Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

Protokolant: Monika Bąk-Rokicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 grudnia 2016 r. w Warszawie

sprawy T. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania T. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 31 marca 2014 roku, znak: (...)

- oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 1005/14

UZASADNIENIE

W dniu 24 kwietnia 2014 r. T. G. złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 31 marca 2014 r., znak: (...), na mocy której organ ten odmówił mu prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu ubezpieczony wskazał, że skarżona decyzja jest dla niego krzywdząca, gdyż nie został mu zaliczony okres 3-letniej (...) Szkoły (...), w której uczył się
i pracował. Z tego też powodu brakuje mu 2 lata pracy do końca 1998 r., czyli 25 lat pracy.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 23 maja 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania T. G. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko organ rentowy podkreślił, że po rozpoznaniu wniosku odwołującego o emeryturę z dnia
10 lutego 2014 r. ustalił, iż T. G. legitymuje się stażem ogólnym wynoszącym 20 lat, 6 miesięcy i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych.
Organ rentowy wyjaśnił również, że do stażu pracy nie uwzględnił okresu od 1 września 1970 r. do 16 czerwca 1973 r., gdyż odwołujący nie przedłożył świadectwa praktycznej nauki zawodu, wystawionego przez zakład pracy, z którym młodociany podpisał umowę i odbywał praktyczną naukę zawodu, zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy
z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. G., urodzony w dniu (...), w okresie od 1 września 1970 r. od 16 czerwca 1973 r. uczęszczał do (...) Szkoły (...) w R. do klasy o specjalności mechanik maszyn budowlanych (zeznania świadka M. M. k. 40-42 a.s., dowód
z przesłuchania T. G. k. 121-122 a.s., świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej – koperta k. 118 a.s.).

Tygodniowy plan uczniów, w tym odwołującego, dzielił się na część teoretyczną, która odbywała się w szkole, oraz praktyczne przyuczanie do zawodu (praktyki zawodowe), które odbywało się w zakładzie pracy. Każdy z uczniów szkoły był zobowiązany do odbywania praktyk zawodowych, a ich odbycie było wymagane
do ukończenia szkoły. Praktyczna nauka zawodu w ramach nauki w (...) Szkole (...) w R. odbywała się na zasadach określonych w umowach
z poszczególnymi zakładami pracy. Niektóre zakłady pracy, np. (...)Przedsiębiorstwo (...), wypłacały wynagrodzenie za pracę
na podstawie indywidualnym umów o praktyki zawodowe podpisywane z uczniami szkoły. Ubezpieczony nie legitymuje się indywidualną umową o naukę zawodu, która określiłaby zawód albo rodzaj pracy, w jakim będzie szkolony, czas trwania nauki zawodu, przyuczenia lub wstępnego stażu pracy oraz zasadnicze obowiązki i uprawnienia młodocianego.

W czasie nauki w szkole T. G. odbywał praktyki zawodowe
w (...)Przedsiębiorstwie (...) w R. ( (...)) oraz
w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. ( (...)). Praktyki zawodowe odwołującego odbywały się w wymiarze 8 godzin dziennie
od momentu ukończenia przez niego 16 roku życia. Ponadto w czasie nauki odwołujący otrzymywał wynagrodzenie – były to kwoty: ponad 100 zł w I klasie, 440 zł w II klasie oraz 880 zł w III klasie (zeznania świadków M. M. k. 40-42 a.s. i W. R. k. 42 a.s., dowód z przesłuchania T. G. k. 121-122 a.s., zaświadczenie nr (...) o zatrudnieniu w celu nauki zawodu, świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej – koperta k. 118 a.s., pisemne wyjaśnienia Zespołu Szkół (...) w R. k. 158 i 185 a.s., świadectwa ukończenia praktycznej nauki zawodu k. 159 a.s. i k. 204 a.r. tom I).

W okresach od 16 stycznia 1974 r. do 22 kwietnia 1976 r. oraz od 13 maja 1978 r.
do 10 czerwca 1990 r. T. G. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) ( (...) W.) i w tym czasie stale oraz w pełnym wymiarze czasu pracy świadczył pracę na stanowisku maszynisty żurawi wieżowych. Przerwa w zatrudnieniu w powyższym okresie była spowodowana odbywaniem przez odwołującego zasadniczej służby wojskowej w okresie
od 24 kwietnia 1976 r. do 15 kwietnia 1978 r. (świadectwo wykonywania pracy
w szczególnych warunkach k. 21 a.r. tom II, książeczka wojskowa T. G. k. 23 a.s., zeznania świadka J. B. k. 42-43 a.s.).

W okresie od 5 listopada 1990 r. do 30 czerwca 1991 r. T. G.
był zatrudniony w przedsiębiorstwie (...)
na stanowisku operatora dźwigów wieżowych. Przedsiębiorstwo uczestniczyło przy budowie terminalu (...) przy (...), odwołujący zajmował się obsługą żurawi stacjonarnych oraz jeżdżących (świadectwo pracy
w (...) – koperta k. 118 a.s., zeznania świadka J. B. k. 42 a.s.).

W dniu 10 lutym 2014 r. T. G. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziale w W. z wnioskiem o przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Do wniosku odwołujący dołączył kwestionariusz zawierający okresy składkowe i nieskładkowe wraz z dokumentacją potwierdzającą te okresy (wniosek o emeryturę wraz z załącznikami k. 1-45 a.r. tom II).

Po rozpoznaniu wniosku odwołującego Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wydał w dniu 31 marca 2014 r. zaskarżoną decyzję (...), na mocy której odmówił odwołującemu prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że odwołujący nie udokumentował wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych oraz 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Ponadto organ rentowy ustalił,
że odwołujący posiada łączny staż pracy w wymiarze 20 lat, 6 miesięcy i 13 dni,
z czego okres 14 lat, 4 miesięcy i 7 dni stanowi okres pracy w warunkach szczególnych (skarżona decyzja ZUS z 31.03.2014 r. k. 57 a.s. tom II).

T. G. odwołał się od powyższej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w dniu 24 kwietnia 2014 r., inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie k. 2 a.s.).

W dniu 2 lipca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wydał decyzję (...), na mocy której ponownie odmówił odwołującemu prawa do emerytury ze względu na nieudokumentowanie wymaganego 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Jednocześnie organ rentowy ustalił łączny staż pracy odwołującego w wymiarze 22 lat, 6 miesięcy i 5 dni, z czego okres 16 lat, 8 miesięcy i 24 dni stanowi okres pracy w warunkach szczególnych. W porównaniu
do poprzedniej decyzji organ rentowy zaliczył okres odbywania przez odwołującego zasadniczej służby wojskowej od 24 kwietnia 1976 r. do 15 kwietnia 1978 r. ze względu na zatrudnienie odwołującego w warunkach szczególnych w Przedsiębiorstwie (...) w okresie przed odbywaniem służby wojskowej (od 16 stycznia 1974 r. do 22 kwietnia 1976 r.) oraz po jej odbyciu (od 13 maja 1978 r. do 10 czerwca 1990 r.) (decyzja ZUS z 02.07.2015 r. k. 61 a.s. tom II).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zebranego w toku postępowania materiału dowodowego, w skład którego wchodziły dowody
z dokumentów, w tym zawarte w aktach organu rentowego, jak również dowody osobowe z zeznań świadków M. M., W. R. i J. B. oraz dowód z przesłuchania odwołującego T. G..

Sąd dał wiarę dowodom z wymienionych wyżej dokumentów w całości
w zakresie, w jakim przedstawiały one zawarte w ich informacje. Dowody
z dokumentów pozwoliły na ustalenie ogólnych ram stanu faktycznego, jak również dostarczyły istotnych informacji co do charakteru praktyk zawodowych odbywanych przez odwołującego w latach 1970-1973 r. Jednocześnie Sąd z rezerwą odniósł się do przedłożonych przez odwołującego świadectw pracy T. K. i J. F.
(k. 202-204v), gdyż dokumenty te stanowią jedynie fotokopię, a ponadto zostały wystawione na osoby inne niż odwołujący czy też świadkowie składający zeznania
w toku niniejszego postępowania.

Zeznania świadka W. R. Sąd uznał za przydatne jedynie
w takim zakresie, w jakim znajdywały pokrycie w informacjach płynących z zeznań pozostałych świadków, tj. w zakresie powszechnego obowiązku odbycia praktyk przez uczniów szkoły zawodowej. Świadek oświadczył, że uczył się co prawda w tej samej szkole co odwołujący, lecz w innej klasie (o profilu murarskim), jak również,
że w czasie nauki odbywał w innymi miejscu niż odwołujący i nie miał wiedzy
w którym zakładzie pracy odwołujący przyuczał się do zawodu. Z tych też względów zeznań świadka we wskazanym wyżej zakresie nie można było uznać za istotne
dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

W całości Sąd dał wiarę zeznaniom świadkowi J. B., gdyż jego zeznania były zbieżne z informacjami płynącymi z załączonymi do akt dokumentami osobowymi odwołującego (dotyczącymi okresu zatrudnienia w (...)) oraz
z zeznaniami pozostałych świadków i odwołującego. Co do zasady natomiast Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka M. M. oraz samego odwołującego T. G.. Sąd miał na uwadze, że zeznania te były ze sobą w dużej mierze zbieżne, np. w zakresie otrzymywania wynagrodzenia, odbywania praktyk zawodowych,
czasu trwania nauki w zasadniczej szkole zawodowej, czy też przedmiotów, których się uczyli. Świadek uczęszczał z odwołującym do klasy o tym samym profilu (mechanik maszyn budowlanych), miał z nim bezpośredni kontakt, wobec czego zdaniem Sądu informacjom przekazanym przez świadka – w zakresie, w jakim pokrywały się
z zeznaniami odwołującego – należało dać wiarę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie T. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 31 marca 2014 r., znak: (...), było niezasadne i podlegało oddaleniu.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy warunkach szczególnych na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 887; ze zm.). Organ rentowy odmówił odwołującemu prawa
do wskazanego wyżej świadczenia powołując się na fakt nieudokumentowania posiadania ogólnego stażu pracy (okresów składkowych i nieskładkowych) w wymiarze 25 lat oraz 15-letniego okresu stażu pracy, który podlegałby kwalifikacji jako staż pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn, oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia
do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 nr 8 poz. 43). Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać
za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia),

2.  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia, oraz

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia) oraz być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia).

W myśl stanowiska wyrażonego w orzecznictwie, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, warunki nabycia prawa do wcześniejszej emerytury muszą być spełnione łącznie w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do tego świadczenia, sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2006 r., I UK 154/05). Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00).

Jednocześnie wskazać należy, że świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c., gdyż pracodawca nie ma charakteru organu władzy publicznej, świadectwo pracy stanowi więc dokument prywatny, zgodnie z art. 245 k.p.c. W orzecznictwie podkreśla się, że przy ustalaniu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym złożenie dowodu w postaci świadectwa pracy może być kwestionowane, co na podstawie art. 6 k.c. pociąga za sobą obarczenie ciężarem dowodu strony, która zaprzecza okolicznościom wynikającym ze świadectwa pracy. Należy bowiem ustalić, jakie prace ubezpieczony rzeczywiście wykonywał, bowiem ta okoliczność, nie zaś nazwa zajmowanego stanowiska, przesądza o ewentualnym istnieniu przesłanek dla przyznania dochodzonego świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2004 r., II UK 337/03).

