Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Protokolant: Ewelina Grobelny

w obecności Stanisława Świerdzy Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Rybniku

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2016 r.

sprawy: B. P. /P./,

syna B. i H.,

ur. (...) w P.

oskarżonego o przestępstwa z art. 190 § 1 kk, art. 157 § 2 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 11 maja 2016r. sygn. akt IX K 867/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. G. kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych oraz 23% podatku VAT w kwocie 96,60 złotych (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy), łącznie kwotę 516,60 złotych (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Sygn. akt V.2 Ka 463/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 11 maja 2016 r. sygn. akt IX K 867/15, na mocy art. 66 § 1 i 2 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie karne przeciwko B. P. o to, że w dniu 2 października 2015 roku w C., w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru wielokrotnie groził słownie pokrzywdzonemu B. S. pozbawieniem go życia, które to groźby wzbudziły w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione oraz poprzez popchnięcie pokrzywdzonego rękami w klatkę piersiową spowodował jego przewrócenie na ziemię, dusił go rękami za szyję powodując u niego obrażenia ciała w postaci powierzchniowego urazu powłok głowy z pourazową bolesnością i otarciem naskórka w okolicy ciemieniowej oraz stłuczenia przedniej powierzchni klatki piersiowej, które to obrażenia spowodowały skutek w postaci naruszenia czynności narządów ciała na okres nie przekraczający dni siedmiu, tj. o czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 157 § 2 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. na okres próby 1 roku.

Na mocy art. 67 § 3 k.k. Sąd Rejonowy orzekł wobec oskarżonego nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego w wysokości 500 złotych w terminie 5 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

Na mocy art. 627 kpk w zw. z art. 629 k.p.k. i art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, na które składają się opłata w kwocie 60 złotych oraz wydatki w kwocie 164,35 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł oskarżony, zaskarżając wyrok w całości i wyrokowi temu zarzucił:

- mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę prawa procesowego, a mianowicie art. 4 k.p.k. , art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. polegającą na naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów, nie zbadanie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego i nieuwzględnienie w dostatecznym stopniu, wszystkich okoliczności ujawnionych w toku rozprawy i w konsekwencji uznanie, że:

a) oskarżony groził B. S. pozbawieniem życia, przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, podczas gdy prawidłowa ocena wypowiedzi oskarżonego dokonana przy uwzględnieniu swobody jej oceny, zasad prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego powinna prowadzić do wniosku, że była to wypowiedź w stanie wzburzenia uzasadnionego okolicznościami, jakich dopuszcza się przeciętny człowiek wielokrotnie w stresującej sytuacji i nie mogła wzbudzić żadnej obawy spełnienia,

b) oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu naruszenia czynności narządów ciała na okres nieprzekraczający dni siedmiu u pokrzywdzonego w sytuacji, kiedy okoliczności sprawy dają podstawy do przyjęcia, że B. P. działał w warunkach obrony koniecznej,

w konsekwencji:

- mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku rażącą obrazę przepisów prawa materialnego a mianowicie art. 25 k.k., poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, kiedy okoliczności sprawy dają podstawy do przyjęcia, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu naruszenia czynności narządów ciała u pokrzywdzonego w warunkach obrony koniecznej co w konsekwencji powinno prowadzić do uniewinnienia go od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Ponadto z dalece posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek nie podzielenia powyższych zarzutów, oskarżony dodatkowo zarzucił rażącą surowość w wymiarze zastosowanego środka karnego w postaci nawiązki w wysokości 500 złotych, jako nieadekwatną do celów kary. Wskazał, iż zastosowana wysokość środka karnego jest niewspółmierna do wagi przypisanego mu czynu. Wskazał, iż Sąd powinien przy jej wymiarze uwzględnić właściwości i warunki osobiste sprawcy, jego sposób życia przed popełnieniem przestępstwa. Biorąc te okoliczności pod uwagę skarżący wskazał, iż wymiar orzeczonej wobec niego kary jest rażąco niewspółmiernie wysoki w stosunku do przypisanego mu czynu.

Mając na względzie powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy przez uniewinnienie go od popełnienia zarzucanego muc czynu, względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obecny na rozprawie apelacyjnej obrońca oskarżonego z urzędu poparł apelację osobistą oskarżonego a nadto wniósł o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu na rzecz oskarżonego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

na wstępie wskazać należy, iż apelacja jest środkiem odwoławczym, który w przypadku sporządzenia jej przez samego oskarżonego, daje najszersze funkcje gwarancyjne dla oskarżonego, albowiem prowadzi do pełnej merytorycznej kontroli wyroku - art. 427 § 1 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 k.p.k. ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2013 roku , sygn. II KK 298/13). Kontrola wyroku, która zainicjowana została apelacją oskarżonego nie wykazała, by Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia któregokolwiek z przepisów prawa karnego materialnego czy procesowego, czy też błędu w ustaleniach faktycznych.

Sąd I instancji w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności sprawy i dowody ujawnione w toku rozprawy, dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych. Postępowanie zostało przeprowadzone odpowiednio dokładnie i starannie. Ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd Rejonowy nie wykazuje błędów logicznych i nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów. W polu uwagi Sądu w chwili orzekania znajdowały się wszystkie okoliczności. Orzeczenie nie zapadło na podstawie wykluczających się dowodów. Sąd ma prawo oprzeć się na jednych dowodach, a pominąć inne, jeśli ich treść jest rozbieżna. W takiej sytuacji istota rozstrzygania polega na daniu priorytetu niektórym dowodom. Obowiązkiem Sądu jest wówczas wskazanie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Sąd Rejonowy temu zadaniu sprostał. W sposób prawidłowy ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, dokonał rzeczowej analizy dostrzeżonych w nim sprzeczności, a jej wyniki w sposób wyczerpujący zaprezentował w uzasadnieniu wyroku, czyniąc przedmiotem rozważań wszystkie okoliczności ujawnione w toku rozprawy głównej zarówno przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Przedstawiona ocena dowodów uwzględnia zasady prawidłowego rozumowania, wskazania doświadczenia życiowego, nie uchybia zasadzie obiektywizmu wyrażonej art. 4 k.p.k., pozostając pod ochroną art. 7 k.p.k. Dokonując ustaleń faktycznych Sąd I instancji wskazał, na jakich dowodach oparł swe rozstrzygnięcie, a którym dowodom odmówił wiary i swoje stanowisko w tym przedmiocie przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach rozstrzygnięcia, które odpowiadają wymogom art. 424 § 1 k.p.k.

Dokonane w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy na podstawie prawidłowo przeprowadzonej oceny dowodów ustalenia faktyczne odpowiadają prawdzie i nie są obarczone błędem. Zgromadzony materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje na to, iż oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 157 § 2 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. Sąd I instancji ustalając stan faktyczny słusznie oparł się na zeznaniach B. S. i B. K., jako wzajemnie zgodnych i logicznych, a które to zeznania korespondują z opinią sądowo-lekarską załączoną do akt sprawy. Oskarżony swym zachowaniem wypełnił znamiona czynu kwalifikowanego kumulatywnie, tj. zarówno z art. 157 § 2 k.k. a na co wskazuje chociażby opinia biegłego, której strony nie kwestionowały jak i czynu z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., co z kolei wynika z wiarygodnych zeznań pokrzywdzonego. Nie może być wątpliwości, iż groźby wypowiadane przez B. P., w realiach niniejszej sprawy, wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę ich spełnienia. Wskazać w tym miejscu należy na agresywne zachowanie oskarżonego w trakcie wypowiadania owych gróźb, spotęgowane działaniem alkoholu, używanie przemocy fizycznej wobec B. S..

Nie sposób podzielić argumentów oskarżonego by działał on w warunkach kontratypu obrony koniecznej, bądź jakiegokolwiek innego kontratypu. Nie odpierał on bowiem bezpośredniego i bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem. Za działanie w warunkach wskazanego kontratypu nie sposób uznać przecież zachowania polegającego na kilkukrotnym grożeniu: uduszeniem i wbiciem sztyletu w plecy, popchnięciem, przewróceniem na ziemię, duszeniem za szyję skutkujące doznaniem obrażeń ciała a to wszystko w reakcji na zachowanie pokrzywdzonego, który stwierdził, że zgłosi na policję fakt, że oskarżony uwolnił jego psa.

Sąd Rejonowy analizując okoliczności niniejszej sprawy słusznie doszedł do przekonania, iż zachodzą warunki umożliwiające zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania. Powtórzyć należy za Sądem I instancji, iż przestępstwo jakiego dopuścił się oskarżony stanowi jedynie niechlubny incydent w jego dotychczasowym życiu, będący przejawem konfliktu sąsiedzkiego.

Odnosząc się do kwestii wymiaru środka karnego należy wskazać, iż rozstrzygnięcie Sądu I instancji także i w tym przedmiocie jest prawidłowe, słuszne i zasadne. Nawiązka orzeczona w wysokości 500 złotych w żadnej mierze nie może zostać uznana za rażąco niewspółmiernie surową, a tylko takie ustalenie uzasadniałoby ingerencję Sądu Odwoławczego. Wbrew twierdzeniom skarżącego nawiązka ma charakter wręcz symboliczny, jeśli dodatkowo zważyć, iż oskarżony ma obowiązek uiścić ją na rzecz pokrzywdzonego w terminie 5 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia. Jest to okres wystarczający, by zgromadzić niezbędne środki i wywiązać się z obowiązku nałożonego w wyroku.

Biorąc pod uwagę powyższe i uznając ustalenia dokonane przez Sąd Rejonowy w Rybniku za prawidłowe, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany lub uchylenia zaskarżonego wyroku.

Mając na względzie sytuację osobistą i finansową oskarżonego zwolniono go od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, którymi obciążono Skarb Państwa.

Jednocześnie Sąd Odwoławczy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata W. G. kwotę 420 złotych, powiększoną o należny podatek VAT w kwocie 96 złotych, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek