Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca – SSO Małgorzata Szeromska (spr.)

Sędziowie SO Wacław Banasik

SO Joanna Świerczakowska

Protokolant st. sekr. sąd. Anna Bałdyga

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 września 2016 r. w P.

sprawy z powództwa K. S. i S. S.

przeciwko B. P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Żyrardowie z dnia 21 grudnia 2015 r.

sygn. akt I C 1336/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od B. P. na rzecz K. i S. małżonków S. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

Sygn. akt IV Ca 442/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Żyrardowie wyrokiem z dnia 21 grudnia 2015 r. zasądził od pozwanego B. P. na rzecz powodów K. S. i S. S. kwote 44.500 z ustawowymi odsetkami od 27 kwietnia 2013 r., oddalił powództwo w pozostałej części i obciążył pozwanego kosztami procesu.

Istotne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i stanowiące podstawę rozstrzygnięcia były następujące:

Pozwany B. P. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą P.H.U.P. (...) w zakresie wykonywania instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych. W dniu 9 maja 2012r. pozwany przedstawił powodom K. S. i S. S. ofertę wykonania sytemu grzewczego z pompą ciepła za kwotę 65.000 zł, na co powodowie wyrazili zgodę. Prace pozwany miał rozpocząć w lipcu 2012r. Warunki umowy oraz wynagrodzenie powodowie uzgadniali wspólnie z pozwanym, w dacie zawarcia umowy pozostawali bowiem w związku małżeńskim. W dniu 16 maja 2012r. powodowie przelali ze wspólnego rachunku bankowego na konto powoda kwotę 32.500 zł tj. połowę kwoty ustalonej w ofercie, a w dniu 26 lipca 2012r. kwotę 12.000 zł na poczet wynagrodzenia należnego powodowi. Wobec nie rozpoczęcia przez pozwanego prac w umówionym terminie, powodowie zawiadomili również Prokuraturę Rejonową w Żyrardowie o podejrzeniu popełnienia przez pozwanego przestępstwa polegającego na niekorzystnym rozporządzeniu mieniem w kwocie 44.500 zł poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru wywiązania się ze zobowiązania. Postanowieniem z dnia 11 czerwca 2013r. postępowanie w powyższej sprawie zostało umorzone. Pismem z dnia 24 kwietnia 2013r. powódka K. S. wezwała pozwanego do zwrotu kwoty 44.500 zł odstępując jednocześnie od zawartej w maju 2012r. umowy. Powyższe pismo pozwany otrzymał w dniu 26 kwietnia 2013r. Pozwany nie zwrócił powodom powyższej kwoty.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo było zasadne, bowiem pozwany dzieła nie wykonał, co oznacza, że nie należy mu się wynagrodzenie, a to, co powodowie świadczyli na rzecz pozwanego na poczet wynagrodzenia podlega zwrotowi. Ponadto powodowie wobec niewykonania dzieła odstąpili od umowy, co świetle art. 635 k.c. było uzasadnione. Skutkiem odstąpienia od umowy o dzieło na podstawie powyższego przepisu jest powstanie obowiązku zwrotu wzajemnych, spełnionych już świadczeń.

Apelację od tego orzeczenia złożył pozwany, zaskarżając wyrok w części, tj. co do połowy zasądzonego świadczenia wraz z odsetkami i kosztami procesu i zarzucając:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że powód udowodnił legitymację czynną do dochodzenia roszczenia, podczas gdy nie udowodnił on, że był stroną ustnej umowy zawartej z pozwanym;

2.  naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodna ocenę dowodów prowadzącą do przyjęcia, że powodowie wykazali pozostawanie w związku małżeńskim w okresie zawarcia umowy o dzieło oraz że udowodnili oni posiadanie wspólnego rachunku bankowego;

3.  naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. polegające na uznaniu, że powód udowodnił pozostawanie w związku małżeńskim z powódką i posiada wspólny z nią rachunek bankowy oraz że zawarł ustną umowę o dzieło z pozwanym;

4.  sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych sądu z treścią materiału dowodowego polegającą na uznaniu za udowodnione okoliczności wskazane powyżej.

Apelujący wniósł o zmianę wyroku i oddalenie powództwa powoda.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jest niezasadna, a jej zarzuty chybione.

Sąd Okręgowy podziela w całości ustalenia fatyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i uznaje je za własne, dotyczy to także oceny dowodów oraz oceny prawnej.

Wbrew twierdzeniom apelującego Sąd Rejonowy miał podstawy do ustalenia takiego stanu faktycznego, jaki wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, uczynił to oceniając przeprowadzone w sprawie dowody. W żadnym razie nie jest to ocena dowolna, z całą pewnością mieści się w dyspozycji art. 232 k.p.c. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i, ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (wyrok SN z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000, nr 17, poz. 655).

Powodowie udowodnili, że oboje zawierali umowę z pozwanym, że pozostają w związku małżeńskim i łączy ich wspólność ustawowa, że mają wspólnych rachunek bankowy, wynika to z ich zeznań i twierdzeń, konsekwentnych od początku postępowania w sprawie. Tymczasem pozwany nie zawnioskował jakichkolwiek innych dowodów, nie stawił się na przesłuchanie w charakterze strony, zatem ten dowód został trafnie przez Sąd Rejonowy pominięty. Jedyne zawnioskowane przez niego dowody, to kserokopie dokumentów z prowadzonego przez prokuraturę dochodzenia; z zawiadomienia na k-16-19 wynika, ze oboje powodowie złożyli zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa na ich szkodę, postanowienie o umorzeniu dochodzenia dotyczy jedynie powódki, nie wiąże jednak ono sądu cywilnego (art. 11 k.p.c.), zaś w niniejszym postępowaniu ustalono, ze oboje małżonkowie byli stronami zawartej umowy z pozwanym.

Nawet gdyby przyjąć, że umowa nie została zawarta przez oboje małżonków, tylko przez jednego z nich, każde z nich jest uprawnione do dochodzenia roszczeń zmierzających do zachowania wspólnego majątku. Stanowi o tym przepis art. 36 § 2 k.r.o.: każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku. Jest to definicja legalna zarządu majątkiem wspólnym małżonków, który jest rozumiany jako całokształt czynności faktycznych i prawnych, a także czynności podejmowanych przed sądami i innymi organami w związku z tym majątkiem, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania majątku wspólnego, zachowania jego substancji i dążenia do powiększenia wartości majątku. Jeżeli zatem każdy z małżonków jest uprawnionych do czynności zmierzających do zachowania wspólnego majątku (a taką czynnością jest roszczenie o zasądzenie zwrotu świadczenia należącego do majątku wspólnego), to tym bardziej z roszczeniem takim mogą wystąpić oboje, legitymacja procesowa czynna wynika z powyższego przepisu. Jest to konsekwencją tzw. współwłasności łącznej, która wynika z ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy oddalił apelację jako niezasadną na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach procesu za II instancję orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Małgorzata Szeromska Wacław Banasik Joanna Świerczakowska