Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 czerwca 2013 r.

Decyzją z dnia 14.03.2013r Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. powołując się na przepis art. 151§1 kpa odmówił R. J. (1) uchylenia decyzji znak: (...) z dnia 13.10.2011r w części w jakiej decyzję tą zawiesza na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16.12.2010r o zmianie ustawy o finansach publicznych i niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 257 poz. 1726 ze zm) zwanej dalej ustawą zmieniającą w związku z art. 103a ustawy z dnia 17.12.1998r o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009r nr 153 poz. 1227 z późn. zm) zwanej dalej ustawą emerytalną prawo do emerytury za okres od dnia 01.10.2011r do 21.11.2012r.

Uzasadniając swoje stanowisko Zakład podał, że decyzją z dnia 13.10.2011r wydaną w oparciu o przepis art. 28 ustawy zmieniającej w zw. z art. 103a ustawy emerytalnej zawiesił ubezpieczonej R. J. (1) prawo do wypłaty emerytury od dnia 01.10.2010r. Następnie wykonując wniosek ubezpieczonej z 23.11.2012r wypłatę tą podjął od dnia 22.11.2012r tj. od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13.11.2012r sygn. akt K 2/12. Dalej organ rentowy podał, że skoro Trybunał Konstytucyjny nie określił innej daty utraty mocy kwestionowanego przepisu to za datę obowiązującą należy przyjął 22.11.2012r.

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła R. J. (1) domagając się jej zmiany i przyznanie jej emerytury wraz z odsetkami od 01.10.2011r do 21.11.2012r. Roszczenie swoje oparła o wyżej powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. J. (1) w dniu 02.07.2008r złożyła wniosek o emeryturę, który rozpoznany został decyzją z dnia 15.07.2008r. Decyzja ta przyznała ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 01.07.2008r tj. od miesiąca, w którym złożony został wniosek. Równocześnie decyzją tą Zakład zawiesił przyznane świadczenia z powodu pozostawania ubezpieczonej w zatrudnieniu. Wnioskodawczyni pouczona została przy tym, że w celu podjęcia wypłaty emerytury może przedłożyć świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz, którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. W dniu 11.02.2009r ubezpieczona złożyła wniosek o podjęcie wypłaty emerytury i organ rentowy w oparciu o zmieniony stan prawa decyzją z dnia 17.02.2009r ponownie ustalił podstawę wymiaru i wznowił wypłatę świadczenia. Wobec tego, że wnioskodawczyni pozostawała nadal w zatrudnieniu jej emerytura podlegała kilkakrotnemu przeliczeniu, aż decyzją z dnia 13.10.2011r od dnia 01.10.2011r ponownie została zawieszona z powodu kontynuowania zatrudnienia. Podstawą prawną tej decyzji był art. 28 ustawy zmieniającej w zw. z art. 103a ustawy emerytalnej. Dopiero z chwilą ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22.11.2012r organ rentowy wydał decyzję z dnia 21.12.2012r, którą ponownie ustalił wysokość świadczenia oraz wznowił jego wypłatę od dnia 22.11.2012r.

Powyższy stan faktyczny Sąd oparł w całości o akta emerytalne ZUS.

W oparciu o powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Obowiązujące w czasie przyznania ubezpieczonej R. J. (1) prawo do emerytury, a miało to miejsce 15.07.2008r od 01.07.2008r, przepisy określające ryzyko emerytalne, to przepis art. 103 ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS wprowadzony w życie z dniem 01.07.2000r. Przepis ten uzależniał prawo do wypłaty emerytury ubezpieczonemu pozostającemu w stosunku pracy od rozwiązania tego stosunku. Pozostawanie zaś ubezpieczonego w zatrudnieniu u dotychczasowego pracodawcy powodowało, że dochodzone świadczenie mogło zostać ustalone, ale nie mogło być realizowane ( było z tych przyczyn zawieszane). Przepis ten został uchylony mocą art. 37 pkt 5 ust 6 ustawy z dnia 21.11.2008r o emeryturach kapitałowych (Dz. U. nr 228 poz. 1507) z dnia 08.01.2008r i od tej daty treścią ryzyka emerytalnego ponownie tak jak to było od 01.07.2000r zostało tylko osiągnięcie wieku. Zgodnie z treścią art. 45 ustawy o emeryturach kapitałowych wypłaty zawieszonych emerytur dokonywało się na wniosek osoby zainteresowanej, a Zakład informował osoby mające na dzień wejścia w życie tej ustawy emerytury zawieszone z powodu nie rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą o warunkach pobierania świadczenia. Taki stan prawny trwał do 31.12.2010r ponieważ z dniem 01.01.2011r zaczął obowiązywać art. 103a dodany do ustawy o emeryturach i rentach z FUS przepisem art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 16.12.2010r o zmianie ustawy o finansach publicznych i niektórych innych ustawy. Przepis ten ponownie uzależniał możliwość pobierania emerytury od wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, na rzecz którego praca była wykonywana bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury. Ustalonym w decyzji organu rentowego art. 103a ustawy emerytalnej objął wszystkich emerytów, tj. nie tylko tych, którzy prawa do emerytury uzyskają od chwili wejścia jego w życie, ale również tych, którzy prawo do emerytury uzyskali wcześniej. Emeryci, którzy nabyli prawo do tego świadczenia przed 01.01.2011r bez konieczności rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 28 ustawy zmieniającej z 16.11.2010r mogli ją pobierać bez rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą jeszcze przez 9 miesięcy od daty wejścia w życie ustawy czyli od 30.09.2011r. Konsekwencją pozostawania w zatrudnieniu było wstrzymanie emerytury poczynając od 01.10.2011r. Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że regulacja ta nie uniemożliwiała łączenia emerytury z dochodami z pracy zarobkowej, a jedynie uzależniała wypłatę emerytury od rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą (pracodawcami), u którego ubezpieczony był zatrudniony bezpośrednio przed złożeniem wniosku o emeryturę.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 13.11.2012r sygn. akt K 2/12 stwierdził, że przepis art. 28 ustawy z dnia 16.12.2010r o zmianie ustawy o finansach publicznych i niektórych innych ustaw w związku z art. 103a ustawy z dnia 17.12.1998r o emeryturach i rentach z FUS dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy zmieniającej z 16.11.2010r w zakresie w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 01.01.2011r bez konieczności rozwiązywania stosunku pracy. Trybunał Konstytucyjny orzeczeniem tym uznał, że pracodawca odstępując od wcześniej przyjętej polityki wobec osób, które nabyły prawo do emerytury pod rządami przepisów obowiązujących od 2009r godzi w zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez niego prawa naruszając bezpieczeństwo prawne obywateli a jest to niezgodne z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polski. Odnosząc się do skutków prawnych tego wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał, że z chwilą ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw traci moc art. 28 ustawy zmieniającej w zakresie w jakim przewidywał stosowanie art. 103a ustawy emerytalnej do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 01.01.2011r bez konieczności rozwiązywania stosunku pracy, co znaczy, że obowiązek rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą – jako warunek realizacji nabytego prawa do emerytury nie będzie miał zastosowania do osób, które nabyły to prawo w okresie od 08.01.2009r do 31.12.2010r. Natomiast przepis ten pozostaje w obrocie prawnym i znajduje zastosowanie dla osób, które nabyły prawo do emerytury w momencie wejścia jego w życie i później, tj. od 01.01.2011r. Znajduje to proste uzasadnienie. Osoby, które skutecznie nabyły i realizowały swoje prawo do emerytury w okresie od 08.01.2009r do 31.12.2010r musiały w związku z nową regulacją prawną poddać się nowej, mniej korzystnej treści ryzyka emerytalnego ponieważ poza wiekiem musiały spełniać warunek rozwiązania stosunku pracy.

