Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2016r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Alicja Romanowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Jolanta Fiedorowicz

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2016r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania R. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 29 lipca 2016 r. znak: (...)

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy R. C. prawo do emerytury od 18 lipca 2016 roku.

Sygn. akt IV U 970/16

UZASADNIENIE

R. C. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 29.07.2016r., znak (...), którą odmówiono mu prawa do emerytury.

W uzasadnieniu odwołania skarżący domagał się przyznania prawa do świadczenia emerytalnego ze względu na pracę w warunkach szczególnych wskazując, że w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w C. od 15.09.1972r do 30.11.1977r. pracował w warunkach szczególnych na stanowisku młynarza.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Pozwany powołując się na przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43) wskazał, że skarżący na dzień 01.01.1999r. nie spełnił przesłanki piętnasto letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Pozwany uznając, że skarżący legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych w rozmiarze 10 lat 3 miesiące i 23dni w (...) , nie uwzględnił wnioskodawcy pracy w charakterze młynarza od 15.09.1972r do 30.11.1977r w Przedsiębiorstwie (...) w C., albowiem ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Sad ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawca R. C., ur. (...) w okresie aktywności zawodowej był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy:

-

od 5.10.1971r. do 14.09.1972r. w Przedsiębiorstwie (...) w D. na stanowisku malarza,

-

od 15.09.1972r. do 30.11.1977r. w Przedsiębiorstwie (...) w C. na stanowisku młynarza,

l

-

od 1.12.1977r. do 30.09.1987r. w (...) jako strażak,

-

od 1.10.1987r. do 23.03.1988r. w (...) jako malarz,

-od 28.03.1988r. do 30.04.1992r. w Zakładzie (...)
K. jako malarz,

-od 5.05.1992r. do 3.05.1993r. zarejestrowany był w PUP jako bezrobotny z prawem do zasiłku dla bezrobotnych,

-od 4.05.1993r. do 30.09.1993r. pracował w Zakładzie (...). H. w D. jako blacharz,

-od 1.10.1993r. do 1.05.1994r. zarejestrowany był w PUP jako bezrobotny z prawem do zasiłku dla bezrobotnych,

- od 13.05.1994r. do 18.11.1994r. pracował w PPUH (...) w D. jako betoniarz,

-od 21.11.1994r. do 7.11.1995r. zarejestrowany był w PUP jako bezrobotny z prawem do zasiłku dla bezrobotnych,

-od 7.11.1995r. do 31.12.1998r. pracował Przedsiębiorstwie (...) w D. na stanowisku malarza.

W dniu 19.07.2016r. wystąpił do pozwanego organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 29.07.2016r. pozwany organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 18.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2004r. Nr39, poz.353 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca ukończył wiek 60 lat, posiada 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz nie przystąpił do OFE, natomiast nie udowodnił 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach .Wnioskodawca nie zgodził się z powyższą decyzją. / bezsporne, nadto wniosek k-2-5,decyzja (...) plik emerytalny ZUS /

W ocenie Sądu odwołanie skarżącego zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U.z 2013r., Nr 1440)

2

ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1 b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Art. 184 ust. 1 stanowi zaś, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ust. 2 Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W myśl art. 32 ust. 1 ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2).

Stosownie do § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U.Nr 8, poz. 43) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie zaś z § 3 rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat

3

dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.

W myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Natomiast zgodnie z § 2 ust. 2 powoływanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. okresy pracy m.in. w warunkach szczególnych stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w odpowiednim świadectwie, jednak świadectwo takie bądź jego brak nie jest jednak bezwzględną przesłanką ani do zaliczenia, ani do niezaliczenia danej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach. . Posiadanie świadectwa sporządzonego w określonej formie nie jest jednak bezwzględną przesłanka do uwzględnienia określonej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach. Nie jest również tak, że takie właśnie świadectwo jest wiążące dla organu rentowego i nie może podlegać weryfikacji. Istotne jest bowiem to czy pracownik rzeczywiście wykonywał pracę w warunkach szczególnych i czy czynił to stale i w pełnym wymiarze czasu, a nie to czy posiada potwierdzenie tego świadectwem o określonej formie.

Utrwalony jest w judykaturze pogląd że w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy. Nawet jeżeli pracownik nie posiada świadectwa w określonej przepisem formie, fakt wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być przez niego wykazywane innymi dowodami. Natomiast w sytuacji gdy złożone świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach budzi uzasadnione wątpliwości organ rentowy może je kwestionować i wówczas rzeczą ubezpieczonego jest wykazanie innymi dowodami, że pracował w warunkach szczególnych.

Decydujące znaczenie ma zawsze fakt rzeczywistego wykonywania pracy w szczególnych warunkach, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie charakteru pracy także w oparciu o inne dowody niż świadectwo z zakładu pracy, nawet jeśli pracownik go nie posiada, bądź przedkłada świadectwo nieodpowiadające określonej w przepisie formie.

4

Zdaniem Sądu skarżący niewątpliwie spełnia kryterium wymaganego co najmniej 25-letniego okresu ubezpieczenia, a w dniu 30.10.2012r. ukończył wiek 60 lat.

Kwestią sporną w sprawie jest okoliczność wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach uprawniająca do niższego wieku emerytalnego oraz czy pełnił ją stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Pozwany organ rentowy przyjął za udowodnione okresy pracy w warunkach szczególnych od szczególnych od 1.12.1977r. do 23.03.1988R. w rozmiarze 10 lat 3 miesiące i 23dni w (...), nie uwzględnił wnioskodawcy pracy w charakterze młynarza od 15.09.1972r. do 30.11.1977r. w Przedsiębiorstwie (...) w C., albowiem ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zważyć w tym miejscu należy, że prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stanowi w systemie emerytalnym uprawnienie wyjątkowe, związane z ujemnym oddziaływaniem zdrowotnym warunków pracy na pracownika, co uzasadnia przyjęcie obniżonego wieku emerytalnego.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w wykazie A określa prace wykonywane w poszczególnych działach gospodarki, rolnictwa, przemysłu itp., jako podstawę do prawa do emerytury. Dział X - W rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym, wymienia prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty. Zarządzenie nr 16 Ministra Rolnictwa , Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w dziale X poz. 10 wymienia prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty na stanowisku młynarz /pktlA

Ubezpieczony na rozprawie w dniu 13 października 2016r zeznał, że w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w C. od dnia 15.09.1972r. do 30.11.1977r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jedynie na stanowisku młynarza w młynie. Po rozpoczęciu pracy przez okres około miesiąca był przyuczany do zawodu przez kierownika młyna - (...), a następnie przystąpił do samodzielnej pracy. Młyn wytwarzał mąkę, śrutę i kaszę, a ubezpieczony obsługiwał walce, które wytwarzały mąkę, oraz

5

pracował na śrutowniku, który wytwarzał śrutę. Młyn świadczył usługi między innymi dla rolników.

/dowód: zeznania ubezpieczonego 00:06:01 nagrania z rozprawy z dnia 13.10.2016r./

Zeznania ubezpieczonego w ocenie Sądu zasługują na uwzględnienie, a dodatkowo korespondują z dokumentacją przedłożoną przez ubezpieczonego.

W szczególności wykazać należy, iż w zwykłym świadectwie pracy wystawionym przez pracodawcę (...) Przedsiębiorstwo (...) w C. dnia 30.11.1977r. wynika, iż ubezpieczony przez cały okres zatrudnienia zajmował stanowisko młynarza w młynie w D.. Również z akt osobowych (k. 15) wynika, iż ubezpieczony został zatrudniony dnia 15.09.1972r. do młyna w D., początkowo w charakterze pomocnika młynarza, a jego warunki pracy ustalono zgodnie z układem zbiorowym pracy pracowników przemysłu zbożowo-młynarskiego z dnia 06.06.1967r.

W piśmie z dnia 22.08.1977r., kiedy podwyższano stawkę wynagrodzenia określono stanowisko pracy jako młynarz. W tożsamy sposób określano stanowisko ubezpieczonego na k. 22 akt osobowych, gdzie odnotowywano przebieg pracy zawodowej w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. od dnia 15.09.1972r. określano konsekwentnie stanowisko ubezpieczonego jako młynarz. /dowód: k. 9 akt rentowych/

Charakteru pracy ubezpieczonego nie zmienia np. zapis w angażu z dnia 18.06.1984r., gdzie określono stanowisko ubezpieczonego jako robotnik pomocniczy w młynie. Nie budziło wątpliwości Sądu, że w młynie w którym pracowało jedynie 5 osób i wszystkie uczestniczyły w procesie produkcyjnym to niezależnie od nazwy stanowiska pracy de facto wykonywały one czynności związane z wytwarzaniem mąki, kasz i śruty.

W ocenie Sądu wskazane wyżej dokumenty zeznania ubezpieczonego dają podstawę do uznania, że w spornym okresie, tj. od 15.09.1972r. do 30.11.1977r. R. C. pracował w warunkach szczególnych w młynie w D. na stanowisku młynarza. Na marginesie wskazać należy, iż przed sądem ubezpieczeń nie obowiązują ograniczenia dowodowe wynikające z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia

6

emerytalno-rentowe. W przedmiotowej sprawie niemożliwe było przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków, albowiem współpracownicy ubezpieczonego, w tym kierownik młyna, B. K., który pracował w młynie w D. od 20.05.1953r. do co najmniej 05.11.1990r. (świadectwo pracy k.4) na stanowisku kierownika młyna zmarł dnia 17.03.2010r., również J. C., który był zatrudniony w młynie w D. od 01.09.1956r. do 13.03.1988r. zmarł 11.12.2012r. Dlatego też stan faktyczny odnośnie zatrudnienia i wymiaru czasu pracy ubezpieczonego w okresie zatrudnienia w młynie w D. w okresie od 15.09.1972r. do 30.11.1977r. Sąd ustalił jedynie na podstawie zeznań samego ubezpieczonego jak i również wskazanych dokumentów. Dodatkowo zwrócić należy uwagę, że z dokumentów osobowych ubezpieczonego nie wynika, aby w okresie zatrudnienia korzystał on z urlopów bezpłatnych czy miał inne przerwy w zatrudnieniu. Dodatkowo zauważyć należy, że z urzędu Sądowi wiadomo, że w latach 70-tych urlopów bezpłatnych udzielano jedynie w wyjątkowych sytuacjach, a choćby regularne wpisy potwierdzające zatrudnienie w książeczce ubezpieczeniowej (na przestrzeni zatrudnienia dokonano osiem wpisów potwierdzających zatrudnienie) potwierdzają brak przerw w zatrudnieniu.

Reasumując w ocenie Sądu ubezpieczony wykazał, że w okresie od 15.09.1972r. do 30.11.1977r. tj. przez okres 5 lat 2 miesięcy i 15 dni pracował w warunkach szczególnych, a tym samym wykazał spełnienie przesłanki 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Dlatego też Sąd uznał, że odwołanie skarżącego zasługiwało na uwzględnienie i stosownie do art. 477 ¹⁴§1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku .