Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. w K. (od dnia 30.10.2015 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – odpis z KRS na k. 119 akt) domagał się zasądzenia od pozwanej M. R. kwoty (ostatecznie po modyfikacji w piśmie z dnia 21 maja 2015 r.) w wysokości: 4.055,73 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, jako części niespłaconej pożyczki oraz 1.152,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za realizację zabezpieczenia, a także kosztów procesu według norm przepisanych. Powód cofnął pierwotnie wniesiony pozew w części co do kwoty 6.400,00 zł, wpłaconej przez pozwaną po wytoczeniu powództwa w okresie od dnia 2 lipca 2014 r. do dnia 14 maja 2015 r.

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2016 r., sygn. akt VIII GC 1955/15, Sąd Rejonowy
w B. w pkt I zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.555,73 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty, a w pkt II w pozostałej części oddalił powództwo. Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 6.400,00 zł w pkt III. Ponadto w pkt IV Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.556,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 13 czerwca 2013 r. strony zawarły umowę ratalnej pożyczki gotówkowej na refinansowanie kosztów zakupu pojazdu nr (...) na podstawie której powód udzielił pozwanej oprocentowanej pożyczki gotówkowej w kwocie 11.538,46 zł na okres od dnia 13 czerwca 2013 r. do dnia 12 grudnia 2015 r. z przeznaczeniem na zakup pojazdu marki I. (...) w kwocie 7.500,00 zł, na zapłatę prowizji przygotowawczej w kwocie 1.153,85 złotych, zapłatę opłaty z tytułu zarządzania podwyższonym ryzykiem 2.884,62 zł. Pozwana oświadczyła, iż cena zakupu pojazdu marki I. (...) wynosiła 17.000,00 zł brutto. Strony ustaliły, iż powód przekaże pozwanej kwotę pożyczki pomniejszoną o wysokość prowizji przygotowawczej oraz opłatę od zarzadzania podwyższonym ryzykiem, tj. przekaże pozwanej kwotę 7.500,00 zł. Strony ustaliły także, iż oprocentowanie pożyczki było stałe i wynosiło 17% w stosunku rocznym. Pozwana zobowiązała się do spłacenia całości pożyczki zgodnie z harmonogramem ratalnym, stanowiącym załącznik do niniejszej umowy. Strony ustaliły także, iż od niespłaconego zadłużenia powód miał prawo naliczyć odsetki maksymalne w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP. Strony ustaliły także, iż z tytułu zabezpieczenia pożyczki zostanie zawarta umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie pojazdu marki I. (...). Strony ustaliły także, iż powód miał prawo naliczyć opłaty za czynności windykacyjne zgodnie z regulaminem monitoringu zadłużenia z umowy pożyczki. Ponadto, powód miał prawo wypowiedzieć umowę pożyczki z zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia wystąpienia zaległości w spłacie pożyczki w dwóch ratach, utraty wiarygodności pozwanej co do zdolności do terminowej spłaty pożyczki.

W dniu 13 czerwca 2013 r. strony zawarły także umowę przewłaszczenia rzeczy ruchomej celem zabezpieczenia wierzytelności powoda z tytułu umowy ratalnej pożyczki gotówkowej na refinansowanie kosztów zakupu pojazdu nr (...). Na podstawie tej umowy pozwana przeniosła na powoda 49/100 udziału w prawie własności pojazdu marki I. (...) o nr rej. (...), z zastrzeżeniem, że jeżeli umowa pożyczki zostanie spłacona w określonym w umowie terminie, to przeniesienie własności utraci moc i nastąpi zwrotne przeniesienie 49/100 udziału w prawie własności na pozwaną. W przypadku zalegania przez pozwaną z zapłatą co najmniej 2 rat pożyczki, na powoda przejdzie pozostała część prawa własności w/w pojazdu obejmująca 51/100 udziału w prawie własności tego pojazdu. Strony ustaliły również, iż pozwana ponosi wszystkie koszty związane z realizacją zabezpieczenia, w szczególności koszty transportu, wyceny, itp.

W piśmie z dnia 26 stycznia 2014 r. powód wypowiedział pozwanej umowę pożyczki na refinansowanie kosztów zakupu pojazdu nr (...) zachowaniem 30 dniowego terminu wypowiedzenia z tytułu powstania zwłoki w zapłacie pożyczki w kwocie 938,28 zł, tj. zaległości w dwóch ratach pożyczki i wezwał pozwaną do zapłaty zaległości oraz do zapłaty pozostałych należności z tytułu umowy pożyczki, które po upływie terminu wypowiedzenia stają się natychmiast wymagalne.

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt I C 1102/14 Sąd Rejonowy w Inowrocławiu w sprawie z powództwa (...) sp. z o.o. w K. przeciwko (...) w P. zwolnił od egzekucji udział w pojeździe 51/100 części – samochodu ciężarowego marki I. (...) o nr rej. (...) zajętego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu – I. W. w sprawie o sygn. akt Km 4329/13.

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 498/15 Sąd Okręgowy w Bydgoszczy odrzucił apelację od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 10 grudnia 2014 r. o sygn. akt I C 1102/14.

Po wytoczeniu powództwa pozwana zapłaciła powodowi kwotę 6.400,00 zł tytułem spłaty istniejącego zadłużenia. Ponadto, w dniu 30 czerwca 2015 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 100,00 zł tytułem spłaty zadłużenia. W dniu 31 lipca 2015 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 500,00 zł tytułem spłaty zadłużenia. W dniu 19 sierpnia 2015 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 100,00 zł tytułem spłaty zadłużenia. W dniu 30 września 2015 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 450,00 zł tytułem spłaty zadłużenia. W dniu 27 listopada 2015 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 500,00 zł tytułem spłaty zadłużenia. W dniu 30 grudnia 2015 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 300,00 zł tytułem spłaty zadłużenia. W dniu 5 lutego 2016 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 300,00 zł tytułem spłaty zadłużenia. W dniu 30 stycznia 2016 r. pozwana zapłaciła powodowi kwotę 300,00 zł tytułem spłaty zadłużenia.

Powód przedłożył także oświadczenie księgowej B. K. (1) z dnia 18 czerwca 2014 r. z którego wynikało, że w związku z prowadzonymi czynnościami windykacyjnymi powód poniósł koszt delegacji pracownika w wysokości 390,00 zł, oraz faktury za koszt paliwa w kwocie 94,64 zł, koszty noclegu pracownika w hotelu w kwocie 149,00 zł oraz 140,00 zł.

Stan faktyczny w sprawie Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów prywatnych znajdujących się w aktach sprawy (umowa pożyczki – k. 35 – 37 akt, harmonogram rat – k. 38 akt, regulamin monitoringu zadłużenia – k. 39 – 40 akt, umowa przewłaszczenia rzeczy ruchomej – k. 42 – 43 akt, wypowiedzenie umowy pożyczki – k. 55 – 56 akt, wezwanie do zapłaty – k. 53 akt, wyrok – k. 88 akt, protokół zajęcia ruchomości – k. 85 akt, pismo pozwanej – k. 86 – 87 akt, potwierdzenia przelewów – k. 65, 66, 91, 92 akt, postanowienie – k. 89 akt, oświadczenie – k. 44 akt, polecenie wyjazdu służbowego – k. 45 akt, faktura nr (...) – k. 46 akt, faktura nr (...) - k. 47 akt), których prawdziwość, autentyczność i moc dowodowa nie budziły jego wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, iż pozwana nie kwestionowała popadnięcia w zadłużenie wobec powoda z tytułu umowy pożyczki. Pozwana zarzucała, iż po wytoczeniu zadłużenia spłaciła większość istniejącego zadłużenia.

Sąd zważył, iż zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W myśl art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Sąd Rejonowy wskazał, iż jeżeli powód po spełnieniu świadczenia przez pozwanego po doręczeniu pozwu nie cofnął pozwu, to brak jest podstaw do umorzenia postępowania, lecz zachodzą przesłanki do oddalenia powództwa (por. uchwałę SN z dnia 26 lutego 2014 III CZP 119/13 lex nr 1430260). W ocenie Sądu w sytuacji zaspokojenia części roszczenia w trakcie procesu, w dalszym ciągu istnieje żądanie rozpoznania sprawy i orzeczenia o przedstawionym sporze. Samo zaspokojenie roszczenia bez cofnięcia pozwu wywołuje skutki materialnoprawne, prowadzące do oddalenia powództwa z powodu jego bezzasadności i nie zachodzi przeszkoda w merytorycznym rozpoznaniu sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1999 r., III CKN 936/98, niepubl.).

W niniejszej sprawie powód przyznał, iż pozwana po wytoczeniu powództwa zapłaciła powodowi kwotę 6.400,00 zł tytułem spłaty części zadłużenia i w tym zakresie powód cofnął pozew. Pozwana udowodniła także, iż po wytoczeniu powództwa zapłaciła powodowi również kwotę 2.500,00 zł tytułem spłaty reszty zadłużenia. W konsekwencji, do zapłaty pozostała pozwanej reszta pożyczki w kwocie 1.555,73 zł.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 720 § 1 k.c. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.555,73 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 482 k.c. (pkt. I wyroku).

Sąd Rejonowy oddalił roszczenie powoda ponad kwotę 1.555,73 zł, albowiem po wtoczeniu powództwa pozwana zapłaciła powodowi także kwotę 2.500,00 zł tytułem spłaty zadłużenia, a powód w tej część i nie cofnął pozwu.

Sąd Rejonowy oddalił również żądanie powoda dotyczące zasądzenia od pozwanej kwoty 1.152,64 zł z tytułu poniesionych przez powoda kosztów windykacji – przejęcia przedmiotu przewłaszczenia na zabezpieczenie. W tym zakresie powód nie udowodnił zasadności swojego roszczenia. Dochodzący odszkodowania ex contractu winien, z mocy art.471 k.c., udowodnić następujące fakty: zaistnienie zdarzenia, z którego wynikła szkoda, wysokości szkody i związku przyczynowego pomiędzy zaistniałym zdarzeniem a powstałą szkodą. Zgodnie bowiem z art. 471 k.c. dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie zaś do art. 361 § 1 k.c. przy ustalaniu odpowiedzialności za szkodę bierze się po uwagę normalne następstwa działania lub zaniechania z których szkoda wynikła, a jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

W ocenie Sądu Rejonowego powód nie wykazał, aby poniósł koszty w kwocie 1.152,64 zł, albowiem powód przedłożył oświadczenie księgowej B. K. (1) z dnia 18 czerwca 2014 r. oraz faktury. Podkreślenia wymagało, iż przedłożone przez powoda oświadczenie księgowej i faktury były dokumentami prywatnymi (art. 245 k.p.c.), które w przeciwieństwie do dokumentów urzędowych - nie korzysta z domniemania prawdziwości wskazanych w nich faktów, czyli zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego(por. wyrok SN z 20 września 2000 r., I CKN 794/00, niepubl.). Kodeks postępowania cywilnego wiąże z dokumentem prywatnym tylko domniemanie autentyczności, a więc to "że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie". Formalna moc dowodowa dokumentu prywatnego wyraża się w tym, że zawarte w nim oświadczenie pochodzi od osoby, która złożyła podpis na dokumencie, jednakże nie rozciąga się ona na okoliczności towarzyszące temu oświadczeniu. Dokument prywatny nie jest więc dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (por. postanowienie NSA z dnia 21 października 2010 r. II OZ 1058/10 lex nr 743579).

W konsekwencji Sąd zważył, iż powód nie udowodnił, iż poniósł koszty w kwocie 1.152,64 zł, nie wykazał również, jakie czynności windykacyjne miały być prowadzone. Powód nie wnosił o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania jako świadków pracowników, którzy mieli wykonywać czynności windykacji, nie wykazał więc jakie czynności wykonano, ile one trwały. Powód nie wykazał więc, iż faktycznie wykonał czynności oraz jakie poniósł z tego tytułu koszty, albowiem przedłożone przez powoda dowody stanowiły wyłącznie dokumenty prywatne.

Niezależnie od powyższego, Sąd zważył, iż brak było podstaw do uznania, iż pozwana ponosiła winę za niewydanie powodowi przedmiotu przewłaszczenia, albowiem samochód marki I. (...) został zajęty w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu – I. W. w sprawie o sygn. akt Km 4329/13. Wobec powyższego, pozwana nie mogła wydać powodowi tego pojazdu, bez narażenia się na odpowiedzialność z tytułu wydania osobie trzeciej przedmiotu objętego postępowaniem egzekucyjnym.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w pozostałej części powództwo oddalił (pkt. II wyroku).

Na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 6.400,00 zł albowiem powód cofnął pozew ze skutkiem prawnym co do tej części roszczenia (pkt. III wyroku).

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd oparł o art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radcowskie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U z 2002r., Nr163, poz.1348). Z kwoty 10.455,73 zł stanowiącej wartość przedmiotu sporu w momencie wytoczenia powództwa, zasądzona została dla powoda kwota 1.556,00 zł. Ponieważ pozwana zaspokoiła cześć roszczenia powoda dopiero w trakcie procesu w kwocie 6.400,00 zł, więc w ocenie Sądu, pozwana przegrała proces także w tej części, w której zaspokoił roszczenie powoda, a w konsekwencji, miała obowiązek zwrócić powodowi poniesione przez niego w tym zakresie koszty procesu (por. postanowienie SN z dnia 6 listopada 1984 r. IV CZ 196/84, Lex nr 8642).

Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu strony powinny ponosić koszty procesu, w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę. Koszty procesu wyniosły 2.548,00 zł po stronie powoda (2.400,00 zł – koszty wynagrodzenia radcy prawnego, 17,00 zł - opłata skarbowa za udzielenie pełnomocnictwa, 1.131,00 zł - opłata od pozwu), a po stronie pozwanej kwotę 2.417,00 zł (2.400,00 zł – koszty wynagrodzenia radcy prawnego, 17,00 zł opłata skarbowa za udzielenie pełnomocnictwa).

Stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów Sąd uznał, iż pozwana uległa powodowi w 69%, a powód przegrał proces w 31 %, więc w związku z powyższym stosując zasadę kompensacji, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.556,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt. IV wyroku).

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając rozstrzygnięcie w części oddalającej powództwo ponad kwotę 1.555,73 zł, tj. co do kwoty 1.152,64 zł stanowiącej poniesione przez niego koszty związane z realizacją zabezpieczenia, a także co do odsetek ustawowych od wpłaconych z opóźnieniem należności, których powód domagał się od daty wniesienia pozwu do dat poszczególnych wpłat.

Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucił:

1.  naruszenie art. 245 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez błędne ich zastosowanie, a mające wpływ na wynik sprawy i polegające na przyjęciu, iż powód nie wykazał, aby poniósł koszty w kwocie 1.152,64 zł oraz nie wskazał jakie czynności windykacyjne były prowadzone, podczas gdy powód w pełni wykazał okoliczności konieczne do zasądzenia na jego rzecz roszczenia w całości poprzez przedłożenie m.in. oświadczenia księgowej B. K. (1) z 18 czerwca 2014 r., szczegółowych faktur oraz dokumentów świadczących o poleceniu wyjazdu służbowego dla pracownika powoda, co w pełni potwierdza i koresponduje z kwotą roszczenia tytułem odszkodowania, a ponadto pozwana nie podważała tych twierdzeń i nie zakwestionowała przywołanych okoliczności, przez co należy uznać je za przyznane, mając na uwadze kontradyktoryjny model postępowania cywilnego, a nadto obowiązek ich pokrycia wynikał wprost z umowy przewłaszczenia (art. 10 umowy),

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie jednostronnej oceny dowodów z przekroczeniem swobodnej oceny dowodów, w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania, polegający w szczególności na pozbawieniu wiary dokumentów przedłożonych przez powoda na podstawie lakonicznego stwierdzenia, iż dowody te stanowiły wyłącznie dokumenty prywatne, podczas gdy pozwana nie podważała wartości dowodowej w/w dokumentów i nie zakwestionowała przywołanych przez powódkę okoliczności przez co należy uznać je za przyznane mając na uwadze kontradyktoryjny model postępowania cywilnego,

3.  naruszenie prawa materialnego tj. 481 § 1 i § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie
i nieuwzględnienie należnych powodowi odsetek za opóźnienie mimo dokonanej przez pozwaną częściowej spłaty zobowiązania w łącznej kwocie 2500 zł po wniesieniu pozwu oraz zawartego żądania powoda w zakresie zasądzenia tych odsetek w treści samego pozwu, które to roszczenie wynikało z zawartej umowy pożyczki, gdzie powód nie zrzekł się ani nie cofnął pozwu w zakresie odsetek.

Wskazując na powyższe zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanej kwoty 1.152,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 21 maja 2015 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanej ustawowych odsetek za opóźnienie liczonych od kwot:

- 100 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 01.07.2015 roku

- 500 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 03.08.2015 roku

- 100 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 20.08.2015 roku

- 450 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 01.10.2015 roku

- 500 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 30.11.2015 roku

- 300 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 31.12.2015 roku

- 300 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 01.02.2016 roku

- 300 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia 08.02.2016 roku.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na podstawie art. 381 k.p.c. powód wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu: odpisu pełnego z KRS wraz z postanowieniem o zmianie nazwy spółki - na okoliczność zmiany nazwy powoda z dniem 30 października 2015 roku na (...) Finanse Sp. z o.o.

W odpowiedzi na apelację, pozwana wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania apelacyjnego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie jedynie częściowo.

Zgodzić należy się ze skarżącym, że Sąd Rejonowy pominął w swym rozstrzygnięciu orzeczenie o odsetkach za opóźnienie w zapłacie należności wynikających z umowy pożyczki będącej przedmiotem sprawy, pomimo że takie żądanie zostało przez powoda zgłoszone
w piśmie modyfikującym roszczenie z dnia 21 maja 2015 r. (k. 17 akt).

Sąd Rejonowy wyjaśnił w uzasadnieniu wyroku przesłanki uznania za zasadne żądania powoda zasądzenia odsetek za opóźnienie w zapłacie należności pieniężnych wynikające z przepisu art. 481 § 1 k.c., przytaczając wymieniony przepis, który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Ponadto Sąd na podstawie złożonych przez pozwaną dowodów wpłat w postaci potwierdzeń przelewów dokonał ustaleń odnośnie dat poszczególnych spłat dokonanych przez pozwaną z opóźnieniem w stosunku do umownego harmonogramu spłat. I tak pozwana dokonała dopiero po wniesieniu pozwu w sprawie, a więc z opóźnieniem, następujących wpłat na rachunek bankowy powoda:

- 100 zł dnia 30.06.2015 r. – k. 65 akt,

- 500 zł dnia 31.07.2015 r. – k. 65 akt,

- 100 zł dnia 19.08.2015 r. – k. 66 akt,

- 450 zł dnia 30.09.2015 r. – k. 91 akt,

- 500 zł dnia 27.11.2015 r. – k. 91 akt,

- 300 zł dnia 30.12.2015 r. – k. 91 akt,

- 300 zł dnia 30.01.2016 r. – k. 92 akt,

- 300 zł dnia 05.02.2016 r. – k. 92 akt.

W orzecznictwie przyjmuje się zgodnie, że za termin spełnienia świadczenia pieniężnego za pośrednictwem rachunku bankowego uznaje się nie chwilę dokonania wpłaty przez dłużnika, ale dopiero chwilę uznania rachunku bankowego wierzyciela (por. najnowszy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2016 r., sygn.. akt I CSK 1094/14). Odsetki za opóźnienie należne były powodowi w konsekwencji nie od dat poszczególnych wpłat, a od uznania transakcji na jego rachunku, zgodnie z zestawieniem przedstawionym w apelacji. Pozwana przedstawiając jedynie polecenie przelewów, nie wykazała kiedy faktycznie doszło w każdym z wypadków wpłat do uznania rachunku bankowego wierzyciela.

Tym samym żądanie zasądzenia odsetek za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu –
23 kwietnia 2014 r. do dat kolejnych spłat pozostało aktualne i odsetki te podlegały zasądzeniu na podstawie powołanego przez Sąd Rejonowy przepisu art. 481 § 1 k.c.

Powodowi od pozwanej należały się odsetki ustawowe za opóźnienie do dni określonych w złożonym w apelacji zestawieniu:

- od kwoty 100 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 1 lipca 2015 r.,

- od kwoty 500 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 3 sierpnia 2015 r.,

- od kwoty 100 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 20 sierpnia 2015 r.,

- od kwoty 450 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 1 października 2015 r.,

- od kwoty 500 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 30 listopada 2015 r.,

- od kwoty 300 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.,

- od kwoty 300 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 1 lutego 2016 r.,

- od kwoty 300 zł od dnia 23 kwietnia 2014 r. do dnia 8 lutego 2016 r.

Brak orzeczenia w omawianym zakresie nie został w żaden sposób uzasadniony przez Sąd Rejonowy, przez co uznać go należało za omyłkę (niedokładność) Sądu Rejonowego. Nie było w szczególności podstaw, by Sąd nie rozstrzygnął o żądaniu powoda z uwagi na powołane dopiero w odpowiedzi na apelację względy niezgodności żądania z zasadami współżycia społecznego. Wymagałoby to uzasadnienia stosownie do przepisu art. 328 § 2 k.p.c., czego Sąd Rejonowy nie uczynił. Zważyć należy, że pozwana nie powołała argumentów związanych z zasadami słuszności w odniesieniu do tego roszczenia ubocznego w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Stąd stosownie do przepisu art. 381 k.p.c. należało je uznać za spóźnione w postępowaniu odwoławczym. Ponadto pozwana nie wskazała nawet i nie uzasadniła w sposób wymagany w art. 5 k.c. jakie zasady naruszało żądanie powoda w zakresie należnych mu odsetek za opóźnienie w zapłacie.

Natomiast w ocenie Sądu Okręgowego nie można przyznać racji skarżącemu odnośnie zarzutów dotyczących braku zasądzenia na jego rzecz kwoty od pozwanej kwoty 1.152,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Trzeba przyznać rację skarżącemu odnośnie zarzutu naruszenia art. 245 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez odmowę uznania za wiarygodne źródło dowodowe dokumentów prywatnych złożonych przez powoda. Ustawodawca nie różnicuje mocy dowodowej poszczególnych dowodów i nie przyznaje poszczególnym źródłom dowodowym większego znaczenia, aniżeli innym. Implikacją zasady swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) jest m.in. to, że nie ma wśród środków dowodowych takich, które zajmowałyby uprzywilejowane stanowisko z punktu widzenia oceny ich mocy i wiarygodności. Zasada swobodnej oceny dowodów, jako antyteza dowolności, odnosi się do wszystkich środków dowodowych, co jednak nie oznacza, że nie ma różnicy w podejściu do poszczególnych ich rodzajów (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 maja 2013 r., sygn.. akt III AUa 1777/12, czy Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 25 sierpnia 2015 r., sygn. akt III AUa 83/15).

W każdym razie brak jest podstaw do przyjęcia jakiejś formalnej hierarchii środków dowodowych z punktu widzenia ich wiarygodności i mocy dowodowej. Każdy środek dowodowy podlega na równi wszechstronnej ocenie, bez względu na jego moc i znaczenie dla wyniku procesu.

Poszczególne elementy zebranego materiału dowodowego są relatywne. Wszystkie one w poznawczym procesie sędziowskiej oceny prowadzą do powstania obrazu rzeczywistych stosunków, który ma pozostawać w zgodzie z prawdą. Obraz ten zatem objawia się nie inaczej, jak tylko poprzez treść materiału dowodowego poddanego swobodnej ocenie sądu. Natomiast o faktycznej nadrzędności jakiegoś środka dowodowego można mówić dopiero wówczas, gdy w procesie oceniania go okaże się, że ma on istotne znaczenie, jako podstawa rozstrzygnięcia sprawy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 1994 r., sygn.. akt II CRN 176/93, OSNC 1994, Nr 10, poz. 197).

W świetle art. 233 § 1 k.p.c., przy zróżnicowanym i sprzecznym co do treści materiale dowodowym, o treści ustaleń faktycznych decyduje ostatecznie przekonanie sądu. Jeżeli w sprawie istnieją dwie grupy przeciwstawnych dowodów ustalenia faktyczne z konieczności muszą pozostawać w sprzeczności z jedną z nich. Sąd orzekający w ramach i granicach swobodnej oceny dowodów ma prawo eliminacji pewnych dowodów, poprzez uznanie, że pozbawione są one wiarygodności albo, że nie są istotne (postanowienie Sądu Najwyższego z 17 października 2003 r., sygn.. akt IV CK 283/02).

W przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu Okręgowego, to nie brak mocy dowodowej dokumentów prywatnych w postaci pisemnego oświadczenia księgowej, polecenia wyjazdu służbowego oraz rachunków z hotelu (k. 44, 45, 46 i 47 akt) decydował o oddaleniu żądania powoda, ale brak wiarygodności tych dowodów ocenionych w świetle art. 233 § 1 k.p.c. Pozwana zaprzeczyła konieczności poniesienia wydatków przez powoda, natomiast powód nie wykazał, by wykazane przez niego koszty miały związek ze sprawą pozwanej.

Jedynie jeden z dokumentów prywatnych – oświadczenie księgowej (k. 44 akt) odnosił się do umowy pożyczki będącej przedmiotem procesu. Skoro były to jednak koszty pracownika, to i tak powód poniósłby je jako koszty wynagrodzenia za wykonywaną przez niego pracę i jako takie nie miały one charakteru odszkodowania za dodatkowo poniesione koszty realizacji zabezpieczenia.

Pozostałe koszty wykazane fakturami z hoteli w P. (k. 46 i 47 akt) nie sposób było uznać za powiązane z realizacją zabezpieczenia w rozpoznawanym przypadku. Zajęcie ruchomości pozwanej przez Komornika z I. miało miejsce w miejscu zamieszkania pozwanej w I. w dniu 19.07.2013 r. (protokół zajęcia ruchomości z k. 85 akt), stąd w ocenie Sądu brak logicznego powiązania polecenia wyjazdu pracowników powoda na aż trzy dni z zamieszkaniem w P. (100 km od siedziby komornika i pozwanej) z wykonywaniem czynności związanych z realizacją zabezpieczenia zajętego pojazdu. Słuszna w tym kontekście była uwaga Sądu Rejonowego, że powód nie zaoferował żadnych dowodów dla potwierdzenia, że poniesione koszty miały związek właśnie z tą sprawą.

Dodatkowo zwrócić należy uwagę, iż prawidłowo wskazał Sąd Rejonowy, iż obowiązek zapłaty żądanego przez powoda odszkodowania w kwocie 1.152,64 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie nie powstał z uwagi na brak winy pozwanej w niewykonaniu zobowiązania wydania przedmiotu przewłaszczenia na zabezpieczenie.

W § 10 ust. 1 umowy przewłaszczenia (k. 43 akt) przewidziano jedynie ogólny obowiązek odszkodowawczy pozwanej, która miała ponosić wszelkie koszty związane z realizacją zabezpieczenia. Nie opisano w umowie tego obowiązku jako zastrzeżenia o charakterze gwarancyjnym, tj. uprawnienia wierzyciela do żądania odszkodowania w wysokości poniesionych kosztów wykonania zabezpieczenia niezależnie od tego, czy przyczyną niewykonania zobowiązania były okoliczności zawinione przez dłużniczkę.

W konsekwencji do tego odszkodowania zastosowanie miał ogólny przepis art. 471 k.c. o odpowiedzialności kontraktowej, który przewiduje zwolnienie dłużnika z obowiązku zapłaty odszkodowania jeśli przyczyną niewykonania zobowiązania są okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W rozpoznawanym wypadku słusznie Sąd Rejonowy ocenił, co nie było kwestionowane przez powoda, że brak wydania przedmiotu przewłaszczenia przez pozwaną był niezawiniony przez pozwaną, gdyż pojazd był zajęty przez komornika w innym postepowaniu egzekucyjnym.

Z tych względów apelacja powódki, poza zasądzonymi odsetkami podlegała oddaleniu w oparciu o przepis art. 385 k.p.c.

Powód, jako przegrywający w postępowaniu odwoławczym co do całej wartości przedmiotu zaskarżenia, zobowiązany był stosownie do art. 98 § 1 k.p.c. zwrócić pozwanej poniesione przez nią koszty obrony. Złożyło się na nie wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej w postępowaniu apelacyjnym przed Sądem Okręgowym w wysokości określonej zgodnie z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 2 i § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804).

Dodatkowo Sąd Okręgowy postanowił sprostować oznaczenie firmy powoda, zgodnie z aktualnym jego brzemieniem wpisanym do rejestru przedsiębiorców. Sąd Rejonowy nie wyjaśnił nieścisłości w tym przedmiocie, pomimo że w materiale dowodowym znajdowało się pismo pozwanej z 1.02.2016 r. skierowane do komornika (k. 86 akt) wskazujące na zmianę nazwy powoda. Z dołączonego zaś do akt odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego powodowej spółki oraz postanowienia sądu rejestrowego z dn. 29.10.2015 r. (k-119-122) wynika, że od 30.10.2015 r. firma powoda brzmiała (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Sąd drugiej instancji może sprostować wyrok sądu pierwszej instancji przez uściślenie oznaczenia strony (art. 350 § 3 k.p.c.).

Zmiana oznaczenia strony na podstawie art. 350 k.p.c. jest możliwa wtedy, gdy w sentencji orzeczenia sąd oznaczył stronę niezgodnie z zebranym w sprawie materiałem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2010 r., sygn. akt I PK 67/10). Taka zmiana nie stanowi merytorycznej zmiany rozstrzygnięcia poprzez zmianę podmiotu po stronie powodowej, ale stanowi wskazanie jego aktualnej na chwilę rozstrzygania nazwy, co wynikało z materiału dowodowego sprawy.

Niedokładność należało sprostować w oparciu o przepis art. 350 § 1 i 3 k.p.c. o czym orzeczono w pkt 1 sentencji.

Elżbieta Kala Marek Tauer Artur Fornal