Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Kzw 666/16

POSTANOWIENIE

Dnia 13 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie - VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Gałkowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Renata Kozieł

przy udziale Prokuratora Okręgowego Elżbiety Funiok

po rozpoznaniu na posiedzeniu dnia 13 stycznia 2017 roku

w sprawie przeciwko A. N. (1), s. M. i M. z d. M., ur. (...) w B.

skazanego za wykroczenia skarbowe z art. 57 § 1 k.k.s. i in.

zażalenia wniesionego przez skazanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 9 września 2016 roku

sygn. akt XI W 935/14 (Ko 4845/16)

w przedmiocie zamiany kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności

na podstawie art. art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.z

w. z art. 1 §2

postanawia

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę skazanego A. N. (2) przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Częstochowie

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 9 września 2016r., wydanym w sprawie o sygn. akt XI W 935/14 (Ko 4845/16), Sąd Rejonowy w Częstochowie na podstawie art. 186 § 1 pkt 2 k.k.s. zamienił wobec skazanego A. N. (1) karę grzywny w wysokości 2000 zł orzeczoną wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 18 czerwca 2014r. w sprawie XI W 935/14 na karę zastępczą 10 dni pozbawienia wolności, przyjmując że jeden dzień kary zastępczej odpowiada grzywnie w wysokości 200 złotych.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył skazany. Zaskarżył orzeczenie w całości i zarzucił mu:

1. naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na treść orzeczenia, tj.:

a) art. 185 § 1 k.k.s. poprzez nieuzasadnione jego niezastosowanie w sytuacji, gdy w pierwszej kolejności Sąd powinien, jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna, zamienić karę grzywny na pracę społecznie użyteczną, a na karę pozbawienia wolności dopiero jeżeli skazany oświadczyłby, że nie podejmie pracy społecznie użytecznej zamienionej na podstawie art. 185 k.k.s.,

b) art. 186 § 1 pkt 2 k.k.s. poprzez nieuzasadnione jego zastosowanie przyjmując, ze zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niecelowa bowiem nie złożyłem oświadczenia w tej kwestii, sytuacji gdy nie miałem możliwości złożyć takiego oświadczenia, gdyż nie wiedziałem o toczącym się postępowaniu i nie miałem możliwości takiego oświadczenia złożyć;

c) brak wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, w szczególności w zakresie mojej sytuacji rodzinnej i finansowej, tj. pozostawania bez pracy oraz na utrzymaniu córki, która ciężko zachorowała – na stwardnienie rozsiane i boreliozę, która uzasadnia zmianę kary grzywny na pracę społecznie użyteczną, a nie karę pozbawienia wolności i pomimo ww. okoliczności ustalenie, że zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niecelowa.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Częstochowie w celu ponownego przeprowadzenia postępowania sądowego ewentualnie o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zamianę kary grzywny na pracę społecznie użyteczną.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesione zażalenie okazało się zasadne o tyle, że skutkiem jego wniesienia musiało być uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy A. N. (1) Sądowi Rejonowemu w Częstochowie do ponownego rozpoznania.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie posiedzenie Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 9 września 2016 roku dotyczące zamiany kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności odbyło się bez udziału skazanego, który to na zarządzenie sędziego (k. – 48) nie został zawiadomiony o terminie i przedmiocie posiedzenia. Odstąpienie przez Sąd Rejonowy od zawiadomienia skazanego o terminie posiedzenia skutkowało zaś naruszeniem przepisu art. 48 k.k.w., który to przyznaje skazanemu prawo do udziału w posiedzeniu sądu w przedmiocie zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności. Przysługujące stronie postępowania prawo do udziału w posiedzeniu skutkuje zatem istnieniem po stronie organu prowadzącego postępowanie obowiązku zawiadomienia o terminie posiedzenia. W konsekwencji powyższego skazany A. N. (1) z uwagi na to, iż nie został zawiadomiony o terminie posiedzenia został pozbawiony możliwości obrony i przedstawienia argumentów przemawiających przeciwko zamianie kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności, chociażby w formie pisma procesowego. Nie budzi przy tym wątpliwości Sądu Okręgowego, że przepis art. 48 k.k.w. ma zastosowanie do wykonywania kary grzywny orzeczonej za wykroczenie skarbowe. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 1 § 1 k.k.w. wykonywanie orzeczeń w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe odbywa się według przepisów kodeksu karnego wykonawczego, chyba że ustawa stanowi inaczej. Przepisy kodeksu karnego skarbowego nie zawierają zaś odrębnego uregulowania dotyczącego uprawnienia (bądź jego braku) dla skazanego do udziału w posiedzeniu sądu orzekającego w przedmiocie zamiany kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności. Przepisy zawarte w treści art. 186 k.k.s. mają wyłącznie charakter materialnoprawny i określają przesłanki i zasady orzekania zastępczej kary pozbawienia wolności w zamian za niewykonanie kary grzywny orzeczonej za wykroczenie skarbowe. Nie mają one charakteru proceduralnego, to jest określającego tok postępowania podczas podejmowania rozstrzygnięcia w przedmiocie zamiany kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności. Brak odrębnej regulacji w kodeksie karnym skarbowym oznacza zatem, że stosownie do treści art. 1 § 1 k.k.w., mają tu zastosowanie przepisy kodeksu karnego wykonawczego, a w szczególności przepis art. 48 k.k.w.

