Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XI C 1224/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 17 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XI Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Anna Małecka

Protokolant:Karolina Suder

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2016 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa P. W. (1)

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda P. W. (1) kwotę 5.150 zł (pięć tysięcy sto pięćdziesiąt złotych) wraz z:

- ustawowymi odsetkami od dnia 23 czerwca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.,

- ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 487,28 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XI C 1224/14

UZASADNIENIE

W dniu 23 czerwca 2014 r. powód P. W. (1) wniósł pozew przeciwko (...) Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W., domagając się zapłaty kwoty 10 890 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanej na jego rzecz zwrotu kosztów procesu w kwocie 2 962 zł.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 16 sierpnia 2013 r. we W. doszło do kolizji drogowej spowodowanej przez kierującego samochodem osobowym, który nie ustępując pierwszeństwa przejazdu potrącił poruszającego się na rowerze powoda. Na miejsce zdarzenia został wezwany patrol policji oraz pogotowie ratunkowe, które udzieliło powodowi pierwszej pomocy oraz przetransportowało go do Wojewódzkiego Szpitala (...) we W. przy ul. (...). Sprawca kolizji został ukarany mandatem karnym za spowodowane wykroczenie. W następstwie zdarzenia poszkodowanego poddano badaniu TK szyi. Był on konsultowany przez chirurga i neurologa oraz przechodził rehabilitację. W związku z wypadkiem u powoda stwierdzono skręcenie odcinka szyjnego kręgosłupa, uraz stawu łokciowego prawego, podejrzenie złamania trzonu C6, zniesienie lordozy szyjnej, blizny na czole i grzbiecie nosa, pourazowe dolegliwości głowy, pourazowy zespół bólowy odcinka szyjnego kręgosłupa, uraz kolana prawego, uraz głowy oraz ogólne potłuczenia, a wobec doznanych urazów trzykrotnie korzystał on ze zwolnień lekarskich. Powód wskazał również, że pozwany ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność i ostatecznie przyznał powodowi kwotę 4.378,15 zł, w tym kwotę 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia i 2.378,15 zł tytułem odszkodowania. W ocenie powoda wypłacone świadczenia są zbyt niskie. Wskazał on, że wypłacona kwota zadośćuczynienia nie spełnia funkcji kompensacyjnej, bowiem nie odzwierciedla zakresu cierpień związanych z doznanymi urazami. Powód pokreślił przy tym, że doznane przez niego obrażenia są obrażeniami bolesnymi, a ich rehabilitacja jest długotrwała; w dalszym ciągu odczuwa skutki zdarzenia – bóle w odcinku szyjnym kręgosłupa, pomimo rehabilitacji, nie zmniejszyły się, co wpływa negatywnie na jego aktywność fizyczną i powoduje dyskomfort. Ponadto P. W. (1) zakwestionował ustalony w postępowaniu likwidacyjnym 3% uszczerbek na zdrowiu podnosząc, że minimalny uszczerbek wynikający z poz. 94a tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia (...) z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu takiego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania - którą to regulacją posiłkował się lekarz działający na zlecenie pozwane – wynosi 5 %.

Powód żąda zapłaty uzupełniającego zadośćuczynienia w kwocie 10.100 zł. Nadto, w związku z poniesieniem kosztów diagnostyki, leczenia i rehabilitacji w łącznej kwocie 3.168,13 i jedynie częściowym zwrocie tych kosztów przez stronę pozwaną, powód domaga się zapłaty 790 zł ponad przyznaną w toku postępowania likwidacyjnego kwotę 2.378,15 zł. P. W. (1) zaznaczył, że z uwagi na charakter uszkodzeń ciała, ich bolesność oraz konieczność szybkiej diagnozy, dla zminimalizowania rozmiarów kontuzji, skorzystał z prywatnych usług medycznych. Długi czas oczekiwania na konsultacje specjalistyczne i neurologa w ramach ubezpieczenia NFZ uniemożliwiłby szybką diagnostykę i podjęcie rehabilitacji. Zatem w ocenie powoda koszty poniesione przez niego w związku z diagnostyką i rehabilitacją powinny został w pełni zwrócone przez pozwaną.

