Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Beata Tymoszów

protokolant: p.o. protokolant sądowy Agnieszka Karpińska

przy udziale prokuratora Teresy Pakieły

po rozpoznaniu dnia 9 listopada 2016 r. w Warszawie

sprawy B. K., syna Z. i G., ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwo z art. 254 § 1 kk w zb. z art. 57 a § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

z dnia 5 kwietnia 2016 r. sygn. akt III K 579/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania do Sądu Rejonowego warszawa Praga – Południe w Warszawie.

Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie w sprawie o sygnaturze VI Ka 786/16

B. K. został oskarżony o to, że w dniu 11 listopada 2014 roku w W. przy ul. (...) brał czynny udział w zbiegowisku, wiedząc, że jego uczestnicy dopuszczają się gwałtownego zamachu na inna osobę lub mienie przy czym czynu tego dopuścił się działając w sposób chuligański tj. publicznie i z oczywiście błahego powodu okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego, to jest o występek z art. 254 § 1 kk w zb. z art. 57 a § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie uniewinnił B. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu, koszty postępowania w sprawie przejmując na rachunek Skarbu Państwa. Apelację od tego wyroku wniósł prokurator, który zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, polegający na dowolnej i jednostronnej ocenie przeprowadzonych dowodów, skutkujących uniewinnieniem oskarżonego B. K. od popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzi do wniosków przeciwnych – domagał się uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja prokuratora jest zasadna, a zawarty w niej wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania zasługiwał na uwzględnienie.

Trudno bowiem nie zgodzić się ze wskazanym w niej uchybieniem w postaci dowolnej i nieprzekonującej oceny zeznań funkcjonariuszy Policji tj. J. S. oraz S. L.. Ten ostatni świadek wprost stwierdził, że: „cały czas z mężczyznami utrzymywałem kontakt wzrokowy (…) Na pewno jest to osoba, która rzuciła kamieniami w Policję ( k.66 -67); ,,Kojarzę oskarżonego. Chyba mój kolega go zatrzymał razem z innym Policjantem, a ja brałem w tym udział jako osoba asekurująca, ponadto rozpoznałem go po ubiorze, że brał udział w tym zbiegowisku (…) Widziałem jak oskarżony rzucał w naszym kierunku kamieniami (k. 263) Z kolei . J. S. tak w postępowaniu przygotowawczym jak i sądowym pamiętał, iż jedna z wychodzących osób została przeze mnie od razu rozpoznana, gdyż w ogóle nie miała zasłoniętej twarzy i była charakterystycznie ubrana tj. czarna bluza z orłem na piersi i białym napisem na plecach w języku łacińskim. Tą samą osobę wskazał sierż. sztab. S. L.. Osobą po legitymowaniu okazał się B. K. ( k.64 -65). (…) W tej grupie był oskarżony, zobaczyłem go gdy grupa była za ogrodzeniem. Ja rozpoznałem oskarżonego po ubiorze i twarzy, nie miał jej wcześniej zasłoniętej kominiarką”( k. 262).

Zeznania tych osób były jednoznaczne, kategoryczne, konsekwentne i wzajemnie się uzupełniały, stąd też niezrozumiałe jest stanowisko sądu orzekającego, jakoby mogły się one pomylić wobec dynamiki zdarzeń. Nadto świadkowie – funkcjonariusze publiczni byli osobami obcymi wobec oskarżonego, nie mieli żadnego interesu by zeznawać nieprawdę i fałszywie obciążając akurat oskarżonego. Opisywane przez niego okoliczności towarzyszące zatrzymaniu przemawiają właśnie za wiarygodnością policjantów. Jeśli bowiem zatrzymali oni do kontroli autobus, w którym znajdowało się wielu młodych mężczyzn, a wskazali tylko 2 z nich to oznacza, że ujęli osoby, co do których mieli pewność rozpoznania. Gdyby było inaczej i chcieli tylko „wykazać się” operatywnością, zapewne zatrzymaliby więcej pasażerów autobusu. Te zeznania korelowały z wyjaśnieniami B. K. złożonymi uprzednio w postępowaniu, co jednak Sąd zupełnie pominął.

Przesłuchany w charakterze podejrzanego w dniu 12 listopada 2014r. po przedstawieniu mu zarzutu z art. 254 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i uprzednim pouczeniu go o prawach i obowiązkach podejrzanego, - wyjaśniał: ,,wiem o co jestem podejrzany. Do zarzucanego mi czynu przyznaję się (…) ( k.12). Dnia 13 listopada 2014 roku na rozprawie w trybie przyspieszonym wyjaśnił między innymi ,, Do zarzucanego mi czynu przyznaję się. Będę wyjaśniał (…) (k. 20). Zatem, dwukrotnie przesłuchiwany B. K. przyznał się do stawianego mu zarzutu, a brak podstaw by zakładać, że nie wie do czego się przyznaje czy też – jaką rangę mają te wyjaśnienia. Zarzut dotyczył czynu nieskomplikowanego i został sformułowany w sposób jasny i zrozumiały dla przeciętnego człowieka. Dopiero na kolejnej rozprawie - w dniu 4 listopada 2015r. oskarżony zaprzeczył, by dokonał zarzucanego mu czynu (k. 261 – 264). Rzecz jasna oskarżony ma prawo do zmiany wyjaśnień na każdym etapie postępowania, niemniej jednak w takiej sytuacji Sąd obowiązany był postąpić w sposób określony art. 389 k.p.k. Z jego treści jasno wynika, że ,,jeżeli oskarżony (…) wyjaśnia odmiennie niż poprzednio albo oświadcza, że pewnych okoliczności nie pamięta, wolno na rozprawie odczytywać tylko w odpowiednim zakresie protokoły jego wyjaśnień złożonych poprzednio w charakterze oskarżonego w tej lub innej sprawie w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem (…).’’ Trzeba przy tym mieć w polu widzenia, iż zwrot "wolno odczytywać" użyty w art. 389 § 1 k.p.k. należy interpretować w systemowym powiązaniu z art. 2 § 2 k.p.k. Zwrot nie tyle kreuje uprawnienie sądu do samej czynności odczytania, ile określ a zakres owej czynności ( rodzaj dokumentów podlegających ujawnieniu). Natomiast wystąpienie okoliczności wymienionych przepisem nakłada na sąd obowiązek ujawnienia uprzednich depozycji oskarżonego. Zaniechanie uczynienia tego przez Sąd Rejonowy nastąpiło z obrazą art. 389 § 1 k.p.k., która bez wątpienia mogła mieć wpływ na treść orzeczenia.

Wprawdzie w apelacji prokurator tego uchybienia nie podnosił, co – zgodnie z art. 434 § 1 k.p.k. – uniemożliwiałoby uwzględnienie go przy rozpoznawaniu apelacji, to jednak sąd odwoławczy uczynił to kierując się treścią art. 440 k.p.k. Przepis ten stanowi, że jeżeli utrzymanie orzeczenia w mocy byłoby rażąco niesprawiedliwe, podlega ono niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów zmianie na korzyść oskarżonego albo w sytuacji określonej w art. 437 § 2 zdanie drugie uchyleniu. Uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1, art. 454 lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. Oznacza to, iż skoro utrzymanie w mocy wyroku uniewinniającego byłoby – wobec stwierdzonych uchybień – rażąco niesprawiedliwe, Sąd obowiązany był go uchylić przekazując sprawę do ponownego rozpoznania. Przypomnieć należy, że powołany powyżej przepis art. 440 k.p.k. jest skierowany do sądu odwoławczego i dopuszcza orzekanie przez ten sąd poza granicami zaskarżenia oraz podniesionych zarzutów, co należy rozumieć jako uprawnienie i obowiązek tego sądu, gdy dostrzega on naruszenia wykraczające poza zakres zaskarżenia i podniesione w apelacji zarzuty…(…). (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2015 roku, sygn. akt: II K.K. 148/15).

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd orzekający przeprowadzi ponownie postępowanie dowodowe, bacząc by wyjaśnione należycie zostały istotne okoliczności sprawy, a właściwie zebrany i ujawniony na rozprawie materiał dowodowy podda ocenie, respektującej kryteria art. 7 k.p.k. Na tej podstawie Sąd poczyni prawidłowe ustalenia faktyczne i wypowie się w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonego

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej.