Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 maja 2016 r

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Małgorzata Kryńska Mozolewska

Protokolant: Marzena Szablewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2016 r w Warszawie

sprawy z odwołania: A. J. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. dnia (...) r (...)

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)w W.

o zasiłek macierzyński

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawczyni A. J. prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres od 18.12.2014 r do 16.12.2015 r

2. zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. na rzecz odwołującej A. J. kwotę 60,00 (sześćdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI U 170 15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...)r Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. odmówił wnioskodawczyni A. J. prawa do zasiłku macierzyńskiego od 18.12.2014 r do 16.12.2015r . W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazywał, że z posiadanej dokumentacji wynika, że odwołująca nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 01.12.2014 r gdyż w zaniżonej wysokości została opłacona należna składka na ubezpieczenie w ustawowym terminie za miesiąc grudzień 2014 r. Odwołująca urodziła dziecko w dniu 18.12.2014 r, czyli w okresie, kiedy nie podlegała ona ubezpieczeniu chorobowemu.

A. J. złożyła odwołanie od w/w decyzji i podnosiła, że decyzja ZUS z dnia 29 stycznia 2015 r narusza podstawowe zasady równego traktowania obywateli. Potraktowanie ubezpieczonej w odmienny sposób niż w analogicznej sytuacji poprzedniego porodu jest dyskryminujące, ale także narusza jej poczucie bezpieczeństwa i pewności prawa.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania argumentując to faktem, iż za miesiąc grudzień 2014 r składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe została opłacona w niepełnej wysokości, a odwołująca nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 01.12.2014 r co oznacza utratę prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Jednocześnie organ rentowy nie wyraził zgody na opłacenie składki po terminie. Odwołująca w chwili powstania przesłanek do wypłaty zasiłku macierzyńskiego tj w dniu 18.12. 2014 r nie podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Zatem zasiłek macierzyński za okres od 18.12.2014 r do 16.12.2015 r nie przysługuje.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

A. J. prowadzi działalność gospodarczą od 26 października 2005 r i od czerwca 2013 r odprowadza składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

W dniu 25 września 2013 roku odwołująca urodziła pierwsze dziecko. Za miesiąc sierpień 2013 r odprowadziła składki w pełnej wysokości w łącznej kwocie 2.711,50 złotych natomiast za miesiąc wrzesień (miesiąc porodu) odprowadziła pomniejszone składki w kwocie 1.898,06 złotych obliczając je za okres do dnia porodu. Za okres od dnia 25 września 2013 r wnioskodawczyni pobierała zasiłek macierzyński.

W analogiczny sposób wnioskodawczyni postąpiła w sytuacji będącej podstawą wydania zaskarżonej decyzji.

Za miesiąc listopad 2014 r A. J. odprowadziła składki w pełnej wysokości w łącznej kwocie 2.711,50 złotych od podstawy 5.000 złotych natomiast za miesiąc grudzień (miesiąc porodu) w dniu 09.01.2015 r odprowadziła pomniejszone składki w kwocie 1.574,42 złotych. Niedopłata wynosiła 1.137,08 złotych.

Decyzją z dnia (...)r Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. odmówił wnioskodawczyni A. J. prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 18.12.2014 r do 16.12.2015r . W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazywał, że z posiadanej dokumentacji wynika, że odwołująca nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 01.12.2014 r gdyż w zaniżonej wysokości została opłacona należna składka na ubezpieczenie w ustawowym terminie za miesiąc grudzień 2014 r.

W związku z otrzymaną decyzją odwołująca z ostrożności w dniu 9 lutego 2015 r dopłaciła różnicę składki za grudzień 2014 r w taki sposób, że składka łącznie za grudzień 2014 r wynosiła 2.711,50 złotych. Dodatkowo złożyła również dokument ZUS DRA za grudzień 2014 r który wpłynął do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w dniu 05 lutego. Wnioskodawczyni złożyła także w dniu 12 lutego 2015 r wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień 2014 r po obowiązującym terminie płatności. Pismem z dnia 25 lutego 2015 r poinformowano odwołującą o odmowie wyrażenia zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za w/w miesiąc. Organ rentowy odmawiając przywrócenia terminu powtórzył argumentację z zaskarżonej decyzji, a mianowicie, że składka za miesiąc grudzień 2014 r została opłacona po obowiązującym terminie płatności oraz że istnieją zaległości – nie wskazując, w jakiej wysokości. Dodatkowo organ rentowy przytoczył przepisy art. 14 ust 2 pkt .2 ustawy z dnia 13 października 1998 r o systemie ubezpieczeń Społecznych.

Bezsporne a nadto deklaracje rozliczeniowe k.5-14, wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień 2014 r po obowiązującym terminie k. 15; pismo organu rentowego o odmowie przywrócenia terminu do opłacenia składek – akta rentowe

W dniu 16 lutego 2015 r oraz 24 lutego 2015 wnioskodawczyni uzyskała na telefonicznej infolinii od pracownika ZUS informację o możliwości proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składki do dnia porodu. W dniu 21 kwietnia 2015 r odwołująca ponownie zadzwoniła na infolinię i nagrała całą rozmowę. Pracownik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych poinformowała odwołującą, że może obniżyć podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne.

Po otrzymaniu negatywnej odpowiedzi na pierwszy wniosek ubezpieczonej o wyrażenie zgody na opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień 2014 r po obowiązującym terminie odwołująca złożyła kolejny wniosek w dniu 6 marca 2015 r i ponownie otrzymała negatywną odpowiedź ZUS z marca 2015 r .

Dowód: nagranie na płycie CD złożone przez organ rentowy, zeznania powódki k. 77;

Stan faktyczny niniejszej sprawy, w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy, został ustalony na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz załączonych do nich aktach rentowych, których treść nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 i ust. 5 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2014.159 z póz. zmianami) zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

Art. 1 w/w ustawy stanowi, że świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.), zwanym dalej "ubezpieczonymi". W zakresie podmiotowym ustawy zasiłkowej mieszczą się osoby uprawnione do otrzymywania świadczeń. Objęte są, więc nim osoby podlegające ubezpieczeniu społecznemu w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczeniu chorobowemu). Zasady podlegania temu tytułowi ubezpieczenia określa ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych , ubezpieczonymi są osoby fizyczne podlegające, chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych (tj. emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu).

Reasumując świadczenia pieniężne w razie ciąży i macierzyństwa uzależnione są od spełnienia przesłanki „bycia ubezpieczonym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych" (od posiadania tytułu - obowiązkowego albo dobrowolnego - ubezpieczenia).

Spór zaistniały w rozpoznawanej sprawie był w swej istocie sporem prawnym i sprowadzał się do wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442) w kontekście możliwości zmniejszenia zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku macierzyńskiego oraz zarzutu odwołującej się, że pozbawienie jej, jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, takiej możliwości, byłoby przejawem dyskryminacji w stosunku do pozostałych ubezpieczonych.

Sąd uznał odwołanie za uzasadnione. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2015.121 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. W przepisie tym określona została dolna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Podstawę taką, zgodnie z przepisami art. 18 ust. 9 i 10 ustawy, zmniejsza się proporcjonalnie do długości okresu czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, jeżeli ubezpieczony z tego tytułu spełnia warunki do przyznania zasiłku chorobowego. Wskazane wyżej uregulowania zawarte w art. 18 ust. 9 i 10 powołanej ustawy stanowią wyjątki od reguły wyrażonej w art. 18 ust. 8 tejże ustawy i pozwalają na proporcjonalne pomniejszenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność. W ocenie sądu nawet najniższa podstawa wymiaru może ulec proporcjonalnemu obniżeniu. W ocenie sądu przepis ustawy nie odbierają ubezpieczonym, którzy zadeklarowali składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w rozmiarze przekraczającym ustawowe minimum, prawa do proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składki w miesiącu, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami, bądź - jak było w niniejszej sprawie - w przypadku urodzenia dziecka trwającej przez część miesiąca. Skoro prawo takie zachowują osoby deklarujące minimalną podstawę wymiaru składek, to tym bardziej winni z niego korzystać ubezpieczeni wnoszący składki wyższe od minimalnych. Taki pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 17 maja 2011 r. w sprawie III AUa 2177/10 i sąd meriti rozpoznający odwołanie w pełni to stanowisko podziela. Przesądzając kwestie dopuszczalności zastosowania zasady proporcjonalności wymiaru składek sąd uznaje prawo odwołującej do proporcjonalnego zmniejszenia składek za miesiąc grudzień 2014. Taką informację otrzymała A. J. dwukrotnie dzwoniąc na infolinię Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co wynika z nagrania przedłożonego przez organ rentowy.

Powyżej przedstawiony pogląd nie stanowi interpretacji rozszerzającej art. 18 ust. 9 i ust. 10 ustawy systemowej i podzielony został w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 lipca 2009 r., sygn. akt III AUa 908/09 oraz dnia 17 maja 2011 r. sygn. akt III AUa 2177/10. Stanowisko tam wyrażone podzielił również Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 19 lutego 2014 r. III AUa 705/13.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania i zasądził od pozwanego na rzecz odwołującej kwotę 60.00 złotych na podstawie § 11 ust 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490 z późniejszymi zmianami)

Dlatego też Sąd w oparciu o powyższe i na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. - mając na uwadze, że zostały spełnione przesłanki uzasadniające przyznanie wnioskodawczyni prawa do zasiłku macierzyńskiego orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)