Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt III Ns 462/13 z wniosku M. S. (1) z udziałem M. T. (1) o podział majątku wspólnego:

I. ustalił, że w skład majątku wspólnego małżonków M. T. (2) (obecnie M. S. (1)) i M. T. (1) wchodziły:

1.  samochód osobowy marki D. (...), nr VIN (...), nr rejestracyjny (...), rok produkcji 1999 - o wartości 5.900 złotych,

2.  samochód ciężarowy marki F. (...), nr VIN (...), nr rejestracyjny (...), rok produkcji 2003 – o wartości 10.500 złotych,

3.  zestaw mebli, składający się z: szafy trzydrzwiowej, dwóch komód, kufra, półki, witryny – o łącznej wartości 2.000 złotych,

4.  łózko wraz z materacem, szafkami nocnymi i lampkami – w łącznej wartości 600 złotych,

5.  dwa fotele bujane z wikliny – wartości łącznej 200 złotych,

6.  obraz o wymiarach 90cm x 90cm, w tonacji złoto-brązowej, przedstawiający murzynkę – o wartości 300 złotych,

7.  wazon szklany wysoki - o wartości 50 złotych,

8.  ozdoba z patynowanej miedzi (kwietnik) - o wartości 100 złotych,

9.  szafka drewniana na buty - o wartości 220 złotych,

10.  komoda – o wartości 350 złotych,

11.  szafa typu komandor z dwoma lustrami – o wartości 900 złotych,

12.  zestaw akcesoriów łazienkowych składający się z etażerki, półeczka wiszącej i dwóch wieszaków mocowanych do ściany, wykonanych z patynowanego metalu – o łącznej wartości 200 złotych,

13.  zestaw akcesoriów kuchennych - o łącznej wartości 100 złotych,

14.  lodówka dwukomorowa marki B. – o wartości 300 złotych,

15.  pralka marki W. – o wartości 200 złotych,

16.  tekstylia, obejmujące firanki, zasłony i cztery komplety pościeli – o łącznej wartości 40 złotych,

17.  dwa dywany z czego jeden wykonany z mieszanek włókien sztucznych i naturalnych, w kolorze szaro-beżowym, o wymiarach około 150 cm x 200 cm i drugi mały – o wartości łącznej 50 złotych,

18.  trzy krzesła drewniane, zdobione – o wartości łącznej 210 złotych,

19.  telewizor marki LG, typ (...), model (...), 42’’ – o wartości 500 złotych,

20.  odtwarzacz DVD marki M. – o wartości 30 złotych,

21.  klimatyzator marki Z.-T. – o wartości 300 złotych,

22.  komputer stacjonarny (jednostka) wraz z dwoma monitorami; jeden o wielkości 15’’ i drugi marki S. wielkości 21’’ – o wartości łącznej 400 złotych,

23.  aparat fotograficzny marki P. (...) – o wartości 400 złotych,

24.  zegar ścienny, bateryjny – o wartości 35 złotych,

25.  komplet garnków oraz noży firmy (...) – o wartości łącznej 290 złotych,

26.  choinka wraz z zestawem ozdób – o wartości łącznej 150 złotych,

27.  cztery obrazy – o wartości łącznej 300 złotych,

28.  ścierki, obrusy i ręczniki – o wartości łącznej 40 złotych,

29.  dwie kołdry i cztery poduszki – o wartości łącznej 300 złotych,

30.  zestaw kluczy samochodowych, nasadowych 54 elementy, firmy (...) – o wartości 250 złotych,

31.  zastawa obiadowa dla dwunastu osób, porcelanowa – o wartości 800 złotych,

32.  czajnik elektryczny – o wartości 30 złotych,

- o łącznej wartości 9.645 złotych;

II. dokonał podziału majątku wspólnego małżonków M. T. (2) (obecnie S.) i M. T. (1) w ten sposób, że :

1. składniki określone w punktach I. 2 i od 25 do 32 niniejszego postanowienia o łącznej wartości 2.160 złotych przyznał na wyłączną własność M. S. (2),

2. składniki określone w punktach I. 1 i od 3 do 24 niniejszego postanowienia o wartości łącznej 7.485 złotych przyznał na wyłączną własność M. T. (1);

III. zasądził od M. T. (1) na rzecz M. S. (1) tytułem spłaty kwotę 2.662,50 złotych, płatną w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;

IV. zasądził od M. S. (1) na rzecz M. T. (1) kwotę 3.661,41 złotych tytułem rozliczenia nakładów na majątek wspólny;

V. oddalił wniosek w pozostałej części;

VI. nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi od :

1) M. S. (1) kwotę 1.060,25 złotych,

2) M. T. (1) kwotę 1.060,25 złotych - w terminie 30 od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, tytułem zwrotu nieuiszczonych opłat sądowych;

VII. ustalił, że w pozostałym zakresie wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Apelację od powyższego postanowienia wniosła uczestniczka, zaskarżając je w zakresie punktu I ppkt. 2 i ppkt. 31, punktu II ppkt. 1 oraz w zakresie punktu III, IV i V.

Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego skarżąca zarzuciła:

- błędne zaliczenie do majątku wspólnego składnika majątkowego z podpunktu 31 w postaci zastawy obiadowej dla 12 osób, porcelanowej o wartości 800 zł dokonane z naruszeniem przepisu art. 33 pkt 2 k. r. o, w sytuacji gdy składnik powyższy stanowił darowiznę otrzymaną od rodziców wnioskodawczyni wyłącznie na jej rzecz,

- sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w zakresie ustalenia wartości składnika majątkowego z podpunktu 2 tj. samochodu ciężarowego marki F. (...), poprzez przyjęcie wartości 10.500 zł wynikającej z faktury sprzedaży, w sytuacji gdy wartość przedmiotowego samochodu powinna zostać pomniejszona o kwotę wydatkowaną na gruntowny remont samochodu dokonany po ustaniu wspólności ustawowej ze środków stanowiących majątek osobisty wnioskodawczyni,

- sprzeczność ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, iż pożyczka w kwocie 5.000 zł otrzymana przelewem od K. P. nie została wydatkowana na spłatę wspólnych zobowiązań małżonków T. z argumentacją Sądu I instancji, iż brak jest dowodu, że kwota powyższa została przekazana na rachunek bankowy uczestnika postępowania, przy pominięciu przez Sąd I instancji z naruszeniem przez Sąd art. 233 k.p.c. dowodu z dokumentu w postaci elektronicznego zestawienia operacji za okres od 1 września 2011 roku do 31 marca 2012 roku, z którego to dokumentu wynika, iż otrzymana kwota pożyczki w dniu 8 listopada 2011 roku została przelana na konto uczestnika postępowania, a tym samym błędne przyjęcie przez Sąd I instancji, że wnioskodawczyni nie poczyniła nakładów z jej majątku osobistego na majątek wspólny w postaci spłaty pożyczki po ustaniu wspólności ustawowej ze środków stanowiących jej majątek osobisty,

- sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez nie uwzględnienie w rozliczeniu kwoty 1.708 zł wydatkowanej przez wnioskodawczynię na ubezpieczenie samochodu F. (...) z argumentacją, iż wnioskodawczyni wyłącznie użytkowała przedmiotowy pojazd już przed ustaniem wspólności majątkowej, w sytuacji gdy kwota wydatkowana z majątku osobistego przez wnioskodawczynię na ubezpieczenie pojazdu dotyczyła ubezpieczenia za okres kiedy małżeństwo tokarskich pozostawała we wspólności ustawowej,

- sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że wnioskodawczyni nie podtrzymywała żądania zwrotu poczynionego z majątku odrębnego na majątek wspólny nakładu w kwocie 7.000 zł uzyskanej od ubezpieczyciela tytułem odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, a tym samym nie uwzględnienie przy rozliczeniach, z naruszeniem przepisu art. 33 pkt. 6 k. r. o. kwoty uzyskanej z powyższego tytułu przy jednoczesnym ustaleniu przez Sąd I instancji, że wnioskodawczyni z tytułu świadczeń powypadkowych uzyskała kwotę 4.790 zł a z tytułu uszczerbku na zdrowiu kwotę 3.500 zł,

-sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez uwzględnienie żądania uczestnika postępowania zwrotu kwoty 5.293,38 zł z tytułu spłaty zadłużenia za lokal mieszkalny położony w Ł., przy ul. (...), przy błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, dokonanym z naruszeniem art. 233 k.p.c., iż opłaty powyższe dotyczą stanu zadłużenia na dzień 28.02.2012 i zostały w całości poniesione przez uczestnika postępowania,

- sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez uwzględnienie żądania uczestnika postępowania zwrotu kwoty 5.662 zł z tytułu spłaty zadłużenia umowy pożyczki zawartej w (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przy błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, iż wnioskodawczyni była stroną umowy a środki uzyskane z tytułu pożyczki zostały wydatkowane na wspólne cele.

Skarżąca wniosła o zmianę postanowienia w zaskarżonym zakresie oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych ewentualnie o uchylenie postanowienia w zaskarżonej części i przekazanie w uchylonym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej.

Skarżąca na podstawie przepisu art. 368 § 1 pkt. 4 k.p.c. wniosła o dopuszczenie dowodu z kopii następującego dokumentu i zaliczenie w poczet materiału dowodowego:

-kopii oświadczenia K. S. z dnia 17 czerwca 2016 roku na okoliczność dokonania zwrotu przez wnioskodawczynie kwoty pożyczki udzielonej przez K. S. ze środków stanowiących majątek osobisty wnioskodawczyni (apelacja k. 511).

W odpowiedzi na apelację uczestnik M. T. (1) wniósł o oddalenie apelacji, oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z kopii oświadczenia K. S. z dnia 17 czerwca 2016 roku, zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 16 listopada 2016 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł apelację i wniósł o rozstrzygnięcie kosztów postępowania. Oświadczył, że nie podtrzymuje apelacji w zakresie zaliczenia w skład majątku wspólnego zastawy obiadowej oraz wartości samochodu M.. (protokół rozprawy apelacyjnej – k. 547).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Wbrew zapatrywaniom skarżącej, Sąd I instancji w niniejszej sprawie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy podziela, przyjmując za własne, oraz dokonał prawidłowej, gdyż odpowiadającej wymogom art. 233 § 1 k.p.c., oceny dowodów, w oparciu o którą wyprowadził trafne wnioski jurydyczne. Zarzut zatem naruszenia wskazanej normy prawnej jawi się jako niezasadny.

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające samo przekonanie wnioskodawczyni o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmienna ocena. Pamiętać bowiem należy, że dla podważenia dokonanej przez sąd oceny dowodów oraz poczynionych w oparciu o nią ustaleń nie jest nawet wystarczające wskazanie, że zgromadzone dowody pozwalają także na wyciągnięcie odmiennych wniosków co do okoliczności faktycznych danej sprawy. Z pewnością zaś zarzut formułowany względem orzeczenia Sądu I instancji nie może polegać tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącej oceny zdarzeń w oderwaniu od zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Do tego natomiast, zdaniem Sądu Okręgowego, w istocie sprowadza się wywód apelacji w tej kwestii. Nie sposób wszak nie zauważyć, że skarżąca, zarzucając Sądowi Rejonowemu przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie jej w sposób wewnętrznie niespójny i nieobiektywny, nawet nie podnosi jakichkolwiek merytorycznych argumentów, które miałyby świadczyć o przedmiotowych okolicznościach, a swoją uwagę koncentruje na wskazywaniu, że Sąd I instancji winien opowiedzieć się za przedstawioną przez nią wersją zdarzeń, gdyż, zdaniem skarżącej, jedynie ta wersja zasługuje na wiarę.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nakazuje natomiast stwierdzić, że przedstawione w tej sprawie dowody zostały przez Sąd Rejonowy ocenione prawidłowo, stanowiąc podłoże do trafnych wniosków, które legły u podstaw kwestionowanych przez apelującą ustaleń.

Szczegółowo powyżej opisane zarzuty apelacji ogniskują się wokół następujących zasadniczych kwestii, a mianowicie kwestii dotyczącej pożyczki w kwocie 5.000 zł udzielonej przez K. P., kwoty 1.708 zł wydatkowanej przez skarżącą na ubezpieczenie samochodu, kwoty 7.000 zł otrzymanego przez skarżącą odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, kwoty 5.293,38 zł z tytułu spłaty zadłużenia za lokal mieszkalny, kwoty 5.662 zł z tytułu spłaty zadłużenia umowy pożyczki zawartej z (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Stanowisko apelacji przedstawiane na ich gruncie nie zasługuje jednak na aprobatę.

Nie ma racji apelująca podnosząc zastrzeżenia w kwestii opisanej pożyczki udzielonej przez K. P. w kwocie 5.000 zł. Sąd Rejonowy wbrew twierdzeniom skarżącej ustalił, że pożyczka udzielona przez K. P. w kwocie 5.000 zł została przelana na rachunek bankowy uczestnika. Sąd II instancji dostrzega, że w ocenie dowodów Sąd Rejonowy stwierdził przeciwnie. Jednakże ta omyłka nie miała znaczenia dla okoliczności, że poczynione ustalenia w zakresie przekazania pożyczki na rachunek uczestnika były wiążące i wynikały ze wskazanych przez Sąd I instancji dowodów w postaci wyciągów z rachunków bankowych (k. 324 -324 o i k. 421-421o) Rację miał Sąd Rejonowy, że skarżąca nie udowodniła, że spłaciła tę pożyczkę z majątku osobistego, nie wskazała żadnego dowodu na tę okoliczność. Przedstawiony wraz z apelacją dowód w postaci oświadczenia K. P. o spłacie pożyczki został sprekludowany, ponieważ wnioskodawczyni mogła go przedstawić przed Sądem I instancji (art. 381 k.p.c.).

Sąd Rejonowy słusznie nie uwzględnił żądania wnioskodawczyni w zakresie zwrotu kwoty 1.708 zł wydatkowanej przez nią na ubezpieczenie (...) Casco. Ubezpieczenie to dotyczyło samochodu F. (...), który zabrała jeszcze przed ustaniem wspólności majątkowej i użytkowała bez jakiegokolwiek udziału uczestnika.

Niezasadny jest zarzut dotyczący kwoty 7.000 zł dotyczącej odszkodowania w związku z wypadkiem wnioskodawczyni i nie uwzględnieniu jej przez Sąd I instancji w rozliczeniach. Wbrew skarżącej prawidłowo Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyni otrzymała z tytułu szkody w wypadku komunikacyjnym od ZUS jednorazowe odszkodowanie w wysokości 1.290 zł z tytułu 2 % stałego uszczerbku na zdrowiu a od Towarzystwa (...) SA w W. świadczenie wymiarze 3.500 zł na co wskazywała ugoda (k. 64). Wnioskodawczyni, nie przedstawiła innych dowodów wskazujących, że otrzymała poza ugodą kolejną kwotę 3.500 zł. Niezależnie od stanowiska Sądu Rejonowego stwierdzającego, brak żądania w zakresie rozliczenia opisanej kwoty w piśmie sporządzonym przez pełnomocnika, stanowiącym ostateczne stanowisko wnioskodawczyni, żądanie to i tak nie podlegało uwzględnieniu. Zdaniem Sądu Okręgowego wypłacone wnioskodawczyni odszkodowanie nie podległo rozliczeniu z uwagi na to, że nie udowodniła ona, że wypłacone należności weszły do majątku wspólnego. Z załączonego rachunku bankowego na który wpłynęła należność 3.500 zł nie wynika, że została ona przelana na konto uczestnika (k. 324). Na brak udowodnienia, prawidłowo zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, choć w sposób ogólny. W tej sytuacji rozważania na temat zarzutu naruszenia art. 33 pkt. 6 k. r. są bezcelowe.

Wbrew stanowisku skarżącej Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że kwota 5.293,38 zł dotyczyła spłaty zadłużenia z tytułu opłat za lokal mieszkalny nr (...) położony w Ł. przy ul. (...) za okres do dnia 28 lutego 2012 roku kiedy to wnioskodawczyni zamieszkiwała wraz z uczestnikiem w opisanym mieszkaniu. Okoliczności te wprost wynikają z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w szczególności z karty właściciela (k. 41). Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy uwzględnił dokonaną przez uczestnika spłatę wzajemnego zobowiązania.

Pomimo przeciwnych zapatrywań skarżącej należy przychylić się do ustaleń Sądu Rejonowego, że wnioskodawczyni była stroną umowy pożyczki zawartej w (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością co wprost wynika z załączonej umowy pożyczki (k. 286) oznacza to, że środki z tej pożyczki weszły do majątku wspólnego małżonków. Niewątpliwym jest w świetle materiału dowodowego, że uczestnik spłacił z tytuł przedmiotowej pożyczki kwotę 5.662 zł (potwierdzenie transakcji k. 291 – 317). Słusznie zatem Sąd pierwszej instancji uwzględnił dokonaną przez uczestnika spłatę wspólnego zobowiązania stron.

Z uzasadnienia Sądu Rejonowego wynika, że Sąd pomylił się na niekorzyść uczestnika co do wartości otrzymanego przez niego w wyniku podziału majątku. Sąd ten omyłkowo wysokość łącznej wartości wszystkich składników majątku dorobkowego byłych małżonków określił na kwotę 9.645 zł zamiast na kwotę 26.045 zł pomijając wartość samochodów (D. (...) i F. (...)) czyli 16.400 zł (5.900 + 10.500 zł). Łączna wartość składników majątkowych przyznanych M. S. (1) winna wynosić nie 2.160 zł lecz 12.660 zł, czyli sumę wartości ruchomości i ominiętej wartości samochodu F. (...). Łączna wartość składników majątkowych przyznanych M. T. (1) winna wynosić nie 7.485 zł, lecz 13.385 zł (wartość ruchomości 7.485 zł + wartość 5.900 zł samochodu D.). W takiej sytuacji odpowiednia spłata tytułem wyrównania udziałów, do jakiej Sąd zobowiązał M. T. (1) wobec M. S. (1), winna wynieść 362,50 zł, a nie jak orzekł Sąd Rejonowy 2.662,50 zł.

Sąd Okręgowy nie mógł jednak tego błędu skorygować gdyż apelację wniosła tylko uczestniczka a Sąd nie mógł orzekać na jej niekorzyść (art. 384 k. p. c).

Reasumując skarżąca nie zdołała przedstawić jakichkolwiek merytorycznych argumentów, które podważałyby prawidłowość ustaleń i wniosków jurydycznych wyprowadzonych przez Sąd I Instancji.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w punkcie 1. postanowienia, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., oddalił apelację uczestniczki jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. postanowienia na podstawie art. 520 § 1 k. p. c zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. W realiach niniejszej sprawy, z uwagi na brak sprzeczności interesów uczestników oraz równy stopień ich zainteresowania wyrażający się w dążeniu do wyjścia ze wspólności majątkowej i uregulowania wzajemnych stosunków majątkowych, nie zachodziły podstawy do odstąpienia od podstawowej zasady rozliczenia kosztów postępowania nieprocesowego. Apelacja uczestniczki była zrozumiała ze względów życiowych, choć nie obroniła się w kontekście uregulowań prawnych dotyczących tego przypadku. Trudno zatem w tej sprawie mówić o sprzeczności interesów lub zawinieniu w rozumieniu § 2 lub § 3 art. 520 k.p.c.