Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 40/14
POSTANOWIENIE
Dnia 17 czerwca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z powództwa R. O., M. O., M. O., E. O., J. N., M. N. i B. M.
przeciwko Stoczni T. SA w likwidacji z siedzibą w W.
i Syndykowi Masy Upadłości Stoczni T. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w
upadłości w T.
o wynagrodzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 czerwca 2014 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej Stoczni T. SA w likwidacji z siedzibą w W. od
wyroku Sądu Okręgowego w G.
z dnia 18 października 2013 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Skarga kasacyjna nie kwalifikuje się do przyjęcia jej do merytorycznego
rozpoznania. Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę
kasacyjną do rozpoznania, jeżeli: 1) w sprawie występuje istotne zagadnienie
prawne, 2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, 3) zachodzi
nieważność postępowania lub 4) skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Nie spełnia obowiązku określonego w art. 3984
§ 2 k.p.c. powołanie się przez
skarżącą na jakiekolwiek względy, które w jej ocenie uzasadniają przyjęcie skargi
do rozpoznania. Argumentacja uzasadniająca taki wniosek powinna nawiązywać do
2
wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c. przesłanek przedsądu (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2006 r., II CSK 65/06, LEX nr 189753).
Pozwana powołując się na art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. wnosi o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania. We wniosku wskazuje na: „(…) istnienie istotnego
zagadnienia prawnego. Zdaniem Skarżącej kluczowym dla niniejszej sprawy jest
wskazanie czy w przypadku zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży
zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a następnie skutecznego złożenia
oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego
pod wpływem błędu, które niejako „dezaktualizuje” wzajemne zobowiązanie stron,
prawidłowe jest przyjęcie przez Sądy, iż Skarżąca jest i była pracodawcą Powodów.
Czy w takim przypadku nie powinno nastąpić zwrotne przejście pracowników do
dotychczasowego pracodawcy (Syndyka Masy Upadłości Stoczni T. Sp. z o.o. w
upadłości). Znamienne w tym przypadku jest to, iż mamy do czynienia z umową
przedwstępną, a nie umową ostateczną, której termin do zawarcia jeszcze nie
upłynął. W ocenie Skarżącej, w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa lub jego
części często występują sytuacje, w wyniku których nie dochodzi do zawarcia
umów przyrzeczonych. Czy w tym przypadku prawidłowym jest uznanie, iż
oświadczenie woli o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli
złożonego pod wpływem błędu nie wywołało skutków w zakresie prawa pracy i nie
zniweczyło oświadczeń zawartych w umowie przedwstępnej oraz czy właściwym
jest twierdzenie, iż dla oceny roszczeń Powodów na podstawie art. 231
Kodeksu
pracy nie ma znaczenia. W ocenie Skarżącej powyższe zagadnienie prawne budzi
poważne wątpliwości i wymaga wykładni prawnej dokonanej przez Sąd Najwyższy.
Ponadto skarżąca wskazuje na konieczność wykładni przepisów art. 81 § 1
ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, z uwagi na rozbieżne orzecznictwo
dotyczące kwestii gotowości do świadczenia pracy przez pracownika, doznania
przeszkód w jej wykonywaniu przez pracodawcę, jak również możliwości
powoływania się na w/w okoliczności w sytuacji, gdy pracodawca pozostaje w
likwidacji i nie prowadzi żadnej działalności.”.
Powołane przez skarżącą okoliczności nie uzasadniają – w ocenie Sądu
Najwyższego – przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Z orzecznictwa Sądu
Najwyższego wynika, że uzasadnienie wniosku opartego na przesłance
3
wymienionej w art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. musi zawierać odpowiedni wywód prawny
zbliżony do tego, jaki jest przyjęty przy przedstawieniu Sądowi Najwyższemu
zagadnienia prawnego przez sąd odwoławczy na podstawie art. 390 k.p.c.
(postanowienie Sądu Najwyższego z 9 maja 2006 r., V CSK 75/06, LEX nr
1102817). Analogicznie należy traktować wymagania konstrukcyjne samego
zagadnienia prawnego, formułowanego w ramach przesłanki z art. 3989
§ 1 pkt 1
k.p.c., oraz jego związek ze sprawą i skargą kasacyjną, która miałaby zostać
rozpoznana przez Sąd Najwyższy. Zagadnienie prawne powinno: 1) być
sformułowane w oparciu o okoliczności mieszczące się w stanie faktycznym
sprawy, wynikającym z dokonanych przez sąd ustaleń (postanowienie Sądu
Najwyższego z 7 czerwca 2001 r., III CZP 33/01, LEX nr 52571); 2) być
przedstawione w sposób ogólny i abstrakcyjny tak, aby umożliwić Sądowi
Najwyższemu udzielenie uniwersalnej odpowiedzi, niesprowadzającej się do samej
subsumcji i rozstrzygnięcia konkretnego sporu (postanowienia Sądu Najwyższego z
15 października 2002 r., III CZP 66/02, LEX nr 57240; z 22 października 2002 r.,
III CZP 64/02, LEX nr 77033 i z 5 grudnia 2008 r., III CZP 119/08, LEX nr 478179);
3) pozostawać w związku z rozpoznawaną sprawą (postanowienia Sądu
Najwyższego z 13 lipca 2007 r., III CSK 180/07, LEX nr 864002; z 4 sierpnia
2006 r., III CZ 47/06, LEX nr 560581; z 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07, LEX nr
560504; z 26 czerwca 2008 r., I CSK 108/08, LEX nr 560494) i 4) dotyczyć kwestii
prawnych budzących rzeczywiście istotne (poważne) wątpliwości. Istotność
zagadnienia prawnego konkretyzuje się zaś w tym, że w danej sprawie występuje
zagadnienie prawne mające znaczenie dla rozwoju prawa i praktyki sądowej.
Twierdzenie o występowaniu istotnego zagadnienia prawnego jest uzasadnione
tylko wtedy, kiedy przedstawiony problem prawny nie został jeszcze rozstrzygnięty
przez Sąd Najwyższy lub kiedy istnieją rozbieżne poglądy w tym zakresie,
wynikające z odmiennej wykładni przepisów konstruujących to zagadnienie
(postanowienia Sądu Najwyższego z 10 marca 2010 r., II UK 363/09, LEX nr
577467; z 12 marca 2010 r., II UK 400/09, LEX nr 577468). Ponadto, co jest
istotne, zagadnienie prawne powinno odnosić się do konkretnego przepisu prawa
albo konkretnej regulacji prawnej, co oznacza konieczność sformułowania przez
skarżącego, jakiego przepisu (zespołu przepisów lub norm prawnych) prawa
4
materialnego lub procesowego dotyczy przedstawiane zagadnienie. W
rozpoznawanej sprawie we wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i
jego uzasadnieniu nie zawarto wywodu, który spełniałby powyższe wymagania.
Poprzestano jedynie na sformułowaniu przedstawionego powyżej zagadnienia. Nie
jest przy tym możliwe, przy uzasadnianiu wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania, odwołanie się wprost do podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia,
ponieważ przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie oraz sformułowanie
wniosku o przyjęcie do rozpoznania i jego uzasadnienie stanowią dwa odrębne
elementy konstrukcyjne skargi kasacyjnej. Ponadto wyrokiem z dnia 9 maja 2013 r.,
II PK 323/12 (niepublikowany) Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że: „Próba uchylenia
się kupującej spółki akcyjnej od skutków prawnych przedwstępnej umowy
sprzedaży wyodrębnionej części spółki z o.o., na której podstawie doszło do
przejścia tego zakładu pracy i zatrudnionych w niej pracowników na spółkę akcyjną
(art. 231
§ 1 k.p.), nie wywołuje (nie oznacza) powrotnego przejścia przejętego
zakładu pracy na spółkę z o.o., jeżeli nie doszło do ponownego przejęcia mienia i
pracowników spółki akcyjnej przez spółkę z o.o., która kontestuje legalność i
skuteczność uchylenia się spółki akcyjnej od skutków prawnych zawartej umowy
sprzedaży.”. Z kolei dla spełnienia wymagania z art. 3989
§ 1 pkt 2 k.p.c. konieczne
jest przedstawienie, jakie poważne wątpliwości budzi wykładnia określonych
przepisów prawa lub wskazanie rozbieżnych orzeczeń sądowych wydanych w
oparciu o różną wykładnię tych przepisów (postanowienia Sądu Najwyższego z 25
października 2007 r., V CSK 357/07, LEX nr 621244; z 13 grudnia 2007 r., I PK
233/07, OSNP 2009 nr 3-4, poz. 43). Uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania nie zawiera wywodu identyfikującego rozbieżności w
orzecznictwie ani nawet wątpliwości, w tej części wniosek skargi kasacyjnej w
istocie kwestionuje ustalenia faktyczne, zgodnie z którymi, jak wskazał Sąd drugiej
instancji, powodowie wykonywali prace porządkowe, zabezpieczające, lub w
zakresie dozoru, kolejno ustalili dyżury, pozostawili swoje numery telefonów u
przełożonych, stawiali się od czasu do czasu w zakładzie by dowiedzieć się co się
dzieje. Wszelkie uzgodnienia w omawianym zakresie dokonywane były z
bezpośrednimi przełożonymi. Wskazane orzeczenia Sądu Najwyższego na
poparcie tezy skarżącej o potrzebie wykładni art. 81 § 1 k.p. zapadły w odmiennym
5
stanie faktycznym i nie przystają do ustaleń dokonanych w tym zakresie przez Sąd
drugiej instancji w niniejszej sprawie.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c.
eb