Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 września 2016 roku

sprawy z odwołania A. P.

od decyzji z dnia 24 września 2015 roku znak (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o przywrócenie renty w związku z chorobą zawodową

oddala odwołanie.

SSO Tomasz Korzeń

VI U 785/15 UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 września 2015 roku znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu A. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Ubezpieczony A. P. odwołał się od tej decyzji. Podał, że w 2010 roku otrzymał decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w M. o stwierdzeniu choroby zawodowej (obustronny trwały ubytek słuchu). Między innymi na tej podstawie lekarz orzecznik ZUS wydał decyzję z dnia 14.08.2012 roku o częściowej niezdolności do pracy. Stan jego zdrowia nie uległ poprawie. Badanie z dnia 14.08.2015 roku, na podstawie skierowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zostało wykonane nierzetelnie, trwało zbyt krótko by móc obiektywnie zbadać stan słuchu skarżącego.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w G. wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu podał, że Komisja Lekarska ZUS w Z. orzeczeniem z dnia 15.09.2015 roku nie stwierdziła niezdolności do pracy wnioskodawcy w związku z chorobą zawodową ani też z ogólnego stanu zdrowia. Na tej podstawie organ rentowy odmówił skarżącemu prawa do świadczenia rentowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony A. P. urodził się (...). Z wykształcenia jest mechanikiem maszyn i urządzeń przemysłowych. Dotychczas pracował jako mechanik, stolarz, spawacz, malarz, frezer, operator wiertarek, portier. Decyzją (...) Państwowego Powiatowego Inspektorat Sanitarnego z dnia 3.08.2011 roku stwierdzona została u skarżącego choroba zawodowa: obustronny trwały ubytek słuchu ślimakowatego lub czuciowo – nerwowego. W okresie od 1.07.2012 roku do 31.08.2015 roku A. P. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. W dniu 9.07.2015 roku ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Orzeczeniem z dnia 15.09.2015 roku Komisja Lekarska ZUS w Z. orzekła, że nie stwierdza się niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową, ani z ogólnego stanu zdrowia. Decyzją z dnia 24.09.2015 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do wypłaty świadczenia rentowego. ( bezsporne)

A. P. cierpi na niedosłuch obustronny – chorobę zawodową, nadciśnienie tętnicze, zespół zależności alkoholowej w okresie deklarowanej abstynencji od 2015 roku, przebyte zaburzenia depresyjno – lękowe w 2009 roku. Słuch jest wydolny socjalnie. Korzysta z aparatu słuchowego. Zmiany laryngologiczne powstały w wyniku wieloletniej pracy w hałasie. Przeciwwskazana jest praca w hałasie ponadnormatywnym, na wysokości i przy maszynach w ruchu oraz jako kierowca zawodowy. Może pracować jako mechanik, wykonywać prace stolarskie. Praca mechanika nie jest nierozerwalnie związana z narażeniem na hałas. Większość maszyn pracujących w ruchu ciągłym posiada osłony zapobiegające urazom. Może pracować jako pracownik produkcji, montażu podzespołów, ślusarz, magazynier.

Brak jest istotnych zaburzeń psychicznych. Nie stwierdza się zaburzeń afektywnych ani upośledzenia funkcji poznawczych. Do listopada 2014 roku ubezpieczony leczył się w poradni zdrowia psychicznego z powodu zaburzeń adaptacyjnych typu depresyjnego. Obecnie leczy się w poradni leczenia uzależnień, przyjmuje 10 mg Hydroksyzyny w celu nasennym. Dwukrotnie leczony na oddziale leczenia uzależnień (2009 rok i 2015 rok) z powodu uzależnienia od alkoholu. Stan zdrowia psychicznego skarżącego nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy po sierpniu 2015 roku i nie ma związku z wykonywaną pracą.

dowód: dokumentacja medyczna ubezpieczonego A. P. k. 27-28, 39-40

opinia biegłego sądowego B. S. k. 12, 69

opinia biegłej sądowejR. G. k. 29-31, 45, 82

opinia biegłej sądowej T. K. k. 68-69

dokumentacja medyczna w aktach ZUS

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U.2015.1242 j.t.), z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Zgodnie zaś z art. 17 ust. 1 tejże ustawy, przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

Zgodnie z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2016.887), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub nie później niż 18 miesięcy od ich ustania.

Zgodnie zaś z art. 17 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczenia, o którym mowa w ust.1, przysługują niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności d pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

Art. 12 ustawy emerytalnej stanowi, że niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1), całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3). W świetle art. 13 cytowanej ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy, zaś okresową niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej istnieją rokowania odzyskania zdolności do pracy. Natomiast przepis art. 59 ust. 1 i 2 cytowanej ustawy stanowi, iż osobie, która spełniła warunki do przyznania renty z tytułu choroby zawodowej, przysługuje renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała, bądź renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa, przy czym renta okresowa przysługuje przez okres wskazany w decyzji organu rentowy.

Art. 107 ustawy emerytalnej wskazuje, iż prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Organ rentowy mając na uwadze treść orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS w Z. z dnia 15.09.2015 roku odmówił ubezpieczonemu A. P. prawa do dalszej wypłaty renty w związku z chorobą zawodową.

Istotnym w sprawie było ustalenie, czy ubezpieczony po sierpniu 2015 roku był nadal niezdolny do pracy w związku z chorobą zawodową; jeśli tak to czy niezdolność ta jest całkowita czy częściowa i czy niezdolność ta jest trwała czy okresowa. W związku z tą okolicznością Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: lekarza ortopedy, lekarza medycyny pracy i lekarza psychiatry, a więc specjalistów z zakresu schorzeń zgłoszonych przez ubezpieczonego (art. 278 § 1 K. p. c.).

Biegli sądowi zgodnie ustalili, że A. P. po sierpniu 2015 roku nie jest niezdolny do pracy w związku z chorobą zawodową. Ubezpieczony ma przeciwwskazania do wykonywania pracy w hałasie ponadnormatywnym, na wysokości i przy maszynach w ruchu, a także jako kierowca zawodowy, niemniej jednak jest zdolny do pracy w uwzględnieniem przeciwwskazań, na stanowisku ślusarza, w ochronie, jako mechanik. Może wykonywać też prace stolarskie. Praca mechanika nie jest bowiem nierozerwalnie związana z narażeniem na hałas. Większość maszyn pracujących w ruchu ciągłym posiada osłony zapobiegające urazom. Skarżący może pracować jako pracownik produkcji, przy montażu podzespołów, czy jako magazynier. Stan psychiczny również nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy i nie ma związku z wykonywaną pracą. Z powodów psychiatrycznych wnioskodawca nigdy nie miał orzeczonej niezdolności do pracy.

Z opinią biegłych zgodził się pozwany organ rentowy. Wnioskodawca wnosił do tych opinii szereg zastrzeżeń, domagając się dopuszczenia dowodu z zespołu biegłych specjalistów lekarzy: laryngologa, psychiatry i lekarza medycyny pracy.

Sąd nadał opiniom biegłych przymiot wiarygodności. Biegli w sposób jasny przedstawili powody swoich twierdzeń. Wskazali występujące u ubezpieczonego schorzenia i ocenili ich wpływ na jego zdolność do pracy oraz związek tych schorzeń ze stwierdzoną u skarżącego chorobą zawodową. Biegli oparli się na dokumentacji medycznej zawartej w aktach organu rentowego i aktach niniejszej sprawy, wywiadzie uzyskanym od ubezpieczonego. Opinie sporządzili zgodnie ze zleceniem Sądu, są one jasne, logiczne, spójne i zbieżne ze sobą. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1976 r. w sprawie IV CR 481/76 -OSNC 1977/5-6/102 „sąd nie może oprzeć swego przekonania o istnieniu lub braku okoliczności, których zbadanie wymaga wiadomości specjalnych, wyłącznie na podstawie konkluzji opinii biegłego, ale powinien sprawdzić poprawność poszczególnych elementów opinii, składających się na trafność jej wniosków końcowych.” Sąd Okręgowy w pełni podziela przedstawiony pogląd i opierając się o niego uznał, że opinie biegłych spełniają te kryteria. Wnioski końcowe opinii stanowiły bowiem integralną część z innymi poszczególnymi ich elementami. Analiza tych elementów wskazuje, zdaniem Sądu, na brak możliwości przyjęcia innego orzeczenia niż te, które wydali biegli. Sąd nie miał tym samym powodów by odmówić opiniom przymiotu wiarygodności.

Niezdolność do pracy jest kategorią prawną, zatem kwalifikacja danego stanu faktycznego ustalonego na podstawie opinii biegłych w zakresie wymagającym wiedzy medycznej należy do Sądu, a nie do biegłych. Dla oceny i stopnia zaawansowania chorób, ich wpływu na stan czynnościowy organizmu uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych. Opinia biegłych ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego, wtedy gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinia sporządzona w sprawie przez lekarzy specjalistów dla oceny schorzeń ubezpieczonego mają zasadniczy walor dowodowy. Biegły zachowuje niezawisłość co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (orzeczenie Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96, niepubl.). Według wyroku Sądu Najwyższego z 14 marca 2007 r. (III UK 130/06, LexPolonica nr 1871267, OSNP 2008, nr 7-8, poz. 113) opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w pełni rozstrzyga istotę sporu. Sąd uzyskał bowiem od biegłych sądowych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania. Opinia biegłych podlega swobodnej ocenie dowodów, przy ocenie której sąd zobligowany jest stosować kryteria szczególne, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania wyrażonego w niej stanowiska. W taki też sposób sąd ocenił przedłożone do sprawy opinie, uważając je za w pełni wiarygodne. Skarżący w zastrzeżeniach do opinii biegłych nie przestawił żadnych zarzutów merytorycznych do tych opinii, zmierzających do zakwestionowania ich wartości, lecz wyraził własną opinię na temat swojego stanu zdrowia. Są nie ma tymczasem obowiązku prowadzenia postępowania dowodowego dopóty, dopóki strona nie uzyska satysfakcjonującej jej opinii biegłych. Biegli sądowi w niniejszej sprawie w sposób jasny przedstawili powody, dla których po sierpniu 2015 roku ubezpieczony nie jest osobą niezdolną do pracy w związku z chorobą zawodową. Biegli nie negowali faktu występowania u wnioskodawcy pewnych schorzeń. Niemniej jednak fakt ich występowania sam przez się nie przesądza jeszcze o niezdolności do pracy. Dolegliwości te muszą bowiem być tak nasilone, że będą powodować utratę zdolności do pracy, co w przypadku ubezpieczonego nie zaistniało. Konieczność kontrolowania stanu zdrowia u lekarzy specjalistów, przyjmowanie leków, posługiwanie się aparatem słuchowym, nie powoduje jeszcze niemożności wykonywania zatrudnienia, nie przekłada się wprost na niezdolność do pracy. Istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej niezdolności do pracy, nawet jeśli w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2005 r., II UK 288/04, OSNP 2006/5-6/99, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 maja 2013 r., III AUa 366/13, LEX nr 1316227).

Ocena stanu zdrowia dokonana przez wnioskodawcę stanowi jedynie wyraz subiektywnego przekonania odwołującego, nie znajdującego potwierdzenia w przeprowadzonych w sprawie dowodach. W świetle art. 286 K.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, niepublikowany), a taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje. Odmienne stanowisko oznaczałoby, bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z opinii innych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2002 roku, I CR 562/74 Lex nr 7607, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99, OSNP 2000/22/807). Sam fakt, że biegli ocenili stan zdrowia ubezpieczonego niezgodnie z jego oczekiwaniem, nie stanowi podstawy do dopuszczanie dowodu z opinii innych biegłych. Dlatego też wniosek ubezpieczonego o powołanie nowego zespołu biegłych sądowych podlegał oddaleniu.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na ustalenie, że po sierpniu 2015 roku A. P. był nadal niezdolny do pracy w związku z chorobą zawodową.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada kontradyktoryjności, i tak zgodnie z art. 6 K.c. obowiązek dowodzenia powoływanych przez stronę okoliczności koresponduje z wyrażoną w art. 232 K.p.c. zasadą inicjatywy procesowej stron. Ubezpieczony z tego obowiązku się nie wywiązał i nie wykazał, że sierpniu 2015 roku był nadal niezdolny do pracy w związku z chorobą zawodową.

Sąd ustalając stan faktyczny w sprawie oparł się na opiniach biegłych, którym nadał przymiot wiarygodności, oraz na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego i aktach sprawy, których wiarygodności strony nie kwestionowały. Dokumenty te nie budzą również wątpliwości Sądu, wobec czego zostały uznane za wiarygodne w całości.

Dlatego, w oparciu o treść art. 47714 § 1 K.p.c., sąd orzekł jak w wyroku.

SSO Tomasz Korzeń