Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny-Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2016 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

przeciwko A. K.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego w Myślenicach

z dnia 14 czerwca 2016 r. sygn. akt I C 47/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok, nadając mu brzmienie:

„I. zasądza od pozwanego A. K. na rzecz strony powodowej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. kwotę 832,46 (osiemset trzydzieści dwa, 46/100) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:
- od kwoty 415,30 (czterysta piętnaście, 30/100) zł od dnia 14 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty,
- od kwoty 417,16 (czterysta siedemnaście, 16/100) zł od dnia 13 marca 2015 r. do dnia zapłaty;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 192,95 (sto dziewięćdziesiąt dwa, 95/100) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.”;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 178,50 (sto siedemdziesiąt osiem, 50/100) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 sierpnia 2016 r.

Niniejsza sprawa była rozpoznana przez Sąd Rejonowy w postępowaniu uproszczonym. Również Sąd Okręgowy jako Sąd II instancji rozpoznał sprawę w postępowaniu uproszczonym.

Sąd Odwoławczy nie prowadził postępowania dowodowego, zatem na zasadzie art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku obejmować będzie jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja strony powodowej okazała się częściowo uzasadniona.

W przedmiotowej sprawie najistotniejsze okoliczności nie były sporne pomiędzy stronami. Wśród kluczowych wymienić należy: zawarcie w dniu 3 listopada 2006 r. umowy pomiędzy stronami o odprowadzanie ścieków, rozliczanie odprowadzanych ścieków na podstawie przeciętnych norm zużycia wody z uwzględnieniem liczby osób zamieszkujących gospodarstwo domowe oraz zamieszkiwanie w domu powoda co najmniej 5 osób. Pozwany nie kwestionował również wystawionych faktur za okres sporny tj. faktury nr (...), a jedynie naliczenie opłat z uwzględnieniem 6 osób, mimo iż dokonał on zgłoszenie, że w jego domu zamieszkuje tylko 5 osób. W pierwszej kolejności zatem analizie należało poddać zarzut apelacji odnośnie błędnej wykładni umowy w zakresie w jakim reguluje ona sposób zgłaszania stronie powodowej liczby osób zamieszkujących gospodarstwo.

Zgodnie z § 9 pkt 14 umowy zmniejszenie lub zwiększenie ilości osób zamieszkałych osób na potrzeby rozliczenia wymaga pisemnego zgłoszenie odbiorcy dostarczonego dostawcy bez aneksu do umowy, potwierdzonego odpowiednim dokumentem. Zmiana rozliczenia następuje od miesiąca następującego po miesiącu w którym dokonano zgłoszenia. Wbrew zarzutom apelacji, z niespornego stanu faktycznego wynika, że w kwietniu 2013 r. pozwany stosowne pisemne oświadczenie złożył oraz dołączy do niego rozliczenie, z którego wynika, że ponosi on koszty mediów za jedną osobę zamieszkującą w lokalu w K.. Pozwany podniósł, że lokal ten zakupił dla dwóch córek studiujących w K., które wyprowadziły się z domu rodzinnego i z tego powodu zgłosił on zmniejszenie liczby osób. Zgłoszenie dotyczyło tylko jednej, bowiem córki nadal przyjeżdżają na weekendy czy inne dni wolne. W świetle tych wszystkich okoliczności dokument w postaci rozliczenia za mieszkanie w K. uznać należy za wystarczający dla złożenia skutecznego oświadczenia o zmniejszeniu liczby osób na potrzeby rozliczenia w świetle ww. postanowienia umownego, tj. § 9 ust. 15 umowy. Przeciwna interpretacja w rozpoznawanej sprawie jest niedopuszczalna. Zapis umowny o konieczności przedłożenia „odpowiedniego dokumentu” jest skrajnie nieprecyzyjny. Nie jest dopuszczalne obciążanie pozwanego konsekwencjami takiego zapisu, skoro to strona powodowa była autorem wzorca umownego. Przedłożona umowa została wydrukowana, a następnie wypełniona tylko w zakresie danych pozwanego, jego tytułu prawnego do nieruchomości oraz liczby osób potrzebnej do rozliczeń. W tym kontekście umowa podlega również ocenie na podstawie art. 385 ¹ § 1 k.c. Zgodnie z jego treścią postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Zgodnie z § 3 tego artykułu nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. W sprawie niniejszej nie ulega wątpliwości, że strony skorzystały z wzorca przygotowanego przez stronę powodową – przedsiębiorcę. Nie ma też jakichkolwiek podstaw by uznać, że pozwany miał wpływ na treść umowy. Zresztą z doświadczenia życiowego wynika, że negocjacje odnośnie treści tego rodzaju umów zawieranych z konsumentami nie są praktykowane czy nawet możliwe. Oczywiste jest również, że nakładanie na konsumenta obowiązku dostarczenia bliżej nieokreślonego dokumentu w celu uaktualnienia liczby osób branej pod uwagę przy rozliczeniach, rażąco narusza jego interesy. Skoro tak, to w ocenie Sądu Okręgowego w tym zakresie umowa nie wiąże pozwanego i może on wykazać liczbę osób rzeczywiście zamieszkujących gospodarstwo także w inny sposób. W tej sprawie pozwany dokonał tego skutecznie, wskazując na wyprowadzkę córek na studia do K. i przedkładając rozliczenie za media dotyczące lokalu w K.. Powyższej oceny nie zmienia pismo, na które powołała się strona powodowa, a które przesłała pozwanemu, wskazując w nim, że dokumentem odpowiednim jest taki dokument, z którego jednoznacznie wynika zmiana liczby osób, np. meldunkowy. Jednakże wskazać należy, że po pierwsze stronie powodowej nie przysługuje uprawnienie do dokonywania interpretacji umowy, po drugie zaś zaświadczenie o meldunku wcale nie ma większej mocy dowodowej niż przedłożone przez pozwanego rozliczenie mediów za mieszkanie w K.. Jak powszechnie wiadomo postępowanie meldunkowe opiera się na oświadczeniach stron i nie prowadzi do „fizycznej” weryfikacji składanych oświadczeń. Jednocześnie wskazać należy, że nie mógł odnieść skutku zarzut naruszenia art. 65 § 1 k.c., bowiem Sąd Rejonowy nie naruszył tego przepisu. Wykładnia umowy, zgodna z wolą strony powodowej, jest niedopuszczalna w świetle zasad współżycia społecznego, a także podniesionych wyżej okoliczności. Gdyby w umowie jednoznacznie wskazano dokument, którym ma być potwierdzana zmiana liczebności gospodarstwa domowego, wówczas ocena ta mogłaby ewentualnie być inna.

Zasadnie natomiast zarzucono naruszenie art. 316 § 1 k.p.c. Stwierdzenie, że pozwany skutecznie zgłosił zmniejszenie liczby osób w gospodarstwie do 5. nie dawała w realiach rozpoznawanej sprawy podstaw do oddalenia powództwa w całości. Pozwany nie kwestionował sposobu obliczania należności za odprowadzane ścieki, a strona powodowa przedłożyła faktury z wyliczeniami dla 6 osób. Zatem dokonując podstawowych rachunków można ustalić wysokość należności za 5 osób. Pierwsza faktura za okres od dnia 6 sierpnia 2014 r. do dnia 7 listopada 2014 r. obejmowała kwotę 426,43 zł z tytułu odprowadzonych ścieków (- ryczałt 55,30 m ³), 47,30 zł i 12,64 zł za 3 miesiące - opłaty abonamentowe. Liczba osób w gospodarstwie nie ma wpływu na wysokość opłat abonamentowych, bowiem z faktury wynika, że jednostką miary jest tylko miesiąc. Inaczej rzecz ma się z ryczałtem za odprowadzane ścieki, bowiem w tym przypadku jednostką miary jest metr sześcienny, a ilość odprowadzonych ścieków zależy od ilości osób. Zatem przeliczając tę wartość dla 5 osób zamiast 6 otrzymujemy kwotę 355,36 zł (426,43 zł / 6 * 5). Analogiczną metodę zastosować należy do faktury za okres od 8 listopada 2014 r. do 9 lutego 2015 r. i wówczas należna kwota to 357,22 zł (488,60 zł / 6 * 5). Łącznie daje to kwotę 710,91 zł, do której należy doliczyć opłaty abonamentowe, o które nie spierano się (2 * 12,64 zł + 2 * 47,30 zł = 119,88 zł). W sumie więc powództwo było zasadne co do kwoty 832,46 zł oraz co do odsetek od tej kwoty.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. przyjmując początkowy dzień ich naliczania jako następny dzień po dniu wskazanym w poszczególnych fakturach jako termin płatności (13 grudnia 2014 r. i 12 marca 2015 r.).

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Strona powodowa poniosła następujące koszty: 30 zł opłaty od pozwu, 180 zł tytułem wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym po myśli § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 maja 2003 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez skarb państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Łącznie dało to kwotę 227 zł. Powód wygrał w 85% i w takiej części pozwany jest zobowiązany zwrócić koszty procesu stronie powodowej, bowiem sam żadnych kosztów nie poniósł.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok jak w punkcie 1., zaś na zasadzie art. 385 k.p.c. apelację oddalił w pozostałym zakresie, o czym orzeczono w punkcie 2.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądzono na rzecz strony powodowej 85% poniesionych przez nią kosztów, a to opłaty od apelacji w kwocie 30 zł i wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika w kwocie 180 zł, ustalonego po myśli § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.