Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Maria Witkowska

Protokolant: sekretarz sądowy Patrycja Żuk

po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2014r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. od Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 31 grudnia 2012r. Nr (...)

1)  oddala odwołanie,

2)  zasądza od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt XVII AmE 41/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 grudnia 2012 roku Nr (...) pozwany - Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.,

1. orzekł że Przedsiębiorca ten naruszył warunki l, 2.1.1., 2.1.2., 2.2.2. i 2.4.1. koncesji na obrót paliwami ciekłymi, udzielonej mu decyzją z dnia 14 lipca 2009 r. Nr (...), zmienioną decyzją z dnia 7 grudnia 2009 r. Nr (...), w ten sposób, iż:

a) prowadził działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi na dziewięciu stacjach paliw, podczas, gdy - zgodnie z udzieloną koncesją - mógł dokonywać obrotu paliwami ciekłymi wyłącznie przy wykorzystaniu pojazdów przeznaczonych do transportu paliw ciekłych wskazanych enumeratywnie w warunku 1 koncesji „Przedmiot i zakres działalności” oraz nie zawiadomił o tym fakcie Prezesa URE we wskazanym w koncesji terminie,

b) cztery spośród użytkowanych przez Koncesjonariusza stacji paliw -zlokalizowane w P., w O., w W. i w Ż. -nie spełniały wymagań dotyczących stanu technicznego określonych w obowiązujących przepisach prawa w związku z tym, że:

• trzy stacje - w P., w O. i w Ż. - nie posiadały
urządzeń i instalacji określonych w § 97 ust. l pkt l, 4 i 5 rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych,
rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej
i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243, poz. 2063 z późn.
zm.) bowiem nie były wyposażone w:

- instalacje kanalizacyjne i inne urządzenia zabezpieczające przed przenikaniem produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych (w Ż.);

- urządzenia zabezpieczające przed emisją par produktów naftowych I klasy do powietrza atmosferycznego w procesach zasilania zbiorników magazynowych stacji paliw płynnych (w P., w O.);

- urządzenia służące do odzyskiwania par produktów naftowych I klasy ulatniających się podczas ich wydawania do zbiornika pojazdu i przekazujące te pary do zbiornika magazynowego tych produktów lub do odmierzacza paliw płynnych (w P., w O.),

• dwie stacje - zlokalizowane w W. i w Ż. - nie spełniały
wymogów z zakresu ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 3 ust.
l i art. 4 ust. l pkt l oraz pkt 4-6 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.), w § 3 ust. 2
i 4, § 4 ust. l pkt l, 2 i 14 i ust. 2 pkt l i w § 6 ust. l i 4 rozporządzenia
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.
w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719); w § 6 ust. 4 i § 10
ust. 8, 12 i 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę
oraz dróg przeciwpożarowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 124, poz. 1030) oraz w § 120 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243, poz. 2063 z późn. zm.),

2. za działania opisane w pkt l podpunkt a) i b) wymierzył Przedsiębiorcy - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., karę pieniężną w wysokości 175.000 zł, co stanowi (...) % przychodów z działalności koncesjonowanej uzyskanych przez ww. Przedsiębiorcę w 2011r.

Powód – (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zaskarżył niniejszą Decyzję, zarzucając jej naruszenie przepisu art. 56 ust. 6 ustawy Prawo energetyczne i wniósł o zmianę zaskarżonej Decyzji poprzez obniżenie wysokości kary pieniężnej oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu odwołania powód podniósł, iż wymierzona mu kara pieniężna jest niewspółmiernie wysoka w stosunku do rodzaju i stopnia naruszeń opisanych w uzasadnieniu Decyzji. Przyznał, że nie poinformował Prezesa URE o rozszerzeniu działalności o stacje paliw, które nie spełniały niektórych wymagań określonych przepisami technicznymi, podkreślając jednocześnie, że prowadzi działania mające na celu dostosowanie stanu technicznego tych obiektów do obowiązujących wymagań, na co przeznacza znaczne środki finansowe. Powód zwrócił uwagę, że stwierdzone naruszenia mają różną rangę, od wyższej typu – brak pewnych instalacji, do niższej typu brak dokumentów, bądź o charakterze organizacyjnym. Wskazał, iż nie kwestionuje obowiązku posiadania odpowiednich instalacji, podniósł jednak, że pomimo ich braku, praktyka i kultura nalewu paliw do zbiorników z cystern i do zbiorników samochodów jest w obecnych czasach tak wysoka, że termin „ścieki zawierające substancje ropopochodne” jest na stacji paliw bardziej terminem teoretycznym, niż faktycznym zjawiskiem. Nalewanie paliwa do zbiorników odbywa się bez strat, podobnie tankowanie samochodów również nie powoduje rozlewania paliwa w polu dystrybutorów. Emisja oparów benzyn jest na tych stacjach nieznaczna.

Powód zwrócił uwagę, że Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dokonał analizy stopnia szkodliwości czynu, ale nie zakończył jej oceną stopnia tej szkodliwości, stwierdzając jedynie, że „stopień szkodliwości znajduje odzwierciedlenie w wymiarze kary" oraz że „stopnia szkodliwości nie można uznać za znikomy”. Powód przyznając, że stopnia szkodliwości nie można uznać za znikomy, wywodził, że szkodliwość ta nie jest tak ogromna, by być zmierzona karą o tak dużej wysokości.

Powód wskazał, że naruszenia są faktem, jednak nie spowodowały one wymiernego wpływu na środowisko, czy też zjawisk o charakterze nadzwyczajnym jak np. awarii, a tylko takie wydarzenia w ocenie odwołującego uzasadniałyby taki wysoki wymiar kary. Podniósł, że w Decyzji nazwano naruszenia „zawinionym zaniechaniem”, co jak podał jest do pewnego stopnia trafnym ujęciem, jednak jest niepełne, gdyż należałoby je uzupełnić o stwierdzenie, że te zaniechania nie skutkowały wydarzeniami o charakterze nadzwyczajnym, których zaistnienie, jak wyżej wskazano, wymagałoby wymierzenia tak bardzo wysokiej kary.

Powód wskazał ponadto, że zmniejszenie wysokości kary odniosłoby pozytywny skutek poprzez umożliwienie skierowania dodatkowych środków finansowych na dalszą modernizację stacji. Wówczas kara nie pozostałaby tylko poważną dolegliwością finansową o nieokreślonej funkcji, gdyż nie wywoła reakcji w postaci podjęcia działań sprawczych, ponieważ i tak zostały one podjęte przed wymierzeniem kary. W celu potwierdzenia powyższej tezy powód przedstawił działania, jakie podjął w okresie poprzedzającym wymierzenie kary, co jak stwierdził ukazuje determinację w usuwaniu nieprawidłowości. Wskazał, że obecnie nakłady na inwestycje modernizacyjne zamykają się kwotą 1.362.359 zł netto, na którą składają się:

1. stacja paliw w Z.- wymiana zbiorników i instalacja monitoringu wycieków- koszt 133.558 zł- prace zakończone- na etapie odbiorów.

2. stacja paliw w P.- budowa od podstaw nowej stacji- nakłady poniesione 1.006.258 zł- obecnie trwają prace wykończeniowe- przewidywane oddanie do użytkowania do końca bieżącego miesiąca.

3. stacja paliw w O.- wymiana zbiorników i instalacja monitoringu wycieków- poniesiono nakłady na zakup zbiorników i osprzętu w kwocie 58.019 zł- wymiana po zakończeniu modernizacji w Z..

4. stacja paliw w W.- wymiana zbiorników i instalacja monitoringu wycieków- poniesiono nakłady na zakup zbiorników i osprzętu w kwocie 57.652 zł- wymiana po zakończeniu modernizacji w O..

