Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 kwietnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił M. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawczyni, pomimo uznania jej przez komisję lekarską ZUS za osobę częściowo trwale niezdolną do pracy, nie spełnia warunków do przyznania renty, gdyż nie udokumentowała wymaganych 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych przypadających w dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę (od 3 lutego 2004 roku do 2 lutego 2014 roku) ani w dziesięcioleciu przed datą powstania niezdolności do pracy (od 14 września 2002 roku do 13 września 2012 roku). /decyzja k. 26 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z dnia 3 lutego 2012 roku/

W dniu 10 kwietnia 2014 roku wnioskodawczyni odwołała się od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie daty powstania niezdolności do pracy na dzień 25 lutego 2011 roku. / odwołanie k. 2/

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 24 kwietnia 2014 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. / odpowiedź na odwołanie k. 6/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawczyni M. P., urodzona (...), posiada wykształcenie średnie ogólnokształcące, bez wyuczonego zawodu. Ostatnio (od 1 czerwca 2010 roku prowadziła działalność gospodarczą, której przedmiotem był handel przyczepami kempingowymi. /niesporne/.

Wnioskodawczyni nie legitymuje się okresem składkowym wynoszącym co najmniej 25 lat ani okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 20 lat. /zestawienie k 12-13 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z dnia 3 lutego 2012 roku/

M. P. cierpi na wielopoziomową chorobę zwyrodnieniowo – dyskopatyczną kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym. Stwierdza się u niej paluchy koślawe wrodzone, palce młotkowate, płaskostopie poprzeczne stóp, stan po leczeniu operacyjnym palucha koślawego i palca młotkowatego II lewych (25.02.2011), stan po protezoplastyce stawu śródstopno – paluchowego lewego (7.05.2013), stan po protezoplastyce stawu śródstopno – palcowego II lewego i operacyjnej korekcji metatarsalgii stopy lewej (12.11.2013). Z ortopedycznego punktu widzenia wnioskodawczyni była całkowicie niezdolna do pracy zarobkowej od 7 maja 2013 roku do 9 marca 2014 roku i częściowo, okresowo niezdolna do pracy od 10 marca 2014 roku do 30 września 2014 roku. Niezdolność ta powstała w dniu 7 maja 2013 roku. /pisemna opinia biegłego sądowego E. B. k. 131-132 w zw. z pisemną uzupełniającą opinią tego biegłego k. 143/

Występujące u wnioskodawczyni zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego z dyskopatiami C4-C7 z okresowym zespołem bólowym nie powodują powikłań korzeniowych, bez objawów ograniczenia sprawności ruchowej ocenianych przez neurologa. Z neurologicznego punktu widzenia wnioskodawczyni jest zdolna do pracy zarobkowej zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. /pisemna opinia biegłego sadowego J. Z. k 32-32 odw./

Wnioskodawczyni cierpi nadto na przewlekłą obturacyjny chorobę płuc o przebiegu umiarkowanym oraz na nikotynizm. Z pulmonologicznego punktu widzenia jest zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. /pisemna opinia biegłego sądowego A. M. k. 45, pisemne opinie uzupełniające k 71,k 104/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu powołane dokumenty oraz opinie powołanych biegłych lekarzy – ortopedy E. B. (2), neurologa J. Z. (2) i pulmonologa A. M. (2).

W okresie od 13 lipca 2013 roku do 9 marca 2014 roku wnioskodawczyni miała przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Świadczenie to miała przyznane w związku ze naruszeniem sprawności narządu ruchu /niesporne/

W dniu 3 lutego 2014 roku wnioskodawczyni wniosła o ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy. /wniosek k. k 1-2 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem z dnia 3 lutego 2012 roku /.

W dziesięcioleciu przypadającym przed zgłoszeniem wniosku o rentę - od 3 lutego 2004 roku do 2 lutego 2014 roku wnioskodawczyni posiada 2 lata, 9 miesięcy i 25 dni okresów składkowych oraz 11 miesięcy i 8 dni okresów nieskładkowych (po ich ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych) – łącznie 3 lata, 9 miesięcy i 3 dni. /niesporne/

W dziesięcioleciu przed datą powstania niezdolności do pracy – od 7 maja 2003 roku do 6 maja 2013 roku legitymuje się stażem 3 lat, 1 miesiąca i 26 dni okresów składkowych i 6 miesięcy okresów nieskładkowych, łącznie 3 lat, 7 miesięcy i 26 dni. /niesporne/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje :

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. 2015 poz. 748, ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Według brzmienia art.57 ust.2 tej ustawy wymagania powstania niezdolności we wskazanych w art.57 ust.1 pkt 3 okresach nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Zgodnie zaś z treścią art.58 ust.1 i 2 ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 57 ust.1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, przy czym okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Według zaś brzmienia art.58 ust.4 ustawy – obowiązującego od dnia 23 września 2011 roku, dodanego ustawą z dnia 28 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 187, poz. 1112) warunku osiągniecia okresu co najmniej 5 lat w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W oparciu o art. 12 ust. 1 cytowanego aktu niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest zaś osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust.2), a częściowo niezdolną do pracy - osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust.3)

Na mocy art.13 ust.1 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W sprawie niesporne jest, że wnioskodawczyni, mająca w dniu złożenia wniosku o rentę ponad 30 lat, nie legitymuje się stażem 25 lat okresów składkowych ani stażem 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, że nie posiada pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę (od 3 lutego 2004 roku do 2 lutego 2014 roku).

Ustalenia Sądu dokonane w przedmiotowej sprawie wykazują natomiast, że M. P. była osobą całkowicie niezdolną do pracy zarobkowej od dnia 7 maja 2013 roku do dnia 9 marca 2014 roku oraz jest częściowo, okresowo niezdolna do pracy zarobkowej w okresie od 10 marca 2014 roku do 30 września 2014 roku.

Powyższego ustalenia Sad dokonał na podstawie opinii biegłego sądowego lekarza ortopedy – rehabilitanta E. B. (2).

Opinia ta sporządzona została w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej, przeprowadzony przez biegłą szczegółowy wywiad chorobowy oraz wyniki badań własnych. Biegła w sposób rzetelny dokonała diagnozy schorzeń występujących u wnioskodawczyni oraz oceniła ich wpływ na sprawność organizmu i zdolność do wykonywania pracy. W opinii uzupełniającej biegła ustosunkowała się do zarzutów wnioskodawczyni wyjaśniając sporne kwestie dotyczące daty powstania niezdolności do pracy skarżącej. Jednoznacznie w tej opinii stwierdziła, iż całkowita niezdolność wnioskodawczyni do pracy wynika ze schorzenia stopy, operowanej w dniu 7 maja 2013 roku poprzez implantację protezy stawu śródstopno – palcowego I, a w listopadzie 2013 roku – implantację protezy stawu śródstopno – palcowego II stopy lewej. Biegła stanowczo wskazała w swej opinii uzupełniającej na brak możliwości przyjęcia innej daty powstania niezdolności do pracy, w szczególności dnia 25 lutego 2011 roku - dnia wykonania operacji palucha koślawego lewego, w związku z którą wnioskodawczyni pozostawała na zasiłku chorobowym i świadczeniu rehabilitacyjnym w okresie od 24 lutego 2011 roku do 18 sierpnia 2012 roku, po którym odzyskała zdolność do pracy. Fakt odzyskania tej zdolności stanowi istotnie – także w ocenie Sądu – podstawę do braku możliwości przyjęcia trwania orzeczonej przez biegłą niezdolności do pracy od daty żądanej przez ubezpieczoną.

W ocenie Sądu dowód z opinii biegłej E. B. (2) stanowi rzetelne, obiektywne i wiarygodne źródło dowodowe. Opinia, po jej uzupełnieniu nie zawiera żadnych braków i wyjaśnia wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Wnioski opinii zostały przez biegłą wyczerpująco uzasadnione, tak w opinii głównej jak i w pisemnej opinii uzupełniającej. Fakt, że nie ma ona treści, odpowiadającej wnioskodawczyni nie ma w tym wypadku znaczenia. Odmienne stanowisko oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego ( wyrok SN z dnia 5 czerwca 2002 roku I CR 562/74 LEX nr 7607; wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99 OSNP 2000/22/807)

Dlatego też Sąd oddalił wniosek pełnomocnika skarżącej o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego sądowego lekarza ortopedy.

Za w pełni wiarygodne i prawidłowo sporządzone Sąd uznał również opinie biegłych z zakresu neurologii i pulmonologii, uznające wnioskodawczynię za zdolną do pracy. Strony do opinii tych biegłych - po ich uzupełnieniu - żadnych dalszych zastrzeżeń nie zgłosiły.

Rozpoznając sprawę Sąd pominął opinie biegłego sądowego ortopedy M. S., podzielając zarzuty do wydanych przez tego biegłego opinii zgłoszone w piśmie pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 28 września 2015 roku (k 113-115).

Przechodząc do dalszych rozważań prawnych wskazać należy, że w sprawie niesporne pozostaje, że w okresie dziesięciolecia poprzedzającego powstanie niezdolności do pracy wnioskodawczyni (od 7 maja 2003 roku do 6 maja 2013 roku) nie wykazuje ona także co najmniej 5 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego.

Nie został zatem w jej przypadku spełniony warunek określony w przepisie art. 57 ust.1 pkt 2 w zw. z art.58 ust.1 i 2 cytowanej ustawy, co wyklucza przyznanie wnioskowanego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wskazać w tym miejscu jeszcze należy na istotną zmianę stanu prawnego, która nastąpiła z dniem 23 września 2011 roku w związku z wejściem w życie przepisu art.58 ust.4 ustawy emerytalnej, który stanowi, że przepisu art.58 ust.2 ustawy (czyli wymogu udowodnienia co najmniej pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego w ostatnim dziesięcioleciu liczonym wstecz od dnia zgłoszenia wniosku lub od dnia powstania niezdolności do pracy) nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art.6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Wejście w życie tego przepisu wykluczyło sposób interpretacji art.57 ust.2 ustawy emerytalnej, prezentowany przez Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę, w ślad za uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 roku, sygn. akt I UZP 5/05, w myśl której renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy, bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art.58 ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy (opubl. LEX nr 175150).

Obecnie - poczynając od 23 września 2011 roku prawo do renty przysługuje, bez konieczności udowodnienia pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art.58 ust.2 ustawy, tylko temu całkowicie niezdolnemu do pracy ubezpieczonemu, który legitymuje się, w przypadku kobiety, co najmniej 25 – letnim okresem składkowym.

Nie budzi wątpliwości, że M. P. nie spełnia tego warunku.

Uznając zatem, że wnioskodawczyni nie posiadając wymaganego 25-letniego okresu składkowego ani wymaganych 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w dziesięcioleciu poprzedzającym datę powstania niezdolności do pracy czy też poprzedzającym datę złożenia wniosku o rentę, nie nabywa prawa do spornego świadczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c, oddalił odwołanie jako niezasadne.