Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Lucyna Oleszek

Protokolant sekretarz sądowy Agnieszka Radochońska

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2016 r. w Przemyślu

na rozprawie

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 24 listopada 2015 r. nr (...)

I.  z m i e n i a zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. K. prawo do emerytury
w ustawowej wysokości, począwszy od dnia(...) r.,

II.  s t w i e r d z a, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w R. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do powyższego świadczenia.

Sygn. akt III U 62/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 26 lutego 2016 r.

Decyzją z dnia(...) r. zn. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy J. K. prawa do emerytury.

W podstawie prawnej decyzji powołano się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U.
z 2015 r. poz. 748 ze zm.) w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego
1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43) i stwierdzono, że wnioskodawca nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 r. - 25 lat okresów składkowych
i nieskładkowych, a jedynie 21 lat, 7 miesięcy i 17 dni. Do okresów zatrudnienia nie uwzględniono mu pracy w gospodarstwie rolnym ciotki K. Z. (1) w okresie od 4 sierpnia 1971 r. do 2 stycznia 1977 r. oraz od 1 listopada 1980 r. do 20 lutego 1981 r.
z uwagi na to, że nie wykazał faktu stałego zamieszkania z właścicielką gospodarstwa rolnego, ani zaświadczenia o opłacaniu przez nią składek na (...).

Wnioskodawca J. K. w dniu 22 grudnia 2015 r. złożył odwołanie od tej decyzji, domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury.

Na uzasadnienie podał, że posiada 25-letni okres zatrudnienia z uwzględnieniem pracy na gospodarstwie rolnym ciotki K. Z. (1), która przyjęła go na wychowanie
i razem z jej rodziną pracował na gospodarstwie. Na poparcie swoich twierdzeń powołał się na zeznania świadków.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn, które stanowiły o wydaniu zaskarżonej decyzji.

Podkreślono, że istota sporu sprowadza się do ustalenia czy istnieją podstawy do uwzględnienie wnioskodawcy okresu pracy w gospodarstwie rolnym innych członków rodziny. Bez tego okresu legitymuje się on jedynie 21-letnim stażem ubezpieczeniowym.

Organ rentowy przyjął, że brak podstaw do uznania wnioskodawcy za domownika K. Z. (1), poza tym nie wykazał stopnia pokrewieństwa z właścicielką gospodarstwa rolnego. To powoduje, że spornego okresu nie można uwzględnić do ogólnego stażu ubezpieczeniowego.

Sąd Okręgowy w Przemyślu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. K. urodzony (...) pracę zawodową rozpoczął 3 stycznia 1977 r. w Hucie (...) w J.. Pracował tam do 31 października 1980 r. jako saturatorowy i zestawiacz surowców. Następnie od 21 lutego
1981 r. podjął zatrudnienie na kolei jako manewrowy. W tym zatrudnieniu pozostaje do chwili obecnej, pracują aktualnie w (...) S.A. Wschodni Zakład Spółki w L..

W dniu 18 września 2015 r. wnioskodawca złożył do (...) Oddział w R. wniosek o emeryturę w obniżonym wieku wraz z oświadczeniem, iż nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Ponadto wniósł o uwzględnienie do okresów ubezpieczenia okresu pracy na gospodarstwie rolnym ciotki K. Z. (1) od 4 sierpnia 1971 r. do 19 lutego 1981 r. Na tę okoliczność dołączył zeznania dwóch świadków J. G. (1) i J. B. (1), swoje oświadczenie, Zaświadczenie ze Starostwa Powiatowego w J. oraz poświadczenie zameldowania na pobyt stały.

Organ rentowy nie uwzględnił wnioskodawcy okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziny i wobec udowodnienia tylko 21 lat, 7 miesięcy i 17 dni okresów składkowych
i nieskładkowych odmówiono mu prawa do emerytury.

Bezsporny w sprawie okazał się natomiast staż pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Wnioskodawca przedłożył świadectwo pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w wymiarze 17 lat, 5 miesięcy i 4 dni na kolei.

Dowód: 1) Akta organu rentowego (emerytalne):

- wniosek emerytalny z dn. 18.09.2015 r.

- Oświadczenie z dn. 10.09.2015 r.

- zeznania świadków: J. G. i J. B. z dn. 10.09.2015 r.

- świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dn. 25.08.2015 r.

- decyzja odmowna z dn. (...) r.

Ponadto Sąd ustalił, że wnioskodawca J. K. jest synem J. S. i Z. z domu K.. Rodzice wnioskodawcy w dniu jego urodzenia tj. 3 sierpnia 1955 r. mieli jedynie ślub kościelny. Ojciec wnioskodawcy wtedy ciężko chorował i tuż po jego urodzeniu, w dniu 8 sierpnia 1955 r., zmarł w szpitalu w K.. Matka wnioskodawcy pozostawiła go jako kilkudniowe niemowlę u swojej siostry K. Z. (1). Faktycznie wnioskodawca został przyjęty na wychowanie przez ciotkę i był członkiem jej rodziny.

K. Z. (1) z domu K. była zamężna ze S. Z.. Mieli ośmioro własnych dzieci, synów M., J., A., A., T.
i S. oraz córki T. i B.. Mieszkali oni w starym domu rodzinnym K. Z. (1) w miejscowości Ś. nr 71. W latach 70-tych XX wieku rodzina przeprowadziła się do nowo wybudowanego domu. Od 1981 r. numeracja domu zmieniła się na 73 i pod takim numerem, w tym samym domu K. Z. (1) mieszka do chwili obecnej. W momencie przyjęcia wnioskodawcy na wychowanie K. Z. (1) miała już czworo własnych dzieci. Oboje z mężem utrzymywali rodzinę z gospodarstwa rolnego,
a także z pracy zawodowej S. Z. na kolei. Cała rodzina prowadziła wspólne gospodarstwo domowe.

Gospodarstwo rolne (...) położone było w Świętem, miało powierzchnię około 4 ha i składało się z kilku działek ornych i łąk. W latach 1971-1981 byli oni właścicielami odpowiednio: K. Z. (1) - działki o pow. 1,48 ha i 1,60 ha, a S. Z. - działki o pow. 1,34 ha, 1,69 ha i 1,68 ha. Działki te stanowiły zorganizowaną całość gospodarczą. Uprawiano zboże, buraki, ziemniaki. Z inwentarza hodowano dwie krowy, konia, świnie i drób.

W niedalekiej odległości od rodziny Z. mieszkali m.in. rodziny świadków J. G. (1) i J. B. (1). Świadkowie zamieszkali w Świętem 44 i 46 lat temu, kiedy ożenili się. Nie znali matki wnioskodawcy, uważali go za jedno z dzieci Z.. Mimo że nie mieszkali koło siebie, to niektóre z działek rolnych położone były
w bezpośrednim sąsiedztwie i widywali się przy pracach polowych.

Wnioskodawca wychowywany był przez K. Z. (1) jak własne dziecko, był też traktowany tak jak pozostałe dzieci, razem z nimi chodził do szkoły podstawowej
w Świętem, na co dzień pomagał we wszystkich pracach na gospodarstwie. Mimo że utrzymywał kontakty z matką, to nigdy nie przeprowadził się do niej do P., gdzie założyła nową rodzinę, miała mieszkanie i pracę. Razem z rodziną ciotki wnioskodawca mieszkał do czasu jak się ożenił w dniu 20 czerwca 1980 r. Od założenia swojej rodziny miesza w domu teściów w Świętem nr 24.

Równocześnie Sąd ustalił, że wnioskodawca J. K. w dniu 26 czerwca
1971 r. ukończył siódmą klasę szkoły podstawowej w Świętem, a dopiero w dniu 29 listopada 1977 r. zdał egzamin z zakresu szkoły podstawowej jako ekstern. W tym czasie, od 3 stycznia 1977 r., pracował już Hucie (...). Pracę tę porzucił w dniu 31 października 1980 r.

Dowód: 1) Akta organu rentowego:

- świadectwo ukończenia kl. (...) Szkoły Podstawowej z dnia 26.06.1971 r.

- świadectwo ukończenia szkoły podstawowej z dnia 29.11.1977 r.

- Zaświadczenie Starostwa Powiatowego w J. z dn. 10.09.2015 r.

- poświadczenie zameldowania z dn. 13.08.2015 r.

- Oświadczenie wnioskodawcy z dn. 10.09.2015 r.

- zeznania świadków: J. G. i J. B. z dn. 10.09.2015 r.

- odpis skrócony aktu małżeństwa wnioskodawcy z dnia 9.11.2015 r.

- odpis skrócony aktu urodzenia K. Z. (1) z dnia 9.11.2015 r.

- świadectwo pracy z dnia 15.11.1980 r.

2) odpis skrócony aktu zgonu J. S. z dnia 21.12.2015 r.

3) zeznania świadków (nagranie rozprawy z dn. 26.02.2016 r.):

- K. Z. ( 16 min.),

- J. G. (24 min.),

- J. B. (29 min.),

- M. Z. (33 min.),

4) zeznania wnioskodawcy (nagranie rozprawy z dn. 26.02.2016 r. - 41 min.).

Ustaleń tych Sąd dokonał na podstawie dokumentów urzędowych zgromadzonych
w aktach emerytalnych wnioskodawcy. Za wiarygodne Sąd uznał też zeznania świadków oraz wnioskodawcy. Wszyscy zgodnie przyznali, że wnioskodawca mieszkał na stałe z rodziną K. Z. (1), która prowadziła wraz z mężem gospodarstwo rolne. Tak jak jej dzieci własne pracował on na tym gospodarstwie, zwłaszcza przy pilnych pracach gospodarskich.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy J. K. należy uznać za uzasadnione.

Na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2 art. 184).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32). Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). W myśl § 3 powołanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia.

Ponadto zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) – przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również jako składkowe: przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, jak i przypadające przed dniem
1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach z art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Wnioskodawca J. K. wykazał, iż ukończył 60 lat oraz posiada 15-letni staż pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. W toku rozpoznawania sprawy przed organem rentowym sporny okazał się ogólny staż ubezpieczeniowy.

Sąd przyjął, odmiennie niż organ rentowy, że wnioskodawca spełnia warunki do przyznania emerytury na wskazanych na wstępie zasadach z art. 184 w zw. z art. 32 cyt. ustawy, legitymuje się bowiem 25-letnim stażem ubezpieczeniowym (okresami składkowymi, nieskładkowymi i uzupełniającymi).

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia stopnia pokrewieństwa wnioskodawcy
z K. Z. (1) oraz faktycznego zamieszkiwania wnioskodawcy z rodziną ciotki
i jego pracy na gospodarstwie rodziny Z. w latach 1971-1981.

W pierwszej kolejności Sąd ustalił pochodzenie wnioskodawcy oraz jego powiązania rodzinne z K. Z. (1). Na podstawie odpisów skróconych aktu urodzenia K. Z. (1), aktu małżeństwa wnioskodawcy oraz aktu zgonu jego ojca J. S., jak też zeznań świadków K. Z. (1) i M. Z. (2) oraz zeznań wnioskodawcy Sąd przyjął, że K. Z. (1) z domu K. i matka wnioskodawcy Z. J. z domu K. są siostrami. Ponadto okazało się, że wnioskodawca jako niemowlę został przyjęty na wychowanie przez ciotkę i faktycznie od urodzenia do czasu, kiedy ożenił się w dniu 20 czerwca 1980 r. mieszkał z rodziną Z. w miejscowości Ś.. Sąd ustalił też, że numer domu rodziny Z. zmienił się z nr 71 na 73, przy czym jest to ten sam dom, w którym wychowywał się
i mieszkał wnioskodawca.

Równocześnie bezsporne jest, że K. Z. (1) wraz z mężem była właścicielką ponad 4 ha gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości Ś.. Gospodarstwo składające się z kilku działek stanowiło zorganizowaną całość gospodarczą.

Wnioskodawca stale, tak jak dziecko własne pomagał rodzinie Z.
w prowadzeniu gospodarstwa. Od czerwca 1971 r. nie chodził do żadnej szkoły. Praca na gospodarstwie ciotki była jego jedynym zajęciem, do czasu podjęcia pierwszej pracy w dniu 3 stycznia 1977 r. Pracując zawodowo w Hucie (...) nadal pomagał w pracach rolniczych, podobnie jak po wyprowadzeniu się do teściów w czerwcu 1980 r.

Zeznania świadków J. G. (1) i J. B. (1) – sąsiadów oraz K. Z. (1) i M. Z. (2) - kuzyna wnioskodawcy w sposób jednoznaczny wskazują na to, że rodzina wnioskodawcy wspólnie prowadziła gospodarstwo rolne - uprawiała pole, hodowała krowy, konie, świnie i drób.

W latach 1971-1977, w których wnioskodawca pomagał rodzinie nie funkcjonowało ubezpieczenie społeczne rolników, stąd dla oceny tego okresu konieczne jest posiłkowe odwołanie się do późniejszych przepisów regulujących sprawę ubezpieczenia społecznego rolników. W myśl ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133) – art. 1 ust. 2 – ubezpieczenie społeczne rolników indywidualnych obejmowało także domowników pracujących w gospodarstwie rolnym. Przez „domownika” rozumiano członków rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostawali we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyli 16 lat i nie podlegali obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie stanowiła ich główne źródło utrzymania, (art. 2 pkt 2). Obecnie według art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 704) – domownik, to osoba bliska rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego, albo w bliskim sąsiedztwie i stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana
z rolnikiem stosunkiem pracy.

W ocenianym w sprawie okresie nie było obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Zatem wystarczającym warunkiem dla uznania okresu pracy w gospodarstwie rolnym przed dniem 1 stycznia 1983 r. jest wykazanie wykonywania czynności rolniczych, zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika"
z art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie.

Wbrew stanowisku organu rentowego wnioskodawcy należy przypisać status domownika w rozumieniu aktualnie obowiązującej regulacji. Definicja domownika zawarta
w art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wymaga zamieszkiwania
z rolnikiem lub w bliskim sąsiedztwie i stałej pracy w gospodarstwie rolnym, lecz
w przypadku zamieszkiwania w bliskim sąsiedztwie, przepis ten dotyczy tylko osób bliskich rolnikowi. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „jedynie wykonywanie stałej pracy
w gospodarstwie rolnym, w którym osoba zainteresowana zamieszkuje lub ma możliwość codziennego wykonywania prac związanych z prowadzoną działalnością rolniczą,
w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, pozwala na przyjęcie ziszczenia się przesłanek z przepisu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych" (wyrok SN z dnia 17 października 2008 r., sygn. akt II UK 61/08). Praca ta powinna być świadczona przez domownika tj. osobę bliską rolnikowi.

Ponadto wskazać należy, że ustawa o emeryturach i rentach, jak i ustawa
o ubezpieczeniu społecznym rolników nie zawierają definicji osób bliskich. Takie pojęcie pojawia się w innych ustawach. W ustawie o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. pojęcie osoby bliskiej zdefiniowano poprzez podanie stopnia pokrewieństwa lub związku rodzinnego albo przysposobienia. Do bliskich zaliczono też osoby pozostające faktycznie we wspólnym pożyciu tj. zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka, osoby przysposabiające i przysposobione (art. 4 pkt 13 u.g.n.). Choć definicji osoby bliskiej nie podaje też Kodeks cywilny, to doktryna i orzecznictwo wyjaśnia, że są to osoby pozostające w faktycznie bliskich stosunkach uczuciowych, w szczególności należy tutaj zaliczyć konkubenta, wychowanka, członków rodziny zastępczej, osobę, z którą łączą bliskie więzi przejawiające się we wspólnym, wieloletnim prowadzeniu gospodarstwa domowego. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 5 czerwca 2012 r. III AUa 164/12).

W rozpoznawanej sprawie bezsporne jest, że właścicielami i posiadaczami gospodarstwa rolnego była ciotka wnioskodawcy (siostra jego matki) wraz z mężem,
a zatem osoby mu najbliższe. Rodzina, która przyjęła wnioskodawcę na wychowanie prowadziła przeciętne jak na owe czasy gospodarstwo rolne, rodzaj upraw, liczna rodzina utrzymująca się z gospodarstwa w pełni uzasadnia to, że i wnioskodawca, jako jeden z dzieci musiał uczestniczyć w pracach rolniczych. Tym bardziej, że nie miał innego zajęcia nie uczył się, ani nie pracował zawodowo poza rolnictwem.

Sąd przyjął więc, że do okresów ubezpieczenia należy doliczyć wnioskodawcy okres pracy na gospodarstwie rodziny w okresie od 4 sierpnia 1971 r. do 2 stycznia 1977 r.

Równocześnie Sąd przyjął, że brak podstaw do zaliczenia dalszego okresu pracy wnioskodawcy tj. od 1 listopada 1980 r. do 20 lutego 1982 r. W toku postępowania ustalono bowiem, że wnioskodawca w dniu 20 czerwca 1980 r. ożenił się i jak zgodnie zeznali wszyscy świadkowie oraz sam wnioskodawca, wyprowadził się do domu rodzinnego żony. Wprawdzie mieszając nadal w Świętem pomagał wujostwu na gospodarstwie, jednak była to już tylko pomoc okazjonalna.

Niemniej uwzględnienie pierwszego ze wskazanych okresów tj. 5 lat i 4 miesiące pracy w gospodarstwie rolnym wskazuje, że wnioskodawca wylegitymował się 25-letnim stażem ubezpieczeniowym i tym samym spełnił warunki do nabycia emerytury określone
w powołanych na wstępie przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. W sprawie wnioskodawcy przesłanki do nabycia świadczenia zostały spełnione w dacie zgłoszenia wniosku emerytalnego.

Z tych wszystkich względów należało zmienić zaskarżoną decyzję, o czym orzeczono po myśli powołanych na wstępie przepisów w zw. z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Kierując się tym przepisem oraz uwzględniając wcześniejsze rozważania Sąd uznał, że ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (przeprowadzenie dowodu
z zeznań świadków oraz dokumentów nieznanych organowi rentowemu i ich ocena) zwalniają organ rentowy z odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia emerytalnego wnioskodawcy. Orzeczenie w tym zakresie zawarto w pkt II-im wyroku.