jedynie, że na tle całokształtu przesłanek określonych w art. 69 § 2 k.k., nawet
wykluczenie jednego ze skazań dotyczących F. O. nie mogło mieć żadnego wpływu
na prawidłowość ustaleń poczynionych w tym aspekcie przez Sąd a quo.
Nieadekwatne pozostawało także przytoczone w kasacji orzecznictwo, w którym
mowa jest przecież o zatarciach skazań rodzących stan prawny uprzedniej
niekaralności, a zatem o sytuacjach diametralnie różnych od tej, która była
przedmiotem procedowania w niniejszej sprawie. Podobnie nieprzekonujące były
wywody autora kasacji dotyczące teoretycznych rozważań o istotnym znaczeniu
uprzedniej karalności lub niekaralności dla wymiaru kary, co jest przecież oczywiste
i kwestią sporną na żadnym etapie niniejszego postępowania nie było. Inną rzeczą
jest jednak niekaralność, a inną wyłączenie przy wyrokowaniu jednego z kilku
skazań, wcale nieprowadzące do stanu niekaralności. Skoro zatem Sąd
odwoławczy wziął pod uwagę owo zatarcie jednego ze skazań, w żadnym razie
dyspozycji art. 106 k.k. czy art. 53 § 2 k.k. nie naruszył, ani też nie był zobligowany
do złagodzenia orzeczonej przez Sąd pierwszej instancji kary pozbawienia
wolności.
Konsekwencją zaprezentowanej powyżej oceny zarzutów kasacyjnych było
uznanie tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia za bezzasadny w stopniu
4
oczywistym, co, wobec niestwierdzenia podstaw określonych w art. 536 k.p.k.,
implikowało orzeczenie wyrażone w części dyspozytywnej postanowienia.
Na podstawie 637a k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. skazany został obciążony
kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego.
kc
POSTANOWIENIE
Dnia 2 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 2 marca 2016 r.,
sprawy F. O.
skazanego z art. 191 § 2 kk w zb. z art.157 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w S.
z dnia 3 lipca 2015 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 17 grudnia 2014 r.,
p o s t a n o w i ł :
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2) obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Obrońca skazanego wniósł kasację od wyroku Sądu Okręgowego w S. z
dnia 3 lipca 2015r. zmieniającego (poprzez uchylenie orzeczenia o powództwie
cywilnym) wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 17 grudnia 2014r., którym F. O.
skazany został za czyn z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2
k.k. na karę roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności.
W nadzwyczajnym środku zaskarżenia obrońca zarzucił rażące naruszenie
prawa materialnego, to jest art. 53 § 2 k.k. w zw. z art. 106 k.k., poprzez błędną
wykładnię wyrażającą się w przyjęciu, że na wymiar kary nie ma wpływu fakt
zatarcia uprzedniego skazania, które to naruszenie miało wpływ na treść
orzeczenia w części dotyczącej kary. Wniósł w konsekwencji o „uchylenie
2
zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze i przekazanie
sprawy Sądowi Okręgowemu w S. IV Wydziałowi Karnemu do ponownego
rozpoznania”.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Okręgowej w S.
wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej, z którym to stanowiskiem
polemikę podjął autor kasacji, podtrzymując jej argumentację.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja była oczywiście bezzasadna.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowane jest konsekwentne
stanowisko, że obraza prawa materialnego nie może dotyczyć dyrektyw sądowego
wymiaru kary wskazanych w art. 53 k.k. Przepisy te nie mają bowiem charakteru
norm stanowczych, gdyż nie zobowiązują sądu do określonego zachowania,
pozostawiając mu swobodę orzekania w zakresie zastosowanego stopnia represji
karnej (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2009r., III KK 314/08,
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2007 r., II KK 390/067; z dnia
7 października 2011 r., III KK 36/11; z dnia 16 stycznia 2013r., II KK 56/12; z dnia
22 października 2013r., V KK 296/13, czy z dnia 8 sierpnia 2013r., IV KK 220/13).
Wskazanego powyżej naruszenia, powiązanego z obrazą art. 106 k.k.,
skarżący upatrywał w przyjęciu przez Sąd ad quem (str. 5), że nawet fakt zatarcia
jednego ze skazań dotyczących F. O. nie mógł zdezawuować oceny o braku
podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary
pozbawienia wolności.
Zgodnie z art. 69 § 2 k.k. jednym z kryteriów, które winien w tej materii
uwzględnić sąd jest dotychczasowy sposób życia sprawcy. W jego ramach istniała
konieczność dokonania analizy także i uprzedniej karalności skazanego, co nie
pozostało poza zakresem oceny Sądów obu instancji. Sąd a quo w uzasadnieniu
wyroku wprost stwierdził, że nie zastosował art. 69 § 1 k.k., a „wystarczającą
negatywną przesłanką była karalność za czyn z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 158 §
1 k.k. (str.4). Odwołał się zatem do wyroku zapadłego w sprawie III K …/02 Sądu
Okręgowego w S., na mocy którego został skazany za czyny z art. 13 § 1 k.k. w zw.
z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. oraz z art. 288 § 1
k.k. na karę łączną 3 lat pozbawienia wolności wykonaną w dniu 16 kwietnia 2005r.
3
(k. 104-105), które wobec kolejnych skazań i biorąc pod uwagę treść art. 108 k.k.,
zatarciu nie uległo. Ta zatem okoliczność, niezależnie od dalszej przeszłości
kryminalnej skazanego, była ważnym, choć przecież nie jedynym, elementem
decydującym o braku pozytywnej prognozy kryminologicznej.
Podzielenie tego stanowiska przez Sądu ad quem, w żadnym razie nie może
być oceniane w kategoriach rażącego naruszenia prawa materialnego i to również
w sytuacji, gdy Sąd ten przyjął, że jedno z uprzednich skazań (na karę pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania – wyrok Sądu Rejonowego w
S. z dnia 4 stycznia 2008r., sygn. VI K …/06 – k.119) uległo zatarciu.
Kompletnie chybione były obszerne rozważania skarżącego czynione na
gruncie art. 106 k.k. Mogłyby być one zasadne jedynie wówczas, gdyby
rzeczywiście owo „niebyłe skazanie” mogło wywrzeć realny wpływ na kształt kary,
co jednak, jak wskazano wyżej, in concreto miejsca nie miało. Wszak Sąd ad quem
nie kwestionował stanowiska obrony co do samego faktu tegoż zatarcia. Stwierdził
jedynie, że na tle całokształtu przesłanek określonych w art. 69 § 2 k.k., nawet
wykluczenie jednego ze skazań dotyczących F. O. nie mogło mieć żadnego wpływu
na prawidłowość ustaleń poczynionych w tym aspekcie przez Sąd a quo.
Nieadekwatne pozostawało także przytoczone w kasacji orzecznictwo, w którym
mowa jest przecież o zatarciach skazań rodzących stan prawny uprzedniej
niekaralności, a zatem o sytuacjach diametralnie różnych od tej, która była
przedmiotem procedowania w niniejszej sprawie. Podobnie nieprzekonujące były
wywody autora kasacji dotyczące teoretycznych rozważań o istotnym znaczeniu
uprzedniej karalności lub niekaralności dla wymiaru kary, co jest przecież oczywiste
i kwestią sporną na żadnym etapie niniejszego postępowania nie było. Inną rzeczą
jest jednak niekaralność, a inną wyłączenie przy wyrokowaniu jednego z kilku
skazań, wcale nieprowadzące do stanu niekaralności. Skoro zatem Sąd
odwoławczy wziął pod uwagę owo zatarcie jednego ze skazań, w żadnym razie
dyspozycji art. 106 k.k. czy art. 53 § 2 k.k. nie naruszył, ani też nie był zobligowany
do złagodzenia orzeczonej przez Sąd pierwszej instancji kary pozbawienia
wolności.
Konsekwencją zaprezentowanej powyżej oceny zarzutów kasacyjnych było
uznanie tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia za bezzasadny w stopniu
4
oczywistym, co, wobec niestwierdzenia podstaw określonych w art. 536 k.p.k.,
implikowało orzeczenie wyrażone w części dyspozytywnej postanowienia.
Na podstawie 637a k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k. skazany został obciążony
kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego.
kc