5. stacja paliw w Ż.- wymiana zbiorników i instalacja monitoringu wycieków- poniesiono nakłady na zakup zbiorników i osprzętu w kwocie 106.872 zł- wymiana po zakończeniu modernizacji w W..

Jak podał powód, zakończenie całości inwestycji, a tym samym pełne dostosowanie do wymagań przewiduje się do końca I półrocza 2013 r.

Do odwołania powód załączył rachunki i faktury mające potwierdzać wydatki ponoszone przez niego na dostosowywanie poszczególnych stacji paliw do wymagań przewidzianych prawem.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 14 lipca 2009 r. Nr (...) (k. 5-11 akt adm.), zmienioną decyzją z dnia 7 grudnia 2009 r. Nr (...) (k. 1-4 akt adm.), Prezes URE udzielił koncesji na obrót paliwami ciekłymi przedsiębiorcy – (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W., na okres do dnia 16 lipca 2019 r. Zgodnie z zapisem punktu 1 decyzji przedmiot i zakres działalności objętej tą koncesją stanowi działalność gospodarcza w zakresie obrotu paliwami ciekłymi autocysternami: M. o numerze rejestracyjnym (...) i M. o numerze rejestracyjnym (...).

Warunek 2.1.1 tej koncesji stanowi, iż Koncesjonariusz jest obowiązany do spełnienia określonych przepisami prawa warunków wykonywania działalności gospodarczej oraz do wykonywania działalności objętej niniejszą koncesją na zasadach określonych w ustawie – Prawo energetyczne oraz wydanych na jej podstawie przepisach wykonawczych.

Warunek 2.1.2 koncesji brzmi następująco: Koncesjonariusz jest obowiązany do przestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących jakości paliw ciekłych, ochrony środowiska, zasad postępowania z odpadami i bezpieczeństwa ekologicznego, a także wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych, a w szczególności do terminowej realizacji określonych tymi przepisami przedsięwzięć zabezpieczających środowisko przed szkodliwym oddziaływaniem działalności wykonywanej na podstawie niniejszej koncesji oraz do posiadania wymaganych zezwoleń i uzgodnień.

Zgodnie z warunkiem 2.1.4 Koncesjonariusz jest obowiązany do wykonywania działalności w sposób nie stanowiący zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz nie narażający na powstanie szkód materialnych.

Koncesjonariusz jest obowiązany na podstawie warunku 2.2.2 do utrzymywania stanu technicznego oraz wyposażenia obiektów, instalacji i urządzeń zapewniających wysoką efektywność i najlepszą jakość wykonywanej działalności objętej niniejszą koncesją, z uwzględnieniem racjonalnego poziomu kosztów, przy zachowaniu obowiązujących przepisów określających wymogi techniczne, w tym metrologiczne, jakościowe i ochrony środowiska oraz do przestrzegania przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, w tym w szczególności w zakresie bezpieczeństwa pożarowego oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia.

Poczynając od sierpnia 2009r. Przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą na stacjach paliw w Z., ul. (...); P. przy ul. (...); W. 175; O. przy ul. (...); Ż. ul. (...); Ś. ul (...) (k. 20-22, 32-33 akt adm.), a od 01 października 2011r. na stacjach paliw w C. przy ul. (...) i przy ul. (...), a także w miejscowości (...) A (k. 12 akt adm.), o czym nie zawiadomił Prezesa URE we wskazanym w koncesji terminie, naruszając tym samym warunki 1, 2.1.1, 2.4.1 decyzji o udzieleniu mu koncesji na obrót paliwami ciekłymi.

