Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca – SSO Małgorzata Michalska

Sędziowie SSO Wacław Banasik (spr.)

SSO Joanna Świerczakowska

Protokolant st. sekr. sąd. Katarzyna Gątarek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 października 2016 r. w P.

sprawy z wniosku B. C.

z udziałem W. C.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestnika

od postanowienia Sądu Rejonowego w Mławie z dnia 11 lutego 2016 r.

sygn. akt I Ns 105/12

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  oddalić wniosek B. C. o zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

Wacław Banasik Małgorzata Michalska Joanna Świerczakowska

IV Ca 660/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Mławie postanowieniem z dnia 11 lutego 2016 r. w sprawie I Ns 105/12 ustalił, że w skład majątku wspólnego B. i W. byłych małżonków C. wchodzą nakłady na budowę jednorodzinnego domu mieszkalnego zlokalizowanego w miejscowości (...) gm. S. na działce ewidencyjnej nr (...) – o wartości 267.000 zł., nieruchomość rolno-leśna o powierzchni 3,86 ha, położona w miejscowości Z. gm. S., objęta księgą wieczystą nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Mławie składającą się z trzech działek o numerach ewidencyjnych (...) - o wartości 47.550zł, bydło 37 sztuk - o wartości łącznej 86.988 zł; ruchomości: Ciągnik Z. P. (...) nr rej. (...) - o wartości 61.440 zł, spawarka elektryczna (...) - o wartości 433 zł, zbiornik na mleko (...) - o wartości 2620 zł, pług 3 skibowy - o wartości 1905 zł, piła spalinowa - o wartości 171 zł, meble - o wartości 1389 zł, przetrząsacz karuzelowy (...) - o wartości 832 zł, zmywarka do naczyń (...) - o wartości 579 zł, meble kuchenne oraz kuchenka gazowa marki (...), lodówka marki (...), okap kuchenny marki A. - o łącznej wartości 4000 zł, meble pokojowe : zestaw (...), zestaw wypoczynkowy oraz witryna T. - o łącznej wartości 2500 zł, przyczepa 4-tonowa - o wartości 2000 zł, prasa rolnicza marki Y. - o wartości 28.000 zł, owijarka rolnicza marki V. - o wartości 4500 zł, ciągnik rolniczy marki U. (...) - o wartości 25.000 zł, rozsiewacz do nawozów - o wartości 1500 zł; wartość majątku wspólnego podlegającego podziałowi ustalił na kwotę
538.407zł, zaś udziały byłych małżonków w majątku wspólnym ustalić po 1/2
części co stanowi kwoty po 269.203,50 zł; dokonał podziału wyżej wskazanego majątku w ten sposób, że wszystkie składniki majątku wspólnego przyznał na wyłączną własność uczestnika postępowania W. C.; tytułem spłaty udziału w majątku wspólnym zasądził od uczestnika postępowania W. C. na rzecz wnioskodawczyni B. C. kwotę 231.703,50 zł płatną w czterech równych ratach po 57.925,80 zł. - początek spłaty I raty nastąpi do 30.06.2016 r., II raty do 31.12.2016 r., III raty do 30.06.2017 r., IV raty do 31.12.2017r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminom płatności; zasądził od wnioskodawczyni B. C. na rzecz uczestnika postępowania W. C. kwotę 1960 zł tytułem spłaty przez uczestnika postępowania dwóch rat (tj. 3920zł) wspólnie zaciągniętego kredytu suszowego oraz kwotę 37.500 zł tytułem spłaty przez uczestnika postępowania łącznej kwoty 75.000 zł rat kredytu inwestycyjnego preferencyjnego na zakup ciągnika rolniczego (...) oraz ładowacza czołowego, płatne w terminie do dnia 30.06.2016 r. wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminom płatności; nakazać pobrać od wnioskodawczyni B. C. i uczestnika postępowania W. C. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Mławie kwoty po 1784,44 zł tytułem zwrotu kosztów opinii; pozostawił strony przy poniesionych kosztach postępowania.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

B. C. i W. C. są małżeństwem od 1994 r., prowadząc od tego czasu wspólnie gospodarstwo rolne, które uczestnik otrzymał od swych rodziców. Sąd Rejonowy w Mławie wyrokiem z dnia 19.05.2011 r . Sygn. akt III RC 88/11 ustalił rozdzielność majątkową miedzy małżonkami od dnia 25.02.2011 r.

W trakcie trwania małżeństwa na działce nr (...) stanowiącej własność uczestnika strony wybudowały dom. Został on wybudowany z pieniędzy pochodzących z prowadzonego wspólnie gospodarstwa rolnego. W gospodarstwie pracowali oboje małżonkowie, ale większość prac gospodarskich wykonywał uczestnik. Wnioskodawczyni pomagała przy dojeniu krów, opiekowała się też domem i dziećmi przy dużym wsparciu teściowej. Wnioskodawczyni przez dwa lata opiekowała się chorym dzieckiem stron, które przebywało w szpitalu, a następnie zmarło. Przy pracach gospodarskich pomagali również rodzice uczestnika oraz inne osoby z najbliższej rodziny, a w miarę potrzeby pracownicy najemni.

W chwili obecnej uczestnik włada całym majątkiem wspólnym. Użytkuje grunty rolne stanowiące współwłasność małżonków i pobiera z nich pożytki. Cały areał ziemi rolnej oraz maszyny i urządzenia rolnicze stanowiące współwłasność stron zostały całkowicie podporządkowane pod potrzeby produkcji rolnej gospodarstwa uczestnika.

Wnioskodawczyni nie mieszka z uczestnikiem. Utrzymuje się jedynie z prac dorywczych, z których osiąga 450 zł miesięcznie. Posiada zadłużenie z tytułu zaległych alimentów na dzieci. Wszystkie ruchomości i nieruchomości znajdują się w wyłącznym posiadaniu jej męża, który je użytkuje.

W skład majątku wspólnego stron wchodzą nieruchomość rolno-leśna o powierzchni 3,86 ha, położona w miejscowości Z. gm. S., objęta księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Mławie, składająca się z trzech działek o numerach ewidencyjnych (...) – o wartości 47.550 zł., ruchomości: 37 sztuk bydła – o łącznej wartości 86.988 zł, Ciągnik Z. P. (...) nr rej. (...) – o wartości 61.440 zł, spawarka elektryczna (...) – o wartości 433 zł, zbiornik na mleko (...) – o wartości 2620 zł, pług 3 skibowy – o wartości 1.905 zł, piła spalinowa – o wartości 171zł, meble – o wartości 1.389 zł, przetrząsacz karuzelowy (...) – o wartości 832 zł, zmywarka do naczyń (...) – o wartości 579 zł, meble kuchenne oraz kuchenka gazowa marki (...), lodówka marki (...), okap kuchenny marki A. – o łącznej wartości 4.000 zł, meble pokojowe - zestaw (...), zestaw wypoczynkowy oraz witryna T. – o łącznej wartości 2.500 zł, przyczepa 4-tonowa – o wartości 2.000 zł, prasa rolnicza marki V. – o wartości 28.000 zł, owijarka rolnicza marki V. – o wartości 4.500 zł, ciągnik rolniczy marki U. (...) – o wartości 25.000 zł, rozsiewacz do nawozów – o wartości 1.500 zł; nakłady na budowę jednorodzinnego domu mieszkalnego zlokalizowanego w miejscowości (...) gm. S. na działce ewidencyjnej nr (...) – o wartości 267.000 zł.

Dokonując oceny materiału dowodowego Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne przedstawione w sprawie dokumenty, które nie były kwestionowane przez strony, opinie biegłych, ponieważ były spójne, logiczne i zgodne z aktualnym stanem wiedzy.

Zeznania stron i świadków pozwoliły Sądowi I instancji na ustalenie składu majątku wspólnego oraz tego w jakim stopniu małżonkowie pracowali we wspólnym gospodarstwie.

Skład majątku wspólnego jest częściowo sporny. Spór dotyczy następujących rzeczy: spawarki, rozsiewacza do nawozów, zbiornika do mleka, bydła w liczbie 37 sztuk (uczestnik twierdzi, że bydło otrzymał od rodziców wraz z gospodarstwem w 1988 r.) oraz nakładów na budowę wspólnego domu.

W ocenie Sądu Rejonowego powyższe przedmioty majątkowe tzn. spawarka, rozsiewacz do nawozów oraz zbiornik do mleka należą do majątku wspólnego małżonków, ponieważ, jak ustalił biegły sądowy R. Z., zostały one wyprodukowane lub zakupione już w trakcie trwania związku małżeńskiego stron – po roku 1994. Również bydło w ilości 37 sztuk należy do majątku wspólnego stron, ponieważ, jak wynika z dokumentu urzędowego - Raportu o stanie pogłowia zwierząt w gospodarstwie z ARiMR, wszystkie zwierzęta w gospodarstwie urodziły się lub zostały zakupione w latach dwutysięcznych – w trakcie trwania małżeństwa. Ponadto w akcie przekazania gospodarstwa rolnego, na jaki powołuje się uczestnik, nie ma mowy o jakimkolwiek inwentarzu żywym, a w szczególności o bydle. W akcie tym wymienione są jedynie nieruchomości. Nawet jeśli rodzice uczestnika przekazali mu w 1988 r. wraz z gospodarstwem jakieś stado bydła, to nie istnieje biologiczna możliwość aby obecnie krowy te żyły i nadawały się do prowadzenia efektywnej produkcji rolnej. W związku z powyższym w ocenie Sądu całe stado bydła należy do majątku wspólnego stron. Działka nr (...) na której stoi dom stanowi majątek odrębny uczestnika. Po zawarciu małżeństwa strony na powyższej działce zaczęły budować dom. Środki na budowę pochodziły z prowadzonego przez strony wspólnie gospodarstwa rolnego. Uczestnik nie udowodnił aby nakłady na budowę domu pochodziły z jego majątku osobistego, a zatem połowa ich wartości powinna być przyznana wnioskodawczyni w ramach podziału majątku wspólnego.

Tytułem spłaty wyrównującej udział w majątku wspólnym Sąd Rejonowy zasądził od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 231.703,50 zł. Sąd I instancji przyznał uczestnikowi na własność wszystkie składniki majątku wspólnego, ponieważ są one już w jego posiadaniu. Użytkuje on grunty rolne stanowiące współwłasność małżonków i pobiera z nich pożytki. Cały areał ziemi rolnej stanowiący współwłasność stron oraz maszyny i urządzenia rolnicze został całkowicie podporządkowany pod potrzeby produkcji rolnej gospodarstwa uczestnika. Z uwagi na fakt iż kwota spłaty jest wysoka, została ona rozłożona na cztery raty.

Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty na rzecz uczestnika kwoty 1.960 zł z tytuł spłacenia raty za wspólnie zaciągnięty kredyt suszowy oraz kwoty 37.500 zł tytułem spłaty przez uczestnika rat kredytu inwestycyjnego na zakup ciągnika rolniczego (...) oraz ładowacza czołowego.

Stosownie do art. 43 § 1 k.r.o. Sąd Rejonowy uznał, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Uczestnik wniósł o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym stron. Przepis art. 43 § 2 k.r.o. wskazuje dwie przesłanki ustalenia nierównych udziałów, które muszą wystąpić łącznie, a mianowicie ważne powody oraz różny stopień przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego. Jeżeli chodzi o ważne powody to jest to nieprawidłowe, rażące lub uporczywe nieprzyczynianie się do zwiększania majątku wspólnego, pomimo posiadanych możliwości zdrowotnych i zarobkowych. Z drugiej jednak strony nieprawidłowe postępowanie polegać może na rażącym i odbiegającym od obiektywnych wzorców braku staranności o zachowanie istniejącej już substancji majątku wspólnego. Ocena ważnych powodów musi być kompleksowa, ponieważ częściowe tylko negatywne postępowanie może być skutecznie skompensowane inną, pozytywną formą aktywności, kształtującą majątek wspólny. Przepis art. 43 k.r.o. stanowi także podstawę do przyjęcia domniemania równego przyczynienia się obojga małżonków do powstania majątku wspólnego. W związku z tym na małżonku wnoszącym o ustalenie nierównych udziałów spoczywa ciężar dowodu, że stopień jego przyczynienia się był większy. Dowód dotyczący różnego stopnia przyczynienia się dotyczy przede wszystkim skutku postępowania małżonków i nie może ograniczać się do wykazania tylko zbyt niskiej staranności o powiększanie majątku. Omawiana tutaj, druga ze wskazanych przesłanek dotyczy bowiem stanu rzeczy, a nie kwalifikacji zachowania małżonka (które objęte są pierwszą przesłanką), aczkolwiek ten stan rzeczy stanowić musi skutek tego zachowania. Naganne zachowanie małżonka może bowiem niekiedy nie doprowadzić jednak do niekorzystnych następstw majątkowych. Uczestnik nie udowodnił nagannego zachowania wnioskodawczyni, dlatego brak jest podstaw do ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym i wniosek ten podlega oddaleniu.

Sąd Rejonowy zasądził od wnioskodawczyni i uczestnika kwoty po 1.784,44 zł. na rzecz Skarbu Państwa tytułem zwrotu kosztów za opinie biegłych, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa, na podstawie art. 83 i 113 u.k.s.c.

Apelację od tego postanowienia złożył uczestnik postępowania W. C.. Zarzucił on Sadowi Rejonowemu:

1.  naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 45 k.r.o. poprzez zaniechanie dokonania rozliczenia nakładów na budowę domu jednorodzinnego z majątku osobistego uczestnika, pomimo, iż materiał dowodowy wskazywał na powyższe, oraz art. 43 par. 2 k.r.o. poprzez nieuwzględnienie wniosku uczestnika co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym stron, pomimo istnienia niezbędnych przesłanek,

2.  naruszenie prawa procesowego, a mianowicie art. 233 § l k.p.c. poprzez odmówienie waloru wiarygodności, czy też pominięcie przy wyrokowaniu zeznań świadków D. K., A. S., I. R., T. C., H. P. oraz K. C., których wiarygodne zeznania przemawiały za ustaleniem, iż uczestnik przyczynił się do powstania majątku wspólnego w 3/4 częściach, zaś wnioskodawczyni w 1/4 części co stanowi przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego, polegającą na błędnym nieprzyjęciu, iż uczestnik otrzymał gospodarstwo rolne wraz z bydłem oraz maszynami (spawarka elektryczna (...), zbiornik na mleko (...), rozsiewacz do nawozów), co potwierdzały zeznania w/w świadków oraz akt notarialny z dnia 29 VIII 1988 r.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego Postanowienia poprzez ustalenie, iż:

1. nakłady na budowę jednorodzinnego domu mieszkalnego nie wchodzą w skład majątku wspólnego stron, a wyłącznie pochodzą z majątku osobistego uczestnika oraz ustalenie, iż bydło w ilości 37 sztuk, spawarka elektryczna (...), zbiornik na mleko (...), rozsiewacz do nawozów nie wchodzą w skład majątku wspólnego stron, stanowią zaś majątek osobisty uczestnika,

2. uczestnik W. C. przyczynił się do powstania tak ustalonego majątku wspólnego w 3/4 części, a wnioskodawczyni w 1/4 części,

3. zasądzenie w wyniku tych rozliczeń od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwoty 44.966,25 zł płatnej w ratach rozłożonych na okres 5 lat,

4. nieobciążanie uczestnika kosztami opinii, o której dopuszczenie nie wnioskował, nie był też inicjatorem postępowania - wnioskodawcą,

ewentualnie na wypadek nieuwzględnienia powyższego, wniósł o ustalenie nierównych udziałów w ustalonym przez Sąd majątku wspólnym, tj. w 3/4 na rzecz uczestnika i w 1/4 na rzecz wnioskodawczyni i o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty kwoty 134.601,75 zł płatnej w ratach rozłożonych na okres 5 lat, ewentualnie o uchylenie w/w postanowienia w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Dokonując oceny zarzutów apelacji w pierwszej kolejności wymagał rozważenia zarzut naruszenia prawa procesowego, jako rzutujący na możliwość oceny prawidłowości zastosowanego prawa materialnego. Prawidłowo ustalona podstawa faktyczna rozstrzygnięcia, należąca do materii procesowej, jest bowiem niezbędną przesłanką dokonania oceny prawnej rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Ze zgłoszonym w apelacji zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w realiach niniejszej sprawy nie sposób się zgodzić. Zgodnie bowiem z tym przepisem k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają: obowiązek wyprowadzenia przez sąd z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych, ramy proceduralne, poziom świadomości prawnej sędziego oraz dominujące poglądy na sądowe stosowanie prawa. Swobodna ocena dowodów dokonywana jest przez pryzmat własnych przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego zasobu doświadczeń życiowych. Uwzględnia wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.

A zatem z dowolną oceną zebranego w sprawie materiału dowodowego mamy miejsce wówczas gdy Sąd przekroczy granice oceny swobodnej. W przedmiotowej sprawie taka sytuacja nie miała miejsca. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie w granicach swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.). Sąd ten wskazał dowody, na podstawie których ustalił stan faktyczny. Umknęło uwadze apelującego, że Sąd Rejonowy nie odmówił wiary żadnemu z przeprowadzonych dowodów, wyciągając jedynie na podstawie zeznań świadków, stron, dokumentów odmienne wnioski, od tych jakie życzył sobie uczestnik postępowania. Pamiętać przy tym należy, że utrwalony jest w doktrynie i orzecznictwie pogląd, iż jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd I instancji wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko bowiem w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to tylko wówczas przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona i w konsekwencji Sąd II instancji może zmienić ustalony w ten sposób stan faktyczny. Tymczasem ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji w przedmiotowej sprawie jest prawidłowa, wyciągnięte zaś wnioski poprawne i logiczne, apelujący zaś nie wskazał skutecznie żadnych nowych dowodów, czy faktów, uzasadniających odmienną od dokonanej przez Sąd I instancji ocenę podniesionych przez niego okoliczności. Nie jest zatem uzasadnione, w oparciu o twierdzenia uczestnika postępowania i zeznania podanych w apelacji świadków, zwłaszcza, że również i ci świadkowie wskazywali na to, że wnioskodawczyni pracowała w gospodarstwie rolnym, zajmowało się domem, dziećmi, przyjęcie, iż istnieją podstawy do ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym. Wyprowadzenie się wnioskodawczyni od uczestnika postępowania nastąpiło w 2009 r., a więc w czasie gdy cały majątek wspólny został już zgromadzony, a działania wnioskodawczyni nie doprowadziły do jego uszczuplenia.

Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił również dowody wskazujące na to, że spawarka elektryczna, zbiornik na mleko (...), rozsiewacz do nawozów nabyte zostały w trakcie trwania wspólności małżeńskiej majątkowej. Świadczyły o tym, niezakwestionowane przez uczestnika postępowania, daty produkcji tychże ruchomości, późniejsze niż 1994 r. Okoliczność, czy wnioskodawcy rodzice przekazali gospodarstwo rolne wraz z inwentarzem żywym, czy też bez takiego inwentarza, nie ma znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy, wobec stwierdzenia samego uczestnika, że żadne ze zwierząt przekazanych mu 2 1988 r. już nie żyje (karta 257). I na koniec, wnioskodawca w żaden sposób nie udowodnił tego, że jego rodzice w 20% sfinansowali, budowę domu mieszkalnego, posadowionego na działce nr. (...). Gdyby tak jednak nawet było, to brak jest podstaw do twierdzenia, że była to darowizna wyłącznie dla uczestnika postępowania, a nie dla obydwojga małżonków.

Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że wszystkie określone w zaskarżonym postanowieniu składniki majątkowe stanowią przedmiot wspólności małżeńskiej majątkowej B. i W. C.. Rozstrzygnięcie to znajduje uzasadnienie w treści przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z treścią art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. do majątku wspólnego należą w szczególności dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków. Tak więc wszystkie dochody, jakie w trakcie trwania wspólności małżeńskiej majątkowej osiągnięto z gospodarstwa rolnego, stanowiącego majątek osobisty uczestnika postępowania, stanowią majątek wspólny stron. A zatem sfinansowanie z tych środków budowy domu na nieruchomości uczestnika postępowania uznano prawidłowo za nakład z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestnika postępowania. podobnie rzecz się ma z bydłem. Za dochody z majątku osobistego uznać należy pożytki (czyli dochody uzyskane w wyniku prawidłowej gospodarki), a także inne dochody, jakie przynoszą prawa należące do majątku osobistego. Dotyczy to zarówno pożytków naturalnych i cywilnych rzeczy, jak i pożytków prawa. Pożytki naturalne rzeczy stanowią odłączone od niej części składowe, w tym płody, o ile według zasad prawidłowej gospodarki można je uznać za normalny dochód z rzeczy (art. 53 § 1 k.c.). Pożytkami naturalnymi są zatem płody rzeczy, czyli płody ziemi (zboże, owoce, drzewa wyrąbywane z lasu w ramach planowej gospodarki leśnej) i przychówek zwierząt oraz inne części składowe, np. piasek, glina, żwir, torf, wydobyte z ziemi. wszystkie z 37 sztuk bydła urodziły się w trakcie trwania wspólności małżeńskiej majątkowej stron – w latach 2003 – 2011. Nawet będąc potomstwem starszych krów, chociażby tych z 1988 r., stanowią dochód z majątku osobistego uczestnika postępowania, a zatem weszły do majątku wspólnego. Uczestnik postepowania nie starał się nawet wykazywać, że którekolwiek ze zwierząt nabyte zostało w okolicznościach objętych przepisem art. 33 pkt 10 k.r.o. Nie ma zatem podstaw do uznania, że którakolwiek z krów stanowi jego majątek osobisty.

Rację ma apelujący wskazując, że Sąd Rejonowy błędnie wyliczył należną wnioskodawczyni spłatę, z tym, że pomyłka ta spowodowała naruszenie praw nie uczestnika postępowania lecz wnioskodawczyni. Należny wnioskodawczyni udział w majątku wspólnym wynosi 269.203,50 zł. Ponieważ nie otrzymała ona żadnego ze składników majątku, należna jej spłata winna odpowiadać tej kwocie. Tymczasem Sąd Rejonowy w punkcie IV zaskarżonego postanowienia, zasądził na jej rzecz od uczestnika postępowania kwotę 231.703,50 zł., pomniejszając spłatę o kwotę 37.500 zł. Kwota ta odpowiada zasądzonej od niej na rzecz uczestnika w punkcie V zaskarżonego postanowienia, należności z tytułu rozliczenia dokonanej przez uczestnika spłaty kredytu inwestycyjnego na zakup ciągnika i ładowacza czołowego. Tak więc, wbrew zasadom rozliczenia spłaty wspólnego zobowiązania przez jednego z małżonków, to wnioskodawczynię w całości obciążył obowiązek spłaty tego kredytu. Ponieważ wnioskodawczyni nie złożyła apelacji, błąd ten nie może być skorygowany przez Sąd II instancji. Nie ma jednak żadnych podstaw do tego, by uchybienie to pogłębiać, przez uwzględnienie zawartego w apelacji wniosku o pomniejszenie zasądzonej spłaty dodatkowo o kwotę 1.960 zł., zasądzoną już przecież od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika w punkcie V zaskarżonego postanowienia. Zasądzoną spłatę Sąd Rejonowy rozłożył na raty płatne do 31.12.2017 r. W apelacji nie zawarto żadnej argumentacji pozwalającej na wydłużenie okresu spłaty. Tymczasem postepowanie niniejsze toczy się od początku 2012 r., cały czas z wnioskami zmierzającymi do przyznania uczestnikowi wszystkich składników majątku wspólnego i zasądzenia spłaty na rzecz wnioskodawczyni. Uczestnik miał zatem wystarczająco dużo czasu by przygotować się do czekającego go ciężaru finansowego i zaoszczędzić, co najmniej część środków na poczet spłaty.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił. Z mocy art. 520 § 1 k.p.c. oddalony został również wniosek wnioskodawczyni o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

Małgorzata Michalska

Wacław Banasik Joanna Świerczakowska