Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 sierpnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dorota Stańczyk

Protokolant p. o. protokolanta sądowego Dorota Hordziejewska

po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2016 roku w Lublinie

sprawy E. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania E. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 9 listopada 2015 roku znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala E. R. prawo do emerytury od dnia (...)roku.

Sygn. akt VIII U 1830/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 listopada 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił E. R. prawa do emerytury wcześniejszej, przyznawanej w oparciu o przepis art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że powyższe rozstrzygnięcie spowodowane jest nieudowodnieniem przez wnioskodawcę co najmniej 15-letniego okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład nie zaliczył jako pracy w takich warunkach okresu zatrudnienia od dnia 16 grudnia 1972 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku w Zakładzie (...), ponieważ stanowisko „podmistrz” wykazane w świadectwie pracy z dnia 21 grudnia 2001 roku oraz świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach nie jest zgodne ze stanowiskiem wymienionym w powołanych przepisach resortowych, tj. zarządzeniu Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 roku, gdzie widnieje stanowisko „nastawiacz maszyn i urządzeń”. Jednocześnie wnioskodawca spełnił pozostałe warunki do przyznania emerytury wcześniejszej (decyzja – k. 16 a.e.).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł E. R., domagając się jej zmiany. Twierdził, że rozstrzygnięcie organu rentowego jest niezgodne ze stanem faktycznym, co mogą potwierdzić wskazani świadkowie (odwołanie – k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie – k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

E. R. urodził się w dniu (...). W dniu 2 września 2015 roku złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. wniosek o emeryturę, do której dołączył świadectwo pracy wystawione w dniu 21 grudnia 2001 roku, z którego wynika, że w okresie od dnia 1 września 1970 roku do dnia 21 grudnia 2001 roku był zatrudniony w Zakładzie (...) SA w B., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach tkacza, podmistrza i nastawiacza maszyn. Do dnia 15 grudnia 1972 roku wykonywał pracę ucznia. Ponadto skarżący do wniosku dołączył świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, zgodnie z którym wnioskodawca w powyższym zakładzie pracy w okresie od dnia 16 grudnia 1972 roku do dnia 21 grudnia 2001 roku w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych na stanowisku tkacza i podmistrza, wymienionym w wykazie A, dziale VII, poz. 4 pkt 7 i 48, stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie wykonywanych w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu Przemysłu Chemicznego i Lekkiego (wniosek wraz ze świadectwami – k. 1-8 a.e.).

Po rozpatrzeniu powyższego wniosku organ rentowy w dniu 9 listopada 2015 roku wydał zaskarżoną decyzję (decyzja – k. 16 a.e.).

E. R. w okresie od dnia 1 września 1970 roku do dnia 15 grudnia 1972 roku odbył w Zakładach (...) praktyczną naukę w zawodzie tkacza. W dniu 29 listopada 1972 roku złożył egzamin z wynikiem dobrym (umowa, zaświadczenie w aktach osobowych – k. 17 a.s.).

Od dnia 16 grudnia 1972 roku wnioskodawca podjął pracę w powyższym zakładzie na stanowisku tkacza. Do jego obowiązków należała obsługa maszyn do produkcji tkanin włókienniczych – krosna. Była to duża maszyna, w której szybko zużywały się części. W związku z tym skarżący, wraz z pozostałymi członkami brygady, naprawiał krosna poprzez wymianę zużytych części oraz ustawiał ich parametry. Ponadto zajmował się uzupełnianiem wątku, wiązaniem nitek osnowy oraz podnoszeniem wyprodukowanej tkaniny na stojak.

Na hali, gdzie wnioskodawca wykonywał swoją pracę mieściło się około 200 krosien. Jedna brygada zajmowała się obsługą 20 maszyn. Praca wykonywana była w hałasie, ponadto pracownicy byli narażeni na zapylenie wydzielające się z tkanin oraz opary smarów, które używane były przy wymianie części.

W dokumentacji pracowniczej pracodawca określał stanowisko tkaczy również jako podmistrz oraz nastawiacz maszyn. W rzeczywistości była to jednak taka sama praca, z jednakowym zakresem obowiązków (zeznania wnioskodawcy – k. 12v, 24v a.s., zeznania świadków R. A. – k. 23v-24 a.s., H. Ż. – k. 24 a.s., akta osobowe – k. 17 a.s.).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o wyżej wskazane dowody z dokumentów oraz z zeznań świadków i wnioskodawcy.

Zeznania wnioskodawcy i świadków Sąd uznał za wiarygodne w całości. Są one spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniają. Należy zauważyć, że świadkowie są osobami obcymi dla wnioskodawcy i nie mają interesu w wyniku toczącego się postępowania. Każdy z nich był zatrudniony w Zakładach (...) w okresie pracy E. R.. Dodatkowo świadek R. A. pracował z wnioskodawcą w jednej brygadzie, a świadek H. Ż. uczył się zawodu w tej samej szkole przyzakładowej.

Dokumentacja również została obdarzona przez Sąd wiarą w całości. W toku postępowania nie była kwestionowana przez strony. W aktach osobowych znajdują się umowy, angaże i zaświadczenia wskazujące, że wnioskodawca pracował przy obsłudze krosien. Co istotne, zarówno akta osobowe jak i zeznania świadków potwierdzają, że w zakładzie pracy wnioskodawcy powszechną praktyką było nazywanie stanowiska pracy w różny sposób, tj. tkacz, podmistrz, nastawiacz, czy nastawiacz maszyn tkackich. Nie powodowało to jednak zmiany zakresu obowiązków i charakteru pracy.

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 748, ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Według art. 32. ust. 2 cytowanej ustawy za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Ponadto zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy

w szczególnych warunkach.

Wspomniany wykaz A stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów, zawierający listę prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. W stosunku do wnioskodawcy zastosowanie będzie miał Dział VII „W przemyśle lekkim”, poz. 4 „Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych”.

Ponadto § 1 ust. 1 cytowanego rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B. Stanowisko wnioskodawcy wymienione jest we wskazanym wyżej załączniku nr 1 do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego, w wykazie A, dziale VII, poz. 4, pkt 7 „tkacz” oraz pkt 48 „nastawiacz maszyn i urządzeń”.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że skarżący nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, w dniu 5 września 2015 roku ukończył 60 lat oraz na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymował się co najmniej 25-letnim stażem pracy. Jedynym warunkiem, którego według Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie udowodnił, było wykonywanie pracy w warunkach szczególnych przez okres co najmniej 15 lat. Organ rentowy nie uwzględnił spornego okresu zatrudnienia z powodu stanowisko wykazane świadectwie pracy oraz świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych nie jest zgodne z przepisami resortowymi. Ponadto świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych nie zawiera daty wystawienia. Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że organ rentowy nie kwestionuje samego okresu zatrudnienia wnioskodawcy, ani tego, czy faktycznie pracował w warunkach szczególnych.

Sąd wskazuje, że błędne oznaczenie stanowiska pracy nie jest wiążące w postępowaniu sądowym. Nie może powodować to negatywnych konsekwencji dla pracownika w sytuacji, gdy innymi sposobami wykaże, że faktycznie świadczył pracę w szczególnych warunkach. Takie stanowisko jest zgodne z poglądami orzecznictwa. Świadectwo pracy nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku (Dz. U. z 2014 roku, poz. 101; ze zm.) kodeks postępowania cywilnego, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest ani organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez takie organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast świadectwo pracy traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2004 roku, III UK 31/04, OSNP z 2005 roku, Nr 1, poz. 13).

Mając na względzie tak wyrażony pogląd, a także zgromadzony materiał dowodowy Sąd ustalił, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresie od dnia 16 grudnia 1972 roku do dnia 21 grudnia 2001 roku w Zakładach (...), wykując czynności wymienione w wykazie A Dziale VII „W przemyśle lekkim”, poz. 4 „Prace przy produkcji i wykańczaniu wyrobów włókienniczych”. Tym samym uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do emerytury podlega okres od dnia 16 grudnia 1972 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, tj. 26 lat i 16 dni.

Reasumując,Sąd uznał, że wnioskodawca spełnił wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury w oparciu o przepis art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wobec tego Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej ustalił E. R. prawo do emerytury od dnia (...) roku, tj. od dnia ukończenia przez niego wymaganego wieku 60 lat.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy w Lublinie na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.