Cztery spośród użytkowanych przez Koncesjonariusza stacji paliw zlokalizowane w P., O., W., Ż. nie spełniały wymagań dotyczących stanu technicznego określonego w obowiązujących przepisach prawa w związku z tym, że:

1. trzy stacje - w P., w O. i w Ż. - nie posiadały urządzeń i instalacji określonych w § 97 ust. l pkt l, 4 i 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. bowiem nie były wyposażone w:

- instalacje kanalizacyjne i inne urządzenia zabezpieczające przed przenikaniem
produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych -
§ 97 ust. l pkt l ww. rozporządzenia (w Ż.);

- urządzenia zabezpieczające przed emisją par produktów naftowych I klasy do
powietrza atmosferycznego w procesach zasilania zbiorników magazynowych
stacji paliw płynnych - § 97 ust. l pkt 4 ww. rozporządzenia (w P., w
O.);

- urządzenia służące do odzyskiwania par produktów naftowych I klasy
ulatniających się podczas ich wydawania do zbiornika pojazdu i przekazujące te
pary do zbiornika magazynowego tych produktów lub do odmierzacza paliw
płynnych - § 97 ust. l pkt 5 ww. rozporządzenia (w P., w O.
L.),

2. dwie stacje - zlokalizowane w W. i w Ż. - nie spełniały wymogów z zakresu ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 3 ust. l i art. 4 ust. l pkt l, pkt 4 - 6 ustawy o ochronie przeciwpożarowej; w § 3 ust. 2 i 4, § 4 ust. l pkt 1,2 i 14 i ust. 2 pkt l i w § 6 ust. l i 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów oraz w § 6 ust. 4 i § 10 ust. 8,12 i 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg przeciwpożarowych oraz w § 120 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie, bowiem nie posiadały:

- wymaganej liczby koców gaśniczych (§ 120 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r.); właściwego stanu technicznego
instalacji elektrycznej w budynku stacji paliw (§ 4 ust. l pkt 2 rozporządzenia
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.);
opracowanej i wdrożonej Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego dla stacji paliw
(§ 6 ust. l rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.); zapewnionej wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru (§ 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r.) oraz dokumentów z konserwacji i pomiaru wydajności i ciśnienia hydrantów (§ 3 ust. 2 i 4, § 4 ust. 2 pkt l rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r., § 10 ust. 8 i 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r.) (w W.),

- dokumentów potwierdzających przeprowadzanie okresowych przeglądów stanu technicznego instalacji gazowej, elektrycznej i odgromowej (art. 4 ust. l pkt l ustawy o ochronie przeciwpożarowej, § 4 ust. l pkt 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.); dokumentów potwierdzających zapoznanie pracowników z przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej (art. 4 ust. l pkt 6 ustawy o ochronie przeciwpożarowej); możliwości natychmiastowego użycia drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne z budynku obsługi stacji paliw (art. 4 ust. l pkt 4 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, § 4 ust. l pkt 14 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.); oznakowania miejsca usytuowania hydrantu zewnętrznego (art. 4 ust. l pkt 5 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, § 10 ust. 12 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r.) oraz dokumentów z konserwacji i pomiaru wydajności tego hydrantu (§ 3 ust. 2 i 4, § 4 ust. 2 pkt l rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r., § 10 ust. 8 i 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r.) (w Ż.).

Tym samym powód naruszył kolejne warunki 2.1.2 i 2.2.2. udzielonej mu koncesji.

Dowody: k.79-149, 155-165, 233-241, 248-250 akt adm.

Przychód Przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej w 2011r. osiągnął (...) (k. 58, 68-74 akt adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności powołanych odpisów dokumentów, których autentyczności ani treści strony nie kwestionowały, wobec czego były przydatne dla ustalenia stanu faktycznego.

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie stanowi wyłącznie polemikę z przedstawioną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w zaskarżonej decyzji oceną dokonanych przez powoda naruszeń, za które to naruszenia Prezes Urzędu wymierzył mu karę pieniężną. Bezspornym jest bowiem naruszenie przez powoda warunku 1, 2.1.1, 2.1.2, 2.2.2. i 2.4.1 koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Powód nie kwestionował ustalonego przez Prezesa URE faktu dopuszczenia się zarzucanych mu czynów, odnosząc się jedynie do kwestii nałożonej na niego kary w związku z zachowaniami sprzecznymi z koncesją i przepisami prawa regulującymi działalność objętą koncesją. Mając powyższe na względzie rozważenia wymagało jedynie, czy kara została prawidłowo ustalona przez Prezesa URE.

W orzecznictwie utrwalone jest bowiem stanowisko, zgodnie z którym postępowanie przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, z czego wynika między innymi konkluzja, że zakres rozpoznawanej sprawy sądowej- determinowany przez zakres żądania (art. 321 § 1 k.p.c.) -wyznaczają wnioski, żądania, zarzuty i twierdzenia podniesione w odwołaniu. Zakresem tym związany jest Sąd, który wyrokować może tylko, co do przedmiotu, który objęty był żądaniem określonym w odwołaniu.

Przechodząc zatem do rozważań odnośnie odpowiedzialności powoda w związku z ustalonym stanem faktycznym w pierwszej kolejności należało zważyć, że stosownie do treści art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012r., poz. 1059) karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji.

Należy przy tym zaznaczyć, że naruszenie już jednego z warunków koncesji jest wystarczającą przesłanką do zastosowania przepisów art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne i wymierzenia na tej podstawie, w oparciu o art. 56 ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy, kary pieniężnej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Zdaniem Sądu, brzmienie przytoczonego wyżej przepisu przesądza o obligatoryjnym charakterze kary za naruszenie określonych w koncesji warunków wykonywania działalności gospodarczej, przewidując bezwzględny obowiązek ukarania danego przedsiębiorcy, w sytuacji spełnienia hipotezy przedmiotowej normy prawnej. Przepis art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy - Prawo energetyczne stanowi więc samodzielną podstawę do wymierzenia kary przedsiębiorcy za niedochowanie obowiązków udzielonej koncesji i nie wymaga wykazania zawinionego działania lub zaniechania przedsiębiorcy.

Skoro więc powód obiektywnie naruszył warunki 1, 2.1.1, 2.1.2, 2.2.2. i 2.4.1 posiadanej koncesji, Prezes URE był zobligowany do nałożenia kary na powoda na mocy powołanych wyżej przepisów, co uczynił w zaskarżonej Decyzji.

Stosownie do treści art. 56 ust. 6 ustawy Prawo energetyczne ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

Sąd zważył, że Prezes URE właściwie i zgodnie z powołanym przepisem uwzględnił wszystkie okoliczności przemawiające za nałożeniem na powoda kary pieniężnej.

Przede wszystkim należało mieć na uwadze, iż powód zaraz po otrzymaniu w lipcu 2009r. nowej decyzji o udzieleniu koncesji wyłącznie na obrót paliwami ciekłymi dwoma autocysternami, prowadził sprzedaż paliwa na sześciu, a potem nawet na dziewięciu stacjach paliw, mimo braku udzielenia mu takiego pozwolenia w przedmiotowej koncesji. Jak wynika ze stanowiska Przedsiębiorcy, powyższe było wynikiem niezapoznania się z zapisami tejże koncesji. Przedsiębiorca podawał, że poprzednia uzyskana przez niego w 1999r. koncesja obejmowała cały obrót paliwami ciekłymi, a w związku z przeoczeniem terminu do złożenia wniosku o przedłużenie koncesji przez osobę odpowiedzialną w spółce za sprawy paliw ciekłych, koniecznym stało się wystąpienie o nową koncesję. Ponadto, gdy w sierpniu 2009 r. doszło do przejęcia spółki (...) przez spółkę (...) Sp. z o.o., która zmieniła nazwę na (...) Sp. z o.o., w związku z błędną decyzją zarządu spółki dokonano zmiany koncesji o ograniczonym zakresie udzielonej spółce przejmowanej oraz cofnięcia koncesji udzielonej spółce przejmującej o zakresie szerszym, odpowiadającym rzeczywistemu sposobowi wykonywania działalności koncesjonowanej. Zdaniem Sądu, wymieniona wyżej okoliczność nie może być dla Przedsiębiorcy żadnym usprawiedliwieniem, co więcej wskazuje na zaniedbanie w związku z brakiem należytego nadzoru nad wykonywaniem działalności koncesjonowanej. Podstawowym obowiązkiem Koncesjonariusza jest bowiem zapoznanie z warunkami, pod jakimi koncesja na obrót paliwami została udzielona. Koncesjonariusz powinien posiadać wiedzę co do podstawowych zapisów koncesji, w tym co do jej przedmiotu i zakresu, aby móc prawidłowo wykonywać działalność koncesjonowaną. Skoro nie miał pełnej wiedzy co do warunków, do przestrzegania których był zobligowany w koncesji, było to z jego strony zawinione zaniechanie. Podobnie jeśli chodzi o kwestie niespełniania przez cztery stacje paliw użytkowane przez Przedsiębiorcę wymagań dotyczących stanu technicznego określonych w obowiązujących przepisach prawa. Brak dostosowania przez Przedsiębiorcę wyposażenia stacji do istniejących w tym względzie uregulowań jest zawinionym przez Przedsiębiorcę zaniechaniem przy wykonywaniu działalności koncesjonowanej.

Sąd zważył, że Przedsiębiorca nie wykazał staranności wymaganej od podmiotu prowadzącego profesjonalną działalność gospodarczą wynikającej z regulacji art. 355 § 2 k.c. oraz wyjątkowego charakteru działalności gospodarczej, jaką jest działalność koncesjonowana. Przy czym w przypadku prowadzenia działalności koncesjonowanej poziom staranności wymaganej od przedsiębiorcy jest wyższy niż przeciętny poziom staranności przyjęty w obrocie gospodarczym. Wobec tego, zdaniem Sądu, Prezes URE trafnie określił stopień zawinienia jako duży.

Jeśli chodzi o stopień szkodliwości czynu trzeba mieć na względzie, iż powód dopuszczał się w długim okresie prowadzenia działalności gospodarczej aż na sześciu, a po dwóch latach nawet dziewięciu stacjach paliw, bez uzyskania stosownej zmiany koncesji, która objęłaby przedmiotową działalność. Powód działał zatem na koncesjonowanym rynku bez zawiadomienia Prezesa URE w określonym terminie o rozszerzeniu zakresu działalności w zakresie obrotu paliwami, z jednoczesnym pominięciem przeprowadzenia postępowania administracyjnego mającego na celu wymaganą prawem weryfikację przez Prezesa URE, czy stacje paliw użytkowane przez ubiegającego się o koncesję posiadają możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej w rozszerzonym zakresie. Tymczasem część stacji użytkowanych przez Przedsiębiorcę bez koncesji nie spełniało właśnie wymagań technicznych prawem przewidzianych. Argumenty powoda odnośnie oceny szkodliwości zaistniałych nieprawidłowości nie zasługują na uwzględnienie. Sąd podziela stanowisko Prezesa URE, iż szkodliwość prowadzenia obrotu paliwami ciekłymi na stacjach paliw nie spełniających wymogów opisanych w zaskarżonej Decyzji jest znaczna.

Przede wszystkim podkreślenia wymaga, że Przedsiębiorca działał niezgodnie z przepisami § 97 ust. l pkt l, 4 i 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej
i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243, poz. 2063 z późn.
zm.) bowiem konkretne użytkowane przez niego stacje paliw nie były wyposażone w:

- instalacje kanalizacyjne i inne urządzenia zabezpieczające przed przenikaniem produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych (stacja w Ż.);

- urządzenia zabezpieczające przed emisją par produktów naftowych I klasy do powietrza atmosferycznego w procesach zasilania zbiorników magazynowych stacji paliw płynnych (stacje w P., w O.);

- urządzenia służące do odzyskiwania par produktów naftowych I klasy ulatniających się podczas ich wydawania do zbiornika pojazdu i przekazujące te pary do zbiornika magazynowego tych produktów lub do odmierzacza paliw płynnych (stacje w P., w O.).

Sąd stwierdził, że posiadanie instalacji i urządzeń spełniających określone powyżej zadania jest niezwykle istotne zwłaszcza dla funkcjonowania stacji paliw bez szkodliwego oddziaływania na środowisko. Wbrew twierdzeniom powoda ich brak oznacza, że środowisko nie zostało należycie zabezpieczone przed negatywnym wpływem przedostającego się do niego paliwa. Gdyby, jak uważa powód, sposób nalewania paliwa do zbiorników gwarantował brak wycieku tego paliwa, a emisja oparów benzyn była praktycznie wyłączona, rozporządzenie nie nakładałoby na Koncesjonariuszy obowiązku instalacji stosownych urządzeń zabezpieczających na stacji paliw.

Przedsiębiorca działał też niezgodnie z szeregiem przepisów: art. 3 ust.
l i art. 4 ust. l pkt l oraz pkt 4-6 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.), § 3 ust. 2
i 4, § 4 ust. l pkt l, 2 i 14 i ust. 2 pkt l i w § 6 ust. l i 4 rozporządzenia
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.
w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719); § 6 ust. 4 i § 10
ust. 8, 12 i 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę
oraz dróg przeciwpożarowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 124, poz. 1030); § 120 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243, poz. 2063 z późn. zm.) dotyczących ochrony przeciwpożarowej, ponieważ stacje zlokalizowane w W. i Ż. nie spełniały ustanowionych w nich wymogów z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Przedsiębiorca nie wyposażył stacji w W. w wymaganą liczbę koców gaśniczych, w opracowaną i wdrożoną Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego dla stacji paliw, nie zapewnił wymaganej ilości wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru Stacja nie posiadała dokumentacji z konserwacji i pomiaru wydajności i ciśnienia hydrantów. W budynku stacji paliw stwierdzono niewłaściwy stan techniczny instalacji elektrycznej, Z kolei jeśli chodzi o stację w Ż. brak było dokumentów potwierdzających przeprowadzanie okresowych przeglądów stanu technicznego instalacji gazowej, elektrycznej i odgromowej, dokumentów potwierdzających zapoznanie pracowników z przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej, możliwości natychmiastowego użycia drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne z budynku obsługi stacji paliw; oznakowania miejsca usytuowania hydrantu zewnętrznego oraz dokumentów z konserwacji i pomiaru wydajności tego hydrantu.

W ocenie Sądu powyższych nieprawidłowości nie należy bagatelizować, albowiem zobowiązania nałożone ww. przepisami z zakresu ochrony przeciwpożarowej na Przedsiębiorcę miały zapewnić ochronę zdrowia i życia ludzi, a także sprawność i bezpieczeństwo prowadzenia działań przeciwpożarowych, tymczasem uchybienia Przedsiębiorcy mogły spowodować niemożność podjęcia odpowiednich czynności w przypadku wystąpienia pożaru. Natomiast, jak słusznie zauważył pozwany, to Koncesjonariusz ponosi odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej w odniesieniu do budynków, obiektów budowlanych lub terenu, w tym dotyczących utrzymywania właściwego stanu technicznego instalacji i urządzeń w celu zapewnienia bezpieczeństwa. Niespełnianie tych zadań przez Przedsiębiorcę stanowi zdaniem Sądu czyn o dużym stopniu szkodliwości, a przedstawiona w odwołaniu ocena uchybień zarzucanych powodowi świadczy o lekkomyślnym podejściu Przedsiębiorcy do tych ważnych dla bezpieczeństwa obowiązków.

