Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 3068/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 października 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. K., I. K. prawa do renty rodzinnej po zmarłym w dniu 5 września 2015 r. K. K. (1) na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że zmarły na 5 lat ubezpieczenia w dziesięcioleciu przed zgonem tj. przed 5 września 2015 r. posiadał okres ubezpieczenia w ilości 4 lata, 9 miesięcy i 1 dzień w tym okres składkowy w ilości 4 lata, 4 miesiące i 19 dni przebyte w czasie: od 20 listopada 2006 r. do 21 grudnia 2006 r., od 15 marca 2007 r. do 13 grudnia 2007 r., od 27 maja 2008 r. do 26 maja 2009 r., od 16 marca 2010 r. do 30 listopada 2010 r., od 1 kwietnia 2011 r. do 30 listopada 2011 r., od 15 grudnia 2011 r. do 1 kwietnia 2012 r., od 2 kwietnia 2012 r. do 30 listopada 2012 r., od 6 grudnia 2012 r. do 17 lutego 2013 r. oraz okres nieskładkowy w ilości 4 miesiące i 12 dni przebyte w czasie od 14 grudnia 2007 r. do 24 kwietnia 2008 r. Do stażu pracy nie zaliczono zmarłemu okresu od 22 grudnia 2006 r. do 14 marca 2007 r., ponieważ zmarły w tym czasie przebywał na urlopie bezpłatnym. Wobec braku wymaganych 5 lat okresów składowych i nieskładkowych zmarły nie spełniał warunków do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ponadto zgon nastąpił do upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia tj. po dniu 17 sierpnia 2014 r.

/decyzja – k. 60 akt ZUS/

W dniu 10 listopada 2015 r. M. K. działając również jako przedstawiciel ustawowy w imieniu małoletniego I. K., uznając powyższą decyzję za krzywdzącą, wniosła od niej odwołanie. Odwołująca wniosła o zmianę decyzji i przyznanie renty rodzinnej po zmarłym K. K. (1). W uzasadnieniu podniosła, iż na podstawie dokumentów ZUS uznał zmarłemu w dziesięcioleciu przed zgonem tj. przed 5 września 2015 r. okres ubezpieczenia wynoszący 4 lata, 9 miesięcy i 1 dzień w tym okres składkowy w ilości 4 lata, 4 miesiące i 19 dni oraz okres nieskładkowy w ilości 4 miesiące i 12 dni. Podała, że okres nieskłądkowy wynikał z faktu, że zmarły zatrudniony był przez Zakłady Budowlane i zakład pracy by nie generować kosztów w martwych okresach wysyłał pracowników na urlopy bezpłatne.

/odwołanie – k. 2 – 3/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 2 grudnia 2015 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak uzasadnieniu decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. K. (1) urodził się w dniu (...)

/skrócony odpis aktu zgonu – k. 11 akt ZUS/

K. K. (1) zmarł w dniu 5 września 2015 r.

/odpis skrócony aktu zgonu – k. 11 akt ZUS/

W dniu (...) urodził się syn wnioskodawczyni M. K. i K. I. K..

/odpis skrócony aktu urodzenia – k. 10 akt ZUS/

W dniu 3 września 2011 r. wnioskodawczyni M. K. (z domu: K.) zawarła związek małżeński z K. K. (1).

/odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 12 akt ZUS/

M. K. w dniu 25 września 2015 r. złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty rodzinnej dla niej oraz małoletniego syna I. K. po zmarłym K. K. (1).

/wniosek – k. 1 – 7 akt ZUS/

Na wymagane 5 lat w ostatnim dziesięcioleciu przed zgonem tj. przed 5 września 2015 r. K. K. (1) udokumentował jedynie 4 lata, 9 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych i nieskładkowych:

- okresy składkowe w ilości 4 miesiące i 19 dni przebyte w czasie: od 20 listopada 2006 r. do 21 grudnia 2006 r., od 15 marca 2007 r. do 13 grudnia 2007 r., od 27 maja 2008 r. do 26 maja 2009 r., od 16 marca 2010 r. do 30 listopada 2010 r., od 1 kwietnia 2011 r. do 30 listopada 2011 r., od 15 grudnia 2011 r. do 1 kwietnia 2012 r., od 2 kwietnia 2012 r. do 30 listopada 2012 r., od 6 grudnia 2012 r. do 17 lutego 2013 r.,

- okresy nieskładkowe w ilości 4 miesiące i 12 dni przebyte w czasie: od 14 grudnia 2007 r. do 24 kwietnia 2008 r.

/karta przebiegu zatrudnienia – k. 57 akt ZUS/

Zmarły ogółem udowodnił staż pracy wynoszący 11 lat i 27 dni okresów składkowych.

/karta przebiegu zatrudnienia – k. 57 akt ZUS/

Ostatnie ubezpieczenie zmarłego ustało w dniu 17 lutego 2013 r. – data kończąca pobieranie przez zmarłego zasiłek dla bezrobotnych.

/zaświadczenie – k. 32 akt ZUS/

Śmierć K. K. (1) nastąpiła po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia tj. po dniu 17 sierpnia 2014 r.

/bezsporne/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o powołane dokumenty, które nie budzą wątpliwości, co do ich wiarygodności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie w zakresie prawa do renty rodzinnej po zmarłym K. K. (1) nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. Nr 748) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Według zaś art. 65 ust. 2 przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

Krąg osób uprawnionych do renty rodzinnej zawiera art. 67 ust. 1 w/w ustawy, który stanowi, iż do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68-71:

-

dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

-

przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

-

małżonek (wdowa i wdowiec);

-

rodzice.

Na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1)  do ukończenia 16 lat;

2)  do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3)  bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu art. 57 ust. 1 pkt 3 nie stosuje się jednak do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2)

Jak stanowi art. 58 ust. 1 pkt 5 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej: 5 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Dodatkowo należy wskazać, iż stosownie do treści art. 5 ust.1. przytaczanej ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, okresy: składkowe, o których mowa w art. 6 i nieskładkowe, o których mowa w art. 7. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2 omawianego przepisu przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Bezspornym jest w przedmiotowej, iż zmarły nie miał ustalonego prawa do emerytury, ani też nie spełniał warunków do uzyskania tego świadczenia oraz że zmarły w chwili śmierci był osobą całkowicie niezdolną do pracy, co wynika wprost z przepisów prawa.

Wnioskodawczyni nie kwestionowała także uwzględnionych przez organ rentowy okresów składkowych zmarłego męża w wymiarze 4 lata, 9 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych i nieskładkowych oraz nie kwestionowała też daty ustania ubezpieczenia w dniu 17 lutego 2013 r.

W sprawie nie było także zdaniem Sądu wątpliwości, że zmarły nie przepracował 25 lat, albowiem wynika to bezpośrednio z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych i aktach sprawy.

Odwołujący nie dostarczyli w toku niniejszego postępowania żadnych innych dowodów, z których wynikałoby, że zmarły ma udokumentowane jakieś okresy, których Zakład nie uwzględnił przy rozpoznawaniu wniosków o rentę rodzinną.

W związku z powyższym należało uznać, że w sprawie nie zostały spełnione przesłanki z art. 65 w związku z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zatem odwołującym D. G. i K. G. nie przysługuje prawo do renty rodzinnej po zmarłym ojcu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

Na marginesie jedynie zaznaczyć należy, iż na podstawie art. 83 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wnioskodawczyni ma możliwość wystąpienia o przyznanie prawa do renty rodzinnej dla małoletnich dzieci w trybie szczególnym. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego przepisu ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.

Wspomnieć należy również, iż rozpatrywanie sprawy o świadczenie w drodze wyjątku dopuszczalne jest po ostatecznym rozstrzygnięciu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a w przypadku wniesienia odwołania - po prawomocnym wyroku Sądu stwierdzającym po stronie wnioskodawcy brak uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w trybie ustawowym (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 13 maja 2005 roku, (...) SA/Wa (...), Lex nr 166691).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni.

K.K.-W.