Odnośnie roszczenia odsetkowego powód, powołując treść art. 481 § 1 i 2 k.c. wskazał, że strona pozwana, jako ubezpieczyciel znała jego stanowisko oraz dysponowała dokumentacją medyczną, a zatem winna niezwłocznie wypłacić żądane przez niego kwoty.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) S.A. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu strona pozwana wskazała, że kwestionuję wysokość roszczenia dochodzonego przez powoda. Wskazała, że w toku likwidacji szkody wypłaciła należne powodowi zadośćuczynienie w kwocie 2.000 zł, a także odszkodowanie z tytułu kosztów leczenia w kwocie 2.378,15 zł. Strona pozwana podała, że wysokość należnego świadczenia (2.000 zł) została ustalona na podstawie dokumentacji medycznej zgromadzonej w sprawie, a także wydanej na jej podstawie opinii konsultanta medycznego, z której jednoznacznie wynika, że u powoda stwierdzono istnienie uszczerbku zdrowia na poziomie jedynie 3%. Nadto uwzględniono także inne czynniki mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia: okres leczenia, stopień kalectwa, cierpienia fizyczne i psychiczne, rokowania na przyszłość, wiek poszkodowanego. W ocenie strony pozwanej tak ustalona kwota zadośćuczynienia w pełni zaspokaja roszczenie powoda w omawianym zakresie. Przy tym podkreślono, że twierdzenia powoda jakoby stopień uszczerbku zdrowia został orzeczony nieprawidłowo, albowiem pkt. 94a rozporządzenia (...) z dnia 18 grudnia 2002 r. przewiduje za uraz odcinka szyjnego kręgosłupa minimalnie 5% są błędne. Pozwana spółka podkreśliła, że podstawą orzeczenia stopnia uszczerbku na poziomie niższym od minimalnego - z uwagi na nieznaczny stopień urazu - był pkt. 94a w związku z § 8 ust. 3 tego rozporządzenia umożliwiający orzecznikowi określenie stopnia uszczerbku zdrowia na poziomie niższym (lub wyższym) od przewidzianego w danym punkcie tabeli. W ocenie strony pozwanej dokumentacja medyczna załączona do pozwu nie potwierdza rozmiaru krzywdy związanego z doznanymi urazami w takim zakresie, jak opisuje to powód, zaś z karty informacyjnej z dnia 16 sierpnia 2013 r. znajdującej się w aktach wynika jednoznacznie, że u P. W. (1) nie stwierdzono żadnych zmian pourazowych w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa i brak jest jakichkolwiek zmian urazowych od strony neurologicznej. Strona pozwana podniosła, że powód nie wskazał żadnych okoliczności, które uzasadniałyby jego roszczenie, a przede wszystkim dowodziłyby, iż świadczenie wypłacone przez pozwanego jest nieadekwatne do rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy. Strona pozwana zakwestionowała również roszczenie powoda o zapłatę dalszego odszkodowania z tytułu kosztów leczenia tak co do zasady, jak i wysokości, jako że powodowi zrefundowano wszelkie koszty poniesione w związku z leczeniem urazów wynikających z wypadku z dnia 16 sierpnia 2013 r., a ubezpieczyciel odmówił refundacji jedynie kosztów leczenia uzębienia opiewających na kwotę 640 zł, albowiem dokumentacja medyczna zgromadzona w sprawie nie potwierdzała jakoby w przedmiotowym zdarzeniu powód doznał jakiegokolwiek urazu zębów oraz kosztów zakupu poduszki ortopedycznej w kwocie 150 zł, ponieważ poniesienie tego kosztu nie było uzasadnione w procesie leczenia powoda.

Odnośnie roszczenia dotyczącego odsetek od dochodzonego zadośćuczynienia strona pozwana podniosła, iż jest ono nieuzasadnione, gdyż podstawą ustalenia wysokości zadośćuczynienia będzie stan zdrowia powoda ustalony dopiero w wyroku sadowym. Odszkodowanie należne tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę stanie się wymagalne dopiero z datą wyrokowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 sierpnia 2013 r. miało miejsce zdarzenia drogowe, podczas którego kierujący pojazdem marki H. o numerze rejestracyjnym (...) nie udzielił pierwszeństwa przejazdu poruszającemu się na rowerze powodowi P. W. (1), w następstwie doszło do potrącenia rowerzysty i jego upadku.

/bezsporne, ponadto dowód:

- zaświadczenie WR K. we W. z dnia 26.09.2013 r. k. 12;

- przesłuchanie powoda, protokół rozprawy z dnia 30.09.2014 r. (czas nagrania 00:20-00:47)/

Samochód marki H. o numerze rejestracyjnym (...), którym poruszał się sprawca kolizji, objęty był polisą ubezpieczeniową OC wykupioną w (...) Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W..

