Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący - Sędzia: SO Zofia Klisiewicz (sprawozdawca)

Sędzia SO Agnieszka Skrzekut

Sędzia SO Katarzyna Kwilosz – Babiś

Protokolant: prot. sąd. Ewelina Konieczny

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2013r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. T.

przeciwko K. M.

o eksmisję

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gorlicach

z dnia 29 maja 2013r., sygn. akt I C 53/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt III Ca 657/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29.05.2013r Sąd Rejonowy w Gorlicach w sprawie z powództwa Z. T.przeciwko K. M.o eksmisję, nakazał pozwanemu aby opuścił i opróżnił z rzeczy zajmowane pomieszczenie w budynku mieszkalnym położonym w M.pod numerem (...) oraz opróżnił zajmowany budynek gospodarczy (warsztat i garaż), znajdujące się na działce nr (...)położonej w M.(pkt I sentencji), orzekł o uprawnieniu pozwanego do otrzymania lokalu socjalnego wstrzymując wykonanie eksmisji do czasu złożenia przez Gminę M.oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego (pkt II sentencji), zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 337 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III sentencji).

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka Z. T.na podstawie (...)z 15.02.1974r., znak (...)jest właścicielką nieruchomości położonej w M.oznaczonej jako dz. ewid. nr (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym nr (...)oraz budynkiem gospodarczym, obejmującym warsztat i garaż. Działka ta ogrodzona jest trwałym ogrodzeniem. Budynek mieszkalny został wybudowany w latach 70-tych przez Z. T.. W nowowybudowanym domu Z. T.wraz z synem S. T. zamieszkali w 1978r. Na początku lat 90-tych XX wieku, powódka i jej syn podjęli decyzję o rozbudowie domu i budowie budynku gospodarczego. Decyzja na rzecz Z. T.na budowę budynku gospodarczego wydana została 12.03.1994r., zaś na rozbudowę budynku mieszkalnego - 10.10.1995r. Obie te inwestycje zostały sfinansowane przez S. T., przy wsparciu ze strony matki, przy czym budynek gospodarczy wzniesiony został przed 1996r., zaś rozbudowa budynku mieszkalnego wraz z wykończeniem trwała do 2003r.

K. M.nie uczestniczył finansowo w budowie realizowanej przez Z. T.i S. T. na dz. ewid. nr (...). W 1959r. opuścił dom rodzinny i wyjechał do Z., gdzie zamieszkał wraz z żoną. Po śmierci żony w lipcu 1987r., pozwany nadal mieszkał w Z.i prowadził działalność rzemieślniczą. W 1992r. K. M.zawarł ślub kościelny z W. J.i wspólnie zamieszkali. Po krótkim czasie relacje między nimi znacznie się popsuły, w następstwie czego pozwany wyprowadził się od niej. Zbiegło się to w czasie z załamaniem popytu na artykuły rzemieślnicze, które produkował. W związku z tym, tracąc rynek w Z., pozwany postanowił przenieść swą działalność do M..

Z. T. zgodziła się na to, aby pozwany w połowie lat 90-tych przywiózł do M. swoje maszyny. Użyczyła mu wówczas bezterminowo budynek warsztatowy i jeden pokój w budynku mieszkalnym z możliwością korzystania z kuchni i łazienki, nie żądając w zamian żadnych odpłatności.

Początkowo relacje pomiędzy stronami były poprawne. Problemy zaczęły się po roku 2003, kiedy to K. M. nie płacąc za swoje utrzymanie miał coraz większe wymagania względem siostry i jej rodziny. W związku z tym powódka nie chciała, aby pozwany dłużej z nią mieszkał. On zaś uważał, że ma do tego prawo na równi z powódką skoro, wolą ojca stron było, by budowali się wspólnie. W związku z tym wystąpił przeciwko niej z powództwem, w którym domagał się zobowiązania jej do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na jego rzecz udziału w 1/2 części w prawie własności nieruchomości za wynagrodzeniem w wysokości 15 802 zł.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 6.06.2011r. w sprawie IC 161/09 jego powództwo zostało oddalone. W związku z powyższym powódka wezwała pozwanego do opuszczenia jej domu oraz wydania pomieszczeń gospodarczych w terminie 30 dni, wskazując iż nie ma on żadnego prawa do korzystania z jej nieruchomości. Ponieważ K. M.nie dostosował się do tego wezwania, zostało mu odcięte centralne ogrzewanie oraz ciepła woda. Nie mógł też swobodnie korzystać z łazienki. W związku z tym w dniu 30.11.2011r. złożył w Prokuraturze Rejonowej w Gorlicach zawiadomienie o popełnieniu na jego szkodę przestępstwa psychicznego znęcania się nad nim przez Z. T.i jej syna S. T., a postanowieniem z dnia 5.01.2013r. sygn. Ds. 2437/11 odmówiono wszczęcia postępowania w sprawie, wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera ustawowych znamion czynu zabronionego.

Pozwany jest emerytem i pobiera z tego tytułu świadczenie w wysokości 1 500 zł netto. Orzeczeniem (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w G. z dnia 15.12.2004r. został uznany za niepełnosprawnego trwale w stopniu znacznym. Pozwany nie dysponuje tytułem prawnym uprawniającym go do korzystania z jakiegoś lokalu mieszkalnego.

W tym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest zasadne.

Powódka jest właścicielką nieruchomości utworzonej z dz. ewid. nr (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym i gospodarczym, a pozwany zajmował część tych pomieszczeń na podstawie umowy użyczenia. Sąd Rejonowy uznał, że powódka była uprawniona do rozwiązania umowy użyczenia na podstawie art. 716 k.c. Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że powódka może żądać zwrotu przedmiotu użyczenia, bowiem pozwany swoim zachowaniem - skonfliktowaniem się z nią na tle majątkowym - uniemożliwia dalsze wspólne zgodne korzystanie z zajmowanych pomieszczeń. Sąd zaznaczył, że decydując się na zamieszkiwanie wraz z powódką, pozwany winien był rozważyć wszelkie okoliczności mogące mieć wpływ na realizację umowy użyczenia, a więc również i to, czy wspólne zamieszkiwanie nie będzie powodować konfliktów, zwłaszcza że powódka poprzez wyrażenie zgody na wspólne zamieszkiwanie z bratem, ograniczyła standard zaspokajania swoich potrzeb mieszkaniowych. Pozwany uważał natomiast, że to powódka winna dostosować się do stawianych przez niego warunków i nie u siebie, lecz u niej dopatrywał się winy w doprowadzeniu do konfliktu. Sąd uznał, że w takiej sytuacji powódka jako właścicielka budynków mieszkalnego i gospodarczego ma prawo w sposób swobodny nim dysponować, a skoro pozwany zawiódł jej zaufanie, odgrywające tak istotną rolę przy stosunku użyczenia, nie można wymagać od powódki, by tolerowała dalsze zajmowanie nieruchomości przez pozwanego.

Sąd zaznaczył, że żądaniu powódki nie sprzeciwia się art. 5 k.c. Nie może w szczególności powoływać się na zasady współżycia społecznego, ten kto sam je narusza (tak SN w orzeczeniu z dnia 30.04.1970 r., II CR 103/70, OSP 4/71, poz. 83). Skoro to pozwany wywołuje nieporozumienia z powódką, nie można uznać, by jego zachowanie odpowiadało zasadom postępowania społecznie aprobowanym.

Sąd I instancji wskazał, że nie zasługiwał na uwzględnienie podniesiony przez pozwanego zarzut zatrzymania. Zgodnie bowiem z art. 461 § 2 k.c. prawo zatrzymania wyłączone jest gdy chodzi między innymi o zwrot rzeczy użyczonych. Konsekwencją zakwalifikowania stosunku prawnego łączącego strony jako użyczenie jest zatem brak możliwości skutecznego podniesienia przez pozwanego zarzutu zatrzymania. Niezależnie od tego stwierdzić należy, iż pozwany nie wykazał zgodnie z art. 6 k.c., by uczestniczył finansowo w inwestycjach realizowanych na dz. ewid. nr (...) i z tego tytułu przysługiwała mu jakakolwiek wierzytelność od powódki.

Sąd ustalił także, że w związku z tym, że pozwany jest osobą niepełnosprawną, wobec braku możliwości zamieszkania w innym lokalu niż dotychczas używany, posiada zgodnie z art. 14 ust. 4 pkt 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, prawo do otrzymania lokalu socjalnego.

Powyższy wyrok zaskarżył pozwany apelacją, w której wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Skarżący zarzucał:

1. rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 713 k.c. i art. 6 k.c. przez przyjęcie, że między stronami zawarta została umowa użyczenia, pomimo tego iż okoliczność ta nie została udowodniona,

2. naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego polegające na przyjęciu, że powódka użyczyła pozwanemu budynki mieszkalno-gospodarcze, oraz że powódka posiadała z własnych dochodów środki finansowe na budowę, nadto przez odmówienie wiary jego zeznaniom oraz zeznaniom powołanych przez niego świadków, na okoliczność, że to on finansował budowę budynku mieszkalnego, gospodarczego i warsztatu, oraz przyjęcie, że budynek gospodarczy oraz warsztat wybudował S. T. przy pomocy powódki. Zarzucał nadto nie wskazanie w uzasadnieniu wyroku faktów uznanych za udowodnione, dowodów na których Sąd się oparł i przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postepowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest niezasadna.

Wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy.

Zarzuty podniesione w apelacji nie zasługują na uwzględnienie. Nie zachodzą również uchybienia, które Sąd Okręgowy bierze pod rozwagę z urzędu, a skutkiem których byłaby nieważność postępowania – art. 378 § 1 k.p.c.

Sąd Okręgowy podziela w całości ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne. Również Sąd Okręgowy podziela ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy jako zgodną z treścią art. 233 § 1 k.p.c. Ocena ta nie uchybia zasadom doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania.

Sąd Rejonowy dokładnie przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Sąd Okręgowy w całości akceptuje te ustalenia, albowiem jednoznacznie wynikają z zebranego w sprawie materiału dowodowego. Również ocena prawna stanu faktycznego sprawy w pełni zasługuje na aprobatę. Należy podkreślić, że ustalenia faktyczne Sądu I instancji są konsekwencją dokonanej przez ten Sąd oceny dowodów, która nie należy do stron, ale do wyłącznej kompetencji sądu orzekającego. Ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwstawnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się ze świadkami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Jeżeli z materiału dowodowego sprawy Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi zostać zaakceptowana. Ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy uwzględnia całokształt materiału dowodowego sprawy, jest szczegółowa, logiczna, i zgodna z doświadczeniem życiowym i jako taka nie może być zakwestionowana. Apelacja w całości stanowi polemikę z ustaleniami faktycznymi i oceną dowodów Sądu Rejonowego, która nie może odnieść zamierzonego skutku. Podważenie prawidłowości ustaleń faktycznych Sądu I instancji wymaga jednoczesnego wykazania konkretnych błędów w ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a tego apelacja nie zawiera.

Bezzasadny jest również podniesiony przez apelujących zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd I instancji przedstawił fakty, które uznał za udowodnione, wskazał dowody na których się oparł, dokonał oceny wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie oraz wyjaśnił podstawę prawną wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Zasadnie Sąd Rejonowy ustalając kwestię własności nieruchomości, odwołał się do wydanego przez Sąd Rejonowy w Gorlicach wyroku w sprawie sygn. akt I C 161/09. Sąd w tym wyroku oddalił powództwo K. M. o nakazanie Z. T. złożenia oświadczenia woli przenoszącego na jego rzecz ½ przedmiotowej nieruchomości (k. 588). W uzasadnieniu Sąd Rejonowy jednoznacznie wskazał, że pozwany nie jest samoistnym posiadaczem dz. ewid. nr (...), nie wykazał dobrej wiary, a nadto nie wykazał aby na przedmiotowej działce to on wzniósł budynek. Apelację K. M. od tego wyroku oddalił Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 22.11.2011r., sygn. akt III Ca 535/11 (k. 618 akta sprawy IC 161/09), przyjmując, że powód (w niniejszej sprawie pozwany), nie był samoistnym posiadaczem działki oraz, że nie dokonywał na niej nakładów w postaci budowy.

Zgodnie z przepisem art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza nakaz przyjmowania przez podmioty wymienione w artykule 365 § 1 k.p.c., że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej , stan prawny przedstawia się tak , jak to wynika z sentencji wiążącego orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1976r., III PR 187/76 OSPiKA z 1978r. poz. 45, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.12.2009r., III CZP 97/09 OSNC 2010/6/88 oraz z dnia 20.05.2011r. IV CSK 563/10 lex 864020).

Jednakże, szczególnie przy orzeczeniach oddalających powództwo, gdy z sentencji nie wynika zakres przedmiotowy rozstrzygnięcia doniosłe i wiążące mogą być również motywy rozstrzygnięcia zawarte w uzasadnieniu orzeczenia, szczególnie ustalenia prejudycjalne Sądu, prowadzące do oddalenia powództwa (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 13.10.2005r. I CK 217/05 – niepubl., 15.02.2007r. II CSK 452/06 OSNC – ZD 2008/A/20, z dnia 8.03.2010r. II PK 258/09, z dnia 28.09.2011r. IV CSK 652/10)).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12.03.2003r. III CZP 97/02 OSNC 2003/12/160, sąd nie jest związany ustaleniami wynikającymi z uzasadnienia orzeczenia w takim zakresie, w jakim nie miały one znaczenia dla rozstrzygnięcia zawartego w wyroku. Jest natomiast związany wskazanymi w uzasadnieniu ustaleniami mającymi wpływ na końcowe rozstrzygnięcie w szczególności ustaleniami prejudycjalnymi, których skutkiem było wydanie określonego wyroku lub postanowienia orzekającego, co do istoty sprawy.

Prawomocność materialna orzeczenia , wyraża się w nakazie przyjmowania przez sądy rozstrzygające inne sprawy, że w danej sytuacji stan prawny przedstawia się tak, jak to wynika z wcześniejszego orzeczenia Sądu, przy czym również dla określenia granic prawomocności materialnej orzeczenia, mogą mieć znaczenie okoliczności objęte jego uzasadnieniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15.02.2007r., II CSK 452/06).

Nie ulega wątpliwości, że w sytuacji prawomocnego oddalenia powództwa w sprawie I C 161/09, dla ustalenia granic prawomocności materialnej tego orzeczenia oraz zakresu powagi rzeczy osądzonej i związania Sądów w rozpoznawanej sprawie, konieczne jest sięgniecie do motywów orzeczenia i ustalenie przyczyn oddalenia powództwa, bowiem przyczyny te miały charakter prejudycjalny dla rozstrzygnięcia o oddaleniu żądania pozwu. Jeżeli przyczyny te obejmują zakres żądania będący przedmiotem sprawy rozpoznawanej później, Sąd w tej sprawie jest związany ustaleniami mającymi znaczenie prejudycjalne dla rozstrzygnięcia sprawy wcześniejszej.

Analiza ustaleń dokonanych w sprawie I C 161/09 wskazuje jednoznacznie, że przyczyną oddalenia powództwa, był fakt iż, powód (w niniejszej sprawie pozwany), nie wykazał, że jest samoistnym posiadaczem dz. ewid. nr (...) położonej w M. i że na niej prowadził budowę budynku mieszkalnego i gospodarczego. W tej sprawie Sąd ustalił, że powód posiada pomieszczenia w budynkach mieszkalnym i gospodarczym, położonych na dz. ewid. nr (...) wyłącznie na zasadzie stosunku użyczenia.

To ustalenie Sądu Rejonowego w Gorlicach, w pełni zaaprobowane przez Sąd Okręgowy w Nowym Sączu w uzasadnieniu wyroku z dnia 22.11.2011r. sygn. akt III Ca 535/11, wiąże Sąd w obecnie rozpoznawanej sprawie o eksmisję szczególnie w zakresie podnoszonych przez pozwanego zarzutów że zajmuje przedmiotowe pomieszczenia jak swoje i że czynił na nieruchomość nakłady.

Związanie sądów orzekających w innych sprawach polega, bowiem na niedopuszczalności kwestionowania ustaleń stanowiących podstawę rozstrzygnięcia we wcześniejszej sprawie (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21.10.2005r. III CK 125/05 i z dnia 9.12.2009r. IV 297/09). Oznacza ono nakaz przyjmowania przez podmioty wymienione w art. 365 § 1 k.p.c., że w objętej orzeczeniem sytuacji faktycznej, stan prawny jest taki jak wynika z sentencji wiążącego orzeczenia i motywów jego rozstrzygnięcia. Ponieważ ten wyrok wiąże, stąd też Sąd w niniejszym postępowaniu nie może poczynić ocen odmiennych, co do kwestii komu przysługuje prawo własności przedmiotowej nieruchomości.

Co więcej zwrócić uwagę należy, że zgodnie z art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej wpisane jest zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Powódka figuruje jako właściciel w dziale II księgi wieczystej, w której ujawniona jest sporna nieruchomość. Pozwany musiałby więc doprowadzić do zmiany wpisu w tej księdze odnośnie kręgu współwłaścicieli.

Zatem pozwany nie mógł skutecznie zakwestionować uprawnień właścicielskich powódki.

Powódka nabyła własność przedmiotowej nieruchomości na podstawie Aktu Własności Ziemi wydanego przez Urząd Powiatowy (...)w G.z dnia 15.09.1974r. (...) (k. 7 akta sprawy I C 161/09). Nie zostało wykazane, że decyzja ta została uchylona lub bezwzględnie nieważna. W obecnym stanie prawnym brak podstaw do kwestionowania w postępowaniu administracyjnym nadzwyczajnymi środkami zaskarżenia wydanych na podstawie ustawy z dnia 26.10.1971r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych aktów własności ziemi.

Twierdzenie skarżącego, iż dopiero w 2003r. dowiedział się o tym, że powódka uwłaszczyła się na przedmiotowej działce, która należała się po ojcu także jemu, jest nieprawdziwe. W sprawie I C 161/09 na k. 110/2, powód będąc słuchany informacyjnie podał, że o tym, że działka nr (...), stanowi własność pozwanej (w niniejszej sprawie powódki), wie od czasu śmierci ojca. Wiedział o tym w trakcie budowy domu i budowy warsztatu. Również w tej sprawie podał, że ojciec mu żadnej działki nie dał bo zmarł.

Skoro pozwany nie wykazał, że przysługuje mu prawo własności do nieruchomości lub jej części i nie przysługuje mu inne prawo rzeczowe uznać należy, że podstawą korzystania przez niego z nieruchomości był przed wezwaniem go z dnia 24.11.2011r. stosunek zobowiązaniowy - użyczenie. Przez umowę użyczenia, użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 k.c.). Przepisy nie przewidują żadnej specjalnej formy dla zawarcia tej umowy zatem może ona być zawarta również ustnie czy też w sposób dorozumiany tak jak w okolicznościach przedmiotowej sprawy, gdzie powódka zezwoliła aby pozwany zamieszkał razem z nią i zezwoliła mu na korzystanie z budynku gospodarczego. Bezpłatnego charakteru tej umowy nie podważa fakt, że w późniejszym okresie tj. od 2003r. powódka zażądała od pozwanego aby pokrywał on koszty swojego zamieszkiwania. Zgodnie bowiem z art. 713 k.c. biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej. Uznać zatem należy że wnoszone przez pozwanego wpłaty następowały w ramach tego obowiązku.

Zasadnie zatem przyjął Sąd Rejonowy, że stosunek prawny w oparciu o który pozwany korzystał z pokoju i budynku gospodarczego był stosunkiem użyczenia.

Zasadnie Sąd Rejonowy rozstrzygnął również kwestie rozwiązania umowy użyczenia. Zgodnie z art. 716 k.c. jeżeli biorący używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub z przeznaczeniem rzeczy, jeżeli powierza rzecz innej osobie nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności, albo jeżeli rzecz stanie się potrzebna użyczającemu z powodów nie przewidzianych w chwili zawarcia umowy, użyczający może żądać zwrotu rzeczy, chociażby umowa była zawarta na czas oznaczony.

Apelujący nie zdołał obalić prawidłowości ustaleń faktycznych Sądu i instancji odnośnie nieprawidłowego zachowania pozwanego, a tym samym nie zdołał obalić zasadności zastosowania art. 716 k.c. Sam pozwany wskazuje że między stronami doszło do konfliktu z powodu braku akceptacji przez niego faktu, że to powódka jest właścicielką nieruchomości.

Zwrócić należy uwagę, że do rozwiązania umowy użyczenia nie było koniecznym zastosowanie trybu wypowiedzenia opisanego w ustawie z dnia 21.06.2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Forma i tryb wypowiedzenia opisany w art. 11 w/w ustawy dotyczy wyłącznie takich stanów faktycznych, w których lokator korzystał z lokalu odpłatnie a więc np. na zasadzie najmu. Istotą umowy użyczenia jest nieodpłatność, a zatem reżim wypowiedzenia stosunku prawnego łączącego strony opisany w w/w ustawie, do umów użyczenia nie ma zastosowania. W konsekwencji jednostronne rozwiązanie umowy użyczenia nie wymaga szczególnej formy i może nastąpić także poprzez doręczenie odpisu pozwu, bądź przez wezwanie do zwrotu rzeczy.

Potwierdza to również wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 18.09.1989r. sygn. akt III CZP 78/89 (LEX Nr 8985) stanowisko, że najemca może rozwiązać umowę użyczenia lokalu mieszkalnego z domownikiem, wobec którego nie ma obowiązku alimentacyjnego.

W przedmiotowej sprawie na rozwiązanie umowy użyczenia przez powódkę jednoznacznie wskazuje pismo z dnia 24.11.2011r. skierowane do K. M., w którym powódka wezwała go do opuszczenia jej domu oraz wydania pomieszczeń gospodarczych w terminie 30 dni, wskazując iż pozwany nie ma żadnego prawa do korzystania z jej nieruchomości.

Niezasadne są zarzuty pozwanego dotyczące finansowania nieruchomości przez powódkę. Kwestia ta nie ma znaczenia dla ustalenia kto jest właścicielem nieruchomości, i możliwości wykonania eksmisji, a okoliczność że pozwany nie finansował zajmowanych budynków została już wyżej omówiona.

Zasadnie również Sąd Rejonowy zważył, że pozwanemu nie przysługuje prawo zatrzymania gdyż prawo to jest wyłączone w przypadku gdy chodzi o zwrot rzeczy użyczonych – art. 461 § 2 k.c., aczkolwiek zauważyć należy, że pozwany nie wykazał żadnych nakładów na rzecz.

Trafnie Sąd Rejonowy uznał także, że żądaniu powódki nie sprzeciwia się treść art. 5 k.c. Ponad wskazane przez Sąd Rejonowy twierdzenia o braku możliwości powoływania się na nadużycie prawa przez stronę, która swoim zachowaniem sama narusza prawo wskazać należy, że pozwany nie wykazał jaka spośród przyjętych w społeczeństwie zasad moralnych, odnoszących się do postępowania, określanego mianem słusznego, przyzwoitego itp. zostałaby w danej sytuacji naruszona (por. wyroki SN z dnia 22.11.1994r., II CRN 127/94, Lex nr 82293, z dnia 7.05.2003r., IV CKN 120/01, niepubl., z dnia 23.05.2002r., IV CKN 1095/00, niepubl. oraz z dnia 14.10.1998r.,II CKN 928/97, OSN 1999, nr 4, poz. 75), zwłaszcza, że pozwanemu został przyznany lokal socjalny.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 10 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

(...)

(...)