Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 338/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 lipca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt.3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2013 r., poz. 1442) w zw. z art. 1 ust. 13 pkt. 2 Ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz. U z 2012 r., poz. 1551) odmówił J. H. umorzenia należności z tytułu składek na:

a.  ubezpieczenia społeczne - za okres 06.1999 r., od 08.1999 r. do 07.2000 r. w łącznej kwocie 13.872,86 zł, w tym z tytułu:

składek - 4.201,06 zł;

odsetek - 9.663,00 zł;

kosztów upomnienia - 8,80 zł.

a.  ubezpieczenie zdrowotne - za okres 06.1999 r., od 08.1999 r. do 07.2000 r., w łącznej kwocie 3.196,68 zł, w tym z tytułu:

składek - 959,88 zł;

odsetek - 2.228,00 zł;

kosztów upomnienia - 8,80 zł.

a.  Fundusz Pracy - za okres 06.1999 r., od 08 do 11.1999 r., od 01.do 07.2000 w łącznej kwocie 935,31 zł, w tym z tytułu:

składek - 279,51 zł;

odsetek - 647,00 zł.

ZUS wskazał, że warunkiem umorzenia należności była spłata należności niepodlegających umorzeniu w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się powyższej decyzji. Należności należało opłacić wraz z odsetkami naliczonymi od dnia wpłaty włącznie. Decyzja określająca warunki umorzenia uprawomocniła się w dniu 09.05.2013 r. W dniu 09.05.2014 r. upłynął termin uregulowania

należności nie podlegających umorzeniu. Wyżej wymienione należności nie zostały przez ubezpieczonego uregulowane, (decyzja k. 21 -21 verte akt ZUS)

Od powyższej decyzji J. H. odwołanie złożył w dniu 18.01.2016 r. do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o jej zmianę i umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek. Ubezpieczony podniósł, że dopiero w piśmie z dnia 15 grudnia 2015 r. otrzymał on oryginał niedoręczonej wcześniej decyzji z dnia 8 lipca 2014 r. (odwołanie k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. ZUS wskazał dodatkowo, że decyzja określająca warunki umorzenia z dnia 29.03.2013 r. została odebrana przez wnioskodawcę, (odpowiedź na odwołanie k. 6 - 6 verte)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. H. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą od 1.01.1999 r. do 10.07.2000 r. ( wniosek o umorzenie k. 12 akt ZUS)

Ubezpieczony z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od 06.1999 r. do 07.2000 r. miał zaległości z uwagi na nieopłacone składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy. W tym zaległości niepodlegające umorzeniu na Fundusz Pracy w wysokości 63,04 zł za okres od 03. do 05.1999 r. oraz odsetki. ( okoliczność bezsporna, a nadto wydruk stanu należności k. 18 verte akt ZUS)

W dniu 31 stycznia 2013 r. do organu rentowego wpłynął wniosek J. H. o umorzenie należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za lata 1999 i 2000 na podstawie Ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz. U z 2012 r. poz. 1551). We wniosku tym ubezpieczony wskazał jako prawidłowy adres do doręczeń: ul. (...) w Ł., (wniosek o umorzenie k. 1 akt ZUS)

Decyzją z dnia 29 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., doręczoną wnioskodawcy w dniu 6 kwietnia 2013 r., określił, że :

1. według stanu na dzień 31.01.2013 r. umorzeniu będą podlegały należności z tytułu składek na:

a.  ubezpieczenia społeczne - za okres 06.1999 rv od 08.1999 r. do 07.2000 rv w łącznej kwocie 13.872,86 zł, w tym z tytułu:

składek - 4.201,06 zł;

odsetek - 9.663,00 zł;

kosztów upomnienia - 8,80 zł.

a.  ubezpieczenie zdrowotne - za okres 06.1999 r., od 08.1999 r. do 07.2000 r., w łącznej kwocie 3.196,68 zł, w tym z tytułu:

składek - 959,88 zł;

odsetek - 2.228,00 zł;

kosztów upomnienia - 8,80 zł.

a.  Fundusz Pracy - za okres 06.1999 r., od 08 do 11.1999 r., od 01. do 07.2000 w łącznej kwocie 935,31 zł, w tym z tytułu:

składek - 279,51 zł;

odsetek - 647,00 zł.

