Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22.12.2014 roku

Pozwem inicjującym przedmiotowe postępowanie powód J. B. domagał się zmiany wysokości renty uzupełniającej zasądzonej na jego rzecz od Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Z. prawomocnym wyrokiem SO w Nowym Sączu z dnia 27.01.2001 roku z kwoty 200 zł do 1700 zł miesięcznie począwszy od dnia 1.01.2012 roku płatnych do 10-tego każdego następującego miesiąca wraz z odsetkami na wypadek zwłoki w płatności każdej renty oraz zasądzenia kwoty 40.000 zł odszkodowania, a także zasądzenia od strony pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa wg norm przepisanych.

Uzasadniając pozew powód zaznaczył, że SO w Nowym Sączu wydając wyrok z dnia 27.11.2002 roku brał pod uwagę stan istniejący w dacie wyrokowania. tj. fakt, że miał wtedy 19 lat, uczył się i pozostawał na utrzymaniu rodziny. Zasądzona kwota odszkodowania wystarczała na pokrycie kosztów leczenia i zakup protezy kończyny dolnej. Zasądzona w 2002 roku kwota nie jest jednak adekwatna do uszczerbku jaki powód doznał w wyniku amputacji nogi. Powód ma obecnie 28 lat i ze względu na niepełnosprawność nie może znaleźć stałego zatrudnienia, a otrzymywana renta nie wystarcza na samodzielną egzystencję. Powód w okresie od 10.06.2004 do 15.08.2008 roku pracował na ¼ etatu w wypożyczalni rowerów górskich a od 22.12.2008 do 28.02.2009 i od 4.01.2010 do 28.02.2010 oraz od 3.01.2011 do 28.02.2011 jako kasjer stacji narciarskiej również na ¼ etatu. W chwili obecnej nie pracuje. Stan zdrowia nie pozwala mu na podjęcie stałej pracy w pełnym wymiarze godzin. Wszystkie podejmowane przez niego zatrudnienia miały charakter okresowy, sezonowy, a wynagrodzenie nie przekraczało 380 zł. Co istotne sezonowość w/w prac jest związana z miejscem zamieszkania powoda oraz jego wykształceniem. Obecnie jedynym dochodem powoda jest zasądzona renta oraz renta socjalna w wysokości 540 zł i zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 154 zł. Powyższe kwoty nie pozwalają na zakup leków, protez i komponentów oraz na pokrycie comiesięcznych kosztów utrzymania. Powód zaznaczył, że rocznie zużywa około 60 pończoch kikutowych frotte ( 13 zł za sztukę) oraz około 72 sztuk pończoch żelowych (280 zł za sztukę), które służą do ochrony pozostałej po amputacji części kończyny. Powód musiał również samodzielnie sfinansować zakup lejów kikutowych, których cena wynosiła 280 zł za sztukę. Koszt nowej protezy z uwagi na konieczność wymiany starej wynosi około 40.000 zł. Zakup nowej protezy zwiększy komfort chodzenia i bezpieczeństwo powoda. Mimo wezwania do zapłaty powyższej kwoty strona pozwana jej nie uiściła. Wobec ustalenia wyrokiem odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość, odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego pozostaje poza sporem. Dla podwyższenia renty zasadna jest chociażby zmiana stosunków ekonomicznych, wzrost wynagrodzeń pracowniczych i siły nabywczej pieniądza.

Strona pozwana w odpowiedzi na pozew (k. 43-44 ) wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzanie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. W chwili przyznawania renty powód zmienił swoje plany zawodowe i zamierzał zostać informatykiem. Zatem doznany uszczerbek na zdrowiu pozwala mu na podjęcie akurat takiego zatrudnienia. Generalnie powód może pracować. Tymczasem kwota obecnie żądana tytułem renty wskazuje, że powód traktuje ją jako wyłączne źródło utrzymania. Nie wykazał natomiast jakie wydatki ponosił w dacie zasądzania renty, a jakie ponosi obecnie i jak zmieniła się ich wysokość. Koszty pończoch kikutowych i żelowych oraz lejów ponosił także wtedy. Zdaniem strony pozwanej zakup nowej protezy zwiększy możliwości życiowe i zarobkowe powoda, co z kolei uzasadnia zmianę renty w znacznie mniejszym niż żądanym zakresie.

W piśmie z dnia 11.08.2012 roku (k. 47-48) powód podniósł, że zamierzał zostać informatykiem, życie zweryfikowało jednak jego plany. Tymczasem renty domaga się w związku z chęcią prawidłowej pielęgnacji protezy i rehabilitacji oraz rozpoczęcie życia na godziwym poziomie, którego z winy strony pozwanej został pozbawiony.

Pismem z dnia 20.12.2013 roku (k. 222-225) powód rozszerzył żądanie pozwu w związku z wyliczeniem O. B. domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty 104.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zmiany wysokości renty uzupełniającej z 200 zł miesięcznie na 2000 zł miesięcznie począwszy od 1.01.2012 roku, a także zasądzenia od strony pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa prawnego. Zdaniem powoda szacunkowe koszty eksploatacji protezy typu H. to 630 zł miesięcznie ( 1500 zł roczny koszt wymiany klapy kolanowej, 4.600 zł koszt wymiany leja poliuretanowego, 1500 zł koszt kosmetyków do higieny kikuta=7600 zł/12=630 zł). Koszt dojazdu do O. B. to 200 zł według norm stosowanych w rozliczeniach podróży służbowych i 200 zł na noclegi poza miejscem zamieszkania. Koszt 4 przejazdów to 1600 zł/12 miesięcy=130 zł miesięcznie. W skład renty powód wliczył także utracone dochody, gdyż stan jego zdrowia w ostatnim czasie uległ pogorszeniu, nie może on pracować. W skład renty wchodzi minimalne wynagrodzenie netto z 1.01.2014 roku w kwocie 1240 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 10.12.2014 roku k. 367 powód zmodyfikował żądanie pozwu domagając się zasądzenia od strony pozwanej renty w wysokości 1700 zł miesięcznie od dnia 01-01-2012r. do dnia dzisiejszego oraz od dnia dzisiejszego na przyszłość kwoty 4100 zł miesięcznie (1500 zł kosmetyki, trzykrotna wymiana kapy silikonowej 4500 zł rocznie, 3600 zł za pończochy fronte tj. 60 sztuk * 60 zł za sztukę, pończochy silikonowe 25.200 zł rocznie tj. 72 sztuki * 350 zł, łączny koszt elementów koniecznych do wymiany protezy i pielęgnacji to 34.800 zł rocznie, co miesięcznie daje 2900 zł, oraz 1200 zł tytułem utraty możliwości zarobkowych), a co do kwoty odszkodowania podał, że domaga się odszkodowania w wysokości 94 600 zł i do tej kwoty ograniczył żądanie.

Strona pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wniosła o oddalenie pozwu, ewentualnie wniosła o zasądzenie kwoty najniższej wynikającej z opinii biegłego M. C.. Ponadto wniosła oddalenia roszczenia powoda o zasądzenie renty wyrównawczej.

Sąd dokonał następujących ustaleń faktycznych:

Wyrokiem z dnia 27.11.2002 roku SO w Nowym Sączu do sygn. IC 305/01 zasądził od strony pozwanej Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Z. na rzecz powoda kwotę 150.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 10.000 zł odszkodowania za leki i koszty protezy, rentę skapitalizowaną za okres 2 lat w kwocie 4.800 zł oraz rentę uzupełniającą w kwocie 200 zł. Renta została powodowi przyznana z uwagi na zmniejszone widoki na przyszłość. Za to, że nie będzie mógł pomagać w gospodarstwie rolnym i zostać strażakiem. Ustalono również odpowiedzialność strony pozwanej na przyszłość za szkody powstałe u powoda w wyniku niewłaściwego leczenia szpitalnego. W dniu 13.10.2000 roku powód uległ wypadkowi w lesie. Drzewo przygniotło mu lewą nogę w okolicy stawu skokowego i połowy podudzia. Złamanie nastawiono mu w pozwanym szpitalu i zalecono leczenie zachowawcze w domu. W złamaną kończynę wdała się jednak gangrena. Powoda w dniu 31.10.2000 roku poddano amputacji połowy lewego podudzia w szpitalu (...) w K..

(okoliczność bezsporna)

Orzeczeniem z 2001 roku powód został zaliczony do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, ze wskazaniem do podjęcia pracy lekkiej w warunkach specjalnych. Decyzją ZUS z dnia 1.10.2003 powodowi przyznano rentę socjalną w kwocie 419 zł netto na stałe, uznając, że jest on niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym.

(dowód orzeczenie z 2001 roku k. 241, kserokopia legitymacji k. 242, odcinek renty k. 243, zeznania powoda J. B. 00:19:35 – 00:44:37 k. 367)

W 2009 roku powód ostatni raz wymienił protezę na nową, która została zrefundowana. Od tego czasu nie wymieniał protezy, bo nie było go stać. Kwotę zadośćuczynienia wykorzystał na zmiany protez i zakup samochodu z 2006 r.

(dowód: karta leczenia powoda k. 76-78, zeznania powoda J. B. 00:19:35 – 00:44:37 k. 367)

Powód ma obecnie 31 lat. Ukończył jedynie liceum ogólnokształcące. Nie podjął studiów w wymarzonym kierunku informatyki, stwierdzając, że w tym zawodzie nie uzyska zatrudnienia. Ponadto z uwagi na wypadek i amputacje musiał zweryfikować swoje marzenia. Od 2002 roku do 2011 roku podejmował zatrudnienie jako kasjer na wyciągu. Pracował praktycznie przez cały czas. Miał jedynie przerwę w tzw. sezonie martwym w październiku - listopadzie każdego roku. W okresie od 10.06.2004 do 15.08.2008 roku powód pracował na ¼ etatu w wypożyczalni rowerów górskich, a od 22.12.2008 do 28.02.2009 i od 4.01.2010 do 28.02.2010 oraz od 3.01.2011 do 28.02.2011 r. jako kasjer w (...) na ¼ etatu. Jego zarobki wynosiły netto 1500 zł miesięcznie. Powód przerwał zatrudnienie z uwagi na problemy z kręgosłupem, biodrem i kolanem prawej nogi, którą przeciążył z uwagi na częściowo amputowaną nogę. Powód nie starał się o pracę w zakładzie chronionym na terenie miejsca zamieszkania w zlewni mleczarskiej w S., gdyż praca ta się mu nie podobała. Obecnie mieszka sam w miejscowości C.. Jego rodzice przebywają w USA. Powód okresowo co pół roku ich odwiedza. Jego pobyty trwają po kilka tygodni. Obecnie powód wybiera się do USA na pół roku. W bieżących sprawach w Polsce powodowi pomagają sąsiedzi. Powód ma przygotowany dla własnych potrzeb prysznic, jednak boi się z niego korzystać, gdyż obawia się o poślizgniecie. Obecnie używa krzesła do kąpieli.

(dowód: świadectwa pracy powoda k. 11-17, zeznania powoda J. B. 00:19:35 – 00:44:37 k. 367)

W dniach 16.06.2014 do 20.06.2014 roku powód przebywał w szpitalu w N. z uwagi na zaplanowany zabieg artroskopii kolana prawego.

W okresie od 6.07.2014 do 3.08.2014 roku powód przebywał w szpitalu w Z. na rehabilitacji, gdzie został poddany ćwiczeniom i zabiegom fizykalnym mającym poprawić stan kikuta. Po zakończeniu tej rehabilitacji podjął jeszcze rehabilitację 2-tygodniową. Rehabilitacja ta była bezpłatna w ramach NFZ.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 272-274, zeznania powoda J. B. 00:19:35 – 00:44:37 k. 367)

Powód obecnie pobiera rentę socjalną w kwocie 600 zł oraz przyznaną rentę od strony pozwanej w kwocie 200 zł miesięcznie. Pobiera też zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 150 zł. Korzysta ze wsparcia finansowego rodziny. Utrzymanie domu wynosi go: 200 zł energia elektryczna, gaz 100 zł miesięcznie, internet 70 zł, śmieci 57 zł, 50 zł rocznie wywóz szamba. Powód jest kawalerem. Powód posiada samochód, którego ubezpieczenie kosztuje 330 zł, a paliwo po 50 zł na dwa dni. Zakupuje rocznie: pończochy frote - 60 sztuk i pończochy silikonowe 65-70 sztuk. Koszt pończochy frote wynosi 60 zł za sztukę, koszt pończochy żelowej za sztukę to 380 zł. Koszt pończoch frote w 2008 roku wynosił 13 zł za sztukę, a silikonowych 280-290 zł za sztukę. Powód zużywa też 3 klapy kolanowe. Jedna klapa kolanowa kosztuje 1500 zł. Powód nie przyjmuje leków. Zakupuje kosmetyki do pielęgnacji kikuta w tym kremy, środki do pielęgnacji za kwotę ponad 1000 zł na rok. Powód korzysta z refundacji (...) na zakup pończoch.

(dowód: faktury k. 18-21, zeznania powoda J. B. 00:19:35 – 00:44:37 k. 367)

Powód w wyniku doznanego wypadku w dniu 13.10.2000 roku utracił stopę i ½ podudzia lewego. Powód wymaga wymiany protezy. Stara proteza jest zbyt krótka i powoduje silne bóle kręgosłupa. Dla prawidłowego funkcjonowania powoda konieczne jest zastosowanie protezy modularnej, które wykonuje firma (...) sp. z o.o. P.. Proteza powinna być wykonana z komponentów albuminowych bądź tytanowych dla zmniejszenia jej masy. Powód powinien jako osoba młoda używać leja protezowego podudzia w systemie (...). System ten zapobiega powstaniu stawu rzekomego pomiędzy kikutem a lejem i wspomaga krążenie krwi. Regulowany amortyzator uderzeń i nowej konstrukcji adapter skrętny zwiększają komfort chodzenia i oszczędzają stawy i nogi. Stosowane leje protezowe i ortożelowe nie dają takiego komfortu ich używania. Wskazane jest również użycie stopy protezowej węglowej - (...)-WALK. Wskazana proteza nie jest najdroższą na rynku, tylko odpowiada optymalnemu funkcjonowaniu powoda. Obecna proteza, której używał powód uległa zużyciu. Powód wymaga również zaopatrzenia w protezę typu aqualine, dla podniesienia komfortu życia.

(dowód: opinia (...) w K. k. 66-67, opinia uzupełniająca k. 87-88 i k. 103 i k. 109 i k. 184)

Proteza w zaopatrzenie, której wymaga powód składa się z leja protezowego i stopy. Powód mieszka w terenie górzystym, a w jego domu występują schody. Są to czynniki wymagające mocniejszych elementów. Powód może korzystać z wymiany protezy w ramach NFZ co 3 lata. Może też ubiegać się o dofinasowanie do protez z NFZ w ramach (...). Także z (...)u od 2013 roku w ramach programu Aktywny Samorząd może uzyskać dodatkowe środki na wykonanie protez niezależnie od innych źródeł finasowania. Powód korzysta z obecnej protezy od 8 lat, przez co możliwa była zmiana obwodu kikuta, który głębiej wszedł w lej i to staje się przyczyną odczuwalnego skrócenia protezy. Obecnie pacjentom przysługuje 12 sztuk pończoch kikutowych rocznie refundowanych z NFZ. Większość obecnie wykonywanych protez to protezy modułowe, takim przykładem jest system H.. Po 14 latach od amputacji powód ma ukształtowany kikut i po wykonaniu nowej protezy wymiana leja z uwagi na obwód kikuta będzie tylko sporadyczna. Proteza z elementami modułowymi z silikonem S. kosztuje 29.900 zł, proteza podudzia na elementach modułowych z systemem podciśnienia UNITY kosztuje 39.700 zł, proteza podudzia na elementach modułowych z systemem podciśnienia H. kosztuje 39.900 zł, proteza kąpielowa kosztuje 20.000 zł. W przypadku zaopatrzenia powoda w protezę z systemem H. na koszty jej eksploatacji będą się składały: roczne koszty jednej wymiany leja z uwagi na ustabilizowanie kikuta, koszty 2-krotnej wymiany w ciągu roku klapy-kolanowej 3000 zł, koszty jednego leja poliuratenowego za 2300 zł, koszty zakupu kosmetyków do pielęgnacji -1500 zł.

(dowód: opinia biegłego M. C. (2) k. 275 – 325, opinia uzupełniająca k. 335-339, wynik badania (...) z dnia 6.09.2013 r. k. 181)

Wezwaniem z dnia 18.11.2011 roku nadanym w tym samym dniu powód wezwał stronę pozwaną do uiszczenia na jego rzecz kwoty 40.000 zł, tytułem równowartości kosztów zakupu protezy modułowej firmy (...) w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Pismo powoda pozostało bez odpowiedzi.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dowodem nadania k. 9-10)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumentację przedłożoną przez strony, której wiarygodności nie podważano oraz na podstawie opinii biegłych i wyceny protezy obecnie powodowi niezbędnej do funkcjonowania.

Zeznania za stronę pozwaną M. P. nie wniosły do ustaleń niniejszej sprawy nic istotnego. M. P. nie popamiętał ani przypadku powoda ani okoliczności związanych z jego leczeniem. Bezstronną wycenę protezy niezbędnej dla powoda, dokonał natomiast podmiot niezależny od strony pozwanej, dlatego zeznania M. P. w tym zakresie były dla Sądu nieprzydatne.

Zeznania powoda Sąd uznał za wiarygodne, logiczne i szczere. Powód wyczerpująco opisał swoją obecną sytuację, koszty związane z utrzymaniem protezy i kikuta.

Ustaleń w zakresie tego czy powód wymaga zaopatrzenia w nową protezę i typu tej protezy Sąd dokonał na podstawie opinii biegłych z (...) w K. wraz z opiniami uzupełniającymi, które uznał za rzetelne, profesjonalne i fachowe. Biegli z w/w instytutu nie posiadali jednak wiedzy dotyczącej kosztów wykonania potrzebnej powodowi protezy typu (...) oraz „aqualine” i kosztów ich miesięcznej eksploatacji. Biegli do zarzutów strony pozwanej (k. 79) odnieśli się w wyczerpujący sposób w opinii uzupełniającej. Biegli wyjaśnili dlaczego wybrali dla powoda ten typ protezy, zwracając uwagę na stan faktyczny kikuta powoda. Odnieśli się również, do zarzutów strony pozwanej, iż nie odpowiada ona za zbyt krótką protezę powoda i jej złe dobranie. Biegli z (...) w K. podkreślili, że każda proteza ma okresowe zastosowanie i jest wyposażeniem, które ulega zużyciu. Biegły M. C. w opinii wyjaśnił również, dlaczego powód skarży się na tzw. skrócenie protezy, które absolutnie nie wynika ze złego dobrania tej protezy, a z ewaluowania obwodu kikuta, który zmniejszając się bardziej wpada do leja i sprawia uczucie skrócenia protezy.

Wyceny protezy koniecznej dla powoda wraz jej miesięcznymi wydatkami eksploatacyjnymi Sąd dokonał na podstawie opinii biegłego M. C.. Biegły wycenił 2 protezy o zbliżonej do sytemu H. charakterystyce oraz protezę właśnie tego typu. Ponadto biegły zbadał stan kikuta powoda i jego warunki mieszkaniowe. W oparciu o czynniki determinujące funkcjonowanie powoda i stan kikuta wydał opinię pełną. Opinia ta zdaniem Sądu jest logiczna, rzeczowa i poprawna oraz obiektywna. Do zarzutów powoda w szczególności dotyczących przyjęcia do wyceny innych komponentów i części składowych protezy, biegły odniósł się wyczerpująco w opinii uzupełniającej, podkreślając, że wybrana przez niego stopa jest wyrobem nowszym od tej przedstawionej przez biegłych z (...). Odniósł się również do materiału, z którego wykonany jest lej.

Waloru obiektywizmu co zresztą słusznie poddawała strona pozwana (k.142-143) nie miała wycena sporządzoną przez firmę (...) z k 115-120 i k. 126-130, stanowiącą w zasadzie ofertę handlową. W/w podmiot zainteresowany pozyskaniem nowego klienta w sposób stronniczy przedstawił własną wycenę, proponując powodowi m.in. protezę tymczasową modularną o podobnym profilu do protezy właściwej, której nie uwzględnili biegli z (...) w K.. Podmiot ten dążył zatem do zawyżenia kosztów zaopatrzania powoda w protezę. Podobnie w sposób wygórowany określił koszty serwisowania protezy typu (...), co wynika z porównania tych samych elementów składających się na proces eksploatacji z opinią M. C.. Podstawą przyjętej do dalszych rozważań wyceny protezy niezbędnej dla powoda nie było też pismo przedłożone przez stronę pozwaną, a uzyskane od innych firm protetycznych w tym firmy (...)-k. 146. Dokument ten nie ma waloru obiektywnego dla Sądu. Został uzyskany przez stronę zainteresowaną wynikiem niniejszego postępowania. Ponadto propozycja zawarta w tym dokumencie odbiega od parametrów protezy wskazanej przez biegłych z (...) w K.. Firma (...) nie zajmuje się wykonywaniem protez typu (...).

Całkowicie nieprzydatna dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy była opinia biegłego W. M. k. 193-197. Biegły miał wydać opinię na okoliczność ustalenia kosztów zakupu protezy dla powoda i średniorocznych kosztów jej eksploatacji. Biegły nie podał konkretnej wyceny, którą zlecił mu Sąd. Podkreślił, że jako biegły z dziedziny ortopedii i traumatologii powinien opiniować jedynie stan kikuta powoda i przydatność typu protezy, a nie odnosić się do cen sprzętu protetycznego. Szeroko w swoich wywodach opisał natomiast obecną sytuację finansową służby zdrowia oraz możliwość zakupu tańszych protez, z których korzystają osoby znane po amputacjach. Okoliczności te nie były objęte tezą dowodową i nie miały żadnego znaczenia dla przedmiotowej sprawy.

Sąd pominął wniosek dowodowy strony pozwanej k. 44 o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na temat aktualnego stanu zdrowia powoda i jego możliwości zarobkowych, potrzeb związanych z opieką medyczną i zakupem lekarstw i środków medycznych, z uwagi na cofnięcie tego dowodu przez stronę pozwaną.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Odpowiedzialność strony pozwanej za skutki niewłaściwego leczenia z dnia 13.10.2000 roku, w skutek którego powodowi amputowano następnie część lewej nogi, nie budziła wątpliwości, wobec treści punktu IV wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 27.11.2002 r do sygn. IC 305/01. Strona pozwana nie kwestionowała swojej legitymacji bierniej w przedmiotowej sprawie.

Ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość, którego dokonano w cytowanym wyżej wyroku SO w Nowym Sączu miało na celu wyeliminowanie lub przynajmniej złagodzenie trudności dowodowych mogących wystąpić w kolejnym procesie odszkodowawczym z uwagi na upływ czasu pomiędzy wystąpieniem zdarzenia wywołującego szkodę, a dochodzeniem jej naprawienia. SN w orzeczeniu z dnia 24.02.2009 r. III CZP 2/09 zaakcentował, iż aktualnie, gdy nie został w żaden sposób ograniczony czas, w jakim może ujawnić się szkoda na osobie prowadząc do powstania odpowiedzialności pozwanego za skutki danego zdarzenia, drugi, czy kolejny proces odszkodowawczy może toczyć się nawet po dziesiątkach lat od wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę. Trudności dowodowe z biegiem lat narastają, a przesądzenie w sentencji wyroku zasądzającego świadczenie odszkodowawcze o odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości, zwalnia powoda (poszkodowanego) z obowiązku udowodnienia istnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności podmiotu, na którym taka odpowiedzialność już ciąży. Nie wszystkie szkody na osobie zawsze powstają jednocześnie ze zdarzeniem, które wywołało uszkodzenie ciała; następstwa takiego zdarzenia są często wielorakie, a sama szkoda ma charakter dynamiczny. W jakiś czas po zdarzeniu, często wiele lat, a nawet dziesięcioleci ujawniają się kolejne następstwa zdarzenia, których - zależnych od indywidualnych właściwości organizmu, przebiegu leczenia czy rehabilitacji oraz wielu innych czynników, także rozwoju nauk medycznych i biologicznych - nie można przewidzieć.

Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 k.c. obejmuje wszelkie wypadki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. Przykładowo można wymienić koszty leczenia (pobytu w szpitalu, konsultacji u wybitnych specjalistów, dodatkowej pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw itp.), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych koniecznych aparatów (okularów, aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego itp., wydatki związane z przewozem chorego do szpitala i na zabiegi, z przejazdami osób bliskich w celu odwiedzin chorego w szpitalu, z koniecznością specjalnej opieki i pielęgnacji, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, przygotowania do innego zawodu (np. opłaty za kursy, szkolenia, koszty podręczników i innych pomocy, dojazdów itp.).

Analizując okoliczności przedmiotowej sprawy w szczególności konieczność wymiany okresowej protezy amputowanej kończyny powoda Sąd uznał roszczenie o zapłatę odszkodowania, z którego pokryty zostanie koszt zakupu nowej protezy za uzasadnione. Postępowanie dowodowe przeprowadzone w przedmiotowej sprawie, w szczególności opinia biegłych ze (...) w K. wraz z opiniami uzupełniającymi wykazały na konieczność zaopatrzenia powoda w nową protezę. Biegli uściślili przy tym typ tej protezy-typ H., którą wycenił biegły M. C..

Powód wymaga zaopatrzania w nową protezę kończyny dolnej, gdyż stara proteza nie odpowiada jego aktualnym potrzebom. Jest zużyta, a w związku ze zmianą obwodu kikuta i wpadania kikuta do leja prowadzi do odczuwania przez niego skrócenia tej protezy. Powód wymaga zatem zaopatrzenia w protezę, jak wskazali biegli z (...) w K. typu H., której cena według wyliczeń biegłego M. C. wynosi 39.900 zł. Sąd nie uwzględnił przy tym wyliczeń z firmy (...) dotyczących zaopatrzenia powoda w protezę typu przygotowawczego. O konieczności zaopatrzenia w taką protezę nie pisali biegli z (...) w K.. Także biegły M. C. nie wskazywał na taką konieczność. W ocenie Sądu firma (...) dokonując zleconej przez Sąd wyceny komponentów protezy i jej eksploatacji zawyżyła swój kosztorys, co wynika z porównania tej wyceny z wyceną M.C..

Sąd nie podzielił przy tym argumentów strony pozwanej, że powództwo w tym zakresie powinno ulec oddaleniu, gdyż strona pozwana nie może odpowiadać za źle dobraną powodowi protezę i skarżenie się przez niego, że jest za krótka. Biegli z (...) w K. wyczerpująco odnieśli się do tej kwestii. Podkreślili, że proteza ulega normalnemu zużyciu. Przeznaczona jest na wyznaczony okres użytkowania. Ponadto biegły C. zwrócił uwagę na zmianę obwodu kikuta powoda, w związku z czym ulega on wpadaniu do leja, przez co powoduje uczucie skrócenia protezy. Zarzuty strony pozwanej Sąd uznał zatem za bezzasadne.

Jak wynika z zeznań samego powoda oraz opinii biegłych z (...) powód wymaga także zaopatrzenia w protezę kąpielową. Powód ma trudności związane z higieną osobistą podczas kąpieli, proteza ta ułatwi mu codzienne funkcjonowanie. W tym zniweluje obawy o poślizgniecie się pod prysznicem. Dlatego Sąd uznał, iż zachodzi konieczność jej zakupu.

Sumarycznie tytułem odszkodowania Sąd zasądził zatem na rzecz powoda kwotę 59.900 zł w pozostałym zakresie powództwo oddalając.

Ustawowe odsetki od przyznanego odszkodowania Sąd ustalił w następujący sposób:

-od kwoty 39.900 zł od dnia 29.12.2011 tj. o dnia wniesienia pozwu, gdyż trzy tygodnie przed wystąpieniem na drogę sądową powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty 40.000 zł celem zakupu nowej protezy, lecz bezskutecznie. Biorąc pod uwagę okres obiegu korespondencji i czas wskazany przez powoda w wezwaniu do zapłaty oraz treść art. 455 k.c. Sąd uznał, że wraz z momentem doręczenia wezwania do zapłaty i upływem 7 dniowego terminu na zapłatę strona pozwana pozostawała w zwłoce

- do kwoty 20.000 zł od dnia 10.12.2014 roku. Powód dopiero na tej rozprawie w obecności strony pozwanej określił ostatecznie swoje roszczenie. Żądania o pokrycie kosztów zakupu protezy kąpielowej nie zgłaszał przed wystąpieniem z niniejszą sprawą stronie pozwanej.

Powód zgłosił też żądanie zmiany wysokości renty, które zostało uwzględnione częściowo. Powód zgłosił żądanie renty związane z większymi kosztami utrzymania protezy i utraconymi zarobkami. Zgodnie z art. 907. § 1 kc przepisy działu niniejszego stosuje się w braku przepisów szczególnych także w wypadku, gdy renta wynika ze źródeł pozaumownych. Według art. 907§ 2 kc jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.

Powód nie wykazał aby żądanie kwoty 1200 zł miesięcznie tytułem utraconych zarobków w związku z utratą kończyny było uzasadnione. Samo przedłożenie orzeczeń o niepełnosprawności dotyczy tylko niepełnosprawności umiarkowanej. Powód nie przedłożył jednak żadnego aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności całkowitej, które wyłączałoby go z aktywności zawodowej, a był do tego zobowiązany k. 234. Nie domagał się także przeprowadzenia opinii w tym zakresie, wniosek w tym przedmiocie zgłosiła tylko strona pozwana, który zresztą na ostatniej rozprawie cofnęła. Powód nie udowodnił zatem, że jego obecny stan zdrowia i niemożność podjęcia pracy pozostaje w bezpośrednim związku przyczynowym z niewłaściwym leczeniem, które odbył u strony pozwanej w dniu 13.10.2000 roku. Ponadto w orzeczeniu o umiarkowanej niezdolności do pracy figuruje wskazanie do prac lekkich, które powód mógł podjąć oraz w warunkach specjalnych. Jak wynika z treści zeznań powoda nie starał się on o pojęcie pracy w takich warunkach. Ponadto praca taka mu nie odpowiadała. Nie można zatem strony pozwanej obciążać nieuzasadnionym i wynikającym z własnej woli brakiem aktywności zawodowej powoda. Powód nie wykazał też czy różniłoby się jego wynagrodzenie, gdyby podjął pracę lekką w warunkach specjalnych od minimalnego wynagrodzenia netto od 1.1.2014 którego się domagał. Tymczasem renta z art. 444 § 2 k.c. przysługująca poszkodowanemu powinna odpowiadać różnicy między zarobkami, jakie poszkodowany mógłby osiągać, gdyby nie uległ wypadkowi, a wynagrodzeniem, jakie - w konkretnych warunkach - jest w stanie uzyskać przy wykorzystaniu aktualnej zdolności do pracy. Z natury rzeczy ustalenie wysokości zarobków, których poszkodowany faktycznie nie osiąga wymaga odwołania się do określonych założeń i podjęcia próby ustalenia hipotetycznego przebiegu zdarzeń.

Sąd przyznał powodowi jedynie rentę związaną ze zwiększonymi kosztami utrzymania nowej protezy wg wyliczeń biegłego M. C. (2) w kwocie 2331 zł począwszy od 1.01.2015 roku. Średnioroczne koszty utrzymania protezy typu H. to: 3000 zł - dwukrotna wymiana klapy kolanowej, jednokrotna wymiana leja - 2300 zł 1500 zł na kosmetyki i środki do pielęgnacji kikuta, 12 sztuk pończoch kikutowych rocznie, ze skierowaniem 240 zł z k. 309. W sumie jest to kwota 7040 zł, która miesięcznie daje 587 zł. Do tej kwoty Sąd doliczył średniomiesięczny zakup pończoch forte i silikonowych w kwocie 1744 zł (Pończochy F. 60 sztuk– 12 sztuk refundowanych wg. opinii biegłego M. C. (2) = 48 sztuk * 13 zł= 624 zł. Pończochy S. 70 sztuki rocznie 290 zł za sztukę - 20.300 zł. W sumie 20.924/ 12 =1744 zł). Przy obliczaniu kwoty zakupu pończoch Sąd wziął pod uwagę ceny wynikające z faktur dołączonych do pozwu. Wprawdzie faktury te pochodzą z 2008 i 2009 roku i z uwagi na upływ czasu istotnie nastąpił wzrost cen, to jednak Sąd miarkował kwotę dotyczącą zakupu pończoch, gdyż powód korzystał i korzysta z dofinasowania z (...) na zakup tych pończoch. Kwoty tego dofinasowania nie podał, a ma ona istotne znaczenie dla faktycznie ponoszonych przez niego z tego tytułu wydatków.

Do w/w kwoty Sąd doliczył zasądzoną już wyrokiem z dnia 27.11.2002 roku SO w Nowym Sączu do sygn. IC 305/01 kwotę po 200 zł miesięcznie uzyskiwaną od szpitala, za niepowodzenie w przyszłości. Przyznana już kwota renty nie wynikała ze zwiększonych kosztów leczenia. Ostatecznie tytułem renty od dnia 1.1.2015 roku Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.531 zł, w miejsce renty wynikającej z wyroku SO z dnia 27.11.2002 roku w N. do sygn. IC 305/01

Sąd zasądził na rzecz powoda także rentę skapitalizowaną w kwocie 61.200 zł (1700 zł * 36 miesięcy), od dnia 1.01.2012 roku do 31.12.2014 r. związaną ze zwiększonymi wydatkami na zakup pończoch frote i silikonowych do protezy, z uwzględnieniem cen tych pończoch wynikających z faktur z k. 18 i 19. Powód zużywał 60 sztuk pończoch forte, z czego 12 sztuk jest refundowanych. Powód zakupił zatem 48 sztuk tych pończoch, co w przeliczeniu przez 13 zł za sztukę, daje 624 zł rocznie. Powód kupował też 70 sztuk rocznie pończoch silikonowych 290 zł za sztukę, co dało 20.300 zł. W sumie rocznie koszt pończoch wyniósł 20.924, co w przeliczeniu miesięcznym dało 1744 zł. Powód domagał się jednak kwoty 1700 zł od dnia 1.1.2012 roku do chwili obecnej renty na zwiększone potrzeby związane z utrzymaniem protezy. Sąd był zatem związany żądaniem pozwu i kwotą wskazanej renty.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 100 kpc. Powód w znacznej części wygrał niniejsza sprawę, Sąd zasądził zatem na jego rzecz zwrot kosztów zastępstwa prawnego. Sąd nakazał również ściągać od strony pozwanej na rzecz SP opłatę od pozwu od zasądzonego roszczenia w wysokości 7.574 zł oraz koszty opinii biegłych w wysokości 6.382,13 zł pokrytych tymczasowo ze środków budżetowych tut. Sądu ( k. 70 - 2.079,83 zł, k.- 99 619,92, k. - 132 800,04 zł, k. 185 - 383.78 zł, k. 199 - 420,39 zł, k. 216 - 383,76 zł, k. 344 -1278,8 zł, k. 352 - 415,61 zł)