Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 8 marca 2016 r. Sąd Rejonowy w Płocku w zakresie:

I. powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 884,99 zł,

1)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 501,84 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

3)  ustalił, że powód ponosi koszty procesu w 43,29%, a pozwany w 56,71%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;

II.  powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę 1.548,58 zł:

1)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 781,04 zł (wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

3)  ustalił, że powód ponosi koszty procesu w 49,56%, a pozwany w 50,44%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;

III. powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę 4.609,71 zł:

1)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.369,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 października 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

3)  ustalił, że powód ponosi koszty procesu w 48,59%, a pozwany w 51,41%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;

IV. powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę 673,43 zł:

1)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 359,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 września 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

3)  ustalił, że powód ponosi koszty procesu w 46,67%, a pozwany w 53,33%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu, sygn. akt V GC 723/14 upr. (wyrok k. 186-188, uzasadnienie k. 195-204 tom I).

Apelację od powyższego wyroku złożyła powódka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G., zaskarżajac go w części, tj. w punkcie I.2) i 3), w punkcie II.2) i 3), w punkcie III.2) i 3), w punkcie IV.2) i 3) zarzucając:

1. naruszenie przepisów postępowania majace istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności:

a) art. 278 § 1 k.p.c. poprzez niewysłuchanie wniosków stron, co do wyboru biegłego (względnie liczby biegłych) co jest obligatoryjną czynnością procesową Sądu meriti przy dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego sądowego (verba legis Sąd po wysłuchaniu wniosków stron, co do liczby biegłych i wyboru), a czego Sąd I instancji w niniejszej sprawie nie zrealizował i w dniu 25 sierpnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej w osobie mgr inż. Piotra Jarosińskiego, którego opinie strona powodowa wielokrotnie skutecznie kwestionowała i negowała, a stanowisko powódki podzielał Sąd meriti (w tym w ramach kontroli istancyjnej);

b) naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w sprawie i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w przedmiocie oceny dowodu z opinii biegłego sądowego mgr inż. Piotra Jarosińskiego, a w konsekwencji oparcie rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu na tejże opinii, która nie jest miarodajna dla rozstrzygnięcia we wszystkich czterech połączony sprawach, albowiem:

- biegły dokonał wybiórczej i niepełnej analizy stawek robocizny obowiązujących na rynku lokalnym P. i okolic, ponieważ nie zankietował wszystkich podmiotów działających na rynku lokalnym P. i okolic, świadczy o tym fakt, iż biegły nie uwzględnił nawet w swej analizie wszystkich podmiotów wymienionych przez powódkę we wniosku dowodowym pkt 8 ust. 10 pozwu, co pozwala stwierdzić, iż opinia sporządzona przez mgr inż. Piotra Jarosińskiego w niniejszej sprawie nie może być podstawą rozstrzygnięcia Sądu I instancji, ponieważ nie przedstawia w sposób zupełny i wyczerpujący zakresu cen stosowanych na rynku lokalnym w przedmiocie cen robocizny za wykonanie usług naprawy powypadkowej pojazdów, co podważa wiarygodność ustaleń biegłego, iż stawka 130 zł netto za 1 rbg prac naprawczych jest stawką adekwatną w przedmiocie ustalenia należnego powódce odszkodowania,

- biegły w sposób uznaniowy stwierdził, iż w niniejszej sprawie za zasadną należy uznać stawkę 130 zł netto za 1 rbg prac naprawczych, nie wskazując miarodajnych podstaw i wyliczeń świadczących o słuszności tegoż założenia, podczas gdy z opinii biegłego (choć niepełnej) jednoznacznie wynika, iż przedział stosowanych cen za oboczogodzinę prac naprawczych kształtował się dla prac blacharskich od 95 do 165 zł netto, a dla prac lakierniczych od 95 zł do 175 zł netto, co potwierdza, iż stawka zastosowana przez warsztat we wszystkich ołączonych sprawach 165/175 zł netto/l rbg mieściła się w przedziale cen stosowanych na rynku P. i okolic, a zatem była stawką rynkową i miarodajną w przedmiocie ustalenia wysokości należnego powódce odszkodowania w każdej ze spraw,

c) naruszenie przepisu art. 248 k.p.c. w zw. z art. 187 § 2 pkt. 4 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i nieuzasadnione pominięcie wniosku dowodowego powódki sformułowanego w pkt 8 ust. 10 każdego z pozwów w przedmiocie zobowiązania przez Sąd wskazanych przez powódkę podmiotów do przedłożenia w poczet materiału procesowego niniejszej sprawy cenników usług zawierających informację o stosowanych przez te warsztaty stawkach za roboczogodzinę prac naprawczych w dacie przedmiotowej naprawy, względnie o zankietowanie tychże podmiotów przez biegłego sądowego sporządzającego w niniejszej sprawie opinię – celem zbadania stawek rynkowych i ustalenia, czy zastosowane w połączonych sprawach stawki 165 zł/175 zł za 1 rbg mieściły się w przedziale cen obowiązujących na rynku lokalnym;

d) naruszenie przepisu art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. oraz art. 232 k.p.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie, że powódka nie udowodniła zgodnie z zasadą ciężaru dowodu, iż stawki roboczogodzin za prace blacharskie 165 zł/l rbg i prace lakiernicze 175 zł/l rbg w każdej z połączonych spraw mają charakter rynkowy i nie są wygórowane, podczas gdy strona powodowa wykazała wysokość szkody przedstawiając wiarygodne dowody, natomiast to po stronie pozwanego spoczywał ciężar dowodu wykazania podstaw redukcji odszkodowania każdej ze spraw, skoro twierdził on, iż stawki robocizny zostały zawyżone i nie odpowiadały cenom stosowanym na rynku lokalnym,

2. naruszenie prawa materialnego, a w szczególności naruszenie przepisu art. 805 k.c. w zw. z § 17 OWU AC poprzez błędną wykładnię i uznanie, iż przyznane odszkodowanie ubezpieczeniowe nie musi odpowiadać świadczeniu jakie na mocy zawartej z poszkodowanym umowy ubezpieczenia autocasco winien wypłacić w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego pozwany zakład ubezpieczeń.

3. Wskazując na zarzuty sformułowane w punkcie 2, powódka wniosła o:

- zmianę zaskarżonego wyroku w części tj. w pkt I.2) i I.3), w pkt II.2) i II.3), pkt III.2) i III.3), pkt IV.2) i IV.3), poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki:

• w pkt I.2). i I.3) kwoty 383,15 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję wedle norm przepisanych,

⚫

w pkt II.2) i II.3) kwoty 767,54 zł raz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję wedle norm przepisanych.

⚫

w pkt III.2) i III.3) kwoty 2.240,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I nstancję wedle norm przepisanych,

⚫

w pkt IV.2) i IV.3) kwoty 314,27 zł raz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 września 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję wedle norm przepisanych;

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w części tj. pkt I.2) i I.3), pkt II.2) i II.3), pkt III.2) i III.3), pkt IV.2) i IV.3) oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W punkcie 4 apelująca wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Powódka wniosła ponadto o przeprowadzenie przez Sąd II instancji uzupełniającego postępowania dowodwego w zakresie niezrealizowanym przez Sąd I instancji wnisków dowodwych zawartych w pkt 8 ust. 10 petitum każdego z pozwów poprzez zobowiązanie na podtsawie art. 248 k.p.c. wskazanych pzrez powódkę podmiotów, a niezankietowanych przez biegłego sądowego powołanego w niniejszej sprawie, tj.: (...) sp. z o.o. – adres: ul. (...), (...)-(...) P., (...) sp. z o.o. – adres: ul. (...), (...)-(...) P., M. A. (...) adres ul. (...), (...)-(...) P., B. P. – adres ul. (...), (...)-(...) P., do przedłożenia cennika usług naprawczych zgodnie z wnioskiem powódki sformułowanym w treści pozwu (apelacja k. 208-215 tom II).

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję według norm przepisanych (odpowiedź na apelację k. 224-224 odwrót tom II).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu w całości.

