Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Matka małoletniej powódki – E. N., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika – pozwem z dnia 05 maja 2016r. domaga się podwyższenia od pozwanego T. N. alimentów z kwoty 500 zł do kwoty stanowiącej równowartość 35% wynagrodzenia pozwanego, nie mniej niż 1200 zł miesięcznie, poczynając od miesiąca maja 2016r.

Wraz z pozwem wniosła o udzielenie zabezpieczenia, poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia na utrzymanie małoletniej powódki na czas trwania niniejszego postępowania alimentów w kwocie po 1200 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu podniosła, że ostatni obowiązek alimentacyjny ustalony został w lutym 2012r. Wówczas małoletnia miała 3 lata, a obecnie lat 6 i jest uczennicą klasy I szkoły podstawowej. Od czasu objęcia obowiązkiem szkolnym u małoletniej ujawniono problemy zdrowotne – tiki ruchowe i dźwiękowe, zdiagnozowano padaczkę. Powódka ma zalecone konsultacje w poradni neurologicznej oraz intensywną rehabilitację. Łączne koszty utrzymania małoletniej związane z jej stanem zdrowia oceniono na kwotę co najmniej 1500 zł miesięcznie, w tym koszty zakupu witamin i leków, wizyt lekarskich, rehabilitacji, masaży, sesji terapeutycznych. Jako pozostałe koszty utrzymania małoletniej, tj. wyżywienie, odzież, edukację, środki pielęgnacyjne, koszty mieszkania wskazano łącznie kwotę 1250 zł miesięcznie. Dalej z uzasadnienia wynika, że E. N. pracuje jako pomocnik drukarza za wynagrodzeniem 1329,18 zł i nie jest w stanie zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb córki. W utrzymaniu małoletniej uzyskuje pomoc swojej matki – L. G.. Matka powódki dodała, że pozwany oprócz alimentów w żaden inny sposób nie partycypuje w kosztach utrzymania dziecka, nie ma innych dzieci na utrzymaniu, pracuje jako żołnierz zawodowy za wynagrodzeniem około 4000 zł miesięcznie.

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia argumentowano koniecznością leczenia i rehabilitowania małoletniej na „poziomie zabezpieczającym jej niezbędne potrzeby”.

Pozwany T. N. w odpowiedzi na wniosek o udzielenie zabezpieczenia wniósł o oddalenie tego wniosku. W uzasadnieniu podniósł, że strona powodowa nie wykazała interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Zaprzeczył jakoby nie partycypował dodatkowo w kosztach utrzymania i wychowania córki, wskazując, że dokonuje na rzecz małoletniej zakupu odzieży, leków i „pomaga w inny sposób”. Podniósł również na okoliczność pozostawania matki małoletniej powódki w związku konkubenckim. Poddał w wątpliwość konieczność ponoszenia wykazywanych przez stronę powodową wydatków związanych ze zdrowiem córki i brak dowodów w tym zakresie. Wskazał także, że po podziale majątku wspólnego spłaca byłą małżonkę „w znacznych kwotach”, a na ten cel zaciągnął pożyczkę od swojej matki G. N..

Postanowieniem z dnia 22 lipca 2016r. w sprawie III RC 294/16 oddalono wniosek w przedmiocie wniosku matki małoletniej powódki- E. N. o udzielenie zabezpieczenia.

Na rozprawie w dniu 20 grudnia 2016r. pełnomocnik matki małoletniej powódki ograniczył żądanie do kwoty po 850 zł miesięcznie lub kwoty stanowiącej 27 % wynagrodzenia za pracę, nie mniej niż 800 zł miesięcznie.

Pełnomocnik pozwanego uznał roszczenie do kwoty po 800 zł bez procentowego ustalenia alimentów.

Strony nakłaniane przez przewodniczącego do zawarcia ugody nie doszły do porozumienia.

Sąd zważył, co następuje:

Małoletnia W. N. ur. (...) pochodzi ze związku małżeńskiego T. N. i E. N., który mocą wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 17 sierpnia 2011r. w sprawie I RC 1335/10 rozwiązany został przez rozwód. W wyroku tym wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią W. N. powierzono matce- E. N., ograniczając władzę rodzicielską T. N. do współdecydowania w istotnych sprawach dziecka. Zasądzono od T. N. na rzecz małoletniej W. N. alimenty po 400 zł. Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku w sprawie V ACa 68/12 z dnia 08 lutego 2012r. zmieniono wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku w punkcie 5 o tyle, że w miejsce zasądzonych od T. N. na rzecz małoletniej W. N. alimentów po 400 zł miesięcznie, zasądzono od T. N. na jej rzecz alimenty po 500 zł miesięcznie w miejsce świadczeń alimentacyjnych zsądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 21 grudnia 2010r. w sprawie III I RC 727/10.

W owym czasie małoletnia miała 2 lata. Nie miała problemów zdrowotnych.

dowód: - akt urodzenia k.8;

- wyrok rozwodowy k. 9-11;

Obecnie W. N. ma 7 lat. Uczęszcza do klasy I szkoły podstawowej w R. do klasy integracyjnej. W. N. ma całościowe zaburzenie rozwoju. Ma problemy z koordynacją i równowagą. Pozostaje pod kontrolą lekarza neurologa, od kilku lat obserwowana jest pod kątem padaczki, miewa tiki, zalecono jej hipoterapię i zajęcia integracji sensorycznej. Jest zaliczona do osób niepełnosprawnych. Małoletnia uczęszcza na ćwiczenia biofeedback, jeden seans kosztuje 70 zł, w czerwcu 2016r. za diagnozę małoletniej w Stowarzyszeniu Pomocy Osobom (...), E. N. zapłaciła kwotę 360 zł. Małoletnia W. ma wadę wzroku. Nosi okulary, za które matka małoletniej zapłaciła 200 zł. E. N. załączyła paragony, z których wynika, że w listopadzie 2015r. styczniu, lutym 2016r. grudniu 2016r. wydała odpowiednio 150 zł, 100 zł na badania kontrolne. W grudniu 2016r. za terapie neurologopedyczną zapłaciła 600 zł. Z pozostałych paragonów wynika, że w okresie od września 2015r. do kwietnia 2016r. wydatkowała łącznie kwotę 2765,81 zł: w tym na odzież i obuwie – 2296,03 zł, na art. szkolne – 168,98 zł, a na leki – 300,80 zł.

dowód: - dokumenty medyczne k. 13-15;

- zaświadczenie lekarskie k. 16, 150-151,192;

- orzeczenie o niepełnosprawności k. 152-153;

- wydatki k. 16, 21-23v, 149,198;

- paragony k. 177-181,199-200;

- opinia (...) k. 188-191;

- zeznania E. N. k. 208-208v;

E. N. ma 29 lat. Nie ma problemów ze zdrowiem. Poza małoletnią powódką nie ma innych dzieci na utrzymaniu. Nie pozostaje z nikim w związku. Zatrudniona jest w Firmie Produkcyjno – Handlowo - Usługowej (...). na stanowisku pomocnika drukarza, za wynagrodzeniem 1360,69 zł netto miesięcznie. Korzysta z pomocy (...) w S. w postaci zasiłku pielęgnacyjnego na małoletnią W. w kwocie 153 zł miesięcznie oraz z programu 500+.

Mieszka sama wraz z małoletnią. Koszt utrzymania mieszkania wynosi: czynsz – 350,59 zł miesięcznie, energia- 150 zł, telewizja i internet – 79 zł.

Matka małoletniej korzysta z pomocy finansowej swojej matki.

dowód: - wydatki 17-23;

- zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach k. 24;

- kopia dokumentów k. 172-175;

- zeznania E. N. k. 208-208v;

T. N. ma 30 lat. Z zawodu jest żołnierzem. Poza małoletnią powódką nie ma innych dzieci na utrzymaniu. Nie pozostaje z nikim w związku. Pozwany zatrudniony jest w Jednostce Wojskowej w L. na stanowisku żołnierza zawodowego z uposażeniem średnio 3.265,41 zł netto miesięcznie. Dodatkowo kilka razy w roku otrzymuje nagrody uznaniowe, w wysokości ok. 400 zł jednorazowo, raz w roku świadczenie urlopowe w wysokości ok. 500 zł, ,,mundurówkę’’. w kwocie 2000 zł, a także 13 pensję w wysokości jednomiesięcznego uposażenia. Z uwagi na charakter pracy, często przebywa poza domem na wyjazdach służbowych. Wówczas otrzymuje dietę w kwocie ok. 25 zł dziennie.

T. N. mieszka sam w mieszkaniu służbowym o powierzchni 35 m2, które wykupił za kwotę 27.000 zł. Raz w roku dokonuje spłaty raty z tytułu wykupu lokalu w kwocie 5.400 zł. Dodatkowo opłaca czynsz – 102 zł miesięcznie, gaz- 33 zł, telewizję kablową – 110 zł. Nadto spłaca ratę kredytu gotówkowego w wysokości 916.78 zł miesięcznie.

dowód: - zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k.170,171, 182;

- rozliczenia PIT k. 187;

- dokumenty dot. wpływu nagród uznaniowych k. 203-206;

- zeznania T. N. k. 208-209

Pozwany utrzymuje kontakt z córką. Regularnie widuje się z córką dwa razy w miesiącu. Poza alimentami, które płacone są za pośrednictwem komornika, partycypuje w dodatkowych kosztach utrzymania i wychowania córki (zakup zabawek, odzieży, obuwia, leków, wyprawki). Pozwany dotychczas spłacał na bieżąco byłą małżonkę, po dokonanym podziale majątku wspólnego. Wynika to z użytego przez E. N. zwrotu „rata”, jakiego użyła w korespondencji sms w dniu 19 lutego br., oraz potwierdzenia przelewu dokonanego przez pozwanego w dniu 29 kwietnia 2016r. na kwotę 2900 zł.

dowód: - dokumentacja sms k. 36-72

- zeznania T. N. k. 208-209

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jest zasadne, ale w części.

W razie zmiany stosunków, można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego – art. 138 kro. Rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 kro, wymaga porównania stanu istniejącego w poprzedniej sprawie ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu.

Orzekając o alimentach sąd bierze za podstawę rozstrzygnięcia – zgodnie z dyspozycją art. 135 § 1 k.r. i op. – potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.

Podwyższenie alimentów (w przypadku zgłoszenia takiego żądania), następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego, albo nastąpiły takie zmiany i co do wzrostu usprawiedliwionych potrzeb i wzrostu możliwości majątkowych zobowiązanego.

Od czasu ustalenia alimentów w ostatniej sprawie alimentacyjnej upłynęło ponad 4 lata. W tym czasie w sposób oczywisty i istotny wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki, w związku z czym pozwany T. N. winien partycypować w podwyższonych kosztach utrzymania dziecka.

Różnica wieku dzieci spowodowana upływem czasu (…) określającego wysokość renty alimentacyjnej, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb (…) co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia związanych wydatków / Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 01 czerwca 1965 r. I CZ 135/64/

Powyższe orzeczenie, mimo daty jego wydania, nie straciło na aktualności.

Małoletnia W. N. w czasie orzekania o ostatniej wysokości alimentów miała 2 lata. Obecnie liczy lat 7 i jest uczennicą szkoły podstawowej. Niewątpliwie od tego czasu nastąpiła zmiana stosunków. Różnica wieku uprawnionej do alimentacji, uzasadnia wzrost jej usprawiedliwionych potrzeb – w szczególności zaś z koniecznością poniesienia kosztów związanych z ujawnieniem problemów ze zdrowiem małoletniej, a także wyprawki szkolnej, bieżącego dostosowywania finansowego do poziomu uczącego się dziecka – kosztów zakupu żywności, odzieży, obuwia. Nie wydaje się, aby było konieczne porównywanie poprzedniej sytuacji małoletniej w stosunku do tej, która jest obecnie. Wówczas nie wiadomo było, że dziecko jest chore. Dopiero później choroba dziecka została sklasyfikowana, rozpoznana. Z akt sprawy wynika, że małoletnia ma poważne problemy ze zdrowiem. Cierpi z powodu padaczki, zaburzeń rozwoju, ma problem z równowagą i koordynacją. Wymaga specjalistycznej opieki lekarskiej, a także rehabilitacji.

Rodzice małoletniej po rozwodzie nie zawarli żadnych nowych związków. Zarówno matka dziecka jak i ojciec żyją samotnie. Poza małoletnią nie mają innych dzieci na utrzymaniu.

Z powództwa wynika, że pozwany oprócz alimentów w żaden inny sposób nie partycypuje w dodatkowych kosztach utrzymania dziecka.

Pozwany zaprzeczył jakoby nie partycypował dodatkowo w kosztach utrzymania i wychowania córki.

Z materiału zgromadzonego w sprawie, min. z dokumentacji sms czy tez wydruków z banku, wynika, iż niewątpliwie pozwany dokonuje na rzecz małoletniej zakupu odzieży (k. 89,97105), kupił małoletniej sanki (k. 100), sfinansował wyprawkę (k. 109), kupił plecak (k. 94), dokłada się do kosztów zakupu leków (k. 96). Te okoliczności świadczą o tym, że T. N. reaguje na potrzeby córki. Jednakże te reakcje są nieadekwatne do potrzeb chorego dziecka.

E. N. swój obowiązek alimentacyjny wypełnia w znacznym zakresie poprzez osobiste starania w opiece i wychowaniu córki, dlatego ciężar finansowy powinien być przerzucony na drugiego rodzica zobowiązanego do alimentacji, który jest wolny od codziennej troski o utrzymane dziecka. Należy zauważyć, iż matka małoletniej pozostaje sama z bardzo chorym dzieckiem. Nie można matce czynić zarzutu, że w sposób nieprawidłowy zajmuje się córką.

E. N. pracuje zawodowo, zarabia 1360 zł netto miesięcznie. Z tytułu świadczenia pielęgnacyjnego otrzymuje 153 zł miesięcznie, dodatkowo otrzymuje alimenty na rzecz małoletniej w kwocie 500 zł oraz świadczenie 500+. Dysponuje łączną kwotą na dziecko 1153 zł miesięcznie.

Zdaniem Sądu matka małoletniej w ramach swoich możliwości zarobkowych i majątkowych robi wszystko na tyle na ile ją stać aby małoletnia mogła żyć i rozwijać się prawidłowo. Poświęca małoletniej cały swój czas, życie.

Nie trafione są zarzuty pozwanego, że matka małoletniej dokonuje ponadnormatywnych zakupów obuwia dla dziecka. Jak wynika z akt sprawy małoletnia ma zaburzenia równowagi i koordynacji. Oczywistym jest, iż dziecko w tym przypadku niszczy obuwie szybciej niż zdrowe dzieci i wymaga częstszej zmiany butów.

Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Wobec faktu, że W. N. ma poważne problemy ze zdrowiem – Sąd przyjął, że usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki niewątpliwie wzrosły i są ponadnormatywne. Z kolei pozwany nie tylko nie obalił powyższej przesłanki, ale także nie udowodnił, że jego możliwości majątkowe i zarobkowe uległy obniżeniu. Przy określeniu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji decyduje ostatecznie nie formalna wysokość zarobków i dochodów, lecz jego rzeczywiste możliwości w tej mierze . Innymi słowy przez "możliwości zarobkowe i majątkowe" rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Pozwany uznał finalnie powództwo do kwoty po 800 zł miesięcznie, wskazując jednocześnie, że jego stałe miesięczne wydatki (rata kredytu, opłaty za media, czynsz,) to łączna kwota ok. 1161 zł. Jeżeliby do tej kwoty doliczyć wysokość uznanych przez pozwanego alimentów to zobowiązania pozwanego wynosiłyby 1961zł miesięcznie, przy wykazywaniu dochodów na poziomie 3200 zł miesięcznie + dodatki w postaci mundurówki, 13 tej pensji, świadczenia urlopowego, nagród uznaniowych, należy zauważyć, że pozwany uzyskuje znacząco wyższe wynagrodzenie niż matka małoletniej.

Z powyższych zważań wynika więc jednoznacznie, że w sprawie zachodzą przesłanki do podwyższenia alimentów (zwiększenie potrzeb uprawnionej, potrzeby rehabilitowania i niezmniejszenie się, lub wzrost możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego) i dlatego Sąd powództwo co do zasady uwzględnił.

Zdaniem Sadu ciężar jaki matka małoletniej ponosi w związku z wychowaniem dziecka chorego jest ogromny i nieporównywalny do żadnych pieniędzy. Pozwany nie wykazuje dobrej woli, aby matce małoletniej pomóc psychicznie i fizycznie.

Przy uwzględnieniu niewątpliwie słusznego założenia równej stopy życiowej wszystkich członków rodziny, Sąd uznał, że procentowe ustalenie alimentów w obecnej sytuacji jest jak najbardziej korzystne, ponieważ nie ma potrzeby występowania z kolejnym pozwem o podwyższenie alimentów. Sytuacja finansowa i możliwości zarobkowe T. N. uzasadniają podwyższenie alimentów na rzecz małoletniej W. N. do kwoty stanowiącej 25% dochodów netto, nie mniej niż 800 zł miesięcznie, poczynając od dnia 01 stycznia 2017r., płatna z góry do dnia 15 – go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności każdej raty, do rąk matki małoletniej powódki- E. N..

Podwyższając alimenty Sąd uznał, że kwota ta jest adekwatna do zaspokojenia w części aktualnych usprawiedliwionych potrzeb powódki i jednocześnie adekwatna do aktualnych możliwości majątkowych pozwanego. Z tych samych względów Sąd ponad kwotę 800 zł powództwo oddalił (punkt drugi wyroku).

W punkcie trzecim koszty zastępstwa procesowego zniesiono wzajemnie.

Na podstawie art. 102 k.p.c. – w punkcie czwartym wyroku nie obciążono pozwanego kosztami sądowymi.

W punkcie piątym wyroku, na podstawie art. 333§1 pkt. 1 k.p.c. wyrokowi w punkcie zasądzającym alimenty, nadano rygor natychmiastowej wykonalności.