Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 23 marca 2016 r. w sprawie z powództwa (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. przeciwko G. B. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi: zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 74.229,96 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 7 listopada 2014 r. do dnia zapłaty (pkt 1), nie obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu na rzecz powoda kosztów procesu (pkt 2), zasądzoną w punkcie 1. kwotę rozłożył na 25 rat - przy czym pierwsza rata w wysokości 3.186,97 zł, a pozostałe raty po 2.960 zł - płatne miesięcznie do 15 dnia każdego miesiąca począwszy od kwietnia 2016 roku - z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat (pkt 3), przyznał adw. K. S. kwotę 4.428 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanemu G. B. z urzędu (pkt 4), nakazał wypłacić adw. K. S. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 4.428 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanemu G. B. z urzędu (pkt 5), przejął na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczone koszty sądowe w sprawie (pkt 6) i nakazał zwrócić powodowi z kasy Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi kwotę 2.784 zł tytułem nadpłaconej opłaty od pozwu (pkt 7).

Sąd Rejonowy ustalił, że 29 marca 2011 r. pomiędzy (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. a G. B. zawarta została umowa kredytu restrukturyzacyjnego nr (...) celem restrukturyzacji umowy Kredyt na Miarę z dnia 17 kwietnia 2008 r. oraz umowy Karty Kredytowej z dnia 18 kwietnia 2008 r. Łączne zadłużenie pozwanego z tytułu obu umów wynosiło na dzień zawarcia umowy kredytu restrukturyzacyjnego 54.452,28 zł. Dłużnik uznał zadłużenie w przedmiotowej kwocie, zaś Bank zobowiązał się do udzielenia dłużnikowi kredytu restrukturyzacyjnego na spłatę wskazanego zadłużenia. Dłużnik zobowiązał się do spłaty kredytu w 120 miesięcznych ratach: w pierwszych 12 miesiącach umowy w równych miesięcznych ratach odsetkowych w wysokości 573,35 zł każda, w kolejnych 108 miesiącach umowy w równych miesięcznych ratach kapitałowo – odsetkowych w wysokości 951,59 zł każda.

Stosownie do § 3 ust. 1 umowy strony postanowiły, iż Bank naliczy odsetki od kwoty udzielonego kredytu restrukturyzacyjnego od dnia zawarcia umowy do dnia poprzedzającego ostateczną całkowitą spłatę kredytu restrukturyzacyjnego.

Umowa kredytu uległa rozwiązaniu z dniem 9 kwietnia 2012 r. wskutek niewywiązania się przez pozwanego ze zobowiązania spłaty należności.

W dniu 30 kwietnia 2012 r. (...) S.A. z siedzibą w W. wystawił przeciwko G. B. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) na kwotę 58.137,67 zł tytułem niespłaconego kredytu. Postanowieniem z 22 maja 2012 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi nadał klauzulę wykonalności przedmiotowemu tytułowi egzekucyjnemu, zaś postanowieniem z dnia 25 lutego 2013 r. tenże Sąd nadał klauzulę wykonalności przedmiotowemu tytułowi egzekucyjnemu na rzecz następcy (...) S.A. z siedzibą w W. tj. (...) Bank (...) S.A. w W..

W dniu 8 października 2014 r. (...) Bank (...) S.A. jako komandytariusz wniósł aportem do (...) sp. z o.o. sp. k. wkład niepieniężny – wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek. Wniesienie aportem wierzytelności odbyło się przez zmianę umowy spółki w formie aktu notarialnego. W dniu 24 października 2014 r. pomiędzy (...) sp. z o.o. sp. k. oraz (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W., została zawarta umowa świadczenia w miejsce wykonania, na mocy której strony postanowiły, iż (...) sp. z o.o. sp.k. w celu zwolnienia się od obowiązku spełnienia świadczenia pieniężnego w postaci spłaty na rzecz funduszu spełnia inne świadczenia w postaci przelewu na rzecz Funduszu wierzytelności z tytułu umów bakowych, przysługujących poprzednio Raiffeisen Bank (...) 5.A. jako wierzycielowi pierwotnemu, wskazanych w załączniku nr 4 do umowy uzupełniającej.

Pismem z dnia 4 listopada 2014 r. (...) Bank (...) S.A w W. poinformował G. B. o przeniesieniu wierzytelności z tytułu zawartych umów na (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W..

W dniu 28 lipca 2010 r. doszło do wypadku drogowego z udziałem pozwanego, pozwany od tego czasu nie pracuje i leczy się psychiatrycznie. Nie ma renty, nie ma nikogo na utrzymaniu, nie podejmuje się prac dorywczych. Pozwany oraz jego partnerka pozostają na utrzymaniu jego rodziców.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w całości, wskazując jako podstawę prawną przepis art. 720 § 1 k.c. Pozwany nie zaprzeczył istnieniu zobowiązania ani jego wysokości, powołując jedynie okoliczności na uzasadnienie zgłoszonego wniosku o rozłożenie należności na raty.

Uwzględniając powództwo Sąd Rejonowy uznał za zasadne zastosowanie przewidzianego w art. 320 k.p.c. moratorium sędziowskiego umożliwiającego rozłożenie w szczególnie uzasadnionych wypadkach zasądzonego świadczenia na raty. Pozwany – bez swojej winy – w wyniku wypadku drogowego doznał rozległych obrażeń ciała, które bezpośrednio przełożyły się na jego kondycję psychiczną. Od dnia wypadku do chwili obecnej nie pracuje, pozostaje na utrzymaniu własnych rodziców. Zatrudnienia nie posiada również jego partnerka. Rozłożenie należności na raty ma umożliwić pozwanemu podjęcie starań o znalezienia środków na spłatę zobowiązania. Powód, jako podmiot zajmujący się w ramach prowadzonej działalności gospodarczej obrotem i dochodzeniem wierzytelności, nie dozna uszczerbku we własnych interesach majątkowych mimo braku natychmiastowego uregulowania należności.

Sąd Rejonowy nie znalazł przy tym podstaw do rozłożenia świadczenia na więcej niż 25 rat. Powód i jego partnerka mają możliwości zarobkowe skoro żadnemu z nich nie została przyznana renta chorobowa.

Na podstawie § 6 pkt 5 w zw. § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tj. Dz.U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.) Sąd przyznał pełnomocnikowi z urzędu pozwanego G. B. wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną mu z urzędu i nakazał jego wypłatę ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.

O kosztach procesu Sąd I instancji rozstrzygnął na podstawie art. 102 k.p.c., nie obciążając pozwanego obowiązkiem zwrotu na rzecz powoda kosztów procesu. W zakresie nieuiszczonych kosztów sądowych Sąd na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2014 r., poz. 1025) postanowił nie obciążać pozwanego obowiązkiem ich ponoszenia.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany, zaskarżając je w całości, zarzucając naruszenie prawa procesowego - art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, błędną ocenę materiału dowodowego i uznanie, że dochodzona przez powoda kwota jest zasadna, podczas gdy konsekwentne zeznania pozwanego wskazują, że nieuregulowanie zobowiązania nie nastąpiło z jego winy, tym samym powinno ulec oddaleniu, a odsetki nie powinny być naliczane oraz, że pozwany nie jest w stanie uregulować swojego zobowiązania w 25 ratach po ok. 3000 zł każda.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu wraz z należnym podatkiem, które nie zostały uiszczone w całości ani w części.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości jako bezzasadnej oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny. Ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy nie budzą zastrzeżeń w kontekście zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego.

Sąd Okręgowy podzielił także w całości dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną zgłoszonego żądania.

Pozwany zakwestionował w apelacji zasadność i wysokość zasądzonej kwoty, powołując się na wypadek samochodowy, któremu uległ w 2010 r. Zarzutem tym skarżący zwalcza zatem dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę prawną i znaczenia faktów ustalonych w toku postępowania, nie kwestionując prawidłowości poczynionych ustaleń (mimo sformułowania zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.).

Nie sposób jednak zgodzić się ze skarżącym, że w wyniku wypadku, którego doznał w 2010 r. doszło do zmiany okoliczności, uniemożliwiającej spłatę kredytu konsolidacyjnego, który został udzielony w 2011 r., a zatem już po wypadku.

Także niezawiniony brak środków finansowych na spełnienie wymagalnego zobowiązania pieniężnego nie stanowi okoliczności zwalniającej od obowiązku świadczenia. Wina dłużnika (lub jej brak) w wykonaniu zobowiązania pieniężnego jest na gruncie odpowiedzialności kontraktowej okolicznością irrelewantną. Ponadto, zgodnie zaś z art.481 § 1 k.c. odsetki za czas opóźnienia należą się wierzycielowi w przypadku każdego opóźnienia w spełnieniu świadczenia przez dłużnika, chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

W konsekwencji Sąd Rejonowy prawidłowo odnotował, że pozwany uległ wypadkowi, pozostaje bez pracy i dochodów, ale wbrew wywodom apelacji okoliczność ta nie miała znaczenia z punktu widzenia zasadności dochodzonego pozwem roszczenia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c. jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art.391 § 1 k.p.c.), zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda została ustalona zgodnie z § 2 pkt 6 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).

Sąd Okręgowy przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi na rzecz adw. K. S. kwotę 2.214 zł (w tym 414 zł tytułem podatku VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu. Wysokość kosztów odpowiada dyspozycji § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 8 pkt 6 oraz § 16 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015 r., poz. 1801). Wobec niskiego nakładu pracy fachowego pełnomocnika z urzędu i sformułowania oczywiście bezzasadnej apelacji, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zasądzenia kosztów w wysokości przekraczającej ½ stawki maksymalnej określonej w przywołanym rozporządzeniu.