Powódka jako główny przedmiot sporu i zaskarżenia w niniejszej sprawie upatrywała w zastosowaniu przez Sąd Rejonowy przy ustalaniu uzasadnionych kosztów naprawy wszystkich objętych sporem uszkodzonych pojazdów, jako właściwej stawki 130 zł netto za roboczogodzinę prac naprawczych, a więc niższej niż dochodzona przez nią stawka 165 zł za roboczogodzinę netto dla prac blacharskich oraz 175 zł netto za roboczogodzinę dla prac lakierniczych. Wskazywała przy tym, że zastosowana przez warsztat naprawczy we wszystkich połączonych sprawach stawki mieściły się w przedziale cen stosowanych na rynku P. i okolic. Skarżąca jednocześnie kwestionowała w apelacji wartość dowodową przeprowadzonej w sprawie opinii biegłego wydaną na okoliczność ustalenia stosowanych w tym czasie i miejscu stawek za roboczogodzinę tak pod względem formalnym, co do osoby biegłego, jak i merytorycznym.

Nie może odnieść oczekiwanego przez skarżącą skutku zarzut naruszenia prawa procesowego w zakresie art. 278 k.p.c. poprzez niewysłuchanie wniosków stron, co do wyboru biegłego, a właściwie jak wynika to z treści zarzutu – osoby biegłego, którego opinie strona powodowa wielokrotnie, jak twierdzi, skutecznie kwestionowała i negowała (zarzut 1 a).

Niewątpliwie Sąd I instancji przed podjęciem decyzji o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego powinien wysłuchać wniosków stron, jak to wynika z art. 278 § 1 i art. 279 k.p.c. Sąd odwoławczy podziela stanowisko Sądu Najwyższego przywołanego przez skarżącą w uzasadnieniu apelacji, że dopuszczenie dowodu z opinii biegłych wymaga podjęcia przez sąd decyzji, co do liczby biegłych i ich wyboru, a to zapaść może dopiero po wysłuchaniu wniosków obu stron (uczestników postępowania) w tej materii (art. 278 § 1, art. 279 k.p.c.). Wysłuchanie owo ma o tyle istotne znaczenie, że poznanie stanowiska stron ułatwia sądowi podjęcie decyzji kluczowej dla dowodu z opinii biegłego - co do osoby biegłego. Tylko bowiem wysoko wartościowy biegły gwarantuje prawidłowe przeprowadzenie tego dowodu, gdyż co prawda ocena opinii biegłego opiera się na przekonaniu o słuszności rozumowania biegłego, ale przekonanie to płynie zasadniczo ze stopnia zaufania do reprezentowanej przez niego wiedzy.

Pomija jednakże skarżąca, że po pierwsze: biegły Piotr Jarosiński, posiada potrzebne wiadomości specjalistyczne dla wydania w sprawie opinii. Posiadanie bowiem przez tego biegłego tych wiadomości wynika już tylko z faktu wpisania go na listę biegłych sądowych z dziedziny techniki samochodowej, wyceny pojazdów i kosztów napraw; po drugie: w toku postępowania powódka nie wskazała żadnych okoliczności, o których mowa w art. 281 k.p.c., prowadzących w rezultacie ich uwzględnienia do zastąpienia tego biegłego inną osobą; po trzecie: z chwilą wyznaczenia osoby biegłego możliwość zastąpienia go inną osobą jest już ograniczona. Wniosek taki może wyjść zarówno od biegłego (art. 280 k.p.c.), jak również od strony, żądającej wyłączenia biegłego z przyczyn, z jakich można żądać wyłączenia sędziego. Ten ostatni wniosek dopuszczalny jest tylko do chwili rozpoczęcia czynności biegłego, a od tej chwili aż do ich ukończenia tylko przy uprawdopodobnieniu, że przyczyna wyłączenia nie była stronie przedtem znana, lub powstała dopiero później (art. 281 k.p.c.). Ostatecznie powódka w toku postępowania sądowego nie podniosła żądania wyłączenia biegłego na zasadzie art. 281 k.p.c. w zw. z art. 48 k.p.c., co wskazuje, że sama nie dostrzegła w sprawie żadnych okoliczności uzasadniających wyłączenie tego biegłego ze sprawy. Wskazać przy tym należy, że w piśmie procesowym z dnia 11 września 2015 r. (k. 136a tom I), w którym kwestionował zakres tezy dowodowej postanowienia dopuszczającego dowód z opinii biegłego Piotra Jarosińskiego, jak też w późniejszym piśmie procesowym, w którym ustosunkowała się do opinii biegłego (k. 164-165 odwrót tom I), ani na rozprawie poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku w sprawie (na którą nie stawili się ani powódka ani jej pełnomocnik) nie poddawała w wątpliwość kompetencji, sumienności, czy bezstronności tego biegłego.

Jako chybiony należy ocenić też zarzut naruszenia prawa procesowego w zakresie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 278 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodu z opinii biegłego sądowego, a w konsekwencji oparcie rozstrzygnięcia połączonych spraw o niemiarodajną opinię. Powódka wskazywała przy tym w apelacji na wybiórczość i niepełność przeprowadzonej w opinii analizy stawek robocizny bez wskazanych przez powódkę w pozwie podmiotów oraz brak wskazań miarodajnych podstaw i dokonanych przez biegłego wyliczeń (zarzut 1 b).

Dowód z opinii biegłego podlega ocenie sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c., na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, Nr 4, poz. 64; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046).

Skarżąca po zapoznaniu z treścią opinii pisemnej biegłego kwestionowała wypływające z niej wnioski, co do zastosowania jako uzasadnionej stawki za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych na poziomie 130 zł netto, powołując się na wysokie standardy obowiązujące w warsztacie zarówno w zakresie zaplecza technologicznego, wyszkolenia kadr, jak też na przedział stosowanych w tym czasie i zakresie stawek na rynku P. i okolic i wniosła o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego (pismo procesowe k. 164-165 odwrót tom I).

W konsekwencji uznając wniosek ten za zasadny Sąd Rejonowy na rozprawie w dniu 1 marca 2016 r. (k. 183-184 tom I) dopuścił dowód z ustnej opinii uzupełniającej, w której biegły wyjaśnił kwestie budzące wątpliwość strony skarżącej (protokół rozprawy k. 186-186 odwrót). Jednak powódka, jak i jej profesjonalny pełnomocnik, pomimo prawidłowego zawiadomienia o rozprawie, nie stawili się na wyznaczony termin pozbawiając się tym samym możliwości zgłoszenia zastrzeżeń, co do zawartości merytorycznej opinii. Nadto pomimo odroczenia ogłoszenia wyroku strona powodowa nie zgłosiła tych zastrzeżeń w zakresie złożonej przez biegłego opinii.

Zaniechanie ze strony powodowej tych działań aż do czasu zamknięcia rozprawy w toku postępowania pierwszoinstancyjnego (art. 217 §1 k.p.c.) spowodowało, że powódka skutecznie nie zakwestionowała opinii biegłego. Podkreślić należy, że opinia biegłego nie może być weryfikowana, a zwłaszcza dyskwalifikowana, bez posłużenia się wiedzą specjalistyczną. Wobec braku inicjatywy dowodowej ze strony powodowej oraz wobec logicznych i przekonujących wyjaśnień ustnych biegłego, co do zasadności poczynionych przez niego ustaleń, brak jest podstaw na etapie postępowania apelacyjnego do podważania rzetelności fachowej i zupełności wydanej przez niego w sprawie opinii. Sąd Rejonowy procedujący w niniejszej sprawie dokonał sprawdzenia prawidłowości rozumowania biegłego przy sporządzaniu opinii, z uwzględnieniem wymagań logiki i zasad doświadczenia życiowego i wskazał, że opinia była sformułowana w sposób jednoznaczny i przekonujący. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w opinii zarówno pisemnej jaki i ustnej żadnych nieprawidłowości i uznał je za całkowicie miarodajne i przekonywujące podstawy poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych w zakresie wysokości stawki za roboczogodzinę.

W ocenie Sądu odwoławczego powódka bezzasadnie zarzuciła w apelacji naruszenie art. 248 k.p.c. w zw. z art. 187 § 2 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 227 i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie wniosku dowodowego powódki sformułowanego w punkcie 8 ust. 10 petitum każdego z pozwów w przedmiocie zobowiązania wskazanych tam podmiotów do przedłożenia w poczet materiału dowodowego cennika usług zawierającego informację o stosowanych przez te podmioty stawkach za roboczogodzinę prac naprawczych, względnie zankietowanie tych podmiotów na potrzeby wydawanej przez biegłego opinii, celem zbadania stawek rynkowych i ustalenia czy zastosowane stawki 165/175 zł za roboczogodzinę mieszczą się w przedziale cen obowiązujących na rynku lokalnym (zarzut 1.c).

Tymczasem taki wniosek dowodowy jest niedopuszczalny, brak jest bowiem podstaw prawnych w kodeksie postępowania cywilnego do takiego żądania. Uwzględnienie przez biegłego przy sporządzaniu opinii żądanych przez jedną ze stron, w tym wypadku powódkę, stawek stosowanych przez wskazane podmioty, niewątpliwie miałoby negatywny wpływ na obiektywny (bezstronny) charakter wydawanej opinii. Kwestia ustalenia uzasadnionej stawki za roboczogodzinę prac naprawczych warsztatu wykonującego naprawy uszkodzonych pojazdów bezsprzecznie sytuuje się w zakresie wiadomości specjalnych biegłego sądowego o właściwej specjalności (art. 278 k.p.c.). Biegły bowiem przy wykorzystaniu swojej wiedzy zawodowej i naukowej, czyli wiadomości specjalnych, wydając opinię w sprawie w zakresie objętym tezą dowodową w celu ułatwienia oceny faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, wykracza poza zasób wiedzy przeciętnie wykształconego człowieka, sporządzają opinię. Korzysta przy tym z profesjonalnej metodyki doboru metod badania rynku gwarantujących bezstronność formułowanych wniosków.

Odnośnie zarzutów kwestionujących prawidłowość dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny prawnej ustalonych przez ten Sąd faktów (zarzut 1.d i 2), należy zauważyć, iż treść i uzasadnienie apelacji wskazują jednoznacznie, iż skarżąca zdaje się dostrzegać zasadnicze podobieństwo czy wprost utożsamiać zasady odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń opartej na podstawie umowy ubezpieczenia OC z odpowiedzialnością wynikającą z umowy ubezpieczenia AC i chciałaby odnieść i wprost stosować wyrobione zasady postępowania likwidacyjnego oraz dorobek doktryny i judykatury odnoszące się do pierwszej z nich do odpowiedzialności ubezpieczyciela wynikającej z drugiej z tych umów. Tymczasem pomiędzy tymi dwoma reżimami odpowiedzialności ubezpieczycieli zachodzą zasadnicze różnice. O ile bowiem pierwsza z tych umów łączy zakład ubezpieczeniowy ze sprawcą szkody, a jego odpowiedzialność ma de facto charakter odpowiedzialności deliktowej, a nie umownej, to w tym drugim wypadku odpowiedzialność ubezpieczyciela wobec poszkodowanego oparta jest na umowie ubezpieczenia łączącej te dwie strony i ta właśnie umowa wraz z jej ogólnymi warunkami i przepisami prawa określa w całej rozciągłości warunki i zasady likwidacji szkody oraz zakres odpowiedzialności zakładu.

Stąd też Sąd Okręgowy, w pełni akceptując i przyjmując za własne ustalenia i rozważania Sądu I instancji, stwierdził, iż zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela za wszystkie objęte pozwem szkody został przez Sąd Rejonowy ustalony prawidłowo. W rozpoznawanej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki uzasadniające ograniczenie świadczenia ubezpieczyciela z tytułu kosztów robocizny do stawki 130 zł netto za 1 roboczogodzinę, a ze względu na wskazany wyżej charakter tej odpowiedzialności nie można do niej stosować nawet odpowiednio powoływanej przez powódkę zasady pełnego odszkodowania.

Świadczenia ubezpieczyciela w przypadku umowy ubezpieczenia AC nazywane powszechnie odszkodowaniem, nie jest bowiem odszkodowaniem sensu stricte, a ma charakter świadczenia umownego którego zakres - choć statuowany zakresem szkody poniesionej przez ubezpieczonego - jest w dalszej kolejności limitowany granicami zakreślonymi w umowie łączącej strony co powoduje, iż do jego ustalenia nie stosuje się wyłącznie zasad wynikających z art. 361 k.c., ale także i przede wszystkim postanowienia umowne. Te ostatnie zostały w spornym wypadku zastosowane prawidłowo i zasadnie świadczenie ubezpieczyciela zostało ograniczone zgodnie z postanowieniami § 17 OWU AC precyzującym ustalenie kosztów naprawy pojazdów m.in. przez uwzględnienie stawki za roboczogodzinę ustalonej w oparciu o rachunki lub faktur VAT podlegające weryfikacji przez ubezpieczyciela (ust. 6) według m.in. ceny usług stosowanych przez warsztaty o zbliżonym poziomie standardów usług do warsztatu wykonującego naprawę (ust. 5 pkt 2).

W świetle powyższych rozważań zarzut naruszenia prawa materialnego art. 805 k.c. w związku z art. § 17 OWU AC należy uznać za nietrafny, gdyż ustalone odszkodowania za poszczególne szkody powstałe wskutek przewidzianego w umowie wypadku, uwzględniają zgodnie z zapisami tej umowy koszty naprawy pojazdów ustalone na podstawie faktycznie poniesionych kosztów w stawce stosowanej przez występujące na rynku lokalnym warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę.

Biegły sądowy w ostatecznie niezakwestionowanej przez powódkę opinii jednoznacznie ustalił, że wykazane przez warsztat naprawczy w fakturach VAT stawki za roboczogodzinę naprawy w wysokości 165/175 zł netto nie znajdują faktycznego uzasadnienia w stawkach stosowanych przez inne warsztaty na rynku P. i okolic, które nie potrafią udokumentować choćby jedną fakturą wystawioną dla klienta indywidualnego i zapłaconą przez tego klienta gotówką (poza ubezpieczeniem). Z tego względu biegły ustalając stawkę faktycznie stosowaną przez ten warsztat uwzględnił okoliczność, iż warsztat (...) sp. z o.o. dokonujący napraw uszkodzonych pojazdów wprawdzie należy do kategorii warsztatów nieautoryzowanych lecz jest warsztatem średnim, który ze względu na koszt utrzymania wysokich standardów obsługi, wyposażenia i hali warsztatowej nie może być porównywany do małych warsztatów. W konsekwencji ustalił, że uzasadniona stawka za roboczogodzinę naprawy dla tego konkretnego zakładu winna wynosić 130 zł netto za roboczogodzinę. Wbrew twierdzeniom powódki, ustalona w ten sposób stawka nie stanowi średniej stawek stosowanych przez autoryzowane warsztaty naprawcze i małe zwykle przydomowe warsztaty niezależne, lecz została ustalona indywidualnie dla przedmiotowego warsztatu z uwzględnieniem jego kosztów działalności i założonej rentowności, gdyż specyfika działania (wielkość i wyposażenie) oraz stosowane materiały i koszty powodują, że stawka nawet warsztatów tej samej grupy może być różna.

Podkreślić należy, że zasada wypłaty odszkodowania za naprawę uszkodzonych pojazdów w ramach umowy AC nie wyczerpuje się w zasądzeniu na rzecz powódki każdej ze wskazanych przez tę stronę kwoty. Musi ona bowiem znaleźć uzasadnienie w warunkach zawartej przez strony umowy autocasco, a ciężar wykazania tego faktu spoczywa w tym wypadku na powódce, która tych kosztów w wyższym wymiarze niż ustalone przez biegłego oczekiwała. Tymczasem powódka w toku postępowania sądowego pomimo ciążącego na niej obowiązku procesowego zaniechała inicjatywy dowodowej, która pozwoliłaby na wykazanie (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.), że koszty przez nią dochodzone odpowiadały kosztom faktycznie poniesionym przy naprawie uszkodzonych pojazdów.

W ocenie Sądu Okręgowego wniosek dowodowy zgłoszony w pkt 5 apelacji, o uzupełnienie postępowania dowodowego na etapie postępowania drugoinstancyjnego przez dopuszczenie do analizy obowiązujących w tym zakresie stawek roboczogodzin za roboty blacharsko-mechaniczne i lakiernicze stosowanych przez podmioty wskazane przez powódkę w pozwie - w związku z ustaleniem wymiaru tych stawek przez biegłego dysponującego profesjonalną wiedzą w tym zakresie były zbędne dla przeprowadzonego postępowania dowodowego w sprawie, a nadto spóźnione, gdyż zastrzeżenia w tej materii należało podnieść na rozprawie, na której biegły złożył ustną opinię uzupełniającą. Powyższe skutkowało oddaleniem powyższych wniosków dowodowych na podstawie art. 381 k.p.c.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu. W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującą na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.140,00 zł stanowiącą sumę kosztów zastępstwa procesowego ustaloną dla każdej z zaskarżonych spraw z osobna. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym ustalone zgodnie z § 2 pkt 1, 2 i 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).