Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Sędzia SO Danuta Morys - Woźniak

Sędzia SR del. Marcin Rak (spr.)

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminnej Spółdzielni (...) w T.

przeciwko Gminie M.

o ustalenie wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 14 sierpnia 2013 r., sygn. akt I C 626/10

postanawia:

1.  uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić pozew;

2.  zasądzić od powódki na rzecz pozwanej kwotę 617 zł (sześćset siedemnaście złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu za I instancję;

3.  nakazuje pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach kwotę 826,12 zł (osiemset dwadzieścia sześć złotych i dwanaście groszy) z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych;

4.  zasądzić od powódki na rzecz pozwanej kwotę 300 zł (trzysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Leszek Dąbek SSO Danuta Morys-Woźniak

Sygn. akt III Ca 1936/13

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 24 listopada 2009 roku, doręczonym dnia 01 grudnia 2009 roku, Burmistrz Miasta M. działając na podstawie art. 77 i 78 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2010 roku, nr 102, poz. 651 ze zm. – dalej jako u.gosp.nier.), wypowiedział użytkownikowi wieczystemu Gminnej Spółdzielni (...) w T. dotychczasową, ustaloną na 693,16 złotych, wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w M. przy ulicy (...), obejmującej działki o geodezyjnych numerach(...) i (...), opisanej w księdze wieczystej numer (...) Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach. Nową opłatę ustalił przy uwzględnieniu dotychczasowej 8% stawki na 2.240 złotych (wypowiedzenie k. 37).

Użytkownik wieczysty nie zgodził się na takie wypowiedzenie i złożył wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. o ustalenie, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione.

Po rozpoznaniu tego wniosku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. orzeczeniem z dnia 8 lutego 2010 roku oddaliło ten wniosek.

Użytkownik wieczysty wniósł sprzeciw od tego orzeczenia. Na skutek sprzeciwu sprawę przekazano Sądowi Rejonowemu w Tarnowskich Górach w trybie art. 80 u.gosp.nier., zaś wniosek użytkownika wieczystego kierowany do samorządowego kolegium odwoławczego, zastąpił pozew.

Zarządzeniem z dnia 23 marca 2010 roku użytkownik wieczysty został wezwany do usunięcia braków formalnych pozwu, w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu pozwu.

Zarządzeniem z dnia 23 września 2010 roku pozew został zwrócony. Zarządzenie nie zostało zaskarżone i uprawomocniło się.

Dnia 29 października 2009 roku powód – użytkownik wieczysty złożył pismo, w którym przyznał, ze nie wykonał wezwania Sądu. Jednocześnie przedłożył dokument, którego brak stanowił podstawę zarządzenia zwrotu pozwu i wniósł o nadanie sprawie dalszego biegu.

Dnia 8 listopada 2010 roku Przewodniczący zarządził wpisanie sprawy pod nową sygnaturę, zaś Sąd nadał jej bieg.

Pozwana Gmina M. wniosła o oddalenie powództwa.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Rejonowy wydał wyrok w którym ustalił wysokość opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste nieruchomości na kwotę 2.240 złotych począwszy od dnia 1 stycznia 2010 roku, w pozostałej części powództwo oddalił i orzekł o kosztach postępowania.

Uzasadniając rozstrzygnięcie wskazał, że wartość nieruchomości stanowiąca podstawę ustalenia opłaty wynosiła 28.000 złotych, co przy stawce wynoszącej 8% dawało opłatę na poziomie określonym w wyroku. Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazał art. 71 ust. 4, 77 ust 1 i 3 oraz art. 76 ust 1 w zw. z art. 72 ust. 5 pkt 3 u gosp. nier. Wskazał też, że wycena nieruchomości przez powołanego w sprawie biegłego nastąpiła zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. 2004, 207 poz. 2109 ze zm.). Za niezasadny uznał podnoszony przez powódkę zarzut jakoby działanie pozwanej stanowiło nadużycie prawa nie korzystające z ochrony zgodnie z art. 5 k.c.

O kosztach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 83 w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 roku, nr 90, poz. 594).

Apelację od tego wyroku wniosła powódka zaskarżając go w całości i zarzucając:

- naruszenie art. 58§2 k.c. w zw. z art. 5 k.c. poprzez nieuwzględnienie zarzutu naruszenia zasad współżycia społecznego,

- naruszenie art. 77 ust 6 u.gosp.nier. poprzez jego niezastosowanie pomimo, że powódka dokonała nakładów na nieruchomość,

- niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia, w tym nierozpoznanie zarzuty dotyczącego nieuzasadnionej aktualizacji opłaty oraz uznanie, że powódka nie poniosła nakładów na nieruchomość.

Formułując te zarzuty domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i uwzględnienia powództwa, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Jak wynika z art. 378§1 k.p.c. sąd drugiej instancji w granicach zaskarżenia bierze z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Zgodnie natomiast z art. 379 pkt 1 k.p.c. nieważność postępowania zachodzi jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna.

W tym aspekcie zaznaczenia wymaga, że dopuszczalność drogi sądowej w postępowaniu dotyczącym aktualizacji opłaty rocznej za wieczyste użytkowanie nieruchomości zależy od uprzedniego wyczerpania trybu określonego w art. 77 – 80 u.gosp. nier. Tryb ten musi być wyczerpany zarówno gdy z zamiarem aktualizacji występuje właściwy organ jak i wówczas gdy z inicjatorem aktualizacji jest użytkownik wieczysty, co wynika z art. 78 ust 1 i art. 81 ust 1 u gosp. nier.

I tak, właściwy organ zamierzający zaktualizować opłatę roczną powinien wypowiedzieć na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia jej nowej wysokości (art. 78 ust. 1 u. gosp. nier). Użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości (art. 78 ust. 2 u.gosp.nier). Od orzeczenia kolegium właściwy organ lub użytkownik wieczysty mogą wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości (art. 80 ust. 1 u.gosp.nier). Kolegium przekazuje właściwemu sądowi akta sprawy wraz ze sprzeciwem zaś wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2, zastępuje pozew (art. 80 ust. 2 u.gosp.nier.). W razie wniesienia sprzeciwu w terminie, orzeczenie traci moc (art. 80 ust. 3 u.gosp. nier).

Taki sam tryb obowiązuje jeżeli z żądaniem aktualizacji występuje użytkownik wieczysty. Doręczenie żądania powinno nastąpić na piśmie do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego aktualizację opłaty rocznej. Jeżeli właściwy organ odmówił aktualizacji opłaty użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania odmowy, skierować sprawę do samorządowego kolegium odwoławczego (art. 81 ust. 1 u.gosp. nier.).

Nie może budzić wątpliwości, że z uwagi na terminy zawite określone w cytowanej ustawie, wymagana jest ciągłość pomiędzy kolejnymi etapami postępowania.

Ciągłość ta nie została zachowania w rozpoznawanej sprawie albowiem przerwało ja prawomocne zarządzenie zwrotu pozwu jakim był wniosek wieczystego użytkownika kierowany do samorządowego kolegium odwoławczego.

Skutkiem prawomocnego zwrotu tego pozwu było związanie ofertą z dnia 24 listopada 2009 roku, złożoną wieczystemu użytkownikowi (powódce) przez właściwy organ (tj. burmistrza działającego w imieniu pozwanej). Tym samym procedura aktualizacji wywołana tymże wnioskiem została prawomocnie zakończona.

Zatem wniosek powódki o nadanie sprawie dalszego biegu po zarządzeniu zwrotu pozwu był w istocie nowym wnioskiem o dokonanie aktualizacji opłaty rocznej. Niewątpliwie nie trafił on do sądu po wyczerpaniu trybu określonego w art. 77-80 w zw. z art. 81 ust. 1 u.gosp.nier.

Droga sądowa w tym zakresie była więc niedopuszczalna, zaś Sąd Rejonowy powinien był odrzucić pozew zgodnie z art. 199§1 pkt 1 k.p.c.

Dlatego Sąd Okręgowy na podstawie art. 386§3 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i pozew odrzucił.

O kosztach procesu za I instancję Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając nimi powódkę jako przegrywającą spór. Zasądzona na rzecz pozwanej tym tytułem należność obejmowała uzasadnione koszty reprezentowania pozwanej przez jednego pełnomocnika w wysokości stawki minimalnej zgodnej z §6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, poz. 490), powiększone o koszty jednej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążono powódkę, zgodnie z art. 83 w zw. z art.113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 roku nr 90, po. 594). Kwota, którą podlegała pobraniu obejmowała niepokryte wydatki za opinię biegłego.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając nimi powódkę jako przegrywającą to postępowanie. Zasądzona na rzecz pozwanej kwota była równa wynagrodzeniu pełnomocnika w wysokości stawki minimalnej, odpowiedniej do wartości przedmiotu zaskarżenia i zgodnej z §6 pkt 3 w zw. z §12 ust. 1 pkt 1 cytowanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…).

SSR del. Marcin Rak SSO Leszek Dąbek SSO Danuta Morys - Woźniak