Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 24 sierpnia 2016 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w B.

przeciwko K. G., B. G.

o ustalenie nieważności czynności prawnej

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w B. na rzecz pozwanych K. G. i B. G. solidarnie kwotę 10.017 zł (słownie: dziesięć tysięcy siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje ściągnąć od powoda Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku kwotę 661,16 zł (słownie: sześćset sześćdziesiąt jeden złotych 16/100) tytułem kosztów sądowych.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt IC 16/15

UZASADNIENIE

Powódka Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości położonej przy ul. (...) w B. , po ostatecznym sformułowaniu żądania domagała się ustalenia, iż wszystkim współwłaścicielom budynku przy ul. (...) w B. przysługuje własność wewnętrznych sieci: sieci wodociągowo- kanalizacyjnej oraz sieci centralnego ogrzewania, znajdującej się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym (...) przy ul. (...) w B..

W uzasadnieniu pozwu powodowa wspólnota podniosła, iż wbrew zapisom zawartym w aktach notarialnych o ustanowieniu odrębnej własności lokali oraz sprzedaży lokali w wyżej oznaczonej nieruchomości, a które stanowią, że zarówno zewnętrzna jak i wewnątrz - budynkowa sieć wodociągowo -kanalizacyjna oraz sieć centralnego ogrzewania wchodzą w skład przedsiębiorstwa prowadzonego przez K. G. to zarówno wewnątrz - budynkowa sieć wodociągowo-kanalizacyjna jak i wewnątrz - budynkowa sieć centralnego ogrzewania stanowią współwłasność wszystkich właścicieli lokali położonych w tym budynku, jako części składowe budynku.

Powodowa wspólnota wskazała również, iż posiada interes prawny w wytoczeniu powyższego powództwa, gdyż pomiędzy pozwaną K. G. a powodową wspólnotą istnieje konflikt, którego powodem jest niepodpisanie przez część właścicieli lokali z pozwaną umów na dostawę ciepła, który zakończył się odcięciem wspólnoty od ciepłej wody i możliwości ogrzewania lokali.

Pozwani K. G. i B. G. w odpowiedzi na pozew wnieśli o oddalenie powództwa, podnosząc, iż § 7 pkt. 2, 8 pkt. 3 i 4 umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokalu i sprzedaży poszczególnych lokali poczynając od lokalu Nr (...) położonego w B. przy ul. (...) (nr aktu notarialnego A nr (...)), zapisano iż zewnętrzna wewnątrz - budynkowa sieć doprowadzająca energię cieplną na potrzeby ogrzewania całego budynku i poszczególnych lokali oraz ciepłej wody użytkowej, wchodzi w skład przedsiębiorstwa pozwanych. Nabywcy poszczególnych lokali zostali zapoznani przez notariusza z treścią art. 49 k.c., w myśl którego urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania wody, gazu, prądu elektrycznego oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych gruntu lub budynku, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa lub zakładu.

Nadto pozwani podnieśli, iż w kwestii dostarczenia ciepła do centralnego ogrzewania (c.o.) oraz ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) pozwani zgodnie z treścią aktów notarialnych zawierali stosowne umowy z poszczególnymi właścicielami lokali. Dostawa ciepła została wstrzymana tylko właścicielom lokali długotrwale zalegających w płatnościach za c.o. i c.w.u.

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w Słupsku oddalił powództwo o ustalenie, że współwłaścicielom budynku położonego w B. przy ul. (...) przysługuje własność wewnętrznej sieci wodociągowo - kanalizacyjnej i centralnego ogrzewania, znajdujących się w wielorodzinnym budynku mieszkalnym (...) powożonym w B. przy ul. (...).

Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 17 stycznia 2013r. oddalił apelację powódki, podzielając ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu pierwszej instancji.

Od wyroku Sądu Apelacyjnego powódka wywiodła skargę kasacyjną, na skutek której Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 stycznia 2013r. i przekazał sprawę w tym zakresie Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Ponownie rozpoznając apelację powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 19 czerwca 2012 r. Sąd Apelacyjny zważył, że skarga kasacyjna powódki mimo zawartego w niej sformułowania: „zaskarżam w całości wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie o sygn. akt (...)”, odnosiła się jedynie do rozstrzygnięcia dotyczącego wewnętrznej instalacji ciepłowniczej, co wynikało z treści zarzutów skargi oraz wniosku nr 2, zawartego w tej skardze.