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że T. G. ukończył
dnia 9 marca 2014 r. wymagany wiek 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Wątpliwości istniały co do spełniania przez odwołującego pozostałych przesłanek – organ rentowy na etapie postępowania wyjaśniającego zakwestionował wykazanie przez ubezpieczonego przesłanek w postaci posiadania 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Z powyższym stanowiskiem organu rentowego nie zgodził się odwołujący, który wskazał, że wykonywana przez niego praca miała charakter pracy
w warunkach szczególnych i że spełnia wszystkie przesłanki konieczne do uzyskania wcześniejszego świadczenia emerytalnego. W szczególności odwołujący nie zgodził się z niezaliczeniem przez organ rentowy do ogólnego stażu pracy okresu 3-letniej nauki
w zasadniczej szkole zawodowej.

Zaznaczenia wymaga, że w toku niniejszego postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy decyzji z dnia 2 lipca 2015 r. uwzględnił dodatkowe okresy pracy odwołującego w warunkach szczególnych i w konsekwencji ustalił, że posiada
on łączny staż pracy w wymiarze 22 lat, 6 miesięcy i 5 dni, z czego okres 16 lat,
8 miesięcy i 24 dni stanowi okres pracy w warunkach szczególnych.

Istota sporu sprowadza się zatem do ustalenia, czy odwołujący był zatrudniony
w celu zawodu, czy też odbywał praktykę zawodową w ramach przedmiotu praktycznego, ujętego w programie nauki szkolnej. Wskazać należy, że stosunek zatrudnienia obejmował tylko młodocianych przyjętych do pracy w celu nauki zawodu, obowiązanych do dokształcenia się w szkole, nie zaś tych, którzy pobierali naukę bez zatrudnienia. Stąd też przedmiotem rozważań Sądu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy powyższy okres może zostać odwołującemu zaliczony do ogólnego stażu pracy.

Powyższą kwestię należy rozpatrywać pod kątem treści art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 r. W okresie wskazywanym przez T. G. obowiązywała ustawa z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. z 1958 roku, Nr 45, poz. 226 ze zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy przyjęto, że młodociani mogli być zatrudniani przez zakłady pracy tylko w celu:

1)  nauki zawodu,

2)  przyuczenia do określonej pracy,

3)  odbycia wstępnego stażu pracy.

Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 1 w/w ustawy zakład pracy, przyjmując młodocianego na naukę zawodu, w celu przyuczenia do określonej pracy oraz odbycia wstępnego stażu pracy, był obowiązany zawrzeć z nim na piśmie umowę określającą zawód albo rodzaj pracy, w jakim młodociany będzie szkolony, czas trwania nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub wstępnego stażu pracy oraz zasadnicze obowiązki i uprawnienia młodocianego.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że okresem składkowym
w rozumieniu przepisu art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy emerytalnej – w kontekście cytowanych wyżej przepisów wspomnianej ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. – jest okres zatrudnienia wykonywanego na podstawie indywidualnej umowy między zakładem pracy, a szkolącym się młodocianym. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2009 roku (II UK 334/08) stwierdzono, iż młodociany, odbywający naukę zawodu
w ramach umowy zawartej z zakładem pracy na podstawie przepisów ustawy
z dnia 2 lipca 1958 roku o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy, posiadał status pracownika w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym oraz ubezpieczeniu społecznym. Powyższy pogląd Sądu Najwyższego, jako powszechnie akceptowany w orzecznictwie, Sąd Okręgowy w całości podziela.

