Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 29-08-2016 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Jadwiga Święcicka

Protokolant: Stażysta Daria Guziołek

po rozpoznaniu w dniu 29-08-2016 r. w Koninie

sprawy A. P. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) w (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o podleganie ubezpieczeniom

na skutek odwołania A. P. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...)w K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 7 kwietnia 2016 r. nr (...) znak: (...)

Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż A. P. (1) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej nie podlega obowiązkowi ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 7 marca 2011 r.

Sygnatura akt III U 408/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. Inspektorat w T. decyzją z dnia 07.04.2016r. nr (...) stwierdził, że A. P. (1) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia 07.03.2011r.

W uzasadnieniu decyzji podkreślono, że A. P. (1), która od dnia 07.03.2011r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu jest zgłoszona do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, pomimo obowiązku nie jest z tego tytułu zgłoszona do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego. Wskazano również, że obowiązek taki wynika przede wszystkim z faktu, że ubezpieczona jest uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 23.08.1998r. przyznanej na stałe oraz do renty rodzinnej przyznanej od dnia (...). także na stałe. Dalej organ rentowy podał, że na podstawie art. 9 ust. 4 c ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, które mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, jak i do renty rodzinnej, pobierające rentę rodzinną, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z tytułu prowadzenia działalności, aż do ustalenia prawa do emerytury. Jak podkreślono istotny w tym przypadku jest fakt ustalenia prawa do świadczenia, tj. do renty z tytułu niezdolności do pracy, a nie fakt pobierania tej renty.

Odwołanie od decyzji złożyła A. P. (1) zarzucając wydanie jej niezgodnie z obowiązującym prawem w zakresie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom i wniosła o uchylenie decyzji w całości i o umorzenie postępowania. W uzasadnieniu odwołania A. P. (1) przyznała, że od dnia 23 sierpnia 1998 roku jest uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, ale podkreśliła, że po śmierci męża zrezygnowała z tej renty na rzecz renty rodzinnej do której nabyła uprawnienia w dniu (...)Dodała, że od dnia 7 marca 2011 roku rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej i wtedy uzyskała informację w placówce ZUS, że skoro otrzymuje rentę rodzinną to nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe, a jedynie składkę zdrowotną. Dodała więc, że przez cały ten okres była przekonana, że wybierając rentę rodzinną zrzekła się uprawnienia do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Ponadto podała, że na uiszczenie tak dużej kwoty nie pozwala sytuacja finansowa jej firmy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, powołując
się na treść art. 9 ust. 4 c w/w ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z którego wynika, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu jeżeli mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Istotnym jest tutaj zatem fakt ustalenia prawa do świadczenia, a nie jego pobieranie. Mimo zatem, że odwołująca nie pobiera renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, to prawo do tego świadczenia nadal jej przysługuje. Nadto podał, że przepisu ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS nie przewidują możliwości zrzeczenia się ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Można zrzec się prawa do ubiegania o świadczenie.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

A. P. (1) od dnia 23 sierpnia 1998 roku miała przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe.

Po śmierci męża A. P. (1) wystąpiła z wnioskiem z dnia 31.03.2011r. o ustalenie prawa do renty rodzinnej. Decyzją z dnia 29.04.2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. Inspektorat w K. przyznał odwołującej rentę rodzinną od dnia (...) na stałe.

W związku z uzyskaniem uprawnienia do renty rodzinnej A. P. (1) zrezygnowała z pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy na rzecz renty rodzinnej.

W dniu 7 marca 2011 r. rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej A. P. (1) jest zgłoszona od dnia 07.03.2011r. do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego i nie została zgłoszona do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych wypadkowego.

W związku z nieprawidłowościami na koncie ubezpieczonej i związanych z obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej, organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające w trakcie którego ustalono, że ubezpieczona ma ustalone na stałe prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 23.08.1998r. , a od dnia (...) pobiera rentę rodzinną jako świadczenie korzystniejsze. Jednocześnie ustalono, j odwołująca nie podlega ubezpieczeniom społecznym że z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Pismem z dnia 05.02.2016r. organ rentowy zawiadomił odwołującą o wszczęciu z urzędu postępowania wyjaśniającego w sprawie podlegania przez nią obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i poinformował, że jest ona zobowiązana do zgłoszenia do w/w ubezpieczeń z tytułu działalności gospodarczej od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, tj. od dnia 07.03.2011r.