/bezsporne, ponadto dowód: zaświadczenie WR K. we W. z dnia 26.09.2013 r. k. 12/

W wyniku kolizji P. W. (1) upadł uderzając o jezdnię. Powód nie stracił przytomności, z miejsca zdarzenia został zabrany przez pogotowie ratunkowe do Wojewódzkiego Szpitala (...) we W. przy ul. (...), gdzie wykonane badanie TK kręgosłupa szyjnego wykazało prawidłową wysokość trzonów kręgów, brak złamania i uwidocznionych przemieszczeń kręgów oraz zniesienie lordozy szyjnej. W następstwie diagnozy, poprzedzonej konsultacjami ortopedy i chirurga, u poszkodowanego rozpoznano stłuczenia głowy z licznymi otarciami naskórka oraz powierzchowny uraz szyi. Nie stwierdzono konieczności hospitalizacji powoda w (...) ani interwencji w trybie ostro dyżurowym. Jednocześnie zalecono P. W. (1) ograniczenie większych wysiłków fizycznych i aktywności ruchowej przez okres do 3 dni, noszenie miękkiego kołnierza S. do 2 tygodni oraz kontroli w poradni chirurgicznej. W następstwie wypadku powód doznał stłuczeń głowy, i kończyn, jak również otarć naskórka brody i kończyn. Bezpośrednio po zdarzeniu P. W. (2) przez okres około 2 tygodni przebywał w domu. W tym czasie pojawiały się u niego zawroty głowy oraz liczne zasinienia okolic kończyn górnych i dolnych. W celu ograniczenia bólu powód zażywał farmakologiczne środki przeciwbólowe oraz ograniczył czynności ruchowe. W związku z odczuwanymi dolegliwościami pojawiły się również problemy ze snem. W dniu 22 sierpnia 2013 r. powód udał się na prywatną konsultację do lekarza chirurga. We wrześniu 2013 r. poszkodowany zgłosił się również do lekarza ortopedy. Zalecono wówczas powodowi konsultację neurologiczną. We wrześniu 2013 r. wykonane zostały zdjęcia RTG kręgosłupa szyjnego, a następnie poszkodowany kilkukrotnie korzystał z wizyt u neurologa w (...) Centrum Medycznym (...). W trakcie konsultacji neurologicznej powód podał, że nadal odczuwa bóle głowy w okolicy potylicy, bóle kręgosłupa szyjnego oraz bóle stawu łokciowego prawego i lewego śródręcza i kolana prawego. Lekarz neurolog nie stwierdził w badaniu odchyleń od stanu prawidłowego, jednakże rozpoznał pourazowe bóle głowy i pourazowy zespół bólowy kręgosłupa szyjnego. Ponadto w badaniu czynnościowym rozpoznano zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Wobec zgłaszanych dolegliwości bólowych powodowi zalecono stosowanie poduszki ortopedycznej oraz rehabilitację. Ze zwolnienia lekarskiego powód korzystał trzykrotnie w okresach od 28 sierpnia 2013 r. do 10 września 2013 r., od 18 września 2013 r. do 10 października 2013 r. oraz od 18 listopada 2013 r. do 4 grudnia 2013 r. W okresie stycznia i lutego 2014 r. powód poddał się serii zabiegów rehabilitacyjnych na kręgosłup szyjny polegających na krioterapii i ćwiczeniach (...).

/dowód:

- karta informacyjna leczenia szpitalnego Wojewódzkiego Szpitala (...) we W. - k. 13;

- wyniki badania TK z dnia 16.08.2013 - k. 14;

- wyniki badania RTG z dnia 16.08.2013 - k. 17;

- karty konsultacyjne z dnia 16.08.2013 - k. 15, 16;

- informacja dla lekarza kierującego z dnia 22.08.2013 r. k. 18;

- informacja dla lekarza kierującego z dnia 10.09.2013 r. k. 19;

- karta konsultacji neurologicznej z dnia 04.10.2013 r. k. 20-21;

- wynik badania RTG z dnia 04.10.2013 r. k. 22;

- karta konsultacji neurologicznej z dnia 30.01.2014 r. k. 23-24;

- skierowanie na rehabilitację z dnia 30.01.2014 r. k. 25

- karta konsultacji neurologicznej z dnia 27 lutego 2014 r. k. 26-27;

- skierowanie na rehabilitację z dnia 27.02.2014 r. k. 28

- karta zabiegów (...) k. 29,41;

- skierowanie na do pracowni MR z dnia 27.02.2014 r. k. 30;

- zaświadczenia (...) k. 31—33’;

- przesłuchanie powoda, protokół rozprawy z dnia 30.09.2014 r. (czas nagrania 00:20-00:47)/

Powód w związku ze skutkami zdarzenia drogowego z dnia 16 sierpnia 2013 r. poniósł koszty porad lekarskich ortopedy i neurologa, badań RTG kręgosłupa szyjnego, środków medycznych i farmakologicznych w łącznie w wysokości 2 528,15 zł. Na koszty te złożyły następujące kwoty: 850 zł i 950 zł – za zabiegi rehabilitacyjne, 100,00 zł za poradę lekarską w dniu 20.09.2013 r., 37,90 zł – za kołnierz ortopedyczny, 15,00 zł - za zakup potwierdzony paragonem z dnia 19.08.2013 r., 90,00 zł – za konsultację neurologiczną w dniu 04.10.2013 r., 40 zł - za badanie RTG kręgosłupa szyjnego wykonane w dniu 04.10.2013 r., 76,11 zł – za zakup środków medycznych i farmakologicznych w dniu 13.11.2013 r., 100,00 zł – za konsultację neurologiczna w dniu 30.01.2014 r., 100,00 zł za konsultację neurologiczna w dniu 27.02.2014 r., 19,12 zł – za zakup środków farmakologicznych w dniu 27.02.2014 r. oraz 150,00 zł – za zakup poduszki ortopedycznej, której stosowanie zostało mu zalecone przez lekarza.

/częściowo bezsporne, ponadto dowód:

- paragony fiskalne k. 29, 34-37, 39-44

- pisemna opinia łączna biegłych sądowych z dnia 23.11.2015 r. k. 109-112/

Powód zgłosił szkodę będącą następstwem wypadku z dnia 16 sierpnia 2013 r. pozwanej, która w toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego przyznała na rzecz poszkodowanego kwotę 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę oraz 2.378,15 zł tytułem odszkodowania za koszty leczenia i rehabilitacji. Działający na zlecenie strony pozwanej lekarz ustalił, iż w związku ze zdarzeniem z dnia 16 sierpnia 2013 r. powód doznał 5% uszczerbku na zdrowiu.

/bezsporne, ponadto dowód:

- opinia z dnia 14.11.2013 r. k. 50;

- pisma strony pozwanej kierowane do pełnomocnika powoda k. 45-49/

Przed wypadkiem powód nie leczył się na schorzenia kręgosłupa, nie miał również problemów natury neurologicznej. Prowadził on intensywny tryb życia, uczęszczał na siłownię, czynnie zajmował się ogrodem i obejście oraz jeździł na rowerze, który poza celami rekreacyjnymi służył mu również jako środek transportu do pracy. Po wypadku powód odczuwał dolegliwości związane ze stłuczeniami ciała oraz otarciami skóry. Ponadto u powoda w początkowym okresie po kolizji wystąpiły bóle głowy oraz zaburzenia koncentracji ruchowej. Objawy te obecnie ustąpiły. Po wypadku powód ograniczył swoją aktywność fizyczną, szybciej odczuwał zmęczenie, szczególnie w pracy. W trakcie jazdy samochodem zwraca on większą uwagę na rowerzystów obawiając się o spowodowanie kolizji. Przy cięższych pracach wymagających obciążenia kręgosłupa prosi o pomoc inne osoby.

/dowód: przesłuchanie powoda, protokół rozprawy z dnia 30.09.2014 r. (czas nagrania 00:20-00:47)/

Doznane przez powoda na skutek wypadku z dnia 16 sierpnia 2013 r. urazy skutkowały trwałym uszczerbkiem na zdrowiu powoda wysokości 3%. Po otarciach naskórka twarzy u poszkodowanego pozostała słabo widoczna linijna blizna nad łukiem brwiowym, bez zaburzenia funkcji. Naderwanie aparatu więzadłowego kręgosłupa szyjnego na poziomie C5/C6 wygoiło się bez ograniczenia możliwości ruchowych kręgosłupa. W okresie powypadkowym powód nie wymagał opieki osób trzecich. Na chwilę obecną proces leczenia został zakończony. Nie wystąpiły dalsze komplikacje zdrowotne w związku z przebytymi urazami, jak również urazy te nie mają już wpływu na funkcjonowanie powoda. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

W okresie 3 tygodni po wypadku powódka miała ograniczoną sprawność ze względu na silne bóle w związku ze skręceniem kręgosłupa szyjnego. Każda czynność związana z samoobsługą sprawiała powódce trudności, wskazana była pomoc osób trzecich przy ubieraniu się myciu przygotowywaniu posiłków. Pierwotna struktura anatomiczna kręgosłupa szyjnego nie została trwale naruszona i powódka przy zastosowaniu ćwiczeń rehabilitacyjnych ma szanse na całkowity powrót do zdrowia. Funkcjonowanie powódki na co dzień nie jest nie jest obecnie w dużym stopniu ograniczone, rokowania dla pełnego odzyskania sprawności organizmu powódki są korzystne. Rokowania co do wypełniania przez powódkę normalnych funkcji społecznych i rodzinnych a także korzystania z rozrywek i sportów są również korzystne, może uprawiać każdy sport bez ograniczeń.

/dowód: pisemna opinia łączna biegłych sądowych z dnia 23.11.2015 r. k. 109-112/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Samoistnym źródłem zobowiązania z tytułu czynu niedozwolonego jest fakt wyrządzenia szkody, za którą ustawa czyni określony podmiot odpowiedzialnym. Treścią tak powstałego stosunku prawnego jest uprawnienie do uzyskania odszkodowania (lub zadośćuczynienia) i odpowiadający temu uprawnieniu obowiązek naprawienia szkody (zadośćuczynienia krzywdzie).

Odpowiedzialność strony pozwanej wynika z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jaka łączyła ją z właścicielem pojazdu marki H. o numerze rejestracyjnym (...), którym kierował sprawca wypadku, na skutek którego poszkodowany został powód. Zgodnie z art. 822 k.c., przez umowę odpowiedzialność cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia (§1). Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§2). Powód, jako osoba uprawniona do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, mógł dochodzić roszczenia na mocy art. 822 § 4 k.c. bezpośrednio od strony pozwanej jako zakładu ubezpieczeń. Uzasadnia to legitymację bierną strony pozwanej w niniejszym procesie.

Zakres odpowiedzialności cywilnej osoby odpowiadającej za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia regulują w sposób szczególny art. 444-448 k.c. Roszczenie powoda wywiedzione zostało w oparciu o treść art. 445 § 1 w zw. z art. 444 k.c., zgodnie z którym między innymi w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Ponadto w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszystkie wynikłe z tego tytułu koszty (art. 444 § 1 k.c.). Podstawową przesłanką możliwości skutecznego domagania się zadośćuczynienia jest w tym przypadku doznanie szkody niemajątkowej (tzw. szkody na osobie, krzywdy) wynikającej z wypadku, w którym poszkodowany została powód. Jak podkreśla się w judykaturze i doktrynie zadośćuczynienie powinno mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc prognozy na przyszłość). Przy ocenie więc „odpowiedniej sumy” należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (wyrok SN z 3.02.2000 r., sygn. I CKN 969/98, LEX nr 50824). W orzecznictwie podkreśla się, że przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę (art. 445 § 1 k.c.) należy uwzględniać przede wszystkim nasilenie cierpień, długotrwałość choroby, rozmiar kalectwa, trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.06.1999 r., II UKN 681/98, OSNAP 2000/16/626). Wysokość zadośćuczynienia nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej, czy też określonej sztywnymi regułami, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.09.2001 r., III CKN 427/00, Lex 52766). Jednocześnie jednak przyznana kwota nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (wyrok Sądu Najwyższego z 28.09.2001 r., III CKN 427/00, Lex nr 52766). Zadośćuczynienie winno uwzględniać doznaną krzywdę poszkodowanego, na którą składają się cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych uczuciach przeżywanych bądź w związku z cierpieniami fizycznymi, bądź w związku z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zwłaszcza trwałymi lub nieodwracalnymi. Pamiętać należy, iż zadośćuczynienie nie jest karą, lecz sposobem naprawienia krzywdy. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie cierpień. Przy ocenie więc „odpowiedniej sumy” należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03.02.2000r., I CKN 969/98, LEX nr 50824).

Okolicznościami niespornymi w sprawie był fakt zaistnienia w dniu 16 sierpnia 2013 r. zdarzenia drogowego, w którym poszkodowany została powód, zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych przez właściciela pojazdu, którym kierował sprawca kolizji komunikacyjnego ze stroną pozwaną, zgłoszenie szkody przez powoda oraz przebieg postępowania likwidacyjnego prowadzone przez stronę ubezpieczyciela, które zakończyło się zapłatą na rzecz powoda zadośćuczynienia i odszkodowania w zakresie części poniesionych przez niego kosztów leczenia. Bezspornym była również co do zasady odpowiedzialność strony pozwanej za powstałą szkodę. Strona pozwana nie zakwestionowała bowiem swojej odpowiedzialności odszkodowawczej za następstwa wypadku, a jedynie oponowała co do obowiązku wypłaty dalszego zadośćuczynienia, jak również refundacji na rzecz powoda kosztów zakupu poduszki ortopedycznej (k. 44) oraz usług stomatologicznych wyszczególnionych w rachunku z dnia 14 stycznia 2014 r. (k. 38).

Wobec powyższego, sąd w niniejszym postępowaniu przedmiotem rozpoznania uczynił kwestię adekwatności w stosunku do następstw wypadku wypłaconej przez ubezpieczyciela kwoty tytułem zadośćuczynienia oraz zasadności zwrotu powodowi kosztów zakupu poduszki ortopedycznej i leczenia stomatologicznego. Dokonanie wskazanych ustaleń wymagało wiadomości specjalnych z zakresu medycyny, w związku z czym sąd za niezbędne uznał skorzystanie z dowodu z opinii biegłych (art. 278 § 1 k.p.c.).

Odnosząc się w pierwszej kolejności do żądania zasądzenia kwoty 10.100 zł tytułem zadośćuczynienia, stwierdzić należy, że w toku postępowania dowodowego powód wykazał w sposób należyty szkodę niemajątkową, doznaną w następstwie wypadku z dnia 16 sierpnia 2013 r., choć nie w takim zakresie w jakim podawał w uzasadnieniu pozwu. Zdaniem sądu urazy, jakie wystąpiły u powoda, których zakres sąd podał w ustalonym stanie faktycznym, były następstwem zdarzenia drogowego z dnia 16 sierpnia 2013 r., a zatem zachodził adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą, jaka wystąpiła u powoda, a zdarzeniem ją wywołującym. Sąd oparł się w tym zakresie przede wszystkim na opinii łącznej biegłych sądowych z zakresu chirurgii i ortopedii dr n. med. L. M. oraz neurologii dr n. med. M. D. z dnia 23 listopada 2015 r. Biegli w sposób kategoryczny przyznali, że u powoda na skutek zdarzenia z dnia 16 sierpnia 2013 r. doszło do 3% trwałego uszczerbku na zdrowiu w postaci cienkiej, słabo widocznej blizny nad łukiem brwiowym lewym oraz urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego. Opinia biegłych sądowych pozostaje w tym zakresie zbieżna z treścią znajdującej się w aktach sprawy opinii lekarza działającego na zlecenie ubezpieczyciela (k. 50). Ponadto sąd podzielił zapatrywanie biegłych, co do zasadności zakupu przez powoda poduszki ortopedycznej. Zakup ten, jako zalecony przez leczącego powoda lekarza neurologa, pozostawał niewątpliwie w związku z procesem leczenia. Sąd dokonał oceny opinii biegłych sądowych powołanych w niniejszej sprawie - przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla ich przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w nich wniosków (postanowienie SN 2000.11.07 (...) OSNC 2001/4/64). W ocenie Sądu przedmiotowe opinie, uznać należało za wiarygodne, były bowiem pełne, jasne, logiczne i zrozumiałe. Z opinii tych jednoznacznie wynika stan faktyczny i materiał dowodowy, na jakim oparli się biegli. Wnioski formułowane następnie przez biegłych na ich podstawie są jasne i logiczne. Biegli w czytelny, zrozumiały, a przy tym w rzeczowy sposób opisali względy, jakimi kierowali się przy ustaleniu uszczerbku lub jego braku na zdrowiu powoda, a także przy określeniu związku pomiędzy doznanymi przez poszkodowanego obrażeniami, a zdarzeniem z dnia 16 sierpnia 2013 r. Przy tym zarówno powód, jak i strona pozwana nie zgłaszali zarzutów do treści powyższej opinii biegłych.