Natomiast gdyby w chwili przejścia na emeryturę wiedziałyby, że muszą przerwać zatrudnienie, by świadczenie to uzyskać to z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego nie podjęłyby decyzji o złożeniu wniosku o emeryturę, lecz nadal by kontynuowały pracę. W takim stanie prawnym ich decyzje mogły być inne, bo z perspektywy dokonanej nowelizacji zmiana przepisów okazała się dla wielu niekorzystna.

W oparciu o powyższe rozważania i przedstawione zmiany przepisów dotyczących emerytów pozostających w zatrudnieniu w okresie obowiązywania ustawy z dnia 17.12.1998r o emeryturach i rentach z FUS przechodząc do indywidualnej sprawy ubezpieczonej R. J. Sąd Okręgowy ustalił, że prawo do emerytury ubezpieczona nabyła 01.07.2008r, jednakże od początku świadczenie to nie było realizowane z uwagi na pozostawanie wnioskodawczyni w stosunku pracy. W tym bowiem okresie obowiązywał przepis art. 103 ust 2a ustawy emerytalnej, który wymagał zawieszenia wypłaty emerytur wobec tych ubezpieczonych, którym świadczenie to przyznano, ale nie rozwiązali oni stosunku pracy. Wobec kolejnej zmiany przepisów Zakład podejmował na wniosek tych ubezpieczonych wypłatę zawieszonego dotychczas świadczenia.

Mając na uwadze zwłaszcza określone w pkt 9 uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012r sygn. akt K 2/12 jego skutki Sąd Okręgowy uważa, że roszczenie ubezpieczonej jest bezzasadne. Nie budzi wątpliwości Sądu Okręgowego, że wyżej wskazany wyrok Trybunału Konstytucyjnego odnosi się tylko i wyłączenie do ubezpieczonych, którzy skutecznie nabyli i realizowali prawo do emerytury od daty jego nabycia w okresie od 08.01.2009r do 31.12.2010r. Wyrok ten nie ma zatem zastosowania do odwołującej, bo ta swoje prawo nabyła w roku 2008 i od samego początku wypłata emerytury nie była realizowana. Przyznana ubezpieczonej emerytura była zawieszona z powodu kontynuowania zatrudnienia. Świadczenie to po jego przyznaniu nie było realizowane. Ubezpieczona miała zatem wolny wybór, czy chce kontynuować zatrudnienie mając zawieszoną w tym okresie emeryturę, czy też emeryturę tą pobrać, ale po uprzednim rozwiązaniu stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Tak więc Trybunał Konstytucyjny stwierdzając niekonstytucyjność przepisu art. 28 ustawy zmieniającej w zw. z art. 103a ustawy emerytalnej niekonstytucyjność tą odniósł tylko do emerytów, którzy swoje świadczenie otrzymali i realizowali tylko w okresie od 08.01.2009r do 31.12.2010r. Orzeczenie to nie odnosi się do wnioskodawczyni ponieważ ona swoje prawo do emerytury uzyskiwała kiedy obowiązywał przepis art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej i późniejsza kolejna zmiana dokonana z dniem 01.01.2011r w stanie prawnym wnioskodawczyni niczego nie zmieniła. Zatem jej nie może dotyczyć naruszenie zasady zaufania obywatela do państwa u stanowionego przez niego prawa wyrażona w art. 2 Konstytucji RP ponieważ R. J. (1) przechodząc w dniu 01.07.2008r na emeryturę musiała spełnić to samo ryzyko emerytalne co po dniu 01.01.2011r.

Mając na uwadze powyższe Sąd na zasadzie art. 477 ¹⁴§1 kpc odwołanie oddalił.

S.. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć:

Wnioskodawczyni R. J..