Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Bogusław Łój (spr)

Sędziowie : Sędzia SO Hanna Rawska

Sędzia SO Katarzyna Kijowska

Protokolant : st.sek.sąd. Zofia Fechner

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2016r. w Zielonej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa M. M.

przeciwko Polskiemu Związkowi W. O. w Z.

o uchylenie kary porządkowej

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Zielonej Górze

z dnia 3.06.2016r. ( Sygn. akt IV P 449/15 )

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala;

II.  zasądza od powoda M. M. na rzecz pozwanego – Polskiego Związku W. O. w Z. kwotę 270 złotych tytułem kosztów procesu za obie instancje.

SSO Katarzyna Kijowska SSO Bogusław Łój SSO Hanna Rawska

Sygn. akt IV Pa 94/16

UZASADNIENIE

Powód M. M. wniósł o uchylenie kary porządkowej upomnienia za naruszenie regulaminu pracy poprzez odmowę wykonania polecenia, z powodu braku zawinienia powoda.

Pozwany Polski Związek W. O. w Z. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2016r. Sąd Rejonowy w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uchylił karę porządkową upomnienia nałożoną na powoda M. M. w dniu 6 lipca 2015r.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód M. M. zatrudniony jest w Polskim Związku W. O. w Z. na stanowisku pracy specjalista-kierowca w Zespole (...) Polskiego Związku W. w Z..

Stosownie do § 5 punktu 2 Regulaminu Pracy Polskiego Związku W. O. w Z. do obowiązków pracownika należy w szczególności wykonywanie poleceń przełożonego, o ile nie są sprzeczne z przepisami prawa.

Zgodnie z zakresem obowiązków powoda z dnia 2.01.2014 r. oprócz stałych zadań i obowiązków powoda jako specjalisty Zespołu (...) i zadań stałych kierowcy do jego obowiązków należało zgodnie z uwagami końcowymi m.in. na polecenie dyrektora biura wykonywanie innych zadań doraźnych na rzecz związku, poza wymienionymi w zakresie czynności.

Dnia 26.06.2015 r. odbyło się posiedzenie Komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód strony pozwanej, na którym rozpatrywano między innymi wnioski kół Polskiego Związku W. o przyznanie środków finansowych na określone cele. Powód nie uczestniczył w tym posiedzeniu.

W dniu 1.07.2015 r. E. W. (1) - główny księgowy (...)/ZG, zastępująca podczas nieobecności dyrektora strony pozwanej – W. R., otrzymała od niego wiadomość mailową dotyczącą rozdzielenia zadań związanych z posiedzeniem komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód. Jedno z zadań odnosiło się do powoda, a mianowicie dyspozycji w odniesieniu do udzielenia odpowiedzi na wnioski jednostek organizacyjnych strony pozwanej w zakresie przyznanych środków.

W tym samym dniu E. W. (1) poinformowała ustnie powoda o treści tego maila w zakresie polecenia skierowanego do powoda. Powód odpowiedział E. W. (1), że może wykonać te zadanie, ale po wykonaniu zadań, które miał uprzednio zaplanowane. Poprosił również o wyznaczenie w związku z tym realnego terminu na wykonanie tego zadania.

Dnia 2.07.2015 r. o godzinie 7:00 E. W. (1) wysłała e-maila do powoda prosząc o przygotowanie w dniu dzisiejszym odpowiedzi na wnioski na ustalenia komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód oraz przekazanie ich do wysyłki.

Tego samego dnia o godzinie 12:15 M. M. wystosował odpowiedź do E. W. (1) w formie e-maila.

W tym czasie powód zajmował się m.in. przygotowaniem trenera A. J. na Mistrzostwa Polski. Przygotowanie trenera polega poinformowaniu go o wszelkich sprawach formalnych, finansowych, wypłaceniu zaliczki, rejestracji dokumentów m.in. delegacji. Powód był umówiony z trenerem na konkretną datę także z uwagi na to, że Mistrzostwa Polski odbywają się w konkretnym terminie.

Oprócz tego powód przygotowywał zawody sportowe, które miały się odbyć na weekend. W związku z tym powód przygotowywał regulamin na te zawody. Regulaminy poszczególnych zawodów różnią się od siebie. Oprócz regulaminu zachodzi jeszcze konieczność przygotowania całej bazy logistycznej. Ostatecznie zawody, na które regulamin przygotowywał powód nie odbyły się (zostały odwołane w piątek w godzinach popołudniowych).

Ponadto w każdy weekend odbywają się zawody kół w. – w sezonie takich zawodów jest 40-50. Każdy z organizatorów potrzebuje zaświadczenie na użytkowanie wód od użytkownikar., w tym przypadku (...). Bez takiego zezwolenia nie można organizować zawodów. Zezwolenia były odbierane osobiście przez w. albo wysyłane mailowo lub pocztowo. Powód wystawił wówczas około 30 takich zezwoleń.

Powód w tymże okresie zajmował się również przyjmowaniem interesantów oraz wystawianiem delegacji. Przygotował także komunikat sportowy dotyczący imprezy sportowej przygotowanej przez pozwaną i umieścił go na stronie internetowej strony pozwanej.

Do udzielenia odpowiedzi na wnioski kół niezbędny był protokół z danego posiedzenia komisji. Protokół z posiedzenia przedmiotowej komisji był dostępny w dniu 2.07.2015 r.

Odpowiedziami na kwestie rozpoznawane na Komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód zajmował się u strony pozwanej Zespół (...), składający się z 5 pracowników. Pracownikiem odpowiedzialnym za formułowanie odpowiedzi był R. W., a w przypadku jego nieobecności kierownik tego działu – W. Z.. W posiedzeniach komisji nominalnie uczestniczyli pracownicy Zespołu (...) strony pozwanej.

W okresie posiedzenia Komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód z dnia 26.06.2015 r. oraz wydania polecenia powodowi zarówno R. W., jak i W. Z. byli nieobecni w pracy z uwagi na zwolnienia lekarskie.

W posiedzeniu Komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód z dnia 26.06.2015 r. uczestniczył oddelegowany pracownik Zespołu (...).

Informację o rozpoznaniu wniosków poszczególnych kół Polskiego Związku W. O. w trakcie posiedzenia Komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód przekazała telefonicznie pracownik księgowości – D. K.. Miało to miejsce 2.07.2015 r. Pisemna odpowiedź miała być doręczona wnioskodawcom w późniejszym terminie.

Powód w dniu 3.07.2015 r. przed nałożeniem na niego kary porządkowej został wysłuchany przez pracodawcę.

Dnia 6.07.2015 r. zastępca dyrektora biura, główny księgowy E. W. (1) wystosowała do M. M. zawiadomienie o wymierzeniu kary porządkowej w postaci upomnienia- za naruszenie regulaminu pracy polegającego na odmowie wykonania polecenia wydanego przez przełożonego. Tym samym powód miał naruszyć § 5 pkt 2 Regulaminu Pracy Polskiego Związku W. O. w Z..

Dnia 13.07.2015 r. M. M. złożył sprzeciw od wymierzenia kary porządkowej wskazując przy tym m.in., że nie odmówił E. W. (1) wykonania polecenia, ale zadeklarował wykonanie tego polecenia po wykonaniu swoich obowiązków pracowniczych.

Dnia 20.07.2015 r. Dyrektor Biura (...) o/ZG- W. R. w odpowiedzi pracodawcy na sprzeciw poinformował M. M. o jego odrzuceniu.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, że powództwo jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie, co w realiach przedmiotowej sprawy skutkowało uchyleniem zastosowanej wobec powoda kary porządkowej.

Sąd Rejonowy wskazał, iż jakkolwiek w opinii tego Sądu pracownik nie jest władny do odmowy wykonania polecenia przełożonego i Sąd ten zasadniczo podziela przywołany przez stronę pozwaną w odpowiedzi na pozew judykat Sądu Najwyższego, to niemniej w realiach przedmiotowej sprawy nie można oceniać zachowania powoda tak kategorycznie, aby uznać, iż jego zachowanie sprowadzało się do bezwzględnego niewykonania polecenia służbowego, a tym samym by zasadnym było wymierzenie kary porządkowej w postaci upomnienia. W pierwszej kolejności należy Sąd I instancji wskazał, że w pełni aprobuje stanowisko wyrażane przez powoda odnośnie tego, iż w dniu 1.07.2015r. nie zostało mu wydane żadne polecenie służbowe, a co najwyżej została mu przekazana informacja odnośnie tego, iż zostanie mu powierzone do wykonania zadanie, do którego odnosi się przedmiotowa sprawa. Gdyby faktycznie powód już w dniu 1.07.2015r. odmówił wykonania polecenia to niechybnie znalazłoby to swój wyraz w treści zawiadomienia o ukaraniu karą porządkową. Nawet w sytuacji, w której byłoby to polecenie ustne. Sąd orzekający uznał, że wiarygodne są również zeznania powoda w tym zakresie, że już wówczas powód wnioskował o wyznaczenie realnego terminu wykonania rzeczonego zadania. Odnosząc się do zdarzeń z dnia 2.07.2015r. to po pierwsze zdaniem Sądu orzekającego nie sposób imputować powodowi tego, że odmówił wykonania polecenia przesłanego via mail. Analiza repliki udzielonej przez powoda w ten sam sposób wskazuje, że intencją powoda nie była odmowa wykonania polecenia, lecz jedynie próba uzyskania możliwości wykonania innych zadań, które uprzednio powód miał zaplanowane i wyznaczenia realnego terminu wykonania polecenia. Odmówić, czy odmawiać to nic innego jak: „nie zgodzić się na spełnienie czyjejś prośby, propozycji lub czyjegoś żądania” (za http://sjp.pwn.pl/sjp/odmowic; (...).html). Jest to więc pewna forma kategorycznego, zanegowania możliwości wykonania polecenia, prośby, żądania. W ocenie Sądu Rejonowego nie można z treści wysłanej przez powoda wiadomości wyinterpretować, że powód w ogóle nie chciał spełnić polecenia. Wręcz przeciwnie.

Uwadze Sądu Rejonowego w kontekście polecenia wysłanego przez stronę pozwaną poprzez skrzynkę mailową i w ogóle przedmiotu sprawy nie uszły jeszcze następujące aspekty:

–

po pierwsze o ile ta wiadomość została wysłana do powoda o godzinie 7.00 to nie jest w istocie wiadomym kiedy powód ją odebrał. Wiadomym tylko jest, że powód ripostował o 12.15, więc można jedynie założyć, iż wiadomość odebrał pomiędzy tymi dwoma godzinami;

–

nie jest wiadomym kiedy został przekazany protokół przedmiotowej Komisji, w oparciu o który powód miał udzielić pisemnej odpowiedz (oprócz tego, że został przekazany w dniu 2.07.2015 r.). W związku z tym nie można postawić tezy, że do momentu, w którym powód odpowiadał drogą elektroniczną na polecenie miał realną możliwość wykonania tego polecenia, albowiem w dopiero dysponowanie protokołem umożliwiało ewentualne wykonanie polecenia;

–

nie niweluje tego nawet fakt, że w tym samym dniu tj. 2.07.2015 r. informację o wynikach prac Komisji w zakresie rozpatrywanych wniosków o dofinansowanie przekazała telefonicznie pracownik działu księgowego – D. K.,

–

znamienne przy tym jest, że w istocie, wbrew stanowisku strony pozwanej ciężko rozpatrywać, czy polecenie zostało lub nie zostało wykonane, i czy w ogóle istniało, skoro zainteresowani byli informowani w formie oderwanej od przekazanej w treści maila, a w rzeczywistości formalnie zostali zawiadomieni o takim rozstrzygnięciu dopiero po 9.07.2015 r., a więc po powrocie do pracy R. W.;

–

z powyższego z kolei wynika, że to polecenie - „przygotowanie odpowiedzi na wnioski na ustalenia komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód oraz przekazanie ich do wysyłki” nie było czynnością pilną, wymagającą przy tym zaniechania wykonywania przez powoda dotychczasowych czynności. Skoro zaś w rzeczywistości pisemne odpowiedzi na wnioski zostały wysłane do wnioskodawców po dniu 9.07.2015 r. to budzi obiekcje niniejszego Sądu fakt, iż powód został ukarany karą porządkową już w dniu 6.07.2015 r., po uprzednim wysłuchaniu powoda w dniu 3.07.2015 r. Nie można zakwestionować tego, że powód w tym okresie tj. do 9.07.2015 r. byłby w stanie wykonać powierzone via mail polecenie. Tym bardziej zatem zaskakujący jest dla niniejszego Sądu całkowity brak współpracy ze strony pozwanej w zakresie wyznaczenie powodowi terminu na spełnienie tego polecenia, skoro jego wykonanie w rzeczywistości nie było obarczone jakimkolwiek okresem,

–

wreszcie w kontekście powyższej okoliczności należy mieć na względzie, że powód de facto wykonywał większość czynności wskazanych w sprzeciwie od wymierzonej kary porządkowej, co zdaniem Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę jeszcze bardziej uzasadnia fakt, iż powód zwrócił się o wyznaczenie realnego terminu wykonania polecenia. W ocenie niniejszego Sądu nie ma podstaw do tego, aby kwestionować czynności, które w dacie wydania mu rzeczonego polecenia wykonywał bądź miał wykonać powód, co do których zeznawał słuchany w charakterze strony powód. Z drugiej strony strona pozwana w zaoferowanych zeznaniach świadków ograniczyła się do zdawkowych twierdzeń, że powód nie wykonywał czynności, o których traktuje sprzeciw – w każdym razie nie wykazała, aby zakres czynności wykonywanych przez powoda był mniejszy aniżeli ten wskazywany przez powoda.

Reasumując i biorąc pod rozwagę dyspozycję przepisu art. 111 k.p. Sąd orzekający zwrócił uwagę, że nawet jeśli doszło do naruszenia przez powoda obowiązków pracowniczych to nie można czynić mu zarzutu, iż były to jego podstawowe obowiązki. Lektura zakresu obowiązków powoda wskazuje, że w pierwszej kolejności powód ma obowiązek wykonywać obowiązki symptomatyczne dla jego stanowiska pracy. Możliwość zlecenia mu dodatkowych czynności nie może odbywać się kosztem tych czynności, które powinien wykonywać priorytetowo w ramach swojego stanowiska pracy. Nawet gdyby rozpatrywać zachowanie powoda w kategoriach odmowy wykonania polecenia, co w ocenie Sądu Rejonowego nie nastąpiło, to i tak nie można powodowi zarzucać znacznego i rażącego stopnia winy. Nie można powodowi przypisywać winy w formie umyślnej. Powód wszak nie odmawiał w sposób absolutny wykonania tego polecenia, lecz wnosił o wyznaczenie realnego terminu na jego wykonanie. Sąd I instancji przy ocenie przedmiotowej sprawy miał na względzie również tę okoliczność, jak dotychczasowy stosunek do pracy. Uwadze Sądu orzekającego nie uszło, że do tej pory nie było jakichkolwiek zastrzeżeń do pracy powoda, a ponadto co wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, powód częstokroć wykonywał czynności nie będące w zakresie jego obowiązków, a także nigdy nie odmawiał pomocy innym pracownikom.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1)  naruszenie przepisów postępowania – art. 233 § 1 kpc – poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i nieuzasadnione przyjęcie, że powód nie odmówił wykonania polecenia służbowego wydanego przez przełożoną;

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego – art.108 § 1 w zw. z art. 100 § 1 kp, poprzez błędną wykładnię tych przepisów polegającą na przyjęciu, że nałożenie kary porządkowej upomnienia może nastąpić jedynie w przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia przepisów prawa pracy i wystąpienia winy umyślnej po stronie pracownika, jak również poprzez przyjęcie, że to pracownik, a nie pracodawca decyduje, które z powierzonych zadań leży w interesie zakładu pracy.

Wobec powyższych zarzutów pozwany wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji pozwany podniósł, iż obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych dotyczących pracy należy do podstawowych obowiązków pracowniczych zgodnie z art. 100 § 1 kp. Wydane powodowi polecenie służbowe dotyczące sporządzenia pisemnych informacji o sposobie rozpatrzenia wniosków kół w. przez Komisję Zagospodarowania i Ochrony Wód działającą w strukturach O. (...) w Z. dotyczyło pracy wykonywanej przez powoda oraz było to polecenie zgodne z przepisami prawa pracy, jak również z umową o pracę, albowiem w ocenie pozwanego nie sposób uznać, aby konieczność sporządzenia kilku pism przez pracownika biurowego (a takim pracownikiem jest powód) dotyczyło wykonania pracy rodzajowo odmiennej od tej, którą wykonuje powód na co dzień. Wprawdzie informacje do kół sporządzane były wcześniej w innym dziale, jednakże w tym czasie obaj pracownicy, którzy się tym zajmowali, przebywali na zwolnieniu lekarskim. Zakres obowiązków powoda zobowiązywał go również do wykonywania doraźnych poleceń przełożonych dotyczących pracy, ponadto powód wcześniej opracowywał tego rodzaju informacje.

Pozwany wskazał, iż powód nie wykonał polecenia przełożonej ani w dniu 2 lipca 2015 roku, ani tez w dniach następnych. Polecenie to musiała w tym samym dniu wykonać za powoda najpierw inna pracownica Biura (...) D. K., która poinformowała telefonicznie koła o sposobie rozpatrzenia ich wniosków, a następnie pracownik R. W., który sporządził pisemne informacje dla kół po swoim powrocie z urlopu w dniu 9 lipca 2015r.

Strona pozwana podniosła, iż w ocenie Sądu I instancji powód miał prawo samodzielnie ocenić czy wydane mu polecenie miało charakter pilny i nie wykonać polecenia przełożonej, które kolidowało z innymi jego obowiązkami (uznanymi przez powoda za ważniejsze). Tym samym Sąd I instancji stanął na stanowisku, że o hierarchii i kolejności wykonania zadań przydzielonych pracownikowi decyduje ostatecznie pracownik, a nie pracodawca.

Odwołujący wskazał, że jest to stanowisko sprzeczne z ugruntowanym poglądem Sądu Najwyższego, zgodnie z którym pracownik nie może decydować samodzielnie, które z poleceń pracodawcy zechce wykonać, chyba że otrzyma polecenie niezgodne z prawem lub umową o pracę.

Pozwany przywołując fragmenty treści maila wysłanego przez powoda do E. W. wskazał, iż był on utrzymany w jednoznacznym aroganckim tonie, z którego wynikało, że powód nie zamierzał wykonać polecenia w wyznaczonym terminie i uważa, że powinien wykonać je ktoś inny. Powód nawet nie określił w jakim terminie zechce to polecenie wykonać. Powód nie wykazał nawet odrobiny dobrej woli, aby wykonać wydane mu polecenie, ograniczając się wyłącznie do kontestowania i złośliwości wobec przełożonej.

Ponadto pozwany w toku procesu wykazał i udokumentował, że w okresie 29.06-03.07.2015r. powód opracował i zamieścił na stronie (...) zaledwie jeden komunikat (niecała strona tekstu), nie wystawił ani jednej delegacji i nie opracował żadnego pisma „na zewnątrz” O.. Natomiast powód ograniczył się wyłącznie do opisania w zeznaniu swoich ogólnych obowiązków i nie przedstawił żadnego dowodu potwierdzającego, iż faktycznie wykonał nie cierpiące zwłoki czynności, które uniemożliwiały mu wykonanie polecenia.

Pozwany zauważył również, że Sąd I instancji uzależnił wymierzenie kary upomnienia od wystąpienia znacznego i rażącego stopnia winy po stronie pracownika, co jest wymagane przy rozwiązywaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 kp), a nie przy wymierzaniu najłagodniejszej kary porządkowej przewidzianej w Kodeksie pracy.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego, była w pełni uzasadniona, a co za tym idzie skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku oraz oddaleniem powództwa M. M..

Na wstępie wskazać należy, iż postępowanie apelacyjne ma merytoryczny charakter i jest dalszym ciągiem postępowania rozpoczętego przed sądem pierwszej instancji. Zgodnie z treścią art. 378 § 1 k.p.c., sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Rozważając zakres kognicji sądu odwoławczego, Sąd Najwyższy stwierdził, iż sformułowanie „w granicach apelacji” wskazane w tym przepisie oznacza, iż sąd drugiej instancji między innymi rozpoznaje sprawę merytorycznie w granicach zaskarżenia, dokonuje własnych ustaleń faktycznych, prowadząc lub ponawiając dowody albo poprzestaje na materiale zebranym w pierwszej instancji, ustala podstawę prawną orzeczenia niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji oraz kontroluje poprawność postępowania przed sądem pierwszej instancji, pozostając związany zarzutami przedstawionymi w apelacji, jeżeli są dopuszczalne, ale biorąc z urzędu pod uwagę nieważność postępowania, orzeka co do istoty sprawy stosownie do wyników postępowania (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt III CZP 49/07, niepubl.).

Dodatkowo należy wskazać, iż dokonane przez sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne, sąd drugiej instancji może podzielić i uznać za własne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 r., sygn. akt II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60). Może również zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku sądu I instancji, i to zarówno po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, jak i bez przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia, chyba że szczególne okoliczności wymagają ponowienia lub uzupełnienia tego postępowania (por. uchwała składu 7 sędziów Izby Cywilnej z 23 marca 1999 r., sygn. akt III CZP 59/98, OSNC 1999, nr 7–8, poz. 124).

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy przeprowadził w sprawie niezbędne postępowanie dowodowe w zakresie ustalenia przyczyn nałożenia na powoda kary porządkowej. Jednakże z ustalonego stanu faktycznego wywiódł nieadekwatne wnioski, których Sąd Okręgowy w całości nie podziela.

Sąd Rejonowy uznał, iż niewykonanie przez powoda polecenia służbowego nie stanowiło naruszenia przez powoda podstawowych obowiązków pracowniczych, bowiem przygotowanie odpowiedzi na wnioski na ustalenia komisji Zagospodarowania i Ochrony Wód oraz przekazanie ich do wysyłki nie należało do jego podstawowych obowiązków pracowniczych.

Ponadto zdaniem Sąd I instancji, nawet jeśli doszło do naruszenia przez powoda obowiązków pracowniczych to nie można powodowi przypisać winy w formie umyślnej, ani też znacznego i rażącego stopnia winy.

Odnosząc się do powyższych ustaleń Sądu orzekającego podkreślenia wymaga fakt, iż przypisanie powodowi winy umyślnej, a także znacznego i rażącego stopnia winy nie jest wymagane w sytuacji nałożenia kary porządkowej. Jak słusznie wskazał pozwany w apelacji, znaczny i rażący stopień winy wymagany jest przy rozwiązywaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.), a nie przy wymierzaniu kary porządkowej.

Przesłanką nałożenia kary porządkowej w myśl przepisu art. 108 § 1 k.p., jest bezprawność zachowania pracownika, polegająca na naruszeniu ciążących na nim obowiązków, które dotyczą wyłącznie organizacji pracy w jej aspekcie porządkowym. Odpowiedzialność porządkowa służy utrzymaniu w zakładzie pracy zasad porządku i organizacji pracy.

Zgodnie z art. 100 § 1 kp pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umowa o pracę. Zgodnie zatem z powyższym przepisem pracownik ma obowiązek wykonania polecenia, jeżeli spełnia ono trzy warunki: dotyczy pracy, jest zgodne z przepisami prawa pracy oraz zgodne z umową o pracę. Polecenie dotyczy pracy wówczas, gdy jest związane ze stosunkiem pracy. Zgodność polecenia z umową o pracę oznacza przede wszystkim polecenie wykonania prac (czynności) wynikających z określonego w umowie rodzaju pracy.

W ocenie Sądu Odwoławczego polecenie wydane powodowi w dniu 2 lipca 2015r. dotyczyło pracy i było zgodne z prawem oraz z zakresem obowiązków powoda.

Bezspornym jest, iż powód nie wykonał polecenia ustnego przekazanego przez E. W. (1) w dniu 1 lipca 2015r. dotyczące sporządzenia pisemnej informacji dla kół, które zostało ponowione w dniu 2 lipca 2015r. w formie e-maila. Powód odmówił wykonania tego polecenia. Argumentacja powoda dotyczyła tego, iż ma do wykonania inne zadania terminowe związane ściśle z obowiązkami, do których został wyznaczony i za które odpowiada.

Nie odnosząc się szczegółowo do zakresu obowiązków powoda, wykonywanie poleceń przełożonego jest podstawowym obowiązkiem każdego pracownika wynikającego z art. 100 k.p.

Naruszenie obowiązków pracowniczych, w zależności od wagi tego naruszenia i skutków, może prowadzić do wypowiedzenia stosunku pracy, rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym z winy pracownika, do pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności porządkowej, do odpowiedzialności materialnej, a nawet odpowiedzialności karnej (np. przy naruszeniu tajemnicy państwowej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego odmowa wykonania przez pracownika polecenia pracodawcy zgodnego z prawem (dotyczącego pracy, niesprzecznego z prawem i umową o pracę - art. 100 § 1 k.p.) kwalifikowana jest z reguły jako ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku z winy pracownika w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1. Można przykładowo wskazać orzeczenia Sądu Najwyższego, według których: niewykonanie polecenia służbowego zagraża w sposób szczególny porządkowi oraz dyscyplinie pracy i uzasadnia nawet natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę z winy pracownika (wyrok z 13 czerwca 1973 r., I PR 160/73, Lexis Nexis nr 310856, OSNCP 1974, nr 4, poz. 75); bezzasadna odmowa wykonania polecenia dotyczącego pracy może uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1) bez potrzeby uprzedniego stosowania kar porządkowych (wyrok z 3 kwietnia 1997 r., I PKN 40/97, LexisNexis nr 324603, OSNAPiUS 1997, nr 23, poz. 465); bezprawna i świadoma odmowa wykonania polecenia, zagrażająca istotnym interesom pracodawcy, uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (wyrok z 12 czerwca 1997 r., I PKN 211/97, LexisNexis nr 327947, OSNAPiUS 1998, nr 11, poz. 323; por. też wyroki: z 22 lipca 1998 r., I PKN 253/98, LexisNexis nr 335045, OSNAPiUS 1999, nr 16, poz. 513; z 14 lipca 1999 r., I PKN 149/99, LexisNexis nr 346151, OSNAPiUS 2000, nr 19, poz. 712; z 1 grudnia 1999 r., I PKN 425/99, LexisNexis nr 344126, OSNAPiUS 2001, nr 8, poz. 263; z 10 maja 2000 r., I PKN 642/99, LexisNexis nr 348392, OSNAPiUS 2001, nr 20, poz. 619.

W przedmiotowej sprawie pozwany pracodawca zastosował wobec powoda jedynie karę porządkową, zastosowanie której w ramach sprawy nie budzi żadnych wątpliwości Sądu Okręgowego.

Polecenia wydane powodowi w dniu 01.07.2015r. oraz 02.07.2015r., wydane zostały skutecznie i przez osobę uprawnioną, a odmowa wykonania polecenia służbowego uzasadniała nałożenie na niego kary porządkowej. Mimo tego, iż informacje do kół sporządzane były wcześniej w innym dziale to w tym czasie obaj pracownicy, którzy się tym zajmowali, przebywali na zwolnieniach lekarskich. Zarówno zakres obowiązków powoda jak i regulamin pracy (...) O. w Z. zobowiązywał go również do wykonywania doraźnych poleceń przełożonych dotyczących pracy, ponadto powód wcześniej opracowywał tego rodzaju informacje.

Tym samym, zdaniem Sądu Okręgowego, skoro strona pozwana nie naruszyła żadnych przepisów dotyczących nałożenia na pracownika kary porządkowej, żądanie powoda o uchylenie kary nie mogło zostać uwzględnione.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo jako bezzasadne (pkt I).

O kosztach zastępstwa procesowego (pkt II) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 9 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2005r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U. poz. 1804 ze zm.).

SSO Katarzyna Kijowska SSO Bogusław Łój SSO Hanna Rawska