Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 1030/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 sierpnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :

SSA Joanna Kurpierz

Sędziowie :

SA Joanna Naczyńska

SA Ewa Solecka (spr.)

Protokolant :

Agnieszka Szymocha

po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2016 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. C.

przeciwko E. S.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 30 stycznia 2015 r., sygn. akt II C 237/14,

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda 2 700 (dwa tysiące siedemset) złotych z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Ewa Solecka

SSA Joanna Kurpierz

SSA Joanna Naczyńska

IACa 1030/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach :

1/ uznał za bezskuteczną w stosunku do powoda K. C., któremu przysługuje wobec dłużnika M. S. (1) wierzytelność wynikająca z wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach wydanego dnia 16 maja 2013 roku w sprawie o sygn. akt II C 688/12, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia referendarza Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 lipca 2013 roku w sprawie o sygn. akt II C 688/12:

a/ umowę darowizny udziału w 1/2 własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w budynku numer (...) przy ulicy (...) w B., dla którego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w B. księga wieczysta nr (...), zawartą dnia 16 grudnia 2011 roku w B. pomiędzy M. S. (1) i E. S. przed notariuszem H. T. – Rep.(...),

b/ umowę darowizny udziału w 1/4 prawa własności nieruchomości położonej w G., dla którego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w N. księga wieczysta nr (...), zawartą dnia 16 grudnia 2011 roku w B. pomiędzy M. S. (1) i E. S. przed notariuszem H. T. – Rep. (...);

2/ zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 7.792,-zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Rozstrzygnięcie powyższe Sąd oparł na następujących ustaleniach i zważeniach ( w zakresie istotnym z uwagi na zarzuty zaskarżenia):

Pozwana E. S. i M. S. (1) byli małżeństwem od 1995 r. Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2012 r. rozwiązał ich związek małżeński przez rozwód. Pomimo rozwodu oboje nadal razem zamieszkują w mieszkaniu położonym w B. przy ulicy (...).

W czasie trwania związku małżeńskiego małżonkowie E. i M. S. (1) w ramach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej nabyli własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w budynku numer (...) a przy ulicy (...) w B., dla którego Sąd Rejonowy B. prowadzi księgę wieczystą numer (...), a także udział wynoszący ½ w prawie własności nieruchomości położonej w G., dla której Sąd Rejonowy w N. prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

Dnia 16 grudnia 2011 r. małżonkowie E. i M. S. (1) przed notariuszem z Kancelarii Notarialnej w B. przy ulicy (...) H. T. zawarli umowy darowizny, na mocy których darują cały swój udział , tj. połowę nieruchomości objętej księgą wieczystą numer (...) Sądu Rejonowego w N. oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, objętego księgą wieczystą nr (...) Sądu Rejonowego w B. wraz z całym jego aktualnym wyposażeniem do majątku osobistego E. S.. Poza majątkiem objętym powyższymi umowami M. S. (1) nie posiada innych wartościowych rzeczy, ani oszczędności.

Powód jest sąsiadem pozwanej i jej byłego męża M. S. (1). Poza tym powód utrzymywał kontakty zawodowe z M. S. (1). W 2011 roku M. S. (1) pożyczył od powoda pieniądze w łącznej kwocie 110.000,-zł, po czym na prośbę powoda doszło do spisania umowy, potwierdzającej wysokość pożyczonych przez niego pieniędzy. Umowa taka została spisana dnia 1 grudnia 2011 r. i ustalono w niej termin zwrotu na dzień 31 stycznia 2012 r. oraz wysokość odsetek umownych na 10% miesięcznie. Umowa zawiera podpisy powoda K. C. oraz M. S. (1). Później powód już nie pożyczał pieniędzy M. S. (1).

Pismem z dnia 10 stycznia 2012 roku powód wezwał pozwanego do zwrotu kwoty 110.000,-zł w terminie do dnia 31 stycznia 2012 roku. M. S. (2) osobiście odebrał wezwanie. Następnie M. S. (1) w pisemnym oświadczeniu z dnia 10 maja 2012 roku podał, że na ten dzień do zapłaty pozostaje mu kwota 101.000,-zł, w terminie do 15 maja 2012 roku zapłaci zaległe odsetki w kwocie 5.000,-zł, a do dnia 20 maja 2012 roku kwotę 20.000,-zł tytułem częściowej spłaty pożyczki. W międzyczasie M. S. (1) zwrócił powodowi kwotę 9.000,-zł. M. S. (1) poza powodem miał innych wierzycieli, w tym A. D..

Powód wystąpił w dniu 26 lipca 2012 r. do Sądu Okręgowego w Katowicach z pozwem o zapłatę przeciwko M. S. (1), domagając się zasądzenia kwoty 101.000,-zł wraz umownymi odsetkami w tytułu umowy pożyczki z dnia 1 grudnia 2011 roku. Postępowanie w sprawie toczyło się pod sygn. akt II C 688/12. Zawiadomienie o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 16 maja 2013 roku M. S. (1) odebrał osobiście. Dnia 16 maja 2013 roku Sąd wydal wyrok zaoczny, na mocy którego zasądził od M. S. (1) na rzecz K. C. kwotę 101.000,-zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NBP od dnia 1 lutego 2012 roku. Postanowieniem z dnia 25 lipca 2013 roku wyrokowi zaocznemu w punktach 1 i 3 nadana została klauzula wykonalności. Natomiast postanowieniem z dnia 31 października 2013 roku na wniosek powoda została sprostowana oczywista omyłka pisarska w sentencji wyroku poprzez zastąpienie nazwiska (...) nazwiskiem (...). Postanowieniem z dnia 18 września 2014 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił zażalenie pozwanego M. S. (1) na postanowienie z dnia 31 października 2013 roku. Sprawa jest prawomocnie zakończona.

Na podstawie wyroku wydanego w sprawie pod sygn. akt II C 688/12 Sądu Okręgowego w Katowicach powód wystąpił z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko M. S. (1). Postępowanie egzekucyjne prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w B. W. G. pod sygn. akt Km 1756/13, który pismem z dnia 11 grudnia 2013 roku zawiadomił powoda o bezskuteczności egzekucji.

Sąd Okręgowy uznał, że twierdzenia pozwanej, iż M. S. (1) nie był dłużnikiem powoda, jak również nie zawierał on z powodem żadnej umowy pożyczki, nie znajdują potwierdzenia w okolicznościach sprawy. Przeciwko M. S. (1) zapadł prawomocny wyrok, będący tytułem wykonawczym i podstawą prowadzonej bezskutecznie egzekucji. Jak wynika z akt sprawy o sygn. akt II C 688/12 Sądu Okręgowego w Katowicach M. S. (1) poza zaskarżeniem postanowienia o sprostowaniu omyłki pisarskiej w wyroku z dnia 16 maja 2013 roku nie podjął żadnych czynności zmierzających do wzruszenia prawomocnego wyroku. Nadto z zeznań M. S. (1) wynika, iż pożyczał pieniądze od powoda, przy czym twierdził, iż była to inna kwota niż wynika ona z pisemnej umowy pożyczki, jak również pożyczał ją w innym czasie. W ocenie Sądu zeznania świadka w tym zakresie, jak również co do okoliczności i przyczyn spisania umowy pożyczki z dnia 1 grudnia 2011 r., nie zasługują na wiarę. W tej kwestii na wiarę zasługują zeznania powoda zważywszy na stosunku łączące powoda ze świadkiem - obu łączyły znajomości sąsiedzkie jak i gospodarcze. Umowa zawiera podpisy obu stron i świadek M. S. (1) nie wyparł się swojego podpisu pod umową, podobnie jak pod oświadczeniem z dnia 10 maja 2012 roku w całości napisanym przez niego. Zeznania M. S. (2) co do okoliczności złożenia podpisu pod umową i oświadczenia z dnia 10 maja 2012 r., w których przedstawił siebie jako alkoholika i osobę uzależnioną od hazardu, i której jest wszystko jedno co podpisuje i dlaczego, nie mają znaczenia wobec prawomocności orzeczenia z dnia 16 maja 2013 roku w sprawie o sygn. akt II C 688/12. Sąd Okręgowy stwierdził, że rozpoznając niniejsza sprawę jest związany wyrokiem na mocy art. 365 § 1 kpc.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. D. na okoliczność zawarcia umowy pożyczki i daty jej zawarcia, podnosząc, że fakt bycia przez M. S. (1) dłużnikiem powoda wynika z tytułu wykonawczego w sprawie o sygn. akt II C 688/12 z dnia 16 maja 2013 roku Sądu Okręgowego w Katowicach. Powód legitymując się zarówno tytułem wykonawczym jak i oświadczeniami M. S. (1) wykazał istnienie wierzytelności.

Wobec takich ustaleń, Sąd Okręgowy uznał, że powód udowodnił wszystkie przesłanki z art. 527 k.c., co czyniło skargę uzasadnioną i skutkowało uwzględnieniem powództwa.

Po pierwsze istnieje wierzytelność, która jest stwierdzona tytułem egzekucyjnym, tak więc powód był i jest wierzycielem M. S. (1), który zresztą przyznał, że pożyczył pieniądze od powoda, których nie zwrócił. Sąd nadto jest związany wyrokiem w sprawie pod sygn. akt II C 688/12 na mocy art. 365 § 1 kpc. Po drugie uzyskanie przez pozwaną zarówno własnościowego prawa do lokalu spółdzielczego numer (...) położonego w B. przy ul. (...) jak i udziału w nieruchomości położonej w G. stanowi jej korzyść majątkową, co stanowi okoliczność niesporną. Po trzecie, w wyniku tej umowy darowizny nastąpiło uszczuplenie majątku dłużnika powoda i dłużnik powoda stał się niewypłacalny, albo niewypłacalny w wyższym stopniu. Tym samym doszło do pokrzywdzenia powoda.Z okoliczności sprawy wynika, że dłużnik w dacie dokonywania darowizny na rzecz pozwanej miał świadomość pokrzywdzenia powoda jako wierzyciela, miał bowiem świadomość, że rozdysponowuje jedynymi wartościowymi składnikami majątku .Jednocześnie dłużnik podał, iż poza majątkiem objętym umową darowizny nie posiadał i nie posiada innego majątku, a obecnie nie stać go na wynajem mieszkania. Nadto egzekucja prowadzona przeciwko M. S. (1) z wniosku powoda okazała się bezskuteczna. Pozwana uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wskutek umowy darowizny, a co za tym idzie będzie miała zastosowanie norma art. 528 k.c. Także przeciwko pozwanej działa domniemanie z art. 527 § 3 kc. Nie można też przyjąć, iż obalone zostało domniemanie z art. 529 kc. Trudno uwierzyć, że pozwana prowadząc z mężem wspólne gospodarstwo domowe i razem z nim rozliczając się, nie była zorientowana w jego sytuacji finansowej, w tym zadłużeniu.

Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe okoliczności oraz treść przywołanych przepisów prawa orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 w zw. 99 kpc.

Pozwana wniosła apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości i zaznając mu:

1)  naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, a to - art. 365 § 1 k.p.c. poprzez przypisanie mocy wiążącej prawomocnemu wyrokowi wydanemu w innej sprawie między innymi stronami, w oderwaniu od art. 366 k.p.c., podczas gdy przymiot powagi rzeczy osądzonej odnosi tylko "do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami";

2)  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 299 k.s.h. poprzez nie rozważenie zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób wszechstronny, dowolną ocenę dowodów, w następstwie przyjęcia, że po dniu 1 grudnia 20iir. powód nie pożyczał pieniędzy M. S. (1), podczas gdy zawarcie przez powoda i M. S. (1) umowy pożyczki w połowie stycznia 20i2r. wynika z zeznań M. S. (1), pośrednio potwierdza go treść odręcznych dopisków powoda w umowie w wykropkowanych miejscach - na dokumencie wystawionym in blanco i na potwierdzenie tych okoliczności zawnioskowany został przez pozwaną świadek tej czynności - A. D.;

3)  naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 217 § 1, 2 i 3 k.p.c. w zw. z art. 227 i art. 247 k.p.c., co do którego zgłoszono zastrzeżenie w trybie art. 162 k.p.c., polegające na oddaleniu wniosku pozwanej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. D. zawnioskowanego na okoliczność ustalenia daty w której zawarta została umowa pożyczki między powodem i M. S. (1), formy zawartej przez nich umowy (in blanco bez wpisania danych w miejscach wykropkowanych) i warunków tej umowy, co doprowadziło do nie wyjaśnienia istotnych dla sprawy okoliczności i poczynienia przez Sąd nieprawidłowych ustaleń w tym zakresie, co miało wpływ na rozstrzygniecie sprawy;

4)  naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 328 § 2 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie i podanie jako podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, wskazanej jako ustalona na podstawie zeznań świadka M. S. (1) oraz nagrania rozprawy z 5.11.2014r. okoliczności, że w 2011r. M. S. (1) pożyczył od powoda pieniądze w łącznej kwocie 110.000 zł po czym doszło do spisania umowy dnia 1 grudnia 2011r., w sytuacji gdy z dowodów tych okoliczności te w ogóle nie wynikają, gdyż zostały zaprzeczone przez świadka M. S. (1) oraz nie uwzględnienie, bez jakiegokolwiek uzasadnienia (z wyjątkiem lapidarnego wskazania że zeznania te nie zasługują na wiarę), wynikających z przeprowadzonych dowodów okoliczności potwierdzających fakt zawarcia przez powoda i M. S. (1) umowy pożyczki w styczniu 2012r. i złożenia przez M. S. (1) podpisu pod nie wypełnioną w zakresie daty i kwoty umową, co wynika z zeznań świadka M. S. (1) i co miał potwierdzić świadek A. D., a uznanie za wiarygodne przesłuchania w tym zakresie powoda - ze względu na łączące go z tym właśnie świadkiem (M. S. (1)) znajomości sąsiedzkie i gospodarcze (nie wiadomo dlaczego te same okoliczności - „znajomości” przemawiają za wiarygodnością przesłuchania powoda, a jednocześnie nie potwierdzają wiarygodności zeznań świadka), mimo przyznania przez powoda, że sam wypełniał tekst umowy, błędnie wpisując nazwisko świadka S.

Mając na uwadze powyższe zarzuty pozwana wniosła:

1.  o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, w tym kosztach zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych

ewentualnie

2.  o zmianę zaskarżonego wyroku w całości przez oddalenie powództwa w całości;

3.  o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania za I i II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanej i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja była bezzasadna.

Zarzuty skarżącego dotyczą przede wszystkim prawidłowości ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd pierwszej instancji, co według skarżącego miało być wynikiem naruszeń prawa procesowego w toku postępowania dowodowego przez pominięcie dowodu z zeznań świadka A. D., naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów (wskazanie przy tym jako naruszonej normy art.299 ksh było zapewne wynikiem omyłki) oraz błędną wykładnię art.365§1 kpc.

Zarzut pozwanej zasługiwał na podzielenie tylko co do oddalenia wniosku o przesłuchanie A. D., zawnioskowanego przez pozwaną na okoliczność, że przedmiotowa umowa pożyczki pomiędzy powodem a ówczesnym mężem pozwanej M. S. (1) zawarta została w innej dacie niż widniejąca w treści pisemnej umowy. Podkreślić należy, że w niniejszym wypadku nie zachodziła niedopuszczalność dowodu z zeznań świadka przeciwko osnowie dokumentu, wynikająca z art. 247 kpc, gdyż sprawa niniejsza nie toczyła się pomiędzy uczestnikami tej czynności. Ponieważ Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowód z zeznań zawnioskowanego przez powoda świadka P. C., oddalenie wniosku o przesłuchanie A. D. naruszało zasadę równości stron procesu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z zeznań A. D. i trzykrotnie bezskutecznie wzywał tego świadka na kolejne terminy rozpraw, by go przesłuchać w trybie art.382 in fine kpc. Ponieważ jednak wezwanie tego świadka okazało się niemożliwe, gdyż wskazany przez pozwaną adres A. D. był nieprawidłowy, postanowienie o dopuszczeniu omawianego dowodu zostało przez Sąd Apelacyjny uchylone.

Stwierdzić należy, że w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i dokonał jego oceny zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w art. 233 § 1 kpc. Ustalenia te uznaje Sąd Apelacyjny za własne. Wbrew wywodom apelacji, Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się błędu uznając, że nie ma podstaw do przyjęcia, iż umowa pożyczki pomiędzy powodem a M. S. (1), z której wynika wierzytelność powoda stwierdzona prawomocnym wyrokiem zaocznym Sądu Okręgowego w Katowicach z 16 maja 2013r., sygn.akt IIC 688/12, zawarta została w dniu innym niż 1 grudnia 2011 r., wskazany w umowie. Bezskuteczne było powołanie się przez apelującą na odmienne w treści zeznania świadka M. S. (1). Same tylko twierdzenia tego świadka, który jest dłużnikiem powoda, zawarł z pozwaną umowy objęte żądaniem pozwu, mimo orzeczenia rozwodu zamieszkiwał z pozwaną w tym samym mieszkaniu jeszcze w chwili orzekania przez Sąd Okręgowy, ma też świadomość, że wynik niniejszej sprawy może rzutować na sytuację bytową wspólnych dzieci jego i pozwanej - nie mogły stanowić podstawy do poczynienia ustaleń faktycznych sprzecznych z wymową pozostałej części materiału dowodowego, jak słusznie uznał Sąd pierwszej instancji. Sąd ten jasno i logicznie wyjaśnił w uzasadnieniu wyroku, dlaczego nie dał wiary zeznaniom M. S. (1). Argumentację tę Sąd Apelacyjny podziela, co czyni zbędnym jej powielanie. Relacja byłego męża pozwanej o tym, jak to od lat był „ pogrążony w alkoholu”, „ trwonił pieniądze na alkohol, zabawy, hotele”, pożyczał pieniądze od powoda „ bo pił i było mu wszystko jedno”, i z tych samych powodów napisał oświadczenie z 10 maja 2012 r. potwierdzające jego zadłużenie, a pozwana mimo rozwodu udostępnia mu pokój w mieszkaniu gdyż świadek „nie ma gdzie mieszkać” - w kontekście wszystkich okoliczności sprawy jawi się jako całkowicie sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego i stworzona wyłącznie dla potrzeb niniejszej sprawy.

Podkreślić należy, że Sąd pierwszej instancji dokładnie zbadał przebieg postępowania w sprawie IIC 688/12, ustalając, że w aktach tej sprawy znajduje się pismo z 10 stycznia 2012 r., w którym powód wzywa M. S. (1) do zwrotu 110.000 zł, osobiście odebrane przez M. S. (1), a także zawiadomienie o terminie rozprawy wyznaczonej na 16 maja 2013 r., które pozwany odebrał osobiście. Nie ulega więc wątpliwości, że dłużnik powoda wiedział o kierowanym do niego roszczeniu powoda o zapłatę wywodzonym z umowy z 1 grudnia 2011 r. i w żadnej formie zasadności tego żądania nie negował. Dopuszczalność wydania w sprawie cywilnej wyroku zaocznego wynika z tego, iż bezczynność pozwanego odpowiadająca dyspozycji art.339 § 1 kpc rozumiana jest jako milczące przyznanie przez niego prawdziwości twierdzeń pozwu i zasadności żądania. Zaakcentować należy, że M. S. (1) obecnie twierdzi nie tylko to, że zawarł przedmiotową umowę pożyczki nie w dniu 1 grudnia 2011 r. lecz w styczniu 2012 r. lecz także to, że pożyczona kwota wyniosła nie 110.000 zł lecz tylko 40.000 zł. Tymczasem po otrzymaniu odpisu pozwu w sprawie IIC 688/12 zawierającego żądanie prawie trzykrotnie wyższe niż zadłużenie, do którego się przyznaje, były mąż pozwanej nie podjął żadnego działania by odeprzeć przed sądem powództwo K. C..

Podnoszone w apelacji okoliczności, że umowa pożyczki z 1 grudnia 2011 r. wypisana została ręką powoda, a nazwisko dłużnika zostało przez niego błędnie wpisane były w sprawie bezsporne. Nie stanowiły one jednak podstaw do tego, by przyjąć za wiarygodną wersję strony pozwanej co do innej daty umowy i kwoty pożyczki. M. S. (1) nie przeczył, że podpisał przedmiotową umowę (podpis dłużnika widnieje na obu kartach dokumentu). Nie negował także, iż napisał oświadczenie z 10 maja 2012 r., gdzie uznaje dług w wysokości 101.000 zł. Przeczy to wersji, jakoby w styczniu 2012 r. pożyczył tylko 40.000 zł., natomiast równoczesne jego oświadczenie dotyczące zaległych odsetek jest koherentne z postanowieniami umowy z 1 grudnia 2011 r., w której ustalono niezgodne z prawem odsetki w wysokości 10% miesięcznie (kopia umowy z 1 grudnia 2011 r.-k.89-90, kopia oświadczenia z 10 maja 2012 r.-k.91). Wbrew twierdzeniom skarżącej, to, że cześć wpisów w umowie dokonana jest drukowanymi literami nie świadczy o tym, że pozostałe zapisy miały miejsce w innej dacie. Chybione były także wywody apelacji odwołujące się do poprawki w dacie na stronie pierwszej przedmiotowej umowy. Poprawka ta dotyczy tylko roku („ 2012” na „ 2011”), natomiast dzień i miesiąc to 1 grudnia („1.XII.”), bez najmniejszych poprawek. Jest to ta sama data, która została wpisana w treści umowy na początku strony pierwszej; pierwsza strona dokumentu także została podpisana przez M. S. (1). Poza tym, dłużnik powoda twierdzi, że zawarł przedmiotową umowę w styczniu 2012 r., a nie 1 grudnia 2012 r.