Tak więc jeżeli młodociany odbywał praktyczną naukę zawodu w zakładzie pracy, na podstawie umowy zawartej między nim a zakładem pracy, okres praktycznej nauki zawodu podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty oraz przy ustalaniu wysokości tych świadczeń. W takim bowiem przypadku młodociany podlegał ubezpieczeniu społecznemu, a w związku z tym była za niego opłacana składka na ubezpieczenie społeczne. Zasadniczą kwestią wymagająca rozstrzygnięcia jest więc to, czy nauka zawodu była pobierana przez młodocianego przy jego równoczesnym zatrudnieniu, czy też jako przedmiot praktyczny w programie nauki szkolnej. Innymi słowy, czy nauczający zawodu był pracodawcą, czy nauczycielem młodocianego, a więc czy związek między nimi polegał na stosunku prawa pracy - nauki zawodu, czy na stosunku administracyjnym. Stosunek zatrudnienia obejmował tylko młodocianych przyjętych do pracy w celu nauki zawodu, obowiązanych do dokształcania się w szkole, nie zaś tych, którzy pobierali naukę bez zatrudnienia się. Pozostawić więc trzeba na uboczu realizację praktycznej zawodu w takich szkołach,
jak zasadnicze szkoły zawodowe i technika zawodowe, w których praktyczna nauka zawodu, gdy odbywała się poza warsztatami szkolnymi, w zakładach pracy, organizowana była na podstawie umowy zawartej między szkołą a zakładem pracy
i uczniowie, wykonujący pracę w ramach praktyki nie byli pracownikami tych zakładów (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 marca 2009 r. III AUa 1213/08).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdza,
że brak jest podstaw do przyjęcia, że T. G. w spornym okresie odbywał praktyczną naukę zawodu na podstawie indywidualnej umowy o naukę zawodu, zawartej pomiędzy nim a zakładem pracy i że w związku z tym w oparciu o powyższe przepisy przysługiwał mu status pracownika. Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wynika, że w okresie od 1 września 1970 r. do 16 czerwca 1973 r. uczęszczał do (...) Szkoły (...) w R. do klasy o specjalności mechanik maszyn budowlanych i w tym też czasie pobierał praktyczną naukę zawodu w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. ( (...)) oraz w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. ( (...)). (...) Szkoła (...) w R. była szkołą przyzakładową, a praktyki zawodowe były w niej obowiązkowe i ukończenie szkoły było uzależnione od uczęszczania na te praktyki. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala jednak bezsprzecznie stwierdzić, że praktyki te odbywały się na podstawie indywidualnej umowy zawartej pomiędzy odwołującym a zakładem pracy.

W pierwszej kolejności Sąd zwrócił uwagę na fakt, iż zarówno odwołujący,
jak i przesłuchani w sprawie świadkowie wielokrotnie utożsamiali wykonywanie pracy z odbywaniem praktyk zawodowych, co, choć jest zrozumiałe ze względu na charakter przedmiotu nauczania w zasadniczej szkole zawodowej, to jednak utrudniało ostateczną ocenę tego, czy odwołujący w spornym okresie pracował w ramach zatrudnienia
w konkretnym zakładzie pracy, czy też odbywał praktyki zawodowe. Co prawda odwołujący, a także świadek M. M. wskazywali na okoliczność otrzymywania wynagrodzenia za pracę, jednakże nie zostało wyjaśnione czy wynagrodzenie
to wynikało z praktyk zawodowych odbywających się w ramach pobierania nauki
w zasadniczej szkole zawodowej, w szczególności nauki praktycznej,
czy też w związku z wykonywaniem pracy w ramach umów indywidualnych
z uczniami. Podobnie odwołujący i ww. światek zgodnie wskazywali na fakt wykonywania pracy przez 8 godzin dziennie po ukończeniu 16 roku życia przez
co najmniej 3 dni w tygodniu, jednakże, mając na uwadze okoliczność odbywania przez odwołującego praktyk w dwóch zakładach pracy, na podstawie ich zeznań nie sposób ustalić jaki był rozkład czasu pracy (praktyki) w zależności od zakładów pracy,
w których odwołujący pracował (praktykował).

