Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

G. P. został oskarżony o to, że w okresie od października 2011 roku do 17 listopada 2011 roku na stacji paliw w N. nr 163 urządzał i prowadził gry na dwóch automatach do gier losowych w postaci terminali internetowych o nazwie S. (...) bez udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych tj. o czyn z art. 107 § 1 k.k.s.

K. H. został oskarżony o to, że będąc wspólnikiem spółki jawnej „Stacje Paliw H.” wspólnie i w porozumieniu z drugim wspólnikiem J. H. od nieustalonej daty do dnia 17 listopada 2011 roku na stacji paliw w N. nr 163 prowadził gry na dwóch automatach do gier losowych w postaci terminali internetowych o nazwie S. (...), bez udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych tj. o czyn z art. 107 § 1 k.k.s.

J. H. został oskarżony o to, że będąc wspólnikiem spółki jawnej „Stacje Paliw H.” wspólnie i w porozumieniu z drugim wspólnikiem K. H. od nieustalonej daty do dnia 17 listopada 2011 roku na stacji paliw w N. nr 163 prowadził gry na dwóch automatach do gier losowych w postaci terminali internetowych o nazwie S. (...), bez udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych tj. o czyn z art. 107 § 1 k.k.s.

Wyrokiem z dnia 28 października 2015 roku Sąd Rejonowy w Łowiczu uniewinnił oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów.

Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył w całości apelacją na niekorzyść oskarżonych Naczelnik Urzędu Celnego II w Ł. zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu:

1.  obrazę przepisu prawa materialnego tj. art. 107 § 1 k.k.s., polegającą na błędnym przyjęciu, że przepis ten, jako mający charakter blankietowy, nie może być wypełniony przepisem art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych i jednocześnie nie może stać się podstawą odpowiedzialności oskarżonych;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez uznanie, że zabezpieczone automaty nie są automatami do gier w rozumieniu ustawy o grach hazardowych.

Podnosząc powyższe zarzuty Naczelnik Urzędu Celnego II w Ł. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja Naczelnika Urzędu Celnego II w Ł. była zasadna.

Sąd Rejonowy błędnie uznał, że przepis art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych stanowi przepis techniczny, który winien podlegać obowiązkowi notyfikacji Komisji Europejskiej stosownie do art. 8 ust. 1 dyrektywy 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego.

Dokonując wykładni przepisu art. 1 przedmiotowej dyrektywy Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzeczeniem z dnia 13 października 2016 r., w sprawie C 303/15, udzielając odpowiedzi na pytanie prejudycjalne Sądu Okręgowego w Łodzi stwierdził, iż art. 1 dyrektywy 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. 1998, L 204, s. 37 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 13, t. 20, s. 337), zmienionej dyrektywą 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r., należy interpretować w ten sposób, że przepis krajowy, taki jak art. 6 ustawy o grach hazardowych, nie wchodzi w zakres pojęcia „przepisów technicznych” w rozumieniu tej dyrektywy, podlegających obowiązkowi notyfikacji. Przepisy krajowe, które ograniczają się do ustanowienia warunków zakładania przedsiębiorstw lub świadczenia usług przez przedsiębiorstwa, jak na przykład przepisy poddające wykonywanie jakiejś działalności zawodowej uprzedniemu uzyskaniu zezwolenia (w tym przypadku koncesji), nie stanowią przepisów technicznych w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34 (zob. podobnie wyrok z dnia 4 lutego 2016 r., I., C‑336/14, EU:C:2016:72, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo).

Argumenty podniesione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego o braku możliwości stosowania wobec oskarżonych przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych z uwagi na jego techniczny charakter i brak notyfikacji Komisji Europejskiej nie mogły zatem zostać uznane za trafne.

Przepis art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych przewiduje wymóg prowadzenia działalności w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach tylko na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry.

Naruszenie obowiązku wynikającego z tego przepisu może wypełniać blankietową normę art. 107 § 1 k.k.s. skutkując odpowiedzialności karną za zarzucane oskarżonym zachowanie.

Uniewinnienie oskarżonych w oparciu o przyjęcie, że zarzucane im czyny nie wypełniały ustawowych znamion czynu zabronionego było zatem błędne.

W odniesieniu do oskarżonych J. i K. H. Sąd Rejonowy wskazał także jako powód wydania wyroku uniewinniającego fakt, iż samo wynajęcie lokalu nie stanowi urządzania ani prowadzenia gier losowych wbrew przepisom ustawy.

Nie wykluczając a limine takiej ostatecznej oceny działania oskarżonych wskazać należy, że wniosek Sądu Rejonowego o automatycznym występowaniu zależności pomiędzy wynajęciem lokalu, a brakiem odpowiedzialności za czyn z art. 107 § 1 k.k.s. nie jest właściwy. Innymi słowy dla skutecznego przyjęcia takiego wniosku należy kompleksowo ocenić zachowanie oskarżonych w realiach przedmiotowej sprawy, ustalając także ich świadomość co do rygorów prowadzenia działalności polegającej na urządzania gier na automatach. Należy także ustalić bardziej szczegółowo zakres obowiązków oskarżonych w ramach umowy z G. P. w zakresie dotyczącym tego, kto miał zobowiązywać pracowników stacji paliw do wykonywania czynności w zakresie prowadzenia gier na automatach, w szczególności wypłacania pieniędzy graczom. Należy ocenić także w tym aspekcie fakt zmiany w toku postępowania przygotowawczego umowy zawartej pomiędzy J. i K. H., a G. P. z dzierżawy urządzeń na umowę najmu powierzchni. Nadto Sąd Rejonowy przy dokonywaniu oceny zachowania oskarżonych J. i K. H. powinien uwzględnić i ocenić również zeznania K. Z., który twierdził, że w stacji paliw w przeszłości wielokrotnie przeprowadzano kontrolę z zakresu automatów do gier, a zatem właściciele stacji powinni mieć choćby ogólną świadomość rygorów związanych z prowadzeniem takiej działalności. Dopiero tak pogłębione ustalenia faktyczne i ich analiza mogą doprowadzić do wniosku o urządzaniu i prowadzeniu gier na automatach przez oskarżonych J. i K. H. bądź wykluczyć taką tezę.

Jako pobieżną należało ocenić także analizę Sądu Rejonowego odnoszącą się do charakteru zabezpieczonych automatów do gier dokonaną w oparciu o opinię biegłego R. R.. Biegły na rozprawie w dniu 15 lipca 2015 roku stwierdził, że nie brał pod uwagę dowodów osobowych w tym zeznań świadków, zaś brak możliwości wydania kategorycznej opinii uzasadnił brakiem możliwości odczytania w pamięci cyfrowej zapisów o grach przeprowadzonych na badanych urządzeniach. Należy stwierdzić, że brak takiego zapisu nie musi automatycznie stanowić przeszkody do dokonania określonych ustaleń co do przebiegu gry, zwłaszcza, że została ona utrwalona eksperymentem procesowym oraz zeznaniami K. Z.. Sąd Rejonowy winien w związku z powyższym skonfrontować biegłego R. R. z relacją K. Z., a także zeznaniami pracowników stacji paliw i dopiero wówczas dokonać kompleksowej oceny czy zabezpieczone automaty umożliwiały prowadzenie gier o jakich mowa w art. 2 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok przekazując sprawę Sądowi Rejonowemu w Łowiczu do ponownego rozpoznania.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy uwzględni wykładnię art. 1 dyrektywy 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz.U. 1998, L 204, s. 37 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 13, t. 20, s. 337), zmienionej dyrektywą 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r., wynikającą z orzeczenia (...) w sprawie C 303/15 oraz dokona ponownej oceny zachowania oskarżonych pod kątem realizacji znamion zarzucanych im przestępstw. Przesłucha także funkcjonariusza służby celnej przeprowadzającego eksperyment procesowy, pracowników stacji paliw dokonujących wypłaty pieniędzy oraz biegłego R. R., a następnie dokona oceny zebranych dowodów mieszczącej się w granicach określonych przepisem art. 7 k.p.k.