W odpowiedzi na powyższe A. P. (1), pismem z dnia 11.03.2016r. poinformowała, żer dokonując wyboru renty rodzinnej jednocześnie zrzekła się uprawnienia do przysługującej jej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy i w związku z powyższym podlega jedynie obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Zaskarżoną decyzją 07.04.2016r. nr (...) stwierdził, że A. P. (1) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia 07.03.2011r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego oraz przedłożonych do sprawy (k.5-18, k.26-27).

Wartość dowodowa dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez strony.

Stan faktyczny w niniejszym postępowaniu był bezsporny, a istota sporu sprowadzała się do kwestii czy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą od dnia 07.03.2011r. A. P. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym, rentowemu i wypadkowemu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 13.10.1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.Dz.U.2015.121) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Stosownie zaś do art. 12 powołanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Przepis art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej definiuje prowadzącego działalność gospodarczą jako osobę zajmującą się tą działalnością na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Z kolei art. 9 ust. 5 ustawy stanowi, że osoby, o których mowa w art. 6, niewymienione w art. 9 ust. 4 i 4c, mające ustalone prawo do emerytury lub renty, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym.

Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 4c ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury.

Zarówno z dosłownego brzmienia powyższego przepisu, jak i stanowiska doktryny wynika, że unormowanie to ma charakter szczególny, zatem wymaga wykładni ścisłej. Przepis ten dotyczy wyłącznie osób mających ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, a więc renty z systemu powszechnego (które jednocześnie prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą). Nie zostały nim objęte osoby otrzymujące renty na podstawie przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin, renty rolnicze, renty socjalne i renty rodzinne.

W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, iż odwołująca od 1998 roku pobierała rentę z tytułu niezdolności do pracy, która została jej przyznana na stałe. Po śmierci męża rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej, którą prowadził jej zmarły mąż i jednocześnie wystąpiła o rentę rodzinną. Odwołująca więc miała prawo do dwóch świadczeń w zbiegu. Nie ulega wątpliwości, ze odwołująca od czasu przyznania jej renty rodzinnej zrezygnowała z pobierania świadczenia z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Należy podkreślić, że utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych stoi na stanowisku, że osoba, która pobiera rentę rodziną może podlegać ubezpieczeniom, ale jedynie dobrowolnie, a nie obowiązkowo. Natomiast obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlega osoba mająca przyznane prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy do czasu uzyskania uprawnień emerytalnych. Taka teza wynika jednoznacznie z wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19.10.2015r. sygn. akt III AUa 765/15, który wskazał, że przepis art. 9 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczy również osób mających ustalone prawo do renty rodzinnej. Takie samo stanowisko jednoznacznie wynika z treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2014r. sygn. akt I UK 446/13 , który wskazał, że w nie ma argumentów przemawiających za tezą, że art. 9 ust. 5 u.s.u.s. dotyczy tylko prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie dotyczy natomiast prawa do renty rodzinnej.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy przyjąć, że odwołująca ma prawo do renty rodzinnej, a działalność rozpoczęła wykonywać od momentu, kiedy nabyła prawo do renty rodzinnej. W związku z powyższym należy uznać, że do odwołującej w niniejszej sprawie zastosowanie będzie miała treść art. 9 ust. 5 ustawy systemowej i w ocenie Sądu nie przekreśla również tego fakt, iż ma ona także ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Decydującym jest tutaj fakt, że ma ona prawo do renty rodzinnej na stałe i ta okoliczność decyduje o tym, że nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu powyższe okoliczności, a więc fakt, że ma przyznane prawo do renty rodzinnej w sposób wystarczający przemawiają za uznaniem, że odwołanie A. P. (2) okazało się uzasadnione

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

SSO Jadwiga Święcicka