Następnie wskazać zaś należy, iż zgodnie z treścią przepisu art. 185 § 1.k.k.s. jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, Sąd może zamienić karę grzywny na pracę społecznie użyteczną, określając czas jej trwania. Praca społecznie użyteczna trwa najkrócej 7 dni, najdłużej - 3 miesiące, określa się ją w dniach i miesiącach. W myśl zaś przepisu art. 186 § 1 pkt 1 i 2 k.k.s. jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, Sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, gdy:

1. ukarany oświadczy, że nie podejmie pracy społecznie użytecznej zamienionej na podstawie art. 185 albo uchyla się od jej wykonania, lub

2. zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.

Z powyższego wynika zatem, że ustawodawca dał prymat zamianie kary grzywny na pracę społecznie użyteczną. Tymczasem Sąd Rejonowy dokonał zamiany kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolości pomimo tego, iż skazany nie oświadczył, że nie podejmie pracy społecznie użytecznej zamienionej na podstawie art. 185 k.k.s., ani nie uchylał się od jej wykonania. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienie powołał się jedynie na to, że wykonanie grzywny orzeczonej w stosunku do skazanego w formie zastępczej pracy społecznie użytecznej było niecelowe, albowiem skazany nie złożył oświadczenia w tej kwestii. Tymczasem skazany nie mógł złożyć tego typu oświadczenia skoro nie był pouczony o takiej możliwości wykonania kary grzywny, nikt do niego nie zwracał się w tej kwestii, a co więcej, jak wskazano powyżej, nie był on w ogóle zawiadamiany o terminie posiedzenia Sądu w przedmiocie zamiany kary grzywny. Zatem twierdzenia Sądu Rejonowego, że zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niecelowa, jest dowolne i niczym niepoparte. Aktualnie zaś skazany A. N. (1), jak wynika z treści wniesionego zażalenia, zajął stanowisko w sprawie i wnosi o zamianę orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 18.06. 2014 roku w sprawie o sygn. akt XI W 935/14 kary grzywny na pracę społecznie użyteczną.

Podsumowując całość powyższych rozważań wskazać należy, że skoro Sąd Rejonowy nie orzekł co do istoty sprawy, bowiem nie rozpatrywał on przesłanek do zastosowania instytucji z art. 186 k.k.s. oraz bezspornie pomimo istnienia takiego obowiązku nie zawiadomił skazanego o terminie posiedzenia, zaistniała konieczność uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania niniejszej sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Pierwszej Instancji.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w. orzeczono jak w sentencji.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13