Wobec tego niemożliwym było zastosowanie wobec powoda instytucji odstąpienia od wymierzenia kary określonej w przepisie art. 56 ust. 6a ustawy Prawo energetyczne, w myśl którego Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek, nawet w zaistniałej w sprawie sytuacji zaprzestania przez niego naruszeń warunków koncesji.

Prezes URE oceniając ogólną sytuację finansową powoda na podstawie wskazanych przez powoda za rok 2011 wielkości przychodów netto ze sprzedaży w wysokości (...) zł oraz zysku netto w wysokości (...)zł, przy przychodach z działalności koncesjonowanej na poziomie (...) zł, trafnie uznał, że przy takich wynikach finansowych kara w wysokości 175.000 zł nie powinna znacząco wpłynąć na jego płynność finansową. W tym miejscu, odnosząc się do podnoszonej przez powoda okoliczności wysokich wydatków na dostosowywanie stacji do wymogów prawa, zaznaczyć trzeba, że poprzez stopniowe przekształcanie użytkowanych przez Koncesjonariusza stacji, przy jednoczesnym prowadzeniu na nich działalności gospodarczej w postaci obrotu paliwem, powód był w lepszej sytuacji od innych przedsiębiorców, którzy działając zgodnie z prawem najpierw wyposażali stacje w stosowne urządzenia, elementy, czy modernizowali stacje inwestując środki finansowe, a potem ubiegali się o zmianę lub uzyskanie koncesji, rozpoczynając sprzedaż paliwa dopiero po zakończeniu inwestycji i uzyskaniu koncesji. Podnoszona zatem okoliczność poniesienia wysokich kosztów za usługi czy towary związane z modernizacją stacji nie mogą wpłynąć na obniżenie kary.

Ponadto wymierzona powodowi kara pieniężna została ustalona z uwzględnieniem przepisu art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne i pozostaje we właściwej proporcji do uzyskiwanego przez powoda znacznego przychodu z działalności koncesjonowanej.

Wobec powyższego, w sytuacji, gdy fakt naruszenia przez powoda pięciu warunków koncesji jest bezsprzeczny, wysokość kary pieniężnej w wysokości 175.000 zł, co stanowi zaledwie (...) przychodu z działalności koncesjonowanej osiągniętego przez przedsiębiorcę w 2011 roku, należy uznać za niezbyt wygórowaną. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że Prezes URE mógł stosownie do treści art. 56 ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, wymierzyć powodowi karę pieniężną w wysokości do 15 % przychodu ukaranego przedsiębiorcy wynikającego z działalności koncesjonowanej osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

Wysokość nałożonej na powoda kary uwzględnia również okoliczność, że było to pierwsze naruszenie przez powoda przepisów ustawy – Prawo energetyczne.

Niewątpliwie kara w tym wymiarze spełniać będzie wobec powoda swoją funkcję prewencyjną i represyjną. Przede wszystkim kara ta stanowić będzie dla Przedsiębiorcy wyraźne ostrzeżenie na przyszłość przed powtarzaniem podobnych, nagannych zachowań oraz zmotywuje go do przestrzegania reguł prawnych wynikających z prowadzenia koncesjonowanej działalności gospodarczej w przyszłości, a przy tym stanowić będzie dolegliwość dla przedsiębiorcy, nie niosąc ze sobą jednocześnie ryzyka wyeliminowania go z obrotu gospodarczego. Natomiast kara w mniejszej wysokości nie byłaby adekwatna do rodzaju i ilości naruszeń, jakich dopuścił się powód.

Sąd stanął zatem na stanowisku, że okoliczności niniejszej sprawy uzasadniają ustalenie kary pieniężnej w wysokości określonej w zaskarżonej Decyzji.

Biorąc powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniesionego przez powoda odwołania, oddalił je na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w oparciu o art. 98 i 99 kpc stosownie do wyniku sporu.

SSO Maria Witkowska