Sąd Okręgowy nie naruszył też, wbrew temu, co zarzuca apelacja, art.365§1 kpc, który dotyczy zakresu mocy wiążącej prawomocnych orzeczeń sądowych i stanowi, że orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

W judykaturze wskazuje się, że wynikające z powołanej normy związanie wyrokiem sądu cywilnego oznacza brak możliwości zignorowania zarówno ustaleń faktycznych stanowiących bezpośrednio podstawę rozstrzygnięcia, jak i podstawy prawnej. Nie jest dopuszczalne odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnych procesach sądowych między tymi samymi stronami, chociażby przedmiot tych spraw się różnił. Zakazane jest również prowadzenie postępowania dowodowego na okoliczności podważające ustalenia faktyczne zawarte w wiążącym orzeczeniu. Mocą wiążącą objęte jest to, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia. Moc wiążącą uzyskuje bowiem rozstrzygnięcie o żądaniu w powiązaniu z jego podstawą faktyczną i w kolejnym postępowaniu sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtowała się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku. W tym kontekście wskazać należy, że z prawomocnego wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Katowicach z 16 maja 2013 r., sygn.akt IIC 688/12 wynika, iż powodowi przysługuje w stosunku do M. S. (1) wierzytelność, (której ochronie ma służyć skarga pauliańska), zasądzona w oparciu o umowę nie inną lecz tę zawartą w dniu 1 grudnia 2011 r., na kwotę 110.000 zł. Nie sposób zatem twierdzić, że powołany tytuł egzekucyjny jest wiążący dla Sądu w sprawie niniejszej tylko co do faktu istnienia wierzytelności, a nie co do podstawy faktycznej, w oparciu o którą wyrok zasądzający w sprawie IIC 688/12 został wydany - podstawą tą była natomiast umowa z dnia 1 grudnia 2011 r. (vide wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 r., I UK 239/10, LEX nr 738532; z dnia 20 maja 2011 r., IV CSK 563/10, LEX nr 864020; z dnia 7 kwietnia 2011 r., I PK 225/10, LEX nr 896456; z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 67/12, LEX nr 1231342; z dnia 20 listopada 2014 r., V CSK 6/14, LEX nr 1604655; z dnia 27 czerwca 2014 r., V CSK 433/13, LEX nr 1514746).

Na obecnym etapie postępowania nie było już negowane przez pozwaną występowanie w sprawie pozostałych przesłanek z art.527-529 kc.

Sąd Apelacyjny podzielił w całości ustalenia faktyczne i rozważania jurydyczne Sądu Okręgowego poczynione w niniejszej sprawie.

Nie tylko chybiony lecz także bezpodstawny był zarzut naruszenia art. 328 § 2 kpc. Naruszenie powyższego przepisu może mieć wpływ na wynik sprawy jedynie wyjątkowo, gdyż uzasadnienie jest sporządzane już po wydaniu i ogłoszeniu wyroku. Ów wpływ na rozstrzygnięcie może zachodzić w tych wyjątkowych sytuacjach, w których treść uzasadnienia wyroku uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia (wyrok SN z 5 października 2005 r. I UK 49/5 Monitor Prawniczy 2006, nr 4 s. 214), co w niniejszym przypadku nie zachodzi. Przeciwnie, uzasadnienie wyroku jest prawidłowe, dokładne, zgodne z wymogami art. 328§2; wbrew zarzutom skarżącej Sąd wyjaśnił tam, dlaczego nie dał wiary zeznaniom świadka M. S. (1).

Zaskarżony wyrok stanowi wynik trafnie dokonanych ustaleń i właściwie zastosowanych przepisów prawa materialnego .

Z tych wszystkich względów, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację jako bezzasadną, orzekając o kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 391 § kpc oraz § 6 pkt.6 w zw. z § 12 ust.pkt.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j.Dz.U.z 2013 r., poz. 490).

SSA Ewa Solecka SSA Joanna Kurpierz SSA Joanna Naczyńska