2. warunkiem umorzenia powyższych należności była spłata należności niepodlegających umorzeniu. ZUS wskazał, że należności z tytułu składek za okres od 1 stycznia 1999 r. nieobjęte postępowaniem o umorzenie należności należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji wraz z odsetkami. Wymieniona decyzja zawierała pouczenie, że w sytuacji, gdy ubezpieczony uważa niniejszą decyzję za niezgodną z przepisami lub ze stanem faktycznym, może wnieść odwołanie za pośrednictwem organu rentowego, który wydał decyzję do Sądu Okręgowego w Łodzi, VIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych, Plac (...), w terminie miesiąca od daty doręczenia decyzji co miało miejsce w dniu 6.04.2013 r. (decyzja k. 14 - 14 verte akt

ZUS, potwierdzenie doręczenia decyzji z dnia 29.03.2013 r. opatrzone podpisem wnioskodawcy k. 15-15 verte akt ZUS )

Powyższa decyzja nie została zaskarżona przez ubezpieczonego i uprawomocniła się w dniu 9 maja 2013 r. (okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca do dnia 9 maja 2014 r. nie uregulował należności z tytułu składek niepodlegających umorzeniu. ( bezsporne)

Decyzją z dnia 8 lipca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt.3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2013 r., poz. 1442) w zw. z art. 1 ust. 13 pkt. 2 Ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz. U z 2012 r., poz. 1551) odmówił J. H. umorzenia należności z tytułu składek na:

a.  ubezpieczenia społeczne - za okres 06.1999 r., od 08.1999 r. do 07.2000 r. w łącznej kwocie 13.872,86 zł, w tym z tytułu:

składek - 4.201,06 zł;

odsetek - 9.663,00 zł;

kosztów upomnienia - 8,80 zł.

a.  ubezpieczenie zdrowotne - za okres 06.1999 r., od 08.1999 r. do 07.2000 r., w łącznej kwocie 3.196,68 zł, w tym z tytułu:

składek - 959,88 zł;

odsetek - 2.228,00 zł;

kosztów upomnienia - 8,80 zł.

a.  Fundusz Pracy - za okres 06.1999 r., od 08 do 11.1999 r., od 01.do 07.2000 w łącznej kwocie 935,31 zł, w tym z tytułu:

składek - 279,51 zł;

odsetek - 647,00 zł.

ZUS wskazał, że warunkiem umorzenia należności była spłata należności niepodlegających umorzeniu w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia

się powyższej decyzji. Należności należało opłacić wraz z odsetkami naliczonymi od dnia wpłaty włącznie. Decyzja określająca warunki umorzenia uprawomocniła się w dniu 09.05.2013 r. W dniu 09.05.2014 r. upłynął termin uregulowania należności nie podlegających umorzeniu. Wyżej wymienione należności nie zostały przez ubezpieczonego uregulowane, (decyzja k. 21 -21 verte akt ZUS)

W piśmie z dnia 15.12.2015 r., doręczonym w dniu 21.12.2015 r., organ rentowy poinformował wnioskodawcę, że przesyła decyzję z dnia 8 lipca 2014 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. odmawiającą umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U z 2012 r., poz. 1551), którą uznano za niedoręczoną do tej daty. (pismo ZUS z dnia 15.12.2015 r. k. 35 akt ZUS, pismo ZUS z dnia 26.01.2016 r. k. 40 akt ZUS, potwierdzenie doręczenia k. 22 - 23)

W 2013 r. J. H. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w nowej siedzibie znajdującej się w Ł. na ul. (...). Ubezpieczony nie informował ZUS pisemnie o zmianie adresu do doręczeń, (oświadczenie wnioskodawcy 00:11:24, 00:16:31)

J. H. w 2010 r. przebył wylew krwi do mózgu. W 2012 r. oraz 2013 r. oraz marcu 2014 r. przeszedł on operacje serca. Ubezpieczony nie uregulował należności z tytułu składek nie podlegających umorzeniu w terminie, gdyż o tym obowiązku zapomniał. Wnioskodawca nie zasięgnął informacji w ZUS co do wysokości zaległości z tytułu składek niepodlegających umorzeniu, (okoliczności przyznane - oświadczenie wnioskodawcy 00:11:24, 00:24:13)

Sąd dokonał powyższych ustaleń stanu faktycznego w oparciu o dokumentację z akt organu rentowego dotyczących J. H. i akt sprawy, które to dokumenty nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Zebrany materiał dowodowy nie nasuwa wątpliwości i pozwala tym samym na wydanie rozstrzygnięcia w tej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie wnioskodawcy J. H. jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu.

W dniu 15 stycznia 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012 r. poz. 1551) Ustawa przewiduje abolicję dla osób prowadzących pozarolniczą działalność w zakresie zaległych należności składkowych za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. Przewiduje ona „możliwość umorzenia składek na własne ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy, oraz odsetek za zwłokę i pozostałych powstałych kosztów (w tym kosztów egzekucyjnych), dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, które w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i nie opłaciły należnych z tego tytułu składek.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, jako płatnicy składek, obowiązane są do opłacania należnych składek na własne ubezpieczenia za każdy miesiąc kalendarzowy prowadzenia tej działalności. Są to oprócz składek na ubezpieczenia społeczne, także składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy, a od 1 stycznia 2010 r. w niektórych przypadkach także na Fundusz Emerytur Pomostowych. Składki muszą być opłacane niezależnie od tego, czy osoba w okresie prowadzenia działalności uzyskuje w danym miesiącu dochody, czy też właśnie ponosi straty.

Zgodnie z art.l ust. 1 ustawy umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału

Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Powyższa ustawa uzależnia jednak możliwość umorzenia zaległości z okresu od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. od nieposiadania zaległości w opłacie składek niepodlegających umorzeniu. Zgodnie bowiem z treścią art.l ust.10 cytowanej wyżej ustawy warunkiem umorzenia należności jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych.

W przedmiotowej sprawie wobec uprawomocnienia się decyzji z dnia 29 marca 2013 r. określającej warunki umorzenia należności z tytułu składek, odwołanie od decyzji z dnia 8 lipca 2014 r. jest bezskuteczne.

Podkreślić należy, że w przedmiotowym postępowaniu brak jest dowodów, że ubezpieczony od daty uprawomocnienia się decyzji z dnia 29 marca 2013 r. stawił się w organie rentowym i informował on organ rentowy o zmianie adresu do doręczeń. Decyzja ta została odebrana przez wnioskodawcę, co wynika ze zwrotnego poświadczenia odbioru tej decyzji.

Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 6 kc to na odwołującym się ciążył ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to on powinien udowodnić okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Samo zaś twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.pc.).

Wnioskodawca pomimo faktu, że decyzja z dnia 29.03.2013 r. nie wskazywała konkretnych kwot niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne za okres od dnia czerwca 1999 r., do których opłacenia był on obowiązany nie zaskarżył przedmiotowej decyzji, mimo prawidłowego i czytelnego pouczenia. Na skutek czego decyzja ta

uprawomocniła się. Podkreślić należy, że przedmiotowa decyzja została wnioskodawcy prawidłowo doręczona, co potwierdził on swym podpisem, a organ rentowy nie miał obowiązku ponownego wzywania wnioskodawcy do uiszczenia należności z tytułu składek niepodlegających umorzeniu.

Ponadto ubezpieczony nawet nie wystąpił do organu rentowego z pisemnym wnioskiem o przedstawienie szczegółowego rozliczenia należności składkowych na koncie, które nie podlegały umorzeniu i które winien był on uiścić i przyznał, że nie uiścił składek niepodlegających umorzeniu, bo zapomniał.

W konsekwencji tego do dnia 9 maja 2014 r. wnioskodawca nieopłacił należnych składek, które w świetle powyższej ustawy nie podlegały umorzeniu.

Na marginesie tylko wskazać należy, że z uwagi na zmianę adresu do doręczeń, organ rentowy dopiero skutecznie doręczył wraz z pismem z dnia 15.12.2015 r. decyzję z dnia 8 lipca 2014 r. z dniem 21.12.2015 r.

W tym stanie rzeczy wobec faktu nieuregulowania przez J. H. w terminie ustawowym należności nie podlegających umorzeniu, tj. w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji z dnia 29.03.2013 r., Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 14 § 1 kpc, odwołanie od decyzji z dnia 8 lipca 2014 r., jako bezzasadne oddalił.

Dodatkowo tylko wskazać należy, że do sytuacji prawnej wnioskodawcy nie będą mogły mieć zastosowania reguły słuszności, gdyż przepisy lub instytucje prawa cywilnego mogą być stosowane na gruncie ubezpieczeń społecznych tylko na podstawie wyraźnego przepisu prawa ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji nie ma możliwości wykładania przepisów tego prawa z uwzględnieniem reguł słuszności, a do złagodzenia jego rygorów nie stosuje się art. 5 k.c. (por. szeroko w uzasadnieniu powołanej wyżej uchwały z dnia 21 kwietnia 2010 r., II UZP 1/10 i powołanym tam wcześniejszym orzecznictwie).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.