Dokonując ustaleń w zakresie rozmiarów krzywdy doznanej przez powoda, a tym samym rozważając wysokość należnego jej zadośćuczynienia, poza opinią biegłych, sąd oparł również w zeznaniach powoda, w zakresie w jakim pozostawały zgodne z pozostałym materiałem dowodowym z dokumentów. Ze zgromadzonego w ten sposób materiału dowodowego wynika, że powód w okresie powypadkowym, ani później, nie wymagał opieki osób trzecich, a proces jego leczenia został zakończony bez komplikacji zdrowotnych. Przy tym rokowania co do stanu zdrowia powoda na przyszłość są dobre. W ocenie sądu, choć doznane przez powoda obrażenia niewątpliwie skutkowały dolegliwościami bólowymi, ich nasilenie nie przybrało ponadprzeciętnego charakteru. Bezspornie również skutkiem zdarzenia z dnia 16 sierpnia 2013 r. było wystąpienie uciążliwości i ograniczeń związanych z procesem leczenia i rehabilitacji, które jednakże już obecnie nie występują. Jak wynika z zeznań powoda po wypadku przebywał on na zwolnieniu lekarskim przez okres około 2 tygodni po czym wrócił do pracy. Sąd miał również na względzie, że początkowo (po zakończeniu okresu zwolnienia lekarskiego) wykonywanie pracy powodowało u powoda szybsze zmęczenie oraz uczucie dyskomfortu, związane z napięciem mięśni szyi, jednakże okoliczności te nie były na tyle znaczące, aby powód zaprzestał czynności pracowniczych. Natomiast spadek aktywności fizycznej powoda w związku z doznanymi urazami miał charakter okresowy. Sąd zważył także, że wypadek nie skutkował wystąpieniem u powoda problemów psychologicznych. Sam wzrost świadomości powoda w zakresie niebezpieczeństw mogących wystąpić w ruchu drogowym, w związku z udziałem w tym ruchu rowerzystów, oraz wynikająca z tego wzmożona ostrożność podczas kierowania samochodem, nie mogą być poczytywany jako negatywne następstwo zdarzenia z dnia 16 sierpnia 2013 r.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem sądu żądanie zadośćuczynienia zgłoszone przez powoda pomimo tego, że jest usprawiedliwione co do zasady, nie może być uwzględnione w całości, albowiem jest nadmierne. Okoliczności niniejszej sprawy wskazują jednoznacznie, że powód zakończył proces rekonwalescencji, a zakres obrażeń doznanych w toku zdarzenia z dnia 16 sierpnia 2013r. nie ma obecnie wpływu na jego dalsze funkcjonowanie, pomimo, że nadal może występować u powoda wzmożenie napięcia mięsni szyjnych. W świetle powyższego sąd uznał, iż kwota zadośćuczynienia w wysokości łącznej 5.000 zł (uwzględniwszy już wypłaconą kwotę 2.000 zł) stanowi świadczenie adekwatne do rozmiaru krzywdy poszkodowanego. Zważywszy na stwierdzony 3% uszczerbek na zdrowiu oraz zakres doznanych przez powoda obrażeń i związanych z nimi cierpień, rzeczona kwota - wraz przyznanym przez ubezpieczyciela na etapie przesądowym świadczeniem - rekompensują jego krzywdę fizyczną i psychiczną. Ustalając wskazaną wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę sąd oparł się na obiektywnych i sprawdzalnych kryteriach, kierując się celami i charakterem zadośćuczynienia, przy uwzględnieniu jednak indywidualnej sytuacji strony, jak wiek i intensywność cierpień, wpływ na życie prywatne, zmianę warunków życiowych, a także wpływ na odczucia psychiczne powoda. Nadmienić jednocześnie należy, że określenie wysokości procentowego uszczerbku na zdrowiu, stanowiło jedynie kryterium pomocnicze do ustalenia zasadności i wysokości dochodzonego w sprawie zadośćuczynienia. Stopień uszczerbku na zdrowiu nie może być przyjmowany jako wyłączna przesłanka ustalenia wysokości zadośćuczynienia – nie można przecież pomijać okresu leczenia, odczuwania dolegliwości fizycznych oraz uczucia krzywdy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10.04.1974, II CR 123/74). Treść art. 445 k.c. pozostawia – z woli ustawodawcy – swobodę sądowi orzekającemu w ustaleniu wysokości zadośćuczynienia i pozwala – w okolicznościach rozpoznawanej sprawy – uwzględnić indywidualne właściwości i subiektywne odczucia osoby pokrzywdzonej (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 maja 1998 r., II CKN 756/97, nie publikowany). Biorąc powyższe pod uwagę – w szczególności wnioski opinii biegłych w zakresie następstw wypadku i rokowaniach na przyszłość - w ocenie Sądu roszczenie powoda w zakresie przekraczającym uzupełniające zadośćuczynienie w wysokości 5.000 zł, nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do kwestii odszkodowania dotyczącego zwrotu kosztów zakupu poduszki ortopedycznej w kwocie 150 zł oraz kosztów leczenia stomatologicznego w kwocie 640 zł, których powód dochodził obok zadośćuczynienia, w ocenie sądu z zaoferowanego przez powoda materiał dowodowy pozwala przyjąć, iż jedynie pierwszy ze wskazanych wydatków pozostawał w związku przyczynowym ze szkodą.

Stosownie do art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie z § 2 tego artykułu, w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przepis art. 361 § 1 k.c. wyraża zasadę przyczynowości, ograniczonej jednak do przypadków normalnego - adekwatnego związku przyczynowego. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego jest determinowane określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy i dlatego istnienie związku przyczynowego bada się uwzględniając te okoliczności ( por. wyrok SN z dnia 8.12.2005 r. III CK 298/05 Lex 172174). W orzecznictwie wskazuje się, że następstwo ma charakter normalny wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy bez zaistnienia szczególnych okoliczności szkoda jest następstwem danego zdarzenia (por. orzeczenie SN z dnia 26 stycznia 2006 r. II CK 372/05 niepubl) lub gdy zazwyczaj w zwykłym porządku rzeczy jest konsekwencją danego zdarzenia (orzeczenie SN z 11 września 2003 (...) 473/01 MoP 2006, Nr 17, poz 947). Jak juz uprzednio zaznaczono zakup poduszki ortopedycznej został zalecony powodowi przez lekarza neurologa, a opiniujący w niniejszej sprawie biegli sądowi potwierdzili jego celowość w procesie leczenia. Był on zatem związany z rekonwalescencją powoda po wypadku z dnia 16 sierpnia 2013 r. i stanowił jego następstwo. Powód nie wykazał natomiast, aby taki związek zachodził pomiędzy wypadkiem, a usługami stomatologicznymi wymienionymi w rachunku nr (...) (k. 38). W tej kwestii wątpliwości budzą zeznania powoda jakoby w trakcie zdarzenia z dnia 16 sierpnia 2013 r. doznał on złamania pierwszego górnego zęba. W szczególności powód nie przedstawił jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego tą okoliczność, w postaci chociażby zdjęcia RTG, które – jak wynika z zeznań powoda - miało być wykonane kilka dni po wypadku. W tym kontekście odwołać się należy do treści art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c. Zgodnie z pierwszą z przytoczonych regulacji ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ponadto, jak stanowi art. 232 zd. 1 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Należy mieć na uwadze, że obowiązująca w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności przejawiająca się w treści wskazanych przepisów powoduje, że ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego, które są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i ponoszą one odpowiedzialność za jego wynik. Nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią niewskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76). Dopuszczenie dowodów z urzędu jest prawem, a nie obowiązkiem Sądu, z którego to prawa powinien szczególnie ostrożnie korzystać, tak by swym działaniem nie wspierać żadnej ze stron procesu i tym samym nie godzić w kontradyktoryjność sporu sądowego. Wobec powyższego zdaniem Sądu powód nie wykazał, aby poniesione przez niego w styczniu 2014 r. koszty leczenia stomatologicznego pozostawały w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 16 sierpnia 2013 r.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., według którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli natomiast stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481 § 2 k.c.). Termin spełnienia świadczenia może być oznaczony (w ustawie lub umowie) albo może wynikać z właściwości zobowiązania – w pozostałych zaś sytuacjach świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania (art. 455 k.c.). W przypadku świadczenia ubezpieczyciela z tytułu umowy OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych ustanowiono 30-dniowy termin do wypłaty odszkodowania (liczony od daty zgłoszenia szkody).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie przychyla się do tych poglądów orzecznictwa, w których przyjmuje się, że obowiązek zaspokojenia roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nie staje się wymagalny dopiero z datą wydania uwzględniającego to roszczenie wyroku wydanego w toku wytoczonego o nie procesu sądowego, lecz z chwilą wezwania dłużnika do jego zaspokojenia (art. 455 k.c.) W przypadku zaś, gdy odpowiedzialność za wyrządzoną przez sprawcę szkodę ponosi ubezpieczyciel, zobowiązany on jest na podstawie art. 817 § 1 k.c. spełnić świadczenie w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (wyrok SA w Białymstoku z dnia 12.10.1999 r., I A Ca 318/99, OSA z 2000 r. z. 6 poz. 27). Jeżeli powód żąda od pozwanego zapłaty określonej kwoty tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia, poprzedzającego dzień wyrokowania, odsetki te powinny być zasądzone zgodnie z żądaniem pozwu, o ile tylko w toku postępowania zostanie wykazane, że dochodzona suma rzeczywiście się powodowi należała tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia. Z uwagi na niewątpliwy fakt zgłoszenia przez powoda roszczenia objętego pozwem przed wszczęciem niniejszego postępowania, jak i brak zapłaty przez pozwaną przysługujących poszkodowanemu świadczeń w ustawowym terminie, żądanie pozwu w zakresie odsetek od zasądzonej wyrokiem kwoty pozostawało uzasadnione.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności sąd na podstawie powoływanych i cytowanych przepisów orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku oraz w punkcie II sentencji wyroku oddalił powództwo w pozostałym zakresie, z uwagi na okoliczności podane powyżej.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu, w punkcie III wyroku, nastąpiło na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd stosunkowo rozdzielił poniesione przez strony koszty, ustalając, iż powód wygrał sprawę w 47,29 %, a obrona strony pozwanej okazała się skuteczna w 52,71%. Koszty poniesione przez powoda wyniosły kwotę 4.403,28 zł i obejmowały zastępstwa procesowego w kwocie 2.400 zł, która to kwota została obliczona stosownie do § 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. ,,w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu”, kwotę 545 zł tytułem opłaty sądowej, kwotę 17 zł tytułem opłaty skarbowej od złożonego pełnomocnictwa oraz kwotę 1.200 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłych. Koszty strony pozwanej wyniosły natomiast 2.417,00 zł w związku z zastępstwem przez adwokata oraz uiszczoną kwotą opłaty skarbowej. Tym samym, stosunkowo do wyniku sprawy należało dokonać wzajemnej kompensacji tych kosztów, skutkiem której pozwana zobowiązana jest do zwrotu powodowi kwoty 487,28 zł tytułem kosztów procesu.