W związku z powyższym Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 17 tycznia 2013 r. „w zaskarżonej części”, tj. w części odnoszącej się do wewnątrz - budynkowej sieci doprowadzającej energię cieplną i ciepłą wodę użytkową do budynku położonego przy ul. (...) w B., zaś rozstrzygnięcia Sądów obu instancji, w zakresie oddalenia powództwa o ustalenie własności wewnętrznej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, z powodu braku po stronie powodowej interesu prawnego w żądaniu takiego ustalenia, są prawomocne.

Sąd Najwyższy, a za nim Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku zwrócił uwagę na konieczność poczynienia ustaleń istotnych w świetle dyspozycji art. 49 § 1 k.c. w jego obecnym brzmieniu, wskazując, że od chwili wejścia w skład przedsiębiorstwa własność wymienionych w art. 49 k.c. urządzeń nie jest pochłaniana przez własność nieruchomości.

Stosownie do treści art. 386 §6 k.p.c. Sąd Apelacyjny wskazał, że dla rozstrzygnięcia sprawy znaczenie istotne ma zatem ustalenie, którego Sąd Okręgowy nie poczynił, a z którego wynikałoby, kiedy doszło do połączenia spornej instalacji z siecią prowadzonego przez pozwaną przedsiębiorstwa, jak również ustalenie, czy sporna instalacja stanowiła już samodzielną rzecz ruchomą w chwili zawierania umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokalu, na skutek połączenia jej z siecią przedsiębiorstwa pozwanej, czy też w dacie zawierania umowy sporna instalacja była częścią składową budynku, gdyż połączenie jej z siecią przedsiębiorstwa pozwanej było wówczas niemożliwe, z powodu nieistnienia jeszcze kotłowni, bądź z innych przyczyn. Ustalenia wymaga także, co stanowi instalację wewnętrzną, będącą przedmiotem sporu, gdzie znajdują się jej granice (miejsca przyłączenia do instalacji sieciowej), w budynku czy też poza nim.

Rzeczą Sądu Okręgowego przy ponownym rozpoznaniu sprawy będzie uzupełnienie postępowania o powyżej wskazane kwestie, w oparciu o przedstawione przez strony dowody, w tym dokumentację budowlaną i opinię biegłego, w odniesieniu do ustaleń, dla których potrzebne będą wiadomości specjalne.

Sąd ustalił:

Pozwani B. i K. małżonkowie G. będąc właścicielami na prawach wspólności ustawowej nieruchomości zabudowanej wielorodzinnym budynkiem mieszkalnym położonej w B. przy ul. (...) w dniu 22 grudnia 2009r. na podstawie umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego zawartej pomiędzy K. G. i B. O. ustanowili odrębną własność lokalu i sprzedali K. O. lokal mieszkalny nr (...) położony w tymże budynku.

dowód: - umowa ustanowienia odrębnej władności lokalu i sprzedaży sporządzona w dniu 22.12.2009r. w B. przed Notariuszem K. K. (nr aktu notarialnego Repertorium A numer (...)) – k. 169 – 174 akt, akt notarialny sporządzony w dniu 17.07.2008 r. w B. przed Notariuszem K. R.. A nr (...) zawierający oświadczenia B. G. – k. 246 akt.

W § 7 ust. 2 poszczególnych umów zapisano, iż K. G. prowadząc działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...) wybudowała wchodzącą w skład tego przedsiębiorstwa zewnętrzną i wewnątrz - budynkową sieć do doprowadzenia energii cieplnej na potrzeby ogrzewania całego budynku i poszczególnych lokali oraz ciepłej wody użytkowej, a także, że korzystanie z tej sieci przez właścicieli poszczególnych lokali będzie odpłatne na warunkach wynikających z odrębnie zawartych umów z K. G. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...).

W § 8 ust. 3 w/w umowy B. O., podobnie jak inni nabywcy, oświadczyli, że wyrażają zgodę na dostawę energii cieplnej na potrzeby ogrzewania całego budynku i ciepłej wody użytkowej przez K. G. oraz zgodę na bezpłatny dostęp przedstawicieli przedsiębiorstwa (...) do wybudowanej przez nią infrastruktury celem jej eksploatacji, konserwacji, remontów, rozbudowy i modernizacji oraz wymiany. Nadto nabywcy oświadczyli, że znana jest im treść art. 49 ustawy kodeks cywilny. dowód: §7 ust. 2 oraz § 8 ust. 3, 4 i 5 umowy ustanowienia odrębnej władności lokalu i sprzedaży sporządzona w dniu 22.12.2009r. w B. przed Notariuszem K. K. (nr aktu notarialnego Repertorium A numer (...)) – k. 169 – 174 akt, akt notarialny sporządzony w dniu 17.07.2008 r. w B. przed Notariuszem K. R.. A nr (...) zawierający oświadczenia B. G. – k. 246 akt.

W budynku tym znajduje się w odrębnym pomieszczeniu kotłowania, która produkuje energię cieplną na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej na potrzeby budynków Nr (...) położonych w B..

bezsporne

W dniu 29.06.2010r. pozwani B. G. i K. G. w formie złożenia oświadczenia przed Notariuszem K. K. w B. ustanowili na swoją rzecz odrębną własność lokalu o innym przeznaczaniu oznaczonym (...) stanowiącym kotłownię, a położonym w budynku przy ul. (...) w B..

dowód: akt notarialny sporządzony w B. w dniu 29.06.2010r. przed Notariuszem K. K. nr aktu R.. A numer (...) – k. 7-10 akt.

Cześć właścicieli lokali mieszkalnych położonych w budynku przy ul. (...) w B. nie podpisała umowy na dostawę ciepła na potrzeby c.o. i c.w.u z K. G., ze względu na przewidziane w umowie stawki, będące podstawą ustalenia ceny za dostarczoną energię elektryczną, oraz zastrzeżony w umowie okres 24 miesięczny okres wypowiedzenia. Podjęte próby negocjacji nie przyniosły oczekiwanego przez strony rezultatu.

W dniu 2 marca 2011 r. K. G. wstrzymania dostawę energii cieplnej i ciepłej wody użytkowej do mieszkań, których właściciele nie zawarli z nią umowy. Właściciele tych lokali są jednak obciążeni opłatą stałą z tytułu dostawy energii cieplnej i ciepłej wody użytkowej. Od tego czasu istnieje spór pomiędzy właścicielami lokali w powodowej wspólnocie, a pozwanymi w tej sprawie.

dowód: zeznania stron k. 322 i 323 , faktura VAT (...) k. 320.

Sąd zważył:

W pierwszej kolejności należy jeszcze raz odwołać się do poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 marca 2014r. wydanego w niniejszej sprawie - wbrew odmiennym twierdzeniom powódki - że hipoteza zawartej w art. 49 § 1 k.c. normy prawnej odnosi się do każdego podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo zajmujące się doprowadzaniem energii cieplnej, a nie tylko przedsiębiorstwo posiadające koncesję wymaganą przepisami prawa energetycznego.

Strona powodowa, w tym postępowaniu, zamierzała uzyskać ochronę w postaci ustalenia przez sąd, że wszystkim współwłaścicielom lokali objętych powodową wspólnotą przysługuje prawo własności do instalacji zewnętrznej i wewnętrznej służącej do produkcji i doprowadzenia ciepła na potrzeby budynku przy ul. (...) i lokali znajdujących się w tym budynku. Powodem wytoczenia tego powództwa jest spór, który istnieje pomiędzy powodową Wspólnotą Mieszkaniową, częścią właścicieli lokali położonych w tym budynku, a K. G. i B. G. do których należy Biuro (...) prowadzone przez K. G., a dotyczący wysokości opłat, których domagają się pozwani z tytułu dostarczania ciepła na potrzeby c.o. i c.w.u do poszczególnych lokali w tym budynku jak również ogrzewania całego budynku. Drugim powodem konfliktu pomiędzy pozwanymi, a niektórymi właścicielami lokali jest fakt wstrzymania przez pozwaną K. G. w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej dostaw ciepła na cele c.o. i c.w.u. do niektórych lokali w tym budynku.

W istocie zatem spór w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia czyją własność stanowi istniejąca w budynku przy ul. (...) w B. instalacja służąca do doprowadzenia energii cieplnej na potrzeby centralnego ogrzewania i produkcji ciepłej wody na potrzeby lokali znajdujących się w tym budynku jak i całego budynku. Powodowa wspólnota twierdzi, że instalacja ta stanowi własność poszczególnych właścicieli lokali znajdujących się w tym budynku, natomiast pozwani powołując się na umowy wyodrębnienia lokali i sprzedaży wskazuje, że instalacja ta wraz z kotłownią znajdującą się wewnątrz budynku należy do Biura (...).

W okresie obowiązywania art. 49 k.c. w wersji pierwotnej tj. do dnia wejścia wżycie nowelizującej między innymi ten przepis ustawy z dnia 30 maja 2008r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2006 r., (...) (OSNC 2006, nr 10, poz. 159) orzekł, że przepis art. 49 k.c. nie stanowi samoistnej podstawy przejścia urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary, gazu, prądu elektrycznego oraz innych podobnych urządzeń na własność właściciela przedsiębiorstwa przez ich połączenie z siecią należącą do tego przedsiębiorstwa. Wejście w skład przedsiębiorstwa urządzeń wymienionych w art. 49 k.c. powodowało jedynie wyłączenie ich spod działania zasady superficies solo cedit, wyrażonej w art. 48 i 191 k.c. Kwestia własności tych urządzeń pozostawała natomiast poza zakresem uregulowania zawartego w art. 49 k.c., który nie określał. do kogo będą one należały i na podstawie jakiego tytułu prawnego.

Dokonana ustawą nowelizująca zmiana art. 49 k.c., która weszła w życie z dniem 3 sierpnia 2008r., spowodowała zmianę stanowiska w orzecznictwie. Zgodnie z jego nowym brzmieniem urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej, oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa (§ 1). Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1 tego przepisu, jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej, sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca (§ 2). Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 22 stycznia 2010r., (...) (OSNC 2010, 3, poz. 116) i z dnia 22 stycznia 2010r., (...) (nie publ.). ) podtrzymując stanowisko, że od chwili wejścia w skład przedsiębiorstwa, własność wymienionych w art. 49 k.c. urządzeń nie jest już pochłaniana przez własność nieruchomości, uznał, iż założenia przyjęte w znowelizowanym art. 49 k.c. wykluczają przyjmowaną dotychczas konstrukcję nabycia własności urządzeń przez połączenie z instalacją przedsiębiorstwa w taki sposób, że stają się one jej częścią składową. Urządzenia wskazane w art. w art. 49 § 1 k.c. z chwilą, gdy przez fizyczne połączenie z siecią przestają być częścią składową nieruchomości, stają się samoistnymi rzeczami ruchomymi, mogącymi być przedmiotem odrębnej własności i obrotu prawnego.

W świetle powyższych rozważań, dla oceny zasadności zgłoszonego powództwa dotyczącego kwestii wewnętrznej instalacji ciepłowniczej, konieczne było dokonanie ustaleń, z których wynikałaby kiedy doszło do połączenia spornej instalacji z siecią prowadzonego przez poznaną przedsiębiorstwa, zwłaszcza czy sporna instancja stanowiła już na skutek połączenia jej z siecią przedsiębiorstwa pozwanej, samodzielną rzecz ruchomą w chwili zawierania umowy o ustanowieniu odrębnej własności lokalu czy też w dacie zawierania umowy sporna instalacja była częścią składową budynku, i co stanowi będącą przedmiotem sporu o własność instalację wewnętrzną.

Kierując się wytycznymi Sądu Apelacyjnego zawartymi w uzasadnieniu wyroku z dnia 22 października 2014r. przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania, Sąd zasięgnął opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa ogólnego, instalacji i urządzeń sanitarnych w tym wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i wentylacyjno-klimatyzacyjnych w osobie M. S. (1).

Biegła udzielając odpowiedzi na postawione pytania, zwróciła na wstępie uwagę, że w obecnym stanie prawnym brak przepisów regulujących przebieg granicy własności oraz granicy eksploatacji w odniesieniu do wewnętrznych instalacji technicznych (centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej) położonych w budynkach wspólnot mieszkaniowych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemów ciepłowniczych, miejsce rozgraniczenia własności oraz miejsce rozgraniczenia eksploatacji instalacji odbiorczej między przedsiębiorstwem ciepłowniczym lub dystrybutorem ciepła, a odbiorcą powinny być określone w warunkach przyłączenia instalacji odbiorczej oraz w umowie o przyłączenie do sieci. W niniejszej sprawie nie ustalono warunków przyłączenia instalacji odbiorczej do instalacji technologicznej w kotłowni i nie zawarto umowy o przyłączenie do „sieci". Pozwana zawarła z odbiorcami umowy sprzedaży energii cieplnej. W umowie nie ustalono granicy dostawy ciepła ani wspomnianych wyżej granic własności i eksploatacji.

Do budynku przy ulicy (...) nie doprowadzano zewnętrznej instalacji transportującej energię cieplną i ciepłą wodę do mieszkańców tego obiektu. Produkcja energii cieplnej na cele c.o. i c.w.u. odbywa się na miejscu w kotłowni zlokalizowanej w pomieszczeniu piwnicznym tego budynku. Instalacja wewnętrzna doprowadzająca energie cieplną i ciepłą wodę użytkową do lokali, zwana instalacja odbiorczą, ma swój początek na zaworze odcinającym dn 50 mm zamontowanym na odgałęzieniu od rozdzielacza znajdującego się w kotłowni. Miejsce przyłączenia instalacji odbiorczej do instalacji technologicznej kotłowni gazowej znajduje się na rozdzielaczu ciepła, a konkretnie na zaworze odcinającym na odgałęzieniu rozdzielacza ciepła.

Do połączenia spornej instalacji odbiorczej przedmiotowego budynku (tj. wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej) z instalacją technologiczną kotłowni gazowej prowadzonej przez K. G. przedsiębiorstwo Biuro (...), (...) doszło w październiku 2009 roku. Ustalenie tej daty biegła oparła na dokumentacji budowlanej z której wynikało, że 1) instalację odbiorczą c.o.+ cwu wykonywano w okresie letnim 2009 roku (czerwiec-lipiec), 2) próby szczelności instalacji wody zimnej i ciepłej, cyrkulacji oraz centralnego ogrzewania przeprowadzono w dniu 15.07.2009r. z wynikiem pozytywnym, 3) budowę budynku zakończono w dniu 4.09.2009r., 4) w dniu 13.10.2009r. pozwana zawarła umowę z (...) S.A w W. na dostawę paliwa gazowego, 5) w dniu 14.10.2009r. uruchomiono instalację gazową w kotłowni. To zatem w tej dacie instalacja odbiorcza była połączona z instalacją technologiczną kotłowni gazowej prowadzonej przez K. G.. W chwili zawierania pierwszej umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu ( grudzień 2009r. ) w budynku istniała i działała już kotłownia gazowa i instalacja odbiorcza co. i c.w.u. 0 powyższym fakcie świadczy wykazane znaczne zużycie gazu w fakturze wystawionej w dniu 6.11.2009r. dla pozwanej przez (...) S.A w W..

dowód; opinia biegłej M. S. k. 619-628.

W odpowiedzi na zarzuty do opinii zgłoszone przez stronę powodową biegła podtrzymała dotychczasowe stanowisko, jeszcze raz zwracając uwagę w odniesieniu do zarzutów bardziej i mniej merytorycznych, że celem opinii było udzielenie odpowiedzi na pytania zadane przez Sąd w zleceniu. Dla potrzeb rzetelnego wywiązania się z powierzonego jej zadania, zgromadziła całą niezbędną dokumentację o której dostarczenie według jej wykazu, poza tą znajdującą się już w aktach, zobowiązała pozwaną. Obowiązek w tym przedmiocie nałożony został też na pozwaną przez Sąd w postanowieniu wydanym na rozprawie z dnia 20 maja 2015r. Niezrozumiałe są zatem dla Sądu zarzuty strony powodowej odnośnie tego, że biegła dążyła do tego by dostarczono jej całość dokumentacji budowlanej wyraźnie precyzując o jakie konkretnie dokumenty chodzi, po to by jej opinia miała ze wszech miar wymiar kompleksowy i fachowy. Powódka zdaje sie jednak zupełnie nie zauważać, że biegła podejmując tego rodzaju działania, tak naprawdę to ją wyręczała, bo to strona powodowa zgłosiła konkretne żądanie i na niej ciążył obowiązek dostarczenia materiału dowodowego dla wykazania zasadności stawianych tez. W niniejszej sprawie, niejako tylko przy okazji, warto pamiętać o treści art. 6 k.c., który stanowi, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Reguła powyższa powtórzona została w art. 232 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

W orzeczeniu z 17 grudnia 1996 r., (...), OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76 z glosą A. Z., P.. 1998, nr 1-2, s. 204 i nast., Sąd Najwyższy stwierdził zaś, iż rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Kuriozalnym jest zdaniem Sądu stawianie biegłej zarzutu, że już na etapie - zresztą zgodnie z zaleceniem Sądu - pozyskiwania niezbędnej dokumentacji budowlanej i dokonywania wizji lokalnej z góry wiedziała jaka będzie konkluzja opinii i że działała na rzecz pozwanych. Do tego właśnie zarzutu biegła odniosła sie w treści swojego oświadczenia z dnia 11 sierpnia 2016r.

Sąd w całości podzielił wydaną przez biegłą sądową opinię. Opinia biegłej M. S. (1) charakteryzuje się dużą fachowością i jest wynikiem pełnej i dogłębnej analizy zgromadzonego materiału dowodowego. Przede wszystkim należy ocenić ją jako opinię wyjaśniającą kwestie wskazane w zleceniu. Jest ona logiczna i jednoznaczna, a co istotne wnioski w niej zawarte nie zostały skutecznie zakwestionowane przez strony procesu. Ponadto wskazać należy, iż przy jej opracowywaniu biegła wykorzystał fachową literaturę przedmiotu, co świadczy zdaniem Sądu o rzetelnym i profesjonalnym jej przygotowaniu. Zarzuty tak strony powodowej do powyższej opinii w ocenie Sądu sprowadzały się jedynie do polemiki z wnioskami z niej płynącymi, opartej na subiektywnej ocenie materiału dowodowego.

Opinia biegłego podlega , tak jak i inne dowody ocenie według art.233 §1 k.p.c., lecz odróżniają ją szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Przedmiotem opinii biegłego nie jest przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej ( wiadomości specjalne ). Nie podlega ona zatem weryfikacji jak dowód na stwierdzenie faktów na podstawie kryterium prawdy i fałszu. Zgodnie z art..233§2 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego.

Zagadnienie czy Sąd powinien powoływać innych biegłych i wzbogacać materiał dowodowy o kolejne opinie , zostało wyjaśnione w wyroku SN z dnia 15.02.1974r., (...)( nie publ.), zgodnie z którym do dowodu z opinii biegłego nie mogą mieć zastosowania wszystkie zasady prowadzenia dowodów, a w szczególności art.217§1 k.p.c. Jeżeli więc sąd uzyskał od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania , to nie ma potrzeby żądania ponowienia lub uzupełnienia tego dowodu. Powołanie kolejnego biegłego jest uzasadnione wówczas tylko, gdy sporządzona przez dotychczasowego biegłego opinia jest niepełna, niezrozumiała, i nie udziela odpowiedzi na postawione w zleceniu pytanie. Jak podniesiono już we wcześniejszych uwagach, w przedmiotowej sprawie żadna z przytoczonych przesłanek nie zachodziła. Wielokrotnie też Sąd Najwyższy stwierdzał, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii, gdyż odmienne stanowisko oznaczałoby przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszystkich możliwych opinii biegłych, aby upewnić się, czy niektórzy z nich nie byli tego samego zdania, co strona (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 r.,(...), z dnia 14 maja 1997 r., (...), wyrok z dnia 18 września 1997 r., (...), oraz wyrok z dnia 10 grudnia 1997 r., (...)).

Taki stan oznacza, że wewnątrz budynkowa sieć do doprowadzania energii cieplnej z mocy art. 49 § 1 kodeksu cywilnego została wyłączona z części składowych nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) i weszła w skład przedsiębiorstwa prowadzonego przez K. G.. Należy podkreślić, iż poszczególni nabywcy kolejnych wyodrębnionych lokali byli informowani o treści art. 49 § 1 kodeksu cywilnego jak również o tym, że z zapłatą za c.o. i c.w.u. będą rozliczali się z dostawcą energii cieplnej tj. K. G. jako osobę prowadzącą Biuro (...). Błędny jest pogląd powódki, że art. 49 § 1 k.c. nie może mieć zastosowania do deweloperów i biur rachunkowych. Powyższy przepis posługuje się pojęciem przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym, czyli chodzi w nim o przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ k.c. Właścicielem zaś takiego przedsiębiorstwa może być każdy podmiot prawa, a więc także i osoba fizyczna. Istotna jest przy tym faktyczna działalność prowadzona przez danego przedsiębiorcę, nawet gdy nie dopełnił on obowiązku zgłoszenia jej w rejestrze lub ewidencji. Jeżeli zatem przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie budowy domów czy nawet biura rachunkowego, jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży energii cieplnej, to składniki majątkowe służące do wykonywania tej działalności stanowią i wchodzą w skład jego przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym. Hipoteza normy prawnej wyrażonej w art. 49 § 1 k.c. odnosi się bowiem do każdego podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo zajmujące się doprowadzeniem energii cieplnej, a nie tylko przedsiębiorstwa energetycznego posiadającego koncesję wymaganą przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Z tego punktu widzenia nie ma znaczenia, czy dany przedsiębiorca posiada koncesję. Za stanowiskiem strony powodowej nie przemawia także obawa przed możliwością narzucania przez przedsiębiorcę energetycznego nieposiadającego koncesji nadmiernie wygórowanych cen. W takim bowiem wypadku ochrony należy poszukiwać na ruńcie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Z punktu widzenia zapadłego w niniejszej sprawie w oparciu o poszerzony zgodnie z wytycznymi Sądu II Instancji materiał dowodowy orzeczenia, nie miało istotnego znaczenia to, czy sieć stanowi wyłączną własność K. G., czy też objęta jest wspólnością majątkową. Istotne jest bowiem to, że nie stanowi przedmiotu współwłasności współwłaścicieli budynku przy ul. (...) B.. Z tego też względu niezbędne było uregulowanie kwestii udostępnienia sieci przedstawicielom K. G. celem jej eksploatacji, konserwacji, remontów, rozbudowy i modernizacji oraz wymiany. Gdyby sieć stanowiła część składową nieruchomości, to taki zapis były zbędny.

W tym stanie rzecz Sąd oddalił powództwo w zakresie ustalenia, iż właściciele lokali nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) są właścicielami zewnętrznej i wewnętrznej instalacji produkującej i doprowadzającej ciepło na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej do lokali położonych w tym budynku i do całego budynku.

Zgodnie z art. 98 § 1 kpc strona przegrywająca sprawę jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie niezbędne koszty procesu. Do kosztów tych zalicza się zgodnie z art. 99 kpc w zw. z art. 98 § 3 kpc wynagrodzenie radcy prawnego.

W myśl § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163. poz. 1349) minimalne wynagrodzenie wynosi 3.600 zł

Stosownie do § 6 ust. 6, § 13 ust 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 10.017 zł ( 3617 zł za I instancję i łącznie 5400 zł za II instancję i postępowanie kasacyjne, oraz zwrot zaliczki na koszty wynagrodzenia biegłej 1.000zł ) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na oryginale właściwy podpis.