Za przyjęciem, iż odwołującego nie łączył w spornym okresie stosunek zatrudnienia przemawia również analiza akt osobowych odwołującego oraz informacji otrzymanych ze (...) Szkół (...) w R., które udało się Sądowi
w toku postępowania pozyskać. Zdaniem Sądu, nie było podstaw do uznania przedłożonego przez odwołującego zaświadczenia nr (...) jako wystarczający dowód na indywidualne zatrudnienie T. G. w (...) w spornym okresie. Dokument ten zawiera co prawda określenie „zatrudnienie”, jednakże po tym określeniu znajduje się dopisek „w celu nauki zawodu”, a ponadto zaświadczenie dotyczy lat 1972-1973, tj. III klasy zasadniczej szkoły zawodowej, a nie całego spornego okresu. Ponadto dokument ten stanowi potwierdzenie złożenia przed Zakładową Komisją Kwalifikacyjną egzaminu końcowego z zakresu 3 roku praktycznej nauki w zawodzie mechanik maszyn budowlanych, a więc profilu zgodnego z profilem klasy, do której odwołujący uczęszczał, co pozwala przyjąć, że „zatrudnienie w celu nauki zawodu”,
o którym mowa powyżej, stanowiło w istocie praktyki zawodowe odbywane w ramach nauki w szkole. Wbrew twierdzeniom odwołującego jego zatrudnienia w spornym okresie nie potwierdzają również załączone do akt sprawy dokumenty –
w świadectwach ukończenia praktycznej nauki zawodu w (...) (k. 159 a.s.)
oraz w (...) (k. 204 a.r. tom I) nie ma mowy o zatrudnieniu bądź stosunku pracy,
lecz o praktycznej nauce zawodu, a ponadto, jak słusznie wskazywał w toku postępowania organ rentowy, świadectwa te zostały wydane przez (...) Szkół (...), a nie podmioty w których odwołujący praktykował. W ocenie Sądu istotne były również informacje uzyskane z (...)Szkół (...) w R.
(k. 158 a.s.) z których wynika, że praktyki zawodowe odbywały się na podstawie umów pomiędzy (...) Szkołą (...) w R., a zakładem pracy dla ogółu uczniów. W drugim z pism (...) w R. (k. 185 a.s.) wskazuje co prawda, że uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej otrzymywali wynagrodzenie w związku z zatrudnieniem w (...) na podstawie umowy indywidualnej, jednakże w ocenie Sądu brak podstaw do korelacji tej informacji z zeznaniami odwołującego i świadka M. M. dotyczącymi otrzymywania wynagrodzenia, gdyż osoby te – jak wspomniano wyżej – nie sprecyzowały z jakiego tytułu wynagrodzenie to otrzymywały. Sąd zwrócił również uwagę, że tak odwołujący, jak i świadek, mówiąc o wynagrodzeniu utożsamiali je bardziej z poziomem klas wskazując na zróżnicowaną wysokość wynagrodzenia w klasach I-III niż z konkretnym zakresem obowiązków czy też konkretnym zakładem pracy, co biorąc pod uwagę podobieństwo wskazywanych przez odwołującego i świadka kwot sugeruje pewną formę odpłatności powiązaną bardziej z odbywaniem praktyk zawodowych w ramach nauki w zasadniczej szkole zawodowej, niż z indywidualną praktyką zawodową zainicjowaną przez danego ucznia.

Reasumując powyższe, w przekonaniu Sądu Okręgowego, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że w spornym okresie T. G. pobierał wprawdzie praktyczną naukę zawodu, ale bez równoczesnego zatrudnienia na podstawie indywidualnej umowy o naukę zawodu, a jedynie w ramach praktyki
w programie nauki szkolnej. Poczynienie przez Sąd powyższych ustaleń, w świetle cytowanego wyżej orzecznictwa, prowadziło do wniosku, zgodnie z którym organ rentowy nie miał podstaw do zaliczenia spornego okresu nauki odwołującego
w (...)Szkole (...) w R., a co za tym idzie, należało uznać, że kwestionowana decyzja organu rentowego była prawidłowa.

Mając na uwadze wszystkie podniesione wyżej argumenty, Sąd Okręgowy, uznając iż zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 marca
2014 r., znak: (...) roku jest zasadna i odpowiada prawu, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił wniesione od niej odwołanie.